ဓာရဏပရိတ်လာ အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး

ဓာရဏပရိတ်တော်သည် မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အများအပြား ရွတ်ဖတ်ပူဇော်လေ့ရှိကြသည့် ပရိတ်တော် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုဓာရဏပရိတ်ကို သံဂါယနာတင် နိကာယ် ၅-ရပ်တို့တွင် မည်သည့် ကျမ်းတွင်မျှ မတွေ့ရ။ ဘုရားဟောဒေသနာ မဟုတ်။ ရှေးဆရာတော်ကြီး တစ်ပါးပါး ရှေးဖွဲ့ခဲ့သည့် ပရိတ်ဒေသနာ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ စင်စစ် ပရိတ်ကြီး ၁၁-သုတ်အနက် အချို့သော ပရိတ်တို့သည်လည်း နိကာယ် ၅-ရပ်ဝင် ဒေသနာများကြီးများ မဟုတ်သည့်တိုင်၊ နိကာယ် ၅-ရပ်လာ သုတ္တန်ဒေသနာများကို ကိုယ်ထည်ပြု၍ ရှေးပညာရှိ မထေရ်ကြီးများ ရေးဖွဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့ဆိုလျှင် ဓာရဏပရိတ်တော်၏ တရားသား ကိုယ်ထည်ကို လေ့လာ သုံးသပ်ကြည့်သင့် ပါသည်။

ဓာရဏပရိတ်တော်

၁။ ဗုဒ္ဓါနံ ဇီဝိတဿ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ၊ တထာ မေ ဟောတု။

၂။ အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ အနာဂတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ ပစ္စုပ္ပန္နံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ။

၃။ ဣမေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ၊ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ၊ သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ။

၄။ ဣမေဟိ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝိပဿနာယ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သမာဓိဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ။

၅။ ဣမေဟိ ဒွါဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဒဝါ၊ နတ္ထိ ရဝါ၊ နတ္ထိ အပ္ဖုဋံ၊ နတ္ထိ ဝေဂါယိတတ္တံ၊ နတ္ထိ အဗျာဝဋမနော၊ နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော၊ နမော သတ္တန္နံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါနံ။

၆။ နတ္ထိ တထာဂတဿ ကာယဒုစ္စရိတံ၊ နတ္ထိ တထာဂတဿ ဝစီဒုစ္စရိတံ၊ နတ္ထိ တထာဂတဿ မနောဒုစ္စရိတံ၊ နတ္ထိ အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ နတ္ထိ အနာဂတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ နတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ပဋိဟတံ ဉာဏံ။ နတ္ထိ သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏာပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏံ နာနုပရိဝတ္တံ၊ နတ္ထိ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဉာဏာပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏံ နာနုပရိဝတ္တံ၊ နတ္ထိ သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏာပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏံ နာနုပရိဝတ္တံ။ ဣမံ ဓာရဏံ အမိတံ အသမံ သဗ္ဗသတ္တာနံ တာဏံ လေဏံ သံသာရဘယဘီတာနံ အဂ္ဂံ မဟာတေဇံ။

၇။ ဣမံ အာနန္ဒ ဓာရဏပရိတ္တံ ဓာရေဟိ ပါစေဟိ ပရိပုစ္ဆာဟိ။ တဿ ကာယေ ဝိသံ န ကမေယျ၊ ဥဒကေ န လဂ္ဂေယျ၊ အဂ္ဂိ န ဍဟေယျ၊ နာနာဘယ ဝိကော၊ န ဧကာဟာရကော၊ န ဒွိဟာရကော၊ န တိဟာရကော၊ န စတုဟာရကော၊ န ဥမ္မတ္တကံ၊ န မူဠှကံ၊ မနုဿေဟိ အမနုဿေဟိ န ဟိံသကာ။

၈။ တံ ဓာရဏပရိတ္တံ ယထာ ကတမေ၊ ဇာလော မဟာဇာလော၊ ဇာလိတ္တေ မဟာဇာလိတ္တေ၊ ပုဂ္ဂေ မဟာပုဂ္ဂေ၊ သမ္ပတ္တေ မဟာသမ္ပတ္တေ၊ ဘူတင်္ဂမှိ တမင်္ဂလံ။ ဣမံ ခေါ ပနာနန္ဒ ဓာရဏပရိတ္တံ သတ္တသတ္တတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓကောဋီဟိ ဘာသိတံ၊ ဝတ္တေ အဝတ္တေ၊ ဂန္ဓဝေ အဂန္ဓဝေ၊ နောမေ အနောမေ၊ သေဝေ အသေဝေ၊ ကာယေ အကာယေ၊ ဓာရဏေ အဓာရဏေ၊ ဣလ္လိ မိလ္လိ၊ တိလ္လိ မိလ္လိ၊ ယောရုက္ခေ မဟာယောရုက္ခေ၊ ဘူတင်္ဂမှိ တမင်္ဂလံ။

၉။ ဣမံ ခေါ ပနာနန္ဒ ဓာရဏပရိတ္တံ နဝနဝုတိယာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓကောဋီဟိ ဘာသိတံ၊ ဒိဋ္ဌိလာ ဒဏ္ဍိလာ မန္တိလာ ရောဂိလာ ခရလာ ဒုဗ္ဘိလာ။ ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန သောတ္ထိ မေ ဟောတု သဗ္ဗဒါ။

အထက်ပါ ပါဌ်သည် ဓာရဏပရိတ်တော် မူကွဲများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ စာပိုဒ် (၁) တွင် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အသက်တော်ကို မည်သည့် တစ်စုံတစ်ယောက်သောသူကမျှ အန္တရာယ် ပြုရန် မဖြစ်နိုင် ထို့အတူ မိမိ၏ အသက်ကိုလည်း အန္တရာယ် မပြုနိုင်စေရန် ဆုတောင်းထားသည်။ ‘ဗုဒ္ဓါနံ ဇီဝိတဿ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ’ ဟူသည့် ပါဌ်ကို ဝိနည်း ပါရာဇိကကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ ဒုဗ္ဘိက္ခကထာတွင် တွေ့နိုင်သည်။ (၁) မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အသက်တော် (၂) မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော် (၃) မြတ်စွာဘုရားရှင်အား ရည်စူး၍ လှူဒါန်းအပ်သည့် ပစ္စည်းလေးပါး (၄) မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ရှစ်ဆယ်သော လက္ခဏာတော်ငယ် နှင့် ကိုယ်ရောင်တော် – ဤလေးပါးသော အရာတို့ကို မည်သူကမျှ အန္တရာယ် မပြုနိုင်ကြောင်း ယင်းအဋ္ဌကထာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် အချို့သော ဓာရဏပရိတ်မူတို့၏ ပထမစာပိုဒ်ကို အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရသည်။

ဗုဒ္ဓါနံ ဇီဝိတဿ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ။
ဗုဒ္ဓါနံ သဗ္ဗညုတညာဏဿ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ။
ဗုဒ္ဓါနံ အဘိဟဋာနံ စတုန္နံ ပစ္စယာနံ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ။
ဗုဒ္ဓါနံ အသီတိယာနုဗျဉ္ဇနာနံ ဗျာမပ္ပဘာယ ဝါ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ။
ဣမေသံ စတုန္နံ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ၊ တထာ မေ ဟောတု။


ဓာရဏပရိတ်စာပိုဒ် ၂ မှ ၅ အထိသည် ဗုဒ္ဓ၏ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး ဖြစ်သည်။ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော်ဟူသည် (ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနှင့် ရဟန္တာအရှင်မြတ်များ အပါဝင်) အခြားမည်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်နှင့်မျှ မဆက်ဆံသော မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ သီးခြားဂုဏ်တော်များကို ဆိုလိုသည်။ သို့သော် အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးကို သံဂါယနာတင် နိကာယ် ၅-ရပ် ပါဠိတော်တို့တွင် အပြည့်အစုံ မတွေ့ရ။ ဂုဏ်တော်အချို့ကိုသာ ကြိုးကြား ကြိုးကြား တွေ့ရသည်။ ခရစ်တော်မပေါ်မီ ၁-ရာစု ဝန်းကျင်ခန့်က ပေါ်ထွန်းခဲ့သည့် ပညာပါရမိတာသုတ်၊ မဟာဝတ္ထု စသည့် မဟာယာနကျမ်းစာတို့တွင်မူ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးကို သက္ကတဘာသာဖြင့် အကျယ်တဝင့် ဖွင့်ဆို ရေးသားခဲ့ကြသည်။ ခရစ်နှစ် ၅-ရာစုခန့်တွင် အရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ ပြုစုသည့် အဋ္ဌကထာများတွင် ဘုရားရှင်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးမွမ်းရာတွင် ‘အဋ္ဌာရသ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ’၊ ‘အဋ္ဌာရသ အာဝေဏိက ဗုဒ္ဓဓမ္မာ’ စသဖြင့် ထည့်သွင်းရေးသားလေ့ရှိသည်။ သို့သော် ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး၏ အမည်စာရင်း အပြည့်အစုံကိုမူ ဒီဃနိကာယ် ပါထိကဝဂ် သင်္ဂီတိသုတ် အဖွင့် အဋ္ဌကထာ၌သာ အောက်ပါအတိုင်း တွေ့နိုင်သည်။

အရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ၏ ဒီဃနိကာယ် အဋ္ဌကထာမှ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး

အဋ္ဌာရသ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ နာမ နတ္ထိ တထာဂတဿ ကာယဒုစ္စရိတံ, နတ္ထိ ဝစီဒုစ္စရိတံ, နတ္ထိ မနောဒုစ္စရိတံ။ အတီတေ ဗုဒ္ဓဿ အပ္ပဋိဟတဉာဏံ, အနာဂတေ, ပစ္စုပ္ပန္နေ ဗုဒ္ဓဿ အပ္ပဋိဟတဉာဏံ, သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ, သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ, သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ။ နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ, နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ, နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ, နတ္ထိ ဒဝါ, နတ္ထိ ရဝါ, နတ္ထိ ခလိတံ, နတ္ထိ သဟသာ, နတ္ထိ အဗျာဝဋော မနော, နတ္ထိ အကုသလစိတ္တန္တိ။ (ဒီ.ဋ္ဌ.၃.၃၀၅၊ သင်္ဂီတိသုတ် အဖွင့်အဋ္ဌကထာ)

(၁-၃) နတ္ထိ တထာဂတဿ ကာယဒုစ္စရိတံ နတ္ထိ ဝစီဒုစ္စရိတံ, နတ္ထိ မနောဒုစ္စရိတံ - မြတ်စွာဘုရားရှင်အား ကိုယ်ဖြင့် ပြုအပ်သော မကောင်းသည့် အကျင့်သည် မရှိ။ နှုတ်ဖြင့် ပြောဆိုအပ်သော မကောင်းသည့် အကျင့်သည် မရှိ။ စိတ်ဖြင့် ကြံစည်အပ်သော မကောင်းသည့် အကျင့်သည် မရှိ။
(၄-၆) အတီတေ ဗုဒ္ဓဿ အပ္ပဋိဟတဉာဏံ, အနာဂတေ, ပစ္စုပ္ပန္နေ […] - မြတ်စွာဘုရားရှင်အား အတိတ်အဖို့၌ အတားအဆီး အပိတ်အအပင် မရှိသော ဉာဏ်တော်သည် ရှိ၏။ အနာဂတ်အဖို့၌, ပစ္စုပ္ပန်အဖို့၌ အတားအဆီး အပိတ်အအပင် မရှိသော ဉာဏ်တော်သည် ရှိ၏။
(၇-၉) သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ, သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ, သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ - မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အလုံးစုံသော ကာယကံ အမှုတို့သည် ဉာဏ်တော်၏ နောက်သို့ အစဉ်လိုက်၍ ဖြစ်၏။ အလုံးစုံသော ဝစီကံ မနောကံ အမှုတို့သည် ဉာဏ်တော်၏ နောက်သို့ အစဉ်လိုက်၍ ဖြစ်၏။
(၁၀) နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ - (သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွားအတွက်) ဆန္ဒတော်၏ ယုတ်လျော့ခြင်းသည် မရှိ။
(၁၁) နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ - ဝီရိယ၏ ယုတ်လျော့ခြင်းသည် မရှိ။
(၁၂) နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ - သတိ၏ ယုတ်လျော့ခြင်းသည် မရှိ။
(၁၃) နတ္ထိ ဒဝါ - မြူးတူးပျော်ပါးလို၍ ပြုမူခြင်းသည် မရှိ။
(၁၄) နတ္ထိ ရဝါ - (သတိကင်းလွတ်) ချွတ်ယွင်းသော ပြောဆိုခြင်းသည် မရှိ။
(၁၅) နတ္ထိ ခလိတံ - (သတိကင်းလွတ်) ချွတ်ယွင်းသော ပြုမူခြင်းသည် မရှိ။
(၁၆) နတ္ထိ သဟသာ - (ဉာဏ်ဖြင့် မဆင်မခြင်) အဆောတလျှင် ပြုခြင်းသည် မရှိ။
(၁၇) နတ္ထိ အဗျာဝဋော မနော - အားမစိုက်ဘဲ ကြောင့်ကြမဲ့နေသော စိတ်သည် မရှိ။
(၁၈) နတ္ထိ အကုသလစိတ္တံ - အကုသိုလ်စိတ်သည် မရှိ။

သို့သော် ကာယဒုစရိုက်၊ ဝစီဒုစရိုက်၊ မနောဒုစရိုက် မရှိခြင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားရှင်နှင့်သာ ဆက်ဆံသည့် အာဝေဏိကတရား မဟုတ်။ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟတို့ကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်ပြီးသော ရဟန္တာ အရှင်မြတ်တို့တွင်လည်း ကာယဒုစရိုက်၊ ဝစီဒုစရိုက်၊ မနောဒုစရိုက်တို့ မရှိကြ။ ထို့အတူပင် နောက်ဆုံး ဂုဏ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် အကုသိုလ်စိတ် မရှိခြင်း (နတ္ထိ အကုသလစိတ္တံ) သည်လည်း အာဝေဏိက ဗုဒ္ဓဓမ္မ မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့် (ခရစ်နှစ် ၆-ရာစု ၇-နှစ်ရာစုခန့်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့သော) အရှင်ဓမ္မပါလက ဒီဃနိကာယ် အဋ္ဌကထာ၏ အနက်ဓိပ္ပါယ်ကို ထပ်မံ ဖွင့်ဆိုသည့် လီနတ္ထဒီပနီခေါ် ဒီဃနိကာယ် ဋီကာကျမ်းတွင် “ကာယဒုစရိုက်၊ ဝစီဒုစရိုက်၊ မနောဒုစရိုက် မရှိခြင်းဟူသည့် ဂုဏ်ပုဒ်တို့သည် ကာယကံ အစရှိသော အမှုတို့သည် ဉာဏ်တော်သို့ အစဉ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ရထိုက်သည့် ဂုဏ်များကို ချီးမွမ်းခြင်းသာ ဖြစ်သည်၊ အာဝေဏိကဓမ္မကို ပြခြင်း မဟုတ် (ကာယကမ္မာဒီနံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိတာယ လဒ္ဓဂုဏကိတ္တနံ, န အာဝေဏိကဓမ္မန္တရဒဿနံ)” ဟု မှတ်ချက်ပေးသည်။ ထို့နောက် “ဤနေရာတွင် ဒီဃနိကာယ်ဆောင်အရှင်တို့၏ ပါဌ်သည် ရှုတ်ထွေးနေ သည်။ မရှုတ်ထွေးသည့် ပါဌ်မှာကား ဤသို့ ဖြစ်သည် (အယဉ္စ ဒီဃဘာဏကာနံ ပါဌော အာကုလော ဝိယ။ အယံ ပန ပါဌော အနာကုလော)” ဟု ဆို၍ ဗုဒ္ဓ၏ အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးကို ဋီကာဆရာ အရှင်ဓမ္မပါလက အောက်ပါအတိုင်း စာရင်းထုတ်ပြထားသည်။ ဓာရဏပရိတ်တွင် တွေ့ရသည့် အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးမှာ အရှင်ဓမ္မပါလ၏ ဋီကာများတွင်လာသည့် ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးပင် ဖြစ်သည်။

အရှင်ဓမ္မပါလ၏ ဒီဃနိကာယ် ဋီကာမှ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး

အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ, အနာဂတံသေ, ပစ္စုပ္ပန္နံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ။ ဣမေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ၊ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ, သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ။ ဣမေဟိ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ, နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ, နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ, နတ္ထိ သမာဓိဿ ဟာနိ, နတ္ထိ ပညာယ ဟာနိ, နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ။ ဣမေဟိ ဒွါဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဒဝါ, နတ္ထိ ရဝါ, နတ္ထိ အပ္ဖုဋ္ဌံ, နတ္ထိ ဝေဂါယိတတ္တံ, နတ္ထိ အဗျာဝဋမနော, နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာတိ။ (ဒီ.ဋီ.၃.၃၀၅၊ သင်္ဂီတိသုတ် အဖွင့်ဋီကာ)

(၁-၃) အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ အနာဂတံသေ, ပစ္စုပ္ပန္နံသေ […]
(၄-၆) သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ၊ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ, သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ […]
(၇) နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ
(၈) နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ
(၉) နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ
(၁၀) နတ္ထိ သမာဓိဿ ဟာနိ
(၁၁) နတ္ထိ ပညာယ ဟာနိ
(၁၂) နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ
(၁၃) နတ္ထိ ဒဝါ
(၁၄) နတ္ထိ ရဝါ
(၁၅) နတ္ထိ အပ္ဖုဋ္ဌံ - ဉာဏ်တော်နှင့် မထိတွေ့ မနှံ့စပ်သော ကိစ္စ မရှိ
(၁၆) နတ္ထိ ဝေဂါယိတတ္တံ - အလျင်စလိုပြုခြင်း မရှိ
(၁၇) နတ္ထိ အဗျာဝဋမနော
(၁၈) နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာ - ဉာဏ်ဖြင့် မဆင်မခြင် လျစ်လျူရှုသော အမှုသည် မရှိ။

ဋီကာဆရာ အရှင်ဓမ္မပါလသည် မိမိ အနက်ဖွင့်သည့် မူရင်းကျမ်းဖြစ်သည့် အရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ၏ အဋ္ဌကထာတွင် လာသည့် ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးကို မယူတော့ဘဲ အထက်ပါအတိုင်း ပြသည်။ ထို့အပြင် အရှင်ဓမ္မပါလသည် ဒီဃနိကာယ် သမ္ပသာဒနီယသုတ် အဖွင့်၌လည်း အထက်ပါ အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးကိုပင် အဋ္ဌာရသဗုဒ္ဓဓမ္မဟူသည့် အမည်ဖြင့် ထုတ်ပြကာ၊ အချို့ကျမ်းများတွင် (ကေစိ) ‘နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ’ ကို မထည့်ဘဲ ‘နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ’ ဟု ဆိုကြောင်း မှတ်ချက်ပေးထားသည်။ “အချို့ကျမ်းများသည် (ကေစိ)” မည့်သည့် ကျမ်းဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသော်လည်း ဝိသုဒ္ဓိမဂ်ကျမ်း၏ ရှေ့ပြေးကျမ်း တစ်စောင်ဖြစ်သော ဝိမုတ္တိမဂ်ကျမ်းကို ဆိုလိုဟန်တူပါသည်။ ဝိမုတ္တိမဂ်ကျမ်းမှ အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးသည် အရှင်ဓမ္မပါလ၏ မူနှင့် အတော်ဆင်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ယင်းကျမ်းတွင် ‘နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ’ ကို မပါဘဲ ‘နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ’ ဟု တွေ့ရသည်။ အခြား ကွဲလွဲချက်အဖြင့် ဝိမုတ္တိမဂ်ကျမ်းတွင် ‘နတ္ထိ ဝေဂါယိတတ္တံ’ အစား ‘နတ္ထိ ဒွေဓာယိတတ္တံ’ ဟု တွေ့ရလေသည်။ ဝိမုတ္တိမဂ်ကျမ်းမှ အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

အရှင်ဥပတိဿမထေရ်၏ ဝိမုတ္တိမဂ်မှ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး

အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ, အနာဂတံသေ, ပစ္စုပ္ပန္နံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံံ။ ဣမေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ, သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တ, သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ။ ဣမေဟိ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ, နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ, နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ, နတ္ထိ သမာဓိဿ ဟာနိ, နတ္ထိ ပညာယ ဟာနိ, နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ။ ဣမေဟိ ဒွါဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဒွေဓာယိတတ္တံ, နတ္ထိ ရဝါ, နတ္ထိ ကိဉ္စိ အပ္ဖုဋ္ဌံ ဉာဏေန, နတ္ထိ ဒဝါ, နတ္ထိ အဗျာဝဋမနော, နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာတိ။ (ဝိမုတ္တိမဂ္ဂ Reconstructed Pāli based on the English translation of Vimuttimagga & V.P. BAPAT’s Vimuttimagga and Visuddhimagga, A Comparative Study)

(၁-၃) အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ, အနာဂတံသေ […] ပစ္စုပ္ပန္နံသေ […]
(၄-၆) သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ, သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ […] သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ […]
(၇) နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ
(၈) နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ
(၉) နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ
(၁၀) နတ္ထိ သမာဓိဿ ဟာနိ
(၁၁) နတ္ထိ ပညာယ ဟာနိ
(၁၂) နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ
(၁၃) နတ္ထိ ဒွေဓာယိတတ္တံ - ရှေ့နောက် မညီသည့် အမှုတို့သည် မရှိ။
(၁၄) နတ္ထိ ရဝါ
(၁၅) နတ္ထိ ကိဉ္စိ အပ္ဖုဋ္ဌံ ဉာဏေန - နတ္ထိ အပ္ဖုဋ္ဌံနှင့် အဓိပ္ပါယ်တူသည်။
(၁၆) နတ္ထိ ဒဝါ
(၁၇) နတ္ထိ အဗျာဝဋမနော
(၁၈) နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာ

‘နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ’ မပါဘဲ ‘နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ’ ဟု တွေ့ရသည့် အခြားမူကွဲတစ်မျိုးကို ခရစ်တော်မပေါ်မီ အနှစ် ၁၀၀ ကျော်က သက္ကတဘာသာဖြင့် ပြုစုခဲ့သည့် မဟာဝတ္ထုကျမ်းတွင် တွေ့ရသည်။ (မှတ်ချက် အရှင်ဓမ္မပါလသည် ဋီကာကျမ်းပြုရာတွင် သက္ကတဘာသာဖြင့် ရေသားသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်းများနှင့် အခြား သမယန္တကျမ်းများကို ကြည့်ရှုကိုးကားလေ့ ရှိပါသည်)။

မဟာယာန လောကုတ္တရာဂိုဏ်း မဟာဝတ္ထုကျမ်းမှ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါး

အဋ္ဌာရသ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ တထာ အတီတံသေ တထာဂတဿ အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏဒဿနံ၊ အနာဂတံသေ အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏဒဿနံ၊ ပစ္စုပ္ပန္နံသေ အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏဒဿနံ။ သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ၊ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ၊ သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ။ နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သမာဓိယာ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ပညာယာ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ခလိတံ၊ နတ္ထိ ရဝိတံ၊ နတ္ထိ မုသိတသတိယာ၊ နတ္ထိ အသမာဟိတံ စိတ္တံ၊ နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါယ ဥပေက္ခာ၊ နတ္ထိ နာနာတ္တသညာ။ (Reconstructed Pāli based on Mahāvastu 18. Attributes of the Buddhas)

(၁-၃) အတီတံသေ တထာဂတဿ အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏဒဿနံ၊ အနာဂတံသေ […] ပစ္စုပ္ပန္နံသေ […]
(၄-၆) သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ၊ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ […] သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ […]
(၇) နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ
(၈) နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ
(၉) နတ္ထိ သတိယာ ဟာနိ
(၁၀) နတ္ထိ သမာဓိယာ ဟာနိ
(၁၁) နတ္ထိ ပညာယာ ဟာနိ
(၁၃) နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ
(၁၄) နတ္ထိ ခလိတံ
(၁၅) နတ္ထိ ရဝိတံ - နတ္ထိ ရဝါ နှင့် အဓိပ္ပါယ် တူသည်။
(၁၆) နတ္ထိ မုသိတသတိယာ - သတိမေ့လျော့ခြင်းသည် မရှိ
(၁၇) နတ္ထိ အသမာဟိတံ စိတ္တံ - မတည်ကြည်သော စိတ်သည် မရှိ
(၁၈) နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါယ ဥပေက္ခာ - နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာ နှင့် အဓိပ္ပါယ် တူသည်

ဋီကာဆရာ အရှင်ဓမ္မပါလ ပြုစုခဲ့သည့် အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးသည် မဟာဝတ္ထုမှ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးနှင့် စာလျှင်၊ ဝိမုတ္တိမဂ်ကျမ်းလာ ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးနှင့် ပို၍ နီးစပ်သည်ကို တွေ့ရပါသည်။ နှောင်းခေတ် ထေရဝါဒကျမ်းစာတို့တွင် အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးကို ဖော်ပြသောအခါတွင် အဋ္ဌကထာဆရာ အရှင်ဗုဒ္ဓဃောသ ရေးသားခဲ့သည့် မူကို မယူကြတော့ဘဲ၊ အရှင်ဓမ္မပါလ၏ မူကိုသာ လက်ခံကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

ဓာရဏပရိတ်စာပိုဒ် ၂ မှ ၅ တွင် ဖော်ပြထားသည့် ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးသည်လည်း အရှင်ဓမ္မပါလ ရေးသားခဲ့သည့် ဋီကာကျမ်းများတွင်လာသည့် အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးနှင့် တူညီသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ‘နတ္ထိ ပညာယ ဟာနိ’ အစား ‘နတ္ထိ ဝိပဿနာယ ဟာနိ’ ဟု ဖြစ်နေ၍ အစီအစဉ် အနည်းငယ် လွဲနေသည်သာ ကွာသည်။

ဓာရဏပရိတ်စာပိုဒ် ၆ တွင် အဋ္ဌကထာမှ ‘နတ္ထိ တထာဂတဿ ကာယဒုစ္စရိတံ … ဝစီဒုစ္စရိတံ … မနောဒုစ္စရိတံ’ ဟူသော ဂုဏ်ပုဒ်အား ပြန်ထည့်ထားသည်။ (အရှင်ဓမ္မပါလ ဆိုခဲ့သည့်အတိုင်း) ဤဂုဏ်တော်သည် ဗုဒ္ဓ၏ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော်ဟု မဆိုနိုင်သော်လည်း၊ ဒီဃနိကာယ် သင်္ဂီတိသုတ်နှင့် အဂုၤတ္တရနိကာယ် သတ္တကနိပါတ် အရက္ခေယျသုတ်တို့တွင် တိုက်ရိုက်လာသော ဂုဏ်များဖြစ်သည်။ အပြည့်အစုံအားဖြင့် ‘ငါ၏ ဤအမှုကို သူတစ်ပါး မသိပါစေနှင့်ဟု စောင့်ရှောက်အပ်သည့် ကာယဒုစ္စရိုက်မျိုး မြတ်စွာဘုရားအား မရှိ” စသဖြင့် တွေ့ရသည်။ စာပိုဒ် ၆ မှ ကျန်ဂုဏ်တော်တို့မှာ အထက်တွင် ပြခဲ့သည့် အာဝေဏိက ဂုဏ်တော်များထဲမှ ဂုဏ်တော် (၁) မှ (၆) ကို အငြင်းဝါကျအဖြစ် ပြောင်း၍ စီကုံးထားခြင်းသာ ဖြစ်သည်။

ဓာရဏပရိတ်စာပိုဒ် ၇ မှ ၉ အထိသည် မြတ်စွာဘုရားက အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်အား ဤဓာရဏပရိတ်တော်ကို ဆောင်ထားရန် ဟောကြားခဲ့လေဟန် စီကုံးထား၍ ဓာရဏပရိတ်၏ တန်ခိုးအာနိသင်များကို ချီးမွမ်းထားသည်။ ဘုရားဟောရှင် ဟောကြားခဲ့ခြင်း မဟုတ်ပါဘဲလျက် ဘုရားရှင် ဟောကြားခဲ့လေဟန် သီကုံး ရေးသားခြင်းမျိုးသည် မသင့်တော်။

ထို့ကြောင့် ဓာရဏပရိတ်တော်ကို ရွတ်ဖတ် ပူဇော်လိုပါက စာပိုဒ် ၇ မှ ၉ အထိကို ဖြုတ်၍ ပူဇော်သင့်သည်။ စာပိုဒ် ၄ ကိုလည်း အရှင်ဓမ္မပါလ၏ ဋီကာကျမ်းများမှ အာဝေဏိက ဂုဏ်တော် ၁၈-ပါးနှင် ကိုက်ညီအောင် ညှိ၍ အောက်ပါအတိုင်း ရွတ်ဆို ပူဇော်နိုင်ပါသည်။

၁။ ဗုဒ္ဓါနံ ဇီဝိတဿ န သက္ကာ ကေနစိ အန္တရာယော ကာတုံ၊ တထာ မေ ဟောတု။

၂။ အတီတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ အနာဂတံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ၊ ပစ္စုပ္ပန္နံသေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ။

၃။ ဣမေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ၊ သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ၊ သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တံ။

၄။ ဣမေဟိ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဆန္ဒဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဓမ္မဒေသနာယ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝီရိယဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ သမာဓိဿ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ပညာယ ဟာနိ၊ နတ္ထိ ဝိမုတ္တိယာ ဟာနိ။

၅။ ဣမေဟိ ဒွါဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နတ္ထိ ဒဝါ၊ နတ္ထိ ရဝါ၊ နတ္ထိ အပ္ဖုဋံ၊ နတ္ထိ ဝေဂါယိတတ္တံ၊ နတ္ထိ အဗျာဝဋမနော၊ နတ္ထိ အပ္ပဋိသင်္ခါနုပေက္ခာ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော၊ နမော သတ္တန္နံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါနံ။ ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန သောတ္ထိ မေ ဟောတု သဗ္ဗဒါ။

စာညွှန်း။
၁။ ဒီဃနိကာယ် ပါထိကဝဂ် အဋ္ဌကထာ
၂။ ဒီဃနိကာယ် ပါထိကဝိဂ် ဋီကာ
၃။ ဝိနည်း ပါရာဇိကကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ
၄။ Toshiichi Endo, Buddha in Theravada Buddhism: A study of the Concept of the Buddha in the Pāli Commentaries
၅။ V.P. BAPAT’s Vimuttimagga and Visuddhimagga, A Comparative Study
၆။ Vimuttimagga: The Path of Freedom. Translation from Chinese by Rev. N.R.M. Ehara, Soma Thera & Kheminda Thera
၇။ Vimuttimagga Pāli
၈။ Mahāvastu - 18 Attributes of the Buddhas

အလြမ္း၊ အေသာႏွင့္ ဧည့္သည္

ျပင္သစ္ စာေရးဆရာ ကမူး၏ ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီႏွင့္ အျခားစာတမ္းမ်ား (The Myth of Sisyphus and Other Essays) ကုိ ဖတ္ရသည့္အခါ အေဖ ေျပာေလ့ရွိသည့္ “ရွမ္းျပည္မွာ အၿငိမ့္ၾကည့္ရသလိုပဲ” ဆိုသည့္ စကားကို အမွတ္ရမိသည္။ အလုပ္ကိစၥတခုျဖင့္ ရွမ္းျပည္သို႔ အလည္ေရာက္လာသည့္ အေဖသည္ မိတ္ေဆြမ်ားက ေခၚသျဖင့္ အၿငိမ့္ပြဲ လိုက္ၾကည့္သည္။ လူရႊင္ေတာ္က ပ်က္လံုးမ်ား ပ်က္ေတာ့ ပရိသတ္က တဝါးဝါးျဖင့္ ရယ္ၾကသည္။ ရွမ္းလို ပ်က္ျခင္းျဖစ္၍ ဘာမွ် နားမလည္ေသာ္လည္း ေဘးက လူတိုင္း ရယ္ေနၾကေတာ့ အေဖလည္း တခါတရံ လိုက္ရယ္ ျဖစ္သည္။ ေနာက္မွ ဇာတ္ခံုေပၚမွ လူ႐ႊင္ေတာ္ႏွင့္ နံေဘးက ပရိသတ္မ်ားကို ၾကည့္ကာ မိမိ၏ အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္လွေသာ အျဖစ္ကို ေတြးမိသည္ဟု ဆိုသည္။ တကယ္ေတာ့ လူ႔ဘဝႀကီးသည္ ဘာမွန္း မသိဘဲ အမ်ားနည္းတူ ရယ္လိုက္၊ အမ်ားနည္းတူ ငိုလိုက္ႏွင့္ နိစၥဓူဝျဖစ္စဥ္ႀကီးကို ျဖတ္သန္းကာ ေသ႐ြာဆီသို႔ ဦးတည္သြားေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းကို သတိရမိသည့္ အခ်ိန္တြင္ မိမိအျဖစ္သည္ အူေၾကာင္ေၾကာင္ ဧည့္သည္တဦးႏွင့္ တူသည္ကို ေတြ႔ရေပလိမ့္မည္။

ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီ စာတမ္း၏ အဓိကအေၾကာင္းအရာမွာ Absurd ပင္ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ ကမူးေရးခဲ့သည့္ ဝတၳဳမ်ား၊ စာတမ္းမ်ားအားလံုး၏ အဓိကအေၾကာင္းအရာလည္း ျဖစ္၍၊ ကမူးကို Absurdist တစ္ဦးဟုပင္ ကင္ပြန္းတပ္ေလ့ရွိသည္။ Absurd ကို အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့ျခင္း (meaninglessness) ဟု ဘာသာျပန္ေလ့ ရွိၾကေသာ္လည္း၊ “မျဖစ္ႏိုင္ျခင္း၊ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္မႈ ကင္းမဲ့ျခင္း၊ ဝိေရာဓိျဖစ္ျခင္း” စသည့္ အဓိပၸါယ္မ်ားလည္းရသည္။ ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီကို ဖတ္ရသည့္အခါ “ရွမ္းျပည္မွာ အၿငိမ့္ၾကည့္ရသလိုပဲ” ဟူသည့္ အေဖ့စကားကို ျပန္ အမွတ္ရကာ feeling of Absurd ကို “အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္ျခင္း” ဟု ဘာသာျပန္လိုစိတ္ ျဖစ္သည္ (ကမူး၏ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားက ကေလာ္တုတ္ခ်င္ေကာင္း တုတ္ခ်င္ၾကေပလိမ့္မည္)။ နားလည္ႏိုင္စြမ္း မရွိသည္ကို “အူ” သည္ဟု လည္းေကာင္း၊ ေဘးပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ မတူဘဲ ကြဲထြက္ေနသည္ကို “ေၾကာင္” သည္ဟု လည္းေကာင္း ဆိုေလ့ရွိၾကသည္။ စင္စစ္ ကမူးေျပာသည့္ Absurd တြင္ ထိုသေဘာလကၡဏာမ်ား ရွိေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ Absurd ကို “အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္ျခင္း” ဟု ျမန္မာမႈျပဳလွ်င္ ေလးနက္မႈကင္းမဲ့့ ေနပါလိမ့္မည္။ စင္စစ္ ကမူးက Absurd ကို ေဆြးေႏြးရာတြင္ ေသေရး ရွင္ေရးတမွ် အေလးအနက္ထားသည္ကို ဆစ္စဖပ္စ္ ဒ႑ာရီ စာတမ္း၏ အဖြင့္စာသားကို ၾကည့္လွ်င္ေတြ႔ႏိုင္သည္။

“တကယ္တမ္း အေလးအနက္ထားရမည့္ ဒႆနျပႆနာမွာ တခုတည္းသာျဖစ္သည္။ ယင္းမွာ မိမိကိုယ္ မိမိ ေသေၾကာင္းႀကံျခင္းဟူသည့္ ျပႆနာပင္ ျဖစ္၏။ ဘဝသည္ ေနေပ်ာ္ျခင္း ရွိ, မရွိဟု ဆံုးျဖတ္ျခင္းသည္ ဒႆန၏ အေျခခံအက်ဆံုး ေမးခြန္းကို အေျဖေပးျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။” (ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီ စာတမ္း)

ကမ႓ာႀကီး လံုးျခင္း-ျပားျခင္း ဟူေသာ ျပႆနာ၊ ရွမ္းျပည္နယ္စပ္မွ ႐ြာေလးတစ္႐ြာတြင္ အေလာင္းစည္သူမင္း ေဖာင္ဆိုက္ခဲ့ျခင္း ရွိ-မရွိ ဟူေသာ ျပႆနာမ်ားသည္ ဗဟိဒၶအမွန္တရား (objective truths) မ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုျပႆနာတို႔ မွန္ျခင္း-မွားျခင္းေၾကာင့္ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသရန္ အေၾကာင္းမရွိ။ အကယ္၍ ဘဝသည္ ေနေပ်ာ္ျခင္း မရွိဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္လွ်င္မူ မိမိကိုယ္ မိမိ အဆံုးစီရင္ရန္သာ ရွိေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “ဘဝသည္ ရွင္သန္ေနထိုင္ရန္ အဓိပၸါယ္ ရွိပါ၏ေလာ” ဟူသည့္ ေမးခြန္းသည္ အျခားေသာ ဒႆနျပႆနာမ်ားထက္ ပို၍ အေရးပါသည့္ ေမးခြန္းျဖစ္သည္ဟု ကမူးက ယူဆသည္။


တနလၤာေန႔ ေရာက္ေတာ့မည္ ဟူေသာ အသိက ႐ုံးဝန္ထမ္းတဦး၏ တနဂၤေႏြကို ေျခာက္လွန္႔ ေလွာင္ေျပာင္တတ္သည္။ တနလၤာေန႔သို႔ တကယ္ ေရာက္လာေသာအခါတြင္မူ မဆံုးႏိုင္သည့္ နိစၥဓူဝ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ စီးဝင္ေမ်ာပါကာ ရက္သတၱပတ္ ကုန္လြန္သြားျပန္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ အျပန္ျပန္ ေျပးသြားက်င္လည္ကာ ေန႔မ်ား၊ လမ်ား၊ ႏွစ္မ်ား ကုန္ဆံုးသြားသည္။ တကယ္ေတာ့ ႐ုံးဝန္ထမ္းတဦး အတြက္သာ မဟုတ္၊ စီးပြားေရးသမား တဦးျဖစ္ေစ၊ အၿငိမ္းစားသမားတဦးျဖစ္ေစ မည္သူမဆို (အနည္းဆံုး စားလုိက္ အိပ္လိုက္) နိစၥဓူဝမ်ားတြင္ ထပ္ျပန္တလဲလဲ က်င္လည္ေနရသည္။ ဤသို႔ႏွင့္ ဆံျဖဴသြားက်ိဳးကာ ေသတြင္းေသဝသို႔ ေရာက္ေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဤအျဖစ္ကို ေျခာက္ျခား ၿငီးေငြ႔ဖြယ္ ကိစၥတရပ္အျဖစ္ ေတြးမိသည့္ အခ်ိန္ကမူ အလြန္ရွားပါး တိုေတာင္း လြန္းေနတတ္သည္။

စင္စစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ “မနက္ျဖန္ … ေနာင္တခ်ိန္ခ်ိန္ေတာ့… ေနာင္တမလြန္ဘဝမွာ” စသျဖင့္ အခ်ိန္ကာလတခုသို႔ ျဖန္႔ထုတ္ရင္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားျဖင့္ အသက္ရွင္ေနၾကသည္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားျဖင့္ စက္႐ုပ္ဆန္ဆန္ ၿငီးေငြ႔ဖြယ္ နိစၥဓူဝျဖစ္စဥ္ႀကီးတြင္ သံသရာလည္ေနခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရက္စက္ခါးသီးသည့္ အမွန္တရားမွာ ထိုေမ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား မျပည့္ဝေသးမီ ကိစၥမ်ား မၿပီးဆံုးေသးမီပင္ ေသျခင္းတရားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ အဆံုးသတ္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ လူသားက မိမိ ရွင္သန္ရသည့္ ဘဝကို အဓိပၸါယ္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္တို႔ ျပည့္ဝေနေစခ်င္သည္။ ေလာကႀကီးထံမွ တရားမွ်တမႈ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏွင့္ အဓိပၸါယ္ရွိမႈတို႔ကို ရယူလိုသည္။ သို႔ေသာ္ ေလာကႀကီးက ထိုေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ဘာမွ် မေပးႏိုင္။ တုဏွိဘာေဝ ဆိတ္ဆိတ္သာေနသည္။ တံလွ်ပ္ကို ေရထင္သလို ထင္ေယာင္ထင္မွား လွည့္စားထားသည့္ အတုအေယာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား၊ အဓိပၸါယ္မ်ား၊ တန္ဖိုးမ်ားကို ခြာခ်လိုက္ေသာအခါတြင္ သူ႔ဘာသာသူ ရွိေနေသာ ေလာကႀကီးသည္ အသံတိတ္ဆိတ္ကာ ဥေပကၡာ ဆန္လြန္းလွသည္ကို ေတြ႔ရမည္။ ယခင္ကဲ့သို႔ ကိုယ့္အိမ္ ကိုယ့္ယာသဖြယ္ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္။ ေလာကႀကီး အလယ္ တစိမ္း ဧည့္သည္သဖြယ္ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ကမူးေျပာသည့္ Absurd သည္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏွင့္ အဓိပၸါယ္မ်ားကို တစာစာ ေတာင္းယူလိုသည့္ လူသားႏွင့္ အသံတိတ္ဆိတ္ေနသည့္ ဥေပကၡာ ေလာကႀကီးတို႔၏ ကြာဟေနမႈကိုပင္ ဆိုလိုသည္။ အတၱႏွင့္ ေလာက၏ ရင္ၾကားေစ့၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ကြာၿပဲသြားေသာ ဝိေရာဓိသေဘာ ျဖစ္သည္။ မိမိသည္ ေလာကအလယ္တြင္ တစိမ္းဧည့္သည္ တဦးသဖြယ္ အူေၾကာင္ေၾကာင္ျဖစ္ေနသည္ကို ခံစားရမည္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း ဝမ္းနည္းျခင္း၊ ခ်စ္ခင္ျခင္း မုန္းတီးျခင္း ျမင့္ျမတ္ျခင္း ေသးသိမ္ျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ျခင္း က်ဆံုးျခင္းတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ဘဝႀကီး တခုလံုးသည္ ေနာက္ဆံုး ဘာမွမဟုတ္သည့္ အခ်ည္းအႏွီးျဖစ္သည္ကို နက္႐ိႈင္းစြာ သိျမင္ခံစားရသည့္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ထိုသုိ႔ေသာ ခံစားမႈမ်ိဳးကိုပင္ ျဖစ္တည္မႈဝါဒီ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဆာ့တ္ (Sartre) က ေအာ္ဂလီဆန္သည့္ ေဝဒနာ (Nausea) ဟု ကင္ပြန္းတတ္သည္။

ထိုသို႔ေသာ ေဝဒနာမ်ိဳးကို နိစၥဓူဝလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ေမာပန္းၿငီးေငြ႔ေနေသာအခိုက္တြင္ သိရွိခံစားေကာင္း ခံစားရႏိုင္သည္။ မိမိကိုယ္ မိမိ အခ်ိန္ ေရစီးေၾကာင္းတြင္ ေမ်ာပါေနေသာ သစ္တုံးတတံုးသဖြယ္ သိျမင္ခံစားမိလိုက္ေသာ အခိုက္တြင္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္။ အမည္ပညတ္မ်ားကို ခြာခ်လိုက္သည့္အခါ အႏွစ္သာရ ကင္းမဲ့စြာ ဗလာသက္သက္ တည္ရွိေနသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္မွ အရာဝတၳဳမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရသည့္ အခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မည္။ အသုဘ ႐ုပ္အေလာင္းေကာင္ကို ျမင္ရေသာအခါ ဤသည္ပင္ မိမိ၏ မေရွာင္လႊဲႏုိင္သည့္ ေအးစက္ အဓိပၸါယ္မဲ့လွေသာ ခရီးဆံုးျဖစ္သည္ကို သိျမင္လိုက္ေသာ ခဏတြင္ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္မည္။ သို႔ေသာ္ ဤသို႔ေသာ အသိအျမင္မ်ိဳးကို ခံစားရသည့္ အခ်ိန္က အလြန္ရွားပါး တိုေတာင္း လြန္းေနပါလိမ့္မည္။

ဘဝ၏ အမွန္တရားသည္ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈ သက္သက္သာ ျဖစ္သည္ဆိုပါက မိမိကုိယ္ မိမိ အဆံုးစီရင္ျခင္းသည္သာ အေျဖမဟုတ္ေတာ့ ၿပီေလာဟု ေမးခြန္းထုတ္ရန္ ရွိသည္။ မိမိကိုယ္ မိမိ အဆံုးစီရင္ သြားၾကသူမ်ားသည္ အေၾကာင္းျပခ်က္ တစ္ခုခု ရွိၾကေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ ဘဝ၏ အဓိပၸါယ္ကို စဥ္းစားဆင္ျခင္ၿပီးမွ အဆံုးစီရင္ သြားၾကသူမ်ားက အေတာ္ပင္ ရွားပါလိမ့္မည္။ အကယ္၍ ဘဝႀကီးက အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့သြားၿပီဟု ယူဆ၍ အဆံုးစီရင္သြားသည္ဟု ဆိုပါလွ်င္လည္း၊ စင္စစ္ ဘဝ၏ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈကို အမွန္တကယ္ သိျမင္၍ မဟုတ္သည္က မ်ားသည္။ သူတို႔သည္ တစံုတရာအား ဘဝ အဓိပၸါယ္၊ ဘဝတန္ဖိုးအျဖစ္ ယူဆ သတ္မွတ္ထားၾကၿပီး၊ သူတို႔အေနျဖင့္ ထိုဘဝအဓိပၸါယ္ကို ရွိႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကုန္ခမ္းသြားသျဖင့္ မိမိကိုယ္ မိမိ အဆံုးစီရင္ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ ဥပမာ စာေမးပြဲက်၍ မိမိကိုယ္ မိမိ အဆံုးစီရင္သြားသူသည္ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းရျခင္း၊ ဘြဲ႕ေကာင္းေကာင္း ရျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ လူပံုအလယ္တြင္ မ်က္ႏွာ မငယ္ရျခင္းတို႔သည္ ဘဝ၏ ရည္မွန္းခ်က္၊ အဓိပၸါယ္၊ တန္ဖိုးမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး ထိုအဓိပၸါယ္ကို မရႏိုင္ေတာ့ဟု ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ (လက္ငင္းျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ မတတ္ႏိုင္ေတာ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိေတာ့ဟု ယူဆ၍လည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္)။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘဝတြင္ အဓိပၸါယ္ရွိသည္ဟု ယူဆပါလွ်က္ မိမိကိုယ္ မိမိ အဆံုးစီရင္သြားၾကသူမ်ား ရွိသလို၊ ဘဝႀကီးသည္ မေနေပ်ာ္လွဟု ယံုၾကည္ပါလွ်က္ ဆက္လက္ အသက္ရွင္သြားၾကသူမ်ားလည္း ရွိသည္။

စင္စစ္ လူတို႔သည္ စဥ္းစားေတြးေခၚရန္ အေလ့အက်င့္ မရမီကပင္ ရွင္သန္ရန္အတြက္ အေလ့အက်င့္ရ ၿပီးျဖစ္ေနသည္။ ဘဝ၏ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈကို မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေတြ႔ႀကံဳေနရပါလွ်က္၊ အတြင္းစိတ္က ဘဝအဓိပၸါယ္ ကင္းဆိတ္မႈ၏ အက်ိဳးဆက္အျပည့္အဝကို ရင္မဆိုင္ဘဲ ေရွာင္ရွားေနတတ္ၾကသည္။ တမလြန္ဘဝကို ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း၊ တခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ ဘဝအဓိပၸါယ္ေတြ႕လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းတို႔ျဖင့္ ဘဝ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈ၏ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ရန္ ေရွာင္ရွားၾကသည္။ အတုအေယာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား၊ အဓိပၸါယ္မ်ား၊ တန္ဖိုးမ်ားကို ဖန္တီးယူသည္။ မိမိကုိယ္မိမိ ကာယကံေျမာက္ အဆံုးစီရင္ၿပီး အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈမွ ထြက္ေျပးမွသာ အဆံုးစီရင္ျခင္း မည္သည္ မဟုတ္။ ယုတၱိကင္းမဲ့သည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား၊ အတုအေယာင္ အဓိပၸါယ္မ်ားျဖင့္ ဘဝကို ေနေပ်ာ္ေအာင္ စဥ္းစားေတြးေခၚကာ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈကို ေရွာင္ထြက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းသည္လည္း အေတြးအေခၚအားျဖင့္ အဆံုးစီရင္လိုက္ျခင္းပင္ (philosophical suicide) ျဖစ္သည္ဟု ကမူးက ဆိုသည္။ ယင္းသည္လည္း ကာယကံေျမာက္ အဆံုးစီရင္ျခင္းကဲ့သို႔ပင္ အမွန္တရားကို ရင္မဆိုင္ဝံ့သည့္ သူရဲေဘာေၾကာင္ေသာ လုပ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ကမူးက ျငင္းပယ္သည္။

အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့ျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့ျခင္း၊ အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္ျခင္းတုိ႔သည္သာ ဘဝ၏ ခါးသီးေသာ အမွန္တရားျဖစ္သည္ဟု သိရွိနားလည္ထားသူ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ထိုအမွန္တရားကို ဖံုးကြယ္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ကာ ေရွာင္ထြက္မေျပးသင့္။ ရဲရဲဝ့ံဝ့ံ ရင္ဆိုင္ရန္သာ ရွိသည္။ ႐ံႈးမည္မွန္းသိလွ်က္ (ထြက္မေျပးဘဲ) ရဲရဲဝံ့ဝံ့ တုိက္ပြဲဝင္ေသာ သူရဲေကာင္းကဲ့သို႔၊ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိမွန္းသိလွ်က္ (အတုအေယာင္ မေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား မရွာေတာ့ဘဲ) အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈႀကီးကို ျပက္ျပက္ထင္ထင္ သိျမင္ကာ (သို႔ေသာ္ စိတ္မပ်က္ဘဲ) ရွင္သန္ေနထိုင္သြားရန္ ကမူးက တုိက္တြန္းသည္။ ထိုသို႔ေသာ သူရဲေကာင္းမ်ိဳးကို Absurd Hero ဟု သူကဆိုသည္။ ကမူးေရးခဲ့သည့္ ဝတၳဳမ်ားမွ ဇာတ္လိုက္္မ်ားသည္လည္း Absurd Hero ၏ စ႐ိုက္ကို သ႐ုပ္ေဖာ္သြားျခင္း ျဖစ္သည္။

“ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီ စာတမ္း” တြင္ Absurd Hero အျဖစ္ ဂရိဒ႑ာရီမွ ဆစ္ဆီဖပ္စ္ကို ထုတ္ျပထားသည္။ ဆစ္ဆီဖပ္စ္သည္ နတ္ေဒဝါတို႔ကို အံတုဝံ့သူ ျဖစ္သည္။ ျမစ္ေစာင့္နတ္၏ သမီးျဖစ္သူကို ဇူးနတ္မင္းက ခိုးယူသြားသည္ကို ဆစ္ဆီဖပ္စ္က ျမစ္ေစာင့္နတ္အား ထုတ္ေဖာ္ေျပာသည္။ ထိုသုိ႔ ေျပာဆိုရန္အတြက္ သူ႔ႏိုင္ငံတြင္ နတ္စမ္းေရကို ဖန္ဆင္းေပးရမည္ဟုပင္ ေဈးကိုင္လိုက္ေသးသည္။ ဇူးနတ္မင္းက စိတ္ဆုိးကာ ဆစ္ဆီဖပ္စ္ကို မရဏတိုင္းျပည္သို႔ ပို႔လိုက္သည္။ မရဏတိုင္းျပည္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ၌လည္း ဆစ္ဆီဖပ္စ္က ေဟးဒီးနတ္မင္းကို လွည့္ဖ်ားကာ သံႀကိဳးျဖင့္ တုတ္ေႏွာင္လိုက္ျပန္သည္။ ေနာက္ဆံုး နတ္တို႔ကို ပမာမခံ့ျပဳဝံ့သည့္ ဆစ္ဆီဖပ္စ္ကို ျပစ္ဒဏ္ခတ္လိုက္သည္။ ျပစ္ဒဏ္မွာ အလြန္ႀကီးေလးသည့္ေက်ာက္တံုးႀကီးကို ေတာင္ထိပ္သို႔ တြန္းတင္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ေတာင္ထိပ္သို႔ေရာက္ပါက ေက်ာက္တုံးသည္ ျပန္လိမ့္က်သြားမည္ ျဖစ္ကာ၊ ဤအလုပ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ မနားတမ္း လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႔ အခ်ည္းအႏွီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့ေသာ အလုပ္ (futility and hopeless labor) သည္ ေျခာက္ျခားဖြယ္ အေကာင္းဆံုး ျပစ္ဒဏ္ခတ္မႈျဖစ္သည္ဟု နတ္ေဒဝတာတို႔က ထင္မွတ္ထားၾကေလသည္။

ေက်ာက္တံုးႀကီးအား ခက္ခက္ခဲခဲ ပင္ပင္ပန္း ေတာင္ထိပ္သို႔ တြန္းတင္ၿပီးေနာက္၊ ျပန္က်သြားေသာ ေက်ာက္တုံးႀကီးအား ေနာက္တႀကိမ္ တြန္းတင္ရဦးမည္ဟူေသာ အၾကည့္ျဖင့္ ေတာင္ေျခသို႔ ျပန္ဆင္းသြားသည့္ ဆစ္ဆီဖပ္စ္၏ အဆင္းလမ္း ခဏာတာအား ကမူးက အေလးနက္ထား၍ သံုးသပ္သည္။

“မဆံုးႏိုင္သည့္ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႀကီး ရွိရာ ေတာင္ေျခဆီသို႔ ေလးလံေသာ္လည္း ေသခ်ာ ျခင့္ခ်ိန္ထားသည့္ ေျခလွမ္းမ်ားျဖင့္ ဆင္းသြားသည့္ လူသားတစ္ဦး ျမင္ေနရသည္။ ျပန္အတက္တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ရန္ ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္ေနသျဖင့္ အသက္႐ွဴခြင့္ရသည့္ ထိုအခ်ိန္ေလးသည္ (အခ်ည္းအႏွီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့မႈအား ျပက္ျပက္ထင္ထင္) သိျမင္လိုက္ႏုိင္သည့္ အခ်ိန္ေလးပင္ ျဖစ္သည္။ ေတာင္ထိပ္မွသည္ နတ္ေဒဝါတို႔၏ သားရဲတြင္းသို႔ တအိအိဆင္းသြားသည့္ ထိုအခိုက္အတန္႔မ်ားတြင္ သူသည္ သူ႔ၾကမၼာထက္ သာလြန္ ႀကီးျမတ္ေနၿပီး၊ ေက်ာက္တံုးႀကီးထက္လည္း ပိုမိုသန္စြမ္းေနေလသည္။” (ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီ စာတမ္း)

ဆင္ျခင္သံုးသပ္မႈမရွိဘဲ နိစၥဓူဝ ေန႔စဥ္ဘဝႀကီးထဲတြင္ လံုးဝ နစ္ျမဳတ္ေနပါက “ဘဝအဓိပၸါယ္” ဆိုသည္ကို ေျပာဆိုေနရန္ပင္ မလို။ “ဆင္ျခင္သံုးသပ္မႈမရွိေသာ ဘဝသည္ မေနေပ်ာ္” ဟူသည့္ ဆုိကေရးတီး၏ စကားအရ ဆိုလွ်င္ ထိုသုိ႔ ဆင္ျခင္သံုးသပ္မႈမရွိဘဲ ဘဝထဲတြင္ နစ္ျမစ္ေနျခင္းသည္ ေနေပ်ာ္ေသာ ဘဝေနနည္း မဟုတ္။ တဖန္ ျမင္ၾကားထိသိမႈဟူသည့္ အေတြ႔အႀကံဳေဘာင္မွ လံုးဝ ထြက္ကာ ဆင္ျခင္တံုတရား သက္သက္ျဖင့္ ဘဝကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ပါကလည္း ယုတၱိမတန္သည့္ အတုအေယာင္ ဘဝအဓိပၸါယ္၊ အတုအေယာင္ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားျဖင့္သာ လမ္းဆံုးေပလိမ့္မည္။ ဤသို႔ တံလွ်ပ္ကို ေရထင္သည့္ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳး၊ ထိုသို႔ ယံုၾကည္ယံုသာမက တံလွ်ပ္ကိုပင္ ေရအထင္ျဖင့္ အာသာငမ္းငမ္း လြမ္းဆြတ္ တမ္းတေနျခင္းမ်ိဳးကို အေတြးအေခၚအားျဖင့္ အဆံုးစီရင္ျခင္းဟု ကမူးက ယူဆသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မဆင္ျခင္ဘဲ ပစၥဳပၸန္ဘဝထဲတြင္ လံုးဝနစ္ျမဳတ္ေနျခင္းႏွင့္ ေဘာင္ေက်ာ္၍ အတုအေယာင္ ဘဝအဓိပၸါယ္မ်ားကို ရွာႀကံစဥ္းစားျခင္းဟူေသာ အစြန္းႏွစ္ပါးကို ေရွာင္ကာ၊ ဘဝ၏ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈကို ေလးေလးနက္နက္ သိျမင္ရင္ဆိုင္ျခင္းသည္ ခါးသီးရက္စက္သည့္ ၾကမၼာဆိုးကို ေအာင္ပြဲခံျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကမူးခံယူသည္။ ခါးသီးႏွိပ္စက္မႈကို မေထမဲ့ျမင္ျပဳႏုိင္စြမ္းျဖင့္ မေက်ာ္လႊားႏိုင္သည့္ ၾကမၼာဆိုးဟူ၍ မရွိ။ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့မႈဟူသည့္ ခပ္ပါးပါး ေလထုထဲတြင္ ဇြဲေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနထိုင္ရန္မွာ သူတို႔အား ခြန္အားမ်ားေပးႏိုင္မည့္ နက္နဲခုိင္မာသည့္ အေတြးအေခၚမ်ား မရွိဘဲ မျဖစ္ႏိုင္။ ႐ႈံးနိမ့္မည္မွန္းသိသည့္ တိုက္ပြဲတစ္ခုတြင္ အတုအေယာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား မထားဘဲ သစၥာရွိရွိ တိုက္ခုိက္သည့္ သူရဲေကာင္းတဦးကဲ့သို႔၊ ဘဝအဓိပၸါယ္ ကင္းမဲ့ျခင္းဟူသည့္ အျဖစ္မွန္ကို သိရွိနားလည္ကာ ရွင္သန္ေနထိုင္ၾကရန္ တိုက္တြန္းသည္။ ထိုသုိ႔ ရွင္သန္ျခင္းမ်ိဳးကသာလွ်င္ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့သည့္ ဘဝႀကီးထဲမွ အဓိပၸါယ္ကို ဖန္တီးယူျခင္း ျဖစ္သည္။

“ေတာင္ထိပ္ဆီသို႔ ႐ုန္းကန္၍ တက္သြားျခင္းသည္ပင္ လူသားတဦး၏ ႏွလံုးသားကို ျဖည့္ဆည္းရန္ လံုေလာက္ပါသည္။ ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ေပ်ာ္႐ႊင္ေနမည္ကို ျမင္ေယာင္ ၾကည့္ႏိုင္သည္” ဟု ကမူးက “ဆစ္ဆီဖပ္စ္ ဒ႑ာရီ စာတမ္း” ကို အဆံုးသပ္ထားသည္။


ဧရာ (မႏၲေလး)

ပင်လယ်မှသည် တောင်တန်းဆီသို့

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ ချောင်းလေးတခုရဲ့ ကမ်းပါးတစ်ဖက်ဆီမှာ မိဘနှစ်ပါးရဲ့ ရွာလေးတွေ မေးတင်ထားတယ်။
ရန်ကုန်မြစ်နံဘေးက ဗိုလ်တထောင်ဆိပ်ကမ်းဟာ ဆံပင်လိမ်ကွေးကွေးနဲ့ ကလေးငယ်လေး ကိုယ့်ကို ထိန်းကျောင်းခဲ့တဲ့ နေရာဖြစ်တယ်။
ပင်လယ်ကာရံထားတဲ့ ကျွန်းလေး ပေါ်မှာ ရေကြည်ပြီး၊ မြက်နုပြန်သေးသတဲ့ ၂၇နှစ်အရွယ် မိန်းမပျိုကို မြုဆွယ်တယ်။
ချောင်းကို ပစ်လို့၊ မြစ်ကို ရှာခဲ့သူ တယောက်ဟာ ပင်လယ်မှာ သီးချိန်တန်သီးပြီး၊ ပွင့်ချိန်တန် ပွင့်နေလိုက်တာ… ရာသီစက်ဝန်း အနှစ် နှစ်ဆယ်။
ပြန်…မယ်…ရည်…ရွယ်…
ပြန်…မယ်…ရည်…ရွယ်…မှကွယ်
လား…ရာ…နဲ့…သွေ…ဖယ်…
ရောက်ခဲ့ပေါ့…
တောင်တန်းတွေဆီရယ်…။

သေကွဲ ရှင်ကွဲ ကွဲကြတဲ့အခါ ကျန်ခဲ့တဲ့သူက ပိုခံစားရတယ်လို့ ယုံကြည်တဲ့အတွက် မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းတွေကို နှုတ်မဆက်ပဲ ထွက်လာခဲ့တာ တောင်းပန်ပါတယ်နော်။ တကယ်တော့လည်း ပင်လယ်နဲ့ တောင်တန်းဆိုတာ သံသရာမှာ ကျင်လည်နေသရွေ့တော့ တဆက်တည်း မဟုတ်လား...။

၄၇ နှစ်ပြည့် မွေးနေ့မှာ အမှတ်တရ ရေးပါတယ်။
ပျော်ရွှင်ပါစေ ဆုတောင်းပေးတဲ့ မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းများကို ကျေးဇူးတင်ရင်း၊ တောင်းပေးတဲ့ ဆုနဲ့ ပြည့်စုံအောင် ကြိုးစားပါမယ်…။

ကာလာမသုတ္ႏွင့္ စကႌသုတ္

ဘလော့ပေါ်မှာ ရေးခဲ့ဖူးတဲ့ ကာလာမသုတ်နဲ့ စင်္ကီသုတ်တို့ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်အကျယ်ကို ရေးခဲ့ဖူးပါတယ်။ ကာလာမသုတ်က ဝိစိကိစ္ဆာ (ယုံမှားသံသယ) လွန်ကဲနေတဲ့ တရားနာပရိသတ်ကို မျက်ကန်းယုံကြည်မှု မထားဘဲ ကိုယ်တိုင် သိမြင်နိုင်တဲ့ တရားကို ဟောကြားထားပါတယ်။ စင်္ကီသုတ်ကတော့ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ (မှားယွင်းတဲ့ အယူ)လွှမ်းမိုးနေတဲ့ ပရိသတ်ကို မျက်ကန်းယုံကြည်မှုနဲ့ လှေနံဓားထစ်ဆုံးဖြတ်ချက် မချဘဲ၊ မှန်ကန်တဲ့ ယုံကြည်မှု အဆင့်ဆင့် တည်ဆောက်ပြီး သစ္စာဆိုက်နိုင်မယ့် လမ်းစဉ်ကို နည်းပေးထားပါတယ်။ ဆက်စပ်လေ့လာဖို့ အလွန်သင့်တော်တဲ့ သုတ္တန် နှစ်ပုဒ်ပါ။ ဒီသုတ္တန် နှစ်ပုဒ်ကို eBook လုပ်ထားပါတယ်။

eBook Link

သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး၏ သာသနာေရး ျပန္တမ္း ေက်ာက္စာ

အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေမာရိယမင္းဆက္ျဖစ္ေသာ “ပီယဒႆီ” အမည္ခံ အေသာကမင္းသည္ ကလိဂၤစစ္ပြဲအၿပီးတြင္ အလြန္ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ စစ္ဘုရင္အျဖစ္မွ တရားဓမၼႏွင့္ အညီအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ဗုဒၶသာသနာျပဳမင္း အျဖစ္ ကူးေျပာင္းခဲ့သည္။ ကမၻာသမိုင္းတြင္ အံ့ခ်ီးဖြယ္ ကမၸည္းတင္ရေလာက္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္တရားဓမၼကို က်င့္သံုး၏။ တရားဓမၼႏွင့္အညီ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲ၏။ တိုင္းသားျပည္သူတို႔ တရားဓမၼကို ေစာင့္ေရွာက္ေစရန္လည္း အမိန္႔ျပန္တမ္း ေက်ာက္စာမ်ား ေရးထိုးစိုက္ထူကာ တရားဓမၼကို ျပန္႔ပြားေစ၏။ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈကို ေလးစား တန္ဖိုးထားေသာမင္း ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ၊ ထိုသို႔ေရးထိုးေသာ ေက်ာက္စာအမ်ားစုတို႔သည္ ဘာသာအယူဝါဒ မခြဲျခားပဲ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးတို႔ လိုက္နာေစႏိုင္မည့္ တရားဓမၼ ျဖစ္ေလသည္။ ေက်ာက္စာ အနည္းငယ္သာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ ပတ္သက္သည္။ ထိုအထဲမွ ေအာက္ပါ Bhabru Rock Edict ေက်ာက္စာသည္ ဗုဒၶသာသနာ အဓြန္႔ရွည္ တည္တံ့ေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ ရဟန္းသံဃာေတာ္ႏွင့္တကြ ဗုဒၶဘာသာဝင္အေပါင္း လိုက္နာသင့္ေသာ ဘုရားေဟာ ေဒသနာေတာ္မ်ားကို ေ႐ြးထုတ္ ေလွ်ာက္ၾကားေသာ သာသနာေရးျပန္တမ္း တစ္ဆူျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အေသာကမင္းႀကီး ကိုယ္တိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းေလာ၊ တတိယသံဂါယနာ၏ ဦးစီးမေထရ္ျဖစ္ေသာ ေမာဂၢလိပုတၱတိႆေထရ္က ေ႐ြးထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းေလာ မသိရေပ။

ပိယဒႆီမင္းသည္ မာဂဓတိုင္း သံဃာတုိ႔အား ရွိခိုးေလွ်ာက္ထားပါ၏။ အရွင္ျမတ္တို႔ အနာေရာဂါကင္း၍ ခ်မ္းသာစြာ ေနၾကရပါေစ။ အရွင္ျမတ္တို႔ဘုရား… အကၽြႏု္ပ္၏ ဘုရား, တရား, သံဃာ၌ ျမတ္ႏိုးၾကည္ညိဳျခင္းကို အရွင္တို႔ သိၾကပါ၏။ အရွင္ျမတ္တို႔ဘုရား… ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္အားလံုးတို႔သည္ ေကာင္းစြာ ေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ တရားေတာ္မ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ အရွင္ျမတ္တို႔ဘုရား… ထိုတရားေတာ္မ်ားထဲမွ သူေတာ္ေကာင္းတရား(သဒၶမၼ)ကို အဓြန္႔ရွည္စြာ တည္တံ့ေစရန္ ေဟာၾကားထားအပ္ေသာ တရားအခိ်ဳ႕ကို ေလွ်ာက္တင္ခြင့္ ျပဳပါဘုရား။

ထိုတရားေတာ္တို႔ကား ဝိနယသမုကသ၊ အရိယဝံသ၊ အနာဂတဘယ၊ မုနိဂါထာ၊ ေမာေနယ်သုတၱ, ဥပတိသပသိန၊ မုသာဝါဒႏွင့္စပ္၍ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ရာဟုေလာဝါဒသုတ္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။

ထိုတရားေဒသနာေတာ္တို႔အား ရဟန္းေယာက္်ား, ရဟန္းမိန္းမ, ဥပါသကာ, ဥပါသိကာမတို႔သည္ မျပတ္ သင္ယူမွတ္ထား ေဆာင္ထားၾကေစလိုပါသည္။ အရွင္ျမတ္တို႔ဘုရား… ကၽြႏု္ပ္၏ လိုအင္ဆႏၵကို အမ်ားသိရွိၾကေစရန္ ဤကမၸည္း ေက်ာက္စာကို ေရးထိုးေစပါသည္။ (အေသာကမင္း၏ ေက်ာက္စာ Bhahbru Rock Edict)

"His Gracious Majesty, King of Magadha, bows down to the Sangha and — hoping that they are free from disease and living in peace — addresses them as follows: You know well the extent of my reverence and faith in the Buddha, Dhamma, and Sangha. Whatever has been said by the Buddha has of course been well-said. But may I be permitted to point out the passages of scripture I have selected that the True Dhamma might last a long time: Vinaya-samukasa, Aliya-vasani, Anagata-bhayani, Muni-gatha, Mauneya-sute, Upatisa-pasine, and the Instructions to Rahula beginning with (the topic of) falsehood, as taught by the Blessed One.
"Reverend Sirs, I would like the reverend bhikkhus and bhikkhunis — as well as the laymen and laywomen — to listen to these passages frequently and to ponder on them.
"For this reason, Reverend Sirs, I am having this enscribed so that they may know of my intention."

ဤေနရာတြင္ “ဝိနယသမုကသ (ဝိနယသမုကၠံသ)” သည္ ဝိနည္းမဟာဝါ ေဘသဇၨကၡႏၶကမွ စတုမဟာပေဒသကထာ ျဖစ္သည္။ ဝိနည္းေတာ္တြင္ ပညတ္ထားျခင္း မရွိေသာ အခ်က္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ “အပ္၏- မအပ္၏” ပိုင္းျခား ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ၫႊန္ၾကားထားသည့္ ဥပေဒသေလးရပ္ ျဖစ္သည္။ လိုရင္းအားျဖင့္ ဘုရားရွင္က “မအပ္” ဟု တားျမစ္ထားျခင္း၊ “အပ္၏” ဟု ခြင့္ျပဳထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း အပ္စပ္သည္တို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ၿပီး မအပ္စပ္သည္တုိ႔ႏွင့္သာ ေလ်ာ္ပါက “မအပ္”၊ မအပ္စပ္သည္တုိ႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ၿပီး အပ္စပ္သည္တို႔ႏွင့္ ေလ်ာ္ပါက “အပ္သည္” ဟု မွတ္ယူရန္ ၫႊန္ၾကားထားျခင္း ျဖစ္သည္။

“အရိယဝံသ”သည္ အဂၤုတၱရနိကာယ္ စတုကၠနိပါတ္လာ အရိယဝံသသုတ္ ျဖစ္သည္။ ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္းတို႔၌ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ျခင္း၊ ဘာဝနာတရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း ဟူသည့္ အရိယာ မ်ိဳးႏြယ္တို႔ မပယ္စြန္႔သည့္ “အရိယဝံသ” တရားေလးပါးကို အေလးဂ႐ုထား၍ လိုက္နာျခင္းသည္ ျမတ္ေသာ အရိယာ မ်ိဳးႏြယ္ကို ေစာင့္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာၾကားထားသည့္ သုတ္ျဖစ္သည္။

“အနာဂတဘယ”သည္ အဂၤုတၱရနိကာယ္ ပၪၥကနိပါတ္လာ အနာဂတဘယသုတ္မ်ား ျဖစ္သည္။ အနာဂတ္တြင္ အိုနာေသေဘးမွ အစ သာသနာဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္း အဆံုး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္သည္ဟု ႏွလံုးသြင္းကာ တရားထူးရေစရန္ မေမေလ်ာ့ေသာ လံု႔လျဖင့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရန္ ေဟာၾကားထားသည္။ သာသနာအႏၲရာယ္ကို ႀကိဳ၍ ျမင္ကာ တရားဓမၼႀကိဳးစား အားထုတ္ျခင္းသည္ပင္ သာသနာ အဓြန္႔ရွည္စြာ တည္ရန္ အေၾကာင္း ျဖစ္ေနေလသည္။

“မုနိဂါထာ”သည္ သုတၱနိပါတ္တြင္လာေသာ မုနိသုတ္ ျဖစ္သည္။ ကိေလသာ အေဖာ္မမွီးဘဲ တစ္ပါးတည္း ေတာအရပ္တြင္ ေမြ႔ေလ်ာ္သည့္ ရေသ့ရဟန္း သူေတာ္စင္မ်ား၏ ဂုဏ္ကို ေဖာ္ညႊန္းသည့္ သုတ္ျဖစ္သည္။

“ေမာေနယ်သုတၱ”သည္ သုတၱနိပါတ္ နာလကသုတ္မွ ေဒဝီလရေသ့၏ တူျဖစ္သူ နာလကရဟန္းအား ေဟာၾကားသည့္ ေမာေနယ်တရား ျဖစ္သည္။ မိမိအား ဆဲေရးသူကိုျဖစ္ေစ ရွိခုိးသူကို ျဖစ္ေစ တန္းတူထားကာ အမ်က္ေဒါသ မထားရန္၊ မာန္မာနမတက္ႂကြရန္၊ ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို ပယ္စြန္႔ရန္၊ ဒါယကာတို႔ႏွင့္ ေရာေရာေႏွာေႏွာ မေနရန္ ေဟာၾကားထားေသာ တရားျဖစ္သည္။

ေက်ာက္စာမွ “ဥပတိသ-ပသိေန” ဟူေသာ စကားကို “ဥပတိႆအား ၾကည္ညိဳေသာ သို႔မဟုတ္ ဥပတိႆက ဘုရားအား ၾကည္ညိဳေသာ” ဟု အနက္ေကာက္ပါက ခႏၶဝဂၢသံယုတ္လာ သူစိမုခီသုတ္ႏွင့္ ဒီဃနိကာယ္ ပါေထရဝဂ္လာ သမၸသာဒနီယသုတ္တို႔ကို ယူႏိုင္သည္။ အိႏၵိယႏွင့္ အေနာက္တိုင္း ပညာရွင္မ်ားကမူ “ဥပတိႆျပသေန- ဥပတိႆ၏ ေမးျမန္းခ်က္” ဟု ဘာသာျပန္ဆို၍ သုတၱနိပါတ္ အ႒ကဝဂ္လာ သာရိပုတၱသုတ္ကို ေကာက္ယူၾကသည္။ ယင္းသုတ္သည္ ရဟန္းတို႔၏ က်င့္ဝတ္မ်ားကို ျပဆိုထားေသာ ေၾကာင့္ အဓိပၸါယ္ ယုတၱိရွိေၾကာင္း အေသာကေက်ာက္စာ စာအုပ္တြင္ အရွင္အာဒိစၥဝံသက မွတ္ခ်က္ေပးထားသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း အရွင္သာရိပုတၱရာ အေလာင္းအလ်ာျဖစ္ေသာ ဥပတိႆက ေမးေလ်ာက္၍ အရွင္အႆဇိ ေျဖၾကားေတာ္မူသည့္ “ေယ ဓမၼာ ေဟတုပၸဘဝါ” အစခ်ီသည့္ ဂါထာဟု ယူဆၾကသည္။

“မုသာဝါဒႏွင့္စပ္၍ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ရာဟုေလာဝါဒသုတ္” ဟူသည္မွာ မဇၩိမနိကာယ္မွ အမၺလ႒ိက ရာဟုေလာဝါဒသုတ္ကို ဆိုလိုသည္။ သိလ်က္ျဖင့္ မုသားကို ဆိုသူအတြက္ မျပဳဝံ့သည့္ မေကာင္းမႈကို ရွိမည္ မဟုတ္ေတာ့။ ထို႔ေၾကာင့္ အေပ်ာ္အပ်က္သေဘာျဖင့္ ျဖစ္ေစ မုသားစကား မဆိုရန္ သားေတာ္ရာဟုလာအား ေဟာၾကားထားေသာ ေဒသနာျဖစ္သည္။

ထိုေဒသနာတို႔သည္ သာသနာေတာ္ အဓြန္႔ရွည္စြာ တည္တံ့ေစရန္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ လိုက္နာသင့္သည့္ တရားေဒသနာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးက ကမၸည္းေက်ာက္စာတင္ခဲ့ပါသည္။ သာသနာ တည္တံ့ျပန္႔ပြားေရးကို လိုလားသည့္ အမ်ိဳးေကာင္းသားတို႔သည္ ထိုထိုေဒသနာတို႔ကို ေလ့လာ မွတ္သား လိုက္နာသင့္လွပါသည္။

စာၫႊန္း
Ṭhānissaro Bhikkhu - That the True Dhamma Last the Long Time
အရွင္အာဒိစၥဝံသ - အာေသာကေက်ာက္စာေတာ္

မဂၤလသုတ္

ကရင္ တစ္ရက္၊ မြန္ တစ္ရက္

ျမန္မာျပည္က တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြကို အစံု မေရာက္ဖူးေသးဘူး။ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရားဖူး ေရာက္ဖူးခဲ့ေပမည့္ မြန္ျပည္နယ္ကို ေရာက္တယ္လို႔ အမွတ္မထားခဲ့ဘူး။ သာမညေတာင္ ေရာက္ဖူးခဲ့ေပမည့္ ကရင္ျပည္နယ္ေရာက္ဖူးတယ္လို႔ အမွတ္မထားခဲ့မိဘူး။ သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆံုမိေတာ့ ခရီးသြားမယ္ က်ံဳေထာ္ေရတံခြန္ကို လိုက္မလားတဲ့။ လိုက္မယ္သာေျဖလိုက္တယ္ ဘယ္နားလဲ မသိ။ အေဝးေျပးကားဂိတ္ကေန ည ၇ နာရီထြက္မယ္ ဖားအံကို သြားမယ္တဲ့။ ေအာ္ ဖားအံဆိုေတာ့ ကရင္ ျပည္နယ္ေပါ့။ အရင္ႏွစ္မ်ားက ရွမ္းျပည္ကို ကဒီးကဒီး ေရာက္ျဖစ္ၿပီး ရွမ္းေတြနဲ႔ ခ်စ္ကြ်မ္းဝင္ခဲ့တာ၊ ဒီတခါေတာ့ လာထား ကိုယ့္အမ်ိဳး အရင္းႀကီးေတြ (မျမင္ဖူးလိုက္ရေသာ အဖိုး - အေမ့ အေဖက ကရင္စစ္စစ္ျဖစ္ပါတယ္)“ေတြ႔ရာ ကရင္ ခ်စ္လိုက္မယ္ဟဲ့” ဆိုၿပီး လိုက္သြားလိုက္တာပဲ။ အလံုကေန ညေန ၅း၃၀နာရီထြက္လာတာ လမ္းတေလ်ွာက္ကားပိတ္၊ ၇ နာရီက ထိုးၿပီ… ေျမာက္ဥကၠလာ ေအာင္မဂၤလာအေဝးေျပးဂိတ္ကို မေရာက္ေသး။ ကားဂိတ္ကို ေရာက္ႏွင့္ေသာ သူငယ္ခ်င္း၊ ကိုယ္ႏွင့္အတူတူ ကားဂိတ္ကို မေရာက္ေသးေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ားရဲ႕ အစီအမံနဲ႔ အမွတ္(၃) လမ္းမႀကီးထိပ္ကေန ဂိတ္က ထြက္လာတဲ့ ကားကို ေစာင့္စီး၊ ကားေပၚေရာက္မွ အဟီး အဟီး ရယ္မလို႔ ရွိေသး… ကားက အဲယားကြန္းမပါ… ျပဴတင္းေပါက္ဖြင့္ စီးခဲ့ရတာ…။ ၀၆-၀၄-၂၀၁၆ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ သက္တူရြယ္တူ ငယ္သူငယ္ခ်င္းငါးေယာက္… တေယာက္က သားေလးႏွစ္ေယာက္ပါတယ္… ခရီးစဥ္ကို ပင္တိုင္စီစဥ္ေပးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းက သမီးေလးပါတယ္… စုစုေပါင္း ၈ေယာက္ လည္ၾကတယ္။
ဖားအံကို ညလယ္ ၂နာရီထိုး ေရာက္တယ္။ တည္းခိုမည့္ သူငယ္ခ်င္းအမ်ိဳးအိမ္ လမ္းထိပ္မွာ ကားရပ္ေပးတယ္။ ဂမုန္းပင္ေတြ ပတ္ျခာလည္ဝိုင္းေနတဲ့ ေခတ္မွီမွီ ႏွစ္ထပ္တိုက္ကေလးရဲ႕ ဘုရားခန္းမွာ ဝတ္ျဖည့္လိုက္ရင္း ဘေဝဘဝေဟာင္းက ေဆြမ်ိဳးေတြဆီေရာက္ၿပီဆိုတာ ေသခ်ာသြားခဲ့တယ္။ ကိုယ့္ကို ဒီေနရာေရာက္ေအာင္ ေခၚလာတဲ့သူေတြကလည္း သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆိုေပမည့္ တကယ္ေတာ့ ဘဝေဟာင္းက ေဆြမိ်ဳးေတြပါပဲ။ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ တေမွးအိပ္ၿပီး… အိပ္ယာထ ေရခိ်ဳးၿပီးခ်ိန္မွာ တေနကုန္လည္ဖို႔ ငွားထားတဲ့ ကားက ၀၇-၀၄-၂၀၁၆ ၾကာသပေတးေန႔ မနက္ ၆နာရီ အိမ္ေရွ႕မွာ လာႀကိဳေနခဲ့ၿပီ။ တည္းခိုတဲ့အိမ္က သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ အမဝမ္းကြဲေတာ္ေပမည့္ သူကေဒၚေလးလို႔ပဲ ေခၚတဲ့ အန္တီက ရန္ကုန္သူ ငါးဆယ္နားနီးကေလးေတြကို စိတ္မခ်လို႔ဆိုၿပီး ခရီးစဥ္မွာ တိုးဂိုက္လိုက္လုပ္ေပးတယ္။ ဖားအံၿမိဳ႕ ဓမၼပီယေက်ာင္းတိုက္နားက အသက္ ၇၂ႏွစ္အရြယ္ ကရင္လွပိ်ဳျဖဴရဲ႕ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ ႀကံ႕ခိုင္မႈကေတာ့ အံ့မခမ္း အတုယူစရာပါပဲ။
မနက္အေစာစာ စားဖို႔ ဖားအံက နာမည္ႀကီး လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ကို ေရာက္တယ္။ ဆိုင္နာမည္က ခ်စ္ေလးတဲ့… သူက ဆိုင္ခြဲေတြလည္း ရွိေတာ့ ခ်စ္ေလး(၁) ခ်စ္ေလး(၂) စသျဖင့္ေပါ့…။ ဒါကိုလည္း အသက္ ငါးဆယ္နီး အန္တီႀကီးေတြက “အဆန္းေတာ့ ဟီးဟီး…ခ်စ္ေလး” ဆိုၿပီး ရယ္ၾကျပန္တာပဲ။ ရာသီဥတုကလည္း သာယာတယ္… လမ္းခရီးကလည္း ေျဖာင့္ျဖဴးတယ္… စိတ္လက္လည္း ေပါ့ပါးေနတယ္… ဘာလိုေသးလဲ… စစ္ေဆးေရးဂိတ္ သံုးခု ျဖတ္အၿပီးမွာေတာ့ က်ံဳေထာ္ေရတံခြန္ကို ေရာက္ၿပီေပါ့ကြယ္။
ေရခ်ိဳးၿပီး အဝတ္လဲေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ကြတ္ပ်စ္ေလးမွာ ထိုင္ေစာင့္ေနတုန္း ကရင္အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ လသားအရြယ္ သမီးငယ္ေလးကို ခ်ီၿပီး ကိုယ့္နားေရာက္လာတယ္။ ကိုယ့္ကို “ဘယ္ကလာသလဲ” လို႔ ၿပံဳးရင္းေမးတယ္။ “ရန္ကုန္က လာတယ္” ဆိုေတာ့ “အို…အေဝးႀကီးပဲ” လို႔ ေျပာၿပီး ကိုယ့္ေဘးနားထိုင္ကာ ကေလးႏို႔တိုက္ေနခဲ့တယ္။ ဟုတ္တယ္ ဒီကေန႔ ေရတံခြန္မွာ လူအေတာ္စည္ေပမည့္ အမ်ားစုက အနီးတဝိုက္က အလည္လာဟန္ ရွိသူေတြမ်ားတယ္။ အေဝးကေန လာဟန္ရွိသူက အနည္းစုသာ ေတြ႔ရတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေရာက္လာၾကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဖိနပ္ေတြက ႏို႔တိုက္ေနတဲ့ ကေလးအေမထိုင္ေနတဲ့ေနရာ ကြတ္ပ်စ္ေအာက္တည့္တည့္ေရာက္ေနလို႔ ကိုယ္က “ညီမ ဟိုဘက္နည္းနည္းတိုးလိုက္ပါလား” လို႔ မဆင္မျခင္ ေျပာမိတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြက “ရတယ္ ရတယ္” ဆိုၿပီး ကုန္းႏိႈက္လိုက္ၾကေတာ့ ကေလးအေမမွာ တင္ပါးေလး တျခမ္းႄကြေပးလိုက္႐ံုနဲ႔ အဆင္ေျပသြားခဲ့တယ္။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ မင္းႏို႕ေသာက္ရာမွာ အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္သြားခဲ့မယ္ဆိုရင္ ခြင့္လႊတ္ပါလို႔ ေတာင္းပန္လိုက္ပါတယ္ ကေလးေလးရယ္။
႐ိုးရွင္းလွတဲ့ ေျခတံရွည္ အိမ္ေလးေတြကို ေငးရင္း၊ ျပန္႔ျပဴးလွတဲ့ ေျမေပၚမွာ ထီးတည္းႀကီး ထြက္ေနတတ္တဲ့ ထံုးေက်ာက္ေတာင္ေတြကို အံ့ၾသမွင္သက္ရင္း၊ စိုစိုစြတ္စြတ္ရွိလွတဲ့ လိုဏ္ဂူေတြမွာ ေအးခ်မ္းမႈရဲ႕ အရသာအစစ္ကို ရွာေဖြသြားၾကတဲ့ သူေတာ္စင္မ်ားကို ဂါရဝျပဳရင္း၊ လြန္ခဲ့တဲ့ တခ်ိန္က ေတာေတြ ေတာင္ေတြၾကား ဖိနပ္မပါ ေျခဗလာနဲ႔သာ သြားလာေလ့ရွိတတ္ၾကတဲ့ ျဖဴျဖဴေဖြးေဖြး တုတ္တုတ္ခိုင္ခိုင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီးေတြ႔ရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲကို တိုးဝင္ၾကည့္ရင္း… ဒီေနရာေတြ ေရာက္ခဲ့တယ္။

က်ံဳေထာ္ေရတံခြန္ အဝင္

က်ံဳေထာ္ေရတံခြန္

က်ံဳေထာ္ေရတံခြန္

ၿမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္ေက်ာင္း

ၿမိဳင္ႀကီးငူဆရာေတာ္ေက်ာင္း နံေဘးက သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ ယြန္းဇလင္းေခ်ာင္းဆံုရာ

ေကာ့ကေသာင္ဂူ

ေကာ့ကေသာင္ဂူ

ေကာ့ကေသာင္ဂူ

ေကာ့ကေသာင္ဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ေကာ့ဂြန္းဂူ

ရေသ့ပ်ံဂူ

ရေသ့ပ်ံဂူ

ရေသ့ပ်ံဂူ

ေက်ာက္ကလပ္ (ေၾကာင့္-ကမ္-လာဘ္) ေစတီေတာ္

ေက်ာက္ကလပ္ (ေၾကာင့္-ကမ္-လာဘ္) ေစတီေတာ္

ေတာင္ကမ္းပါးယံမွာ စပ္ေစ့ဖိုးႏွင့္ ေနာ္မူးဖန္ ေမာင္ႏွမ ပံုေပၚေနတဲ့ ဇြဲကပင္ေတာင္

ဇြဲကပင္ေတာင္ေျခ

ေရႊယဥ္ေမွ်ာ္ ျပည္ေတာ္ဧ ေစတီေတာ္

 ဒီေနရာက တို႔ရယ္သံေတြ သံလြင္ျမစ္အတိုင္း စီးဆင္းပါေစ

စံမတူထမင္းဆိုင္မွာ ေန႔လည္စာနဲ႔ ညစာ စားခဲ့တယ္။

ေနာက္တေန႔ ၀၈-၀၄-၂၁၀၆ ေသာၾကာေန႔မွာ မေန႔က ငွားထားတဲ့ကားနဲ႔ပဲ  ရန္ကုန္ကို ျပန္ၾကၿပီ… ေမာ္လၿမိဳင္ကို ဝင္လည္ဦးမွာမို႔ နံနက္ေစာေစာ ၅နာရီကတည္းက ဖားအံကထြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္မွာ စားရတဲ့ မနက္အေစာစာမ်ိဳး ေန႔တိုင္းစားရမယ္ဆို အာဂပါးစပ္ လူျဖစ္ကိ်ဳးနပ္မွာပဲ း)။
ပထမဦးဆံုး အလ်ား ၁၂၁ေပ ၉လက္မရွိတဲ့ ဘင္လိႈင္ေလ်ာင္းေတာ္မူဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ (ေကာ့ခပံုစံျပေက်းရြာ၊ မုဒံုၿမိဳ႕နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္) ကို ဖူးေျမွာ္ခြင့္ရခဲ့တယ္။

ဘင္လိႈင္ဆံေတာ္ရွင္ေစတီေတာ္ (ျမင္းႏွစ္ေကာင္ မုဒ္ဝ)

ဘင္လိႈင္ေလ်ာင္းေတာ္မူဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္

ဘင္လိႈင္ေလ်ာင္းေတာ္မူဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္

ေနာက္ ဝင္းစိန္ေတာရကို ခရီးဆက္တယ္။

ဝင္းစိန္ေတာရ

က်ဳိက္မေရာၿမိဳ႕ ဆုေတာင္းျပည့္ ဘုရားႀကီး

ငယ္ငယ္က Writing Pad မ်က္ႏွာဖံုးေတြမွာ ပါေလ့ရွိၿပီး၊ ေရာက္ဖူးခ်င္ခဲ့တဲ့ ထန္းပင္ ထန္းရြက္ ထန္းလက္ စံုညီတဲ့ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ႕က လမ္းေလးကို ေရာက္ခဲ့တယ္။

 က်ိဳက္သလႅန္ေစတီေတာ္အနီးက ႏွီးဘုရား

က်ိဳက္သလႅန္ေစတီေတာ္

က်ိဳက္သလႅန္ေစတီေတာ္ ေပၚက ျမင္ရတဲ့ သံလြင္ျမစ္ကမ္းနေဘးက ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕

စိမ္းလဲ့တင္မွာ ေန႔လည္စာ စားၿပီး၊ ရန္ကုန္ကို ညေန ၃နာရီမွာ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာ ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါၿပီ။

လသာ(၂)က သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ခရီးထြက္ဖို႔ စကား စ,မိၾကေသးေပမဲ့၊ အလံု(၃)က သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ခရီးစဥ္က ျဖစ္သြားတယ္။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ပို ခ်စ္လို႔ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ အမက(၁၁)က သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ RIT က သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း ရွိေသးတယ္မဟုတ္လား။ မႏွစ္ကေတာ့ RITက သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရားဖူးေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ရွမ္းကို ခ်စ္သလို… ကရင္၊ မြန္လည္း ခ်စ္တာပါပဲ။ ေနာက္ ဘာသာမတူ၊ လူမ်ိဳးကြဲ၊ ႏိုင္ငံျခားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ ရွိေသးသလို၊ online ကေန ခင္ရတဲ့ မိတ္ေဆြေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ျမန္မာျပည္အႏွံ ေမတၱာ ပြားခ်င္သလို၊ ကမၻာျဖန္႔ၿပီးလည္း ေမတၱာ ပြားခ်င္ပါေသးတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေတာင္ မခ်စ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါေတြမွာ  ထြက္ေပါက္အျဖစ္ေပါ့။ အဲ့ဒီရက္မ်ားအတြင္းက အာ႐ံုေတြရဲ႕ ႐ိုက္ခ်က္ေၾကာင့္ မလွပေနတဲ့ ကိုယ့္စိတ္ရဲ႕ ပဲ့တင္သံ… ကိုဧရာကို ေျပာျဖစ္တာက… “I don’t want to be your wife!.. I don’t want to be anybody’s wife.”။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ခရီးသြားမယ္လို႔ သူ႔ကို ခြင့္ေတာင္းအသိေပးေတာ့ “အင္း သြား..သြား.. အႏၲရယ္ ရွိတဲ့ ေနရာေတြေတာ့ မသြားနဲ႔” ဆိုလို႔ “က်မက ေတာခိုမွာ” လို႔ေတာင္ ဘုေတာလိုက္ေသး… တကယ္ကို စိတ္ထဲမွာ က်ိတ္ႀကံေနတာ… အဲ့ဒီ့လူႀကီးရဲ႕ Beautiful Mind ေၾကာင့္သာ ဒီက အ႐ူးပါးရဲ႕ အႀကံ အထမေျမာက္တာပါလို႔ ဝန္ခံရင္း ခရီးစဥ္ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ စီစဥ္ေပးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ေက်းဇူးတင္လ်က္-

ေမတၱာၿခံဳ လံုတဲ့ခရီး - ၇

2 January 2016

ဒီေန႕ေတာ့ Hato Bus နဲ႔သြားၾကမွာပါ...
အစီအစဥ္ထဲမွာ ေန႔လည္စာ နဲ႔ Tea time အခ်ိဳပြဲ အဝစား  ပါ ပါတယ္။

Tochigi - Strawberry Farm

အခင္းထဲက ကိုယ္ကိုတိုင္ ႀကိဳက္ရာေရြးဆြတ္လို႔ စေတာ္ဘယ္ရီအဝစား...

Nikko

ေန႔လည္စာ  Sukiyaki

Toshogu Shrine

Shinkyo Bridge

Tokyo ျပန္ေရာက္ေတာ့ Sushi စားၾကတယ္။

3 January 2016
Tokyo Disneyland မွာ တေနကုန္...

ဂ်ပန္မွာ က်ယ္ေျပာ ပ်ံ႕လြင္တဲ့ ေကာင္းကင္ႀကီးရွိတယ္

4 January 2016
ျပန္ခဲ့ပါၿပီ... စကၤာပူကို ညႀကီးမိုးခ်ဳပ္မွ ေရာက္ေတာ့သည္။

ဂ်ပန္ကို လာလည္ဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ေခၚခဲ့ၿပီး၊ တၿပံဳတမႀကီးနဲ႔ ေရာက္လာတဲ့ သူငယ္ခ်င္းကို ေလဆိပ္ကေန အေႏြးထည္နဲ႔ စီးႀကိဳတာက စလို႔၊ အဆံုးမသတ္ႏိုင္တဲ့ ငယ္သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ မိသားစုဝင္အားလံုးရဲ႕ ေမတၱာကို ေက်းဇူးတင္ျခင္း မ်ားစြာျဖင့္ -
ဧရာသီတာေရခ်မ္းေရစင္

5 January 2016
အေပ်ာ္ေတြရပ္ လက္ေတြ႕ဘဝထဲ ဦးဆံုးျပန္ဝင္ရသူက သားငယ္ပါ... မနက္ ၆း၃၀နာရီ Secondary ေက်ာင္းသစ္ကို သြားရပါတယ္။

အကိုႀကီးက ဆီလိမ္းၿပီး ေခါင္းဖီးေပးေနတာ...