Saturday, December 10, 2011

ပ႒ာန္း ပစၥယနိေဒၵသ မိတ္ဆက္ - ၁၅ (သေဘာတူရာ ပစၥည္းမ်ားအား အုပ္စုဖြဲ႔ျခင္း)

သေဘာတူရာ ပစၥည္းမ်ားအား အုပ္စုဖြဲ႔ျခင္း
၂၄ ပစၥည္းအား သေဘာတူရာ တူရာ အုပ္စုမ်ားဖြဲ႔၍ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။

(၁) သဟဇာတမ်ိဳး
အတူျဖစ္ဖက္ အေၾကာင္းတရားတို႔က အက်ိဳးတရားတို႔အား ေက်းဇူးျပဳသည္ျခင္း တူရာေသာ ပစၥည္း ၁၅-မ်ိဳးအား သဟဇာတပစၥည္းမ်ိဳးဟု ေခၚေၾကာင္း ေရွ႕ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့၏။ အညမည၊ သမၸယုတၱ၊ ၀ိပါက၊ ေဟတု၊ စ်ာန၊ မဂၢပစၥည္းတို႔သည္ သဟဇာတပစၥည္းတြင္ အက်ံုး၀င္၏။ ထို႔အျပင္ ၀ိပၸယုတၱ၊ ကမၼ၊ အဓိပတိ၊ အာဟာရ၊ ဣႃႏၵိယပစၥည္းတို႔၏ တစိတ္တေဒသသည္လည္း သဟဇာတပစၥည္းတြင္ အက်ံုး၀င္၏။ ထိုသဟဇာတပစၥည္းမ်ားသည္ နိႆယ၊ အတၳိ၊ အ၀ိဂတပစၥည္းမ်ားတြင္ အက်ံုး၀င္ေနျပန္္၏။

သဟဇာတ
အညမည၊ သမၸယုတၱ၊ ၀ိပါက၊ ေဟတု၊ စ်ာန၊ မဂၢ
သဟဇာတ၀ိပၸယုတၱ၊ သဟဇာတကမၼ၊ သဟဇာတာဓိပတိ၊ နာမ္အာဟာရ၊ သဟဇာတိႃႏၵိယ
သဟဇာတနိႆယ၊ သဟဇာတတၳိ၊ သဟဇာတ အ၀ိဂတ ဟူေသာ ပစၥည္း ၁၅-မ်ိဳး ပါ၀င္သည္။

(၂) ၀တၳဳပုေရဇာတမ်ိဳး
အရင္ျဖစ္ႏွင့္သည့္ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းတရားတို႔က အက်ိဳးတရား ေက်းဇူးျပဳပံုျခင္း တူသည္တို႔အား စုထားသည့္ အုပ္စုျဖစ္သည္။ ျဖစ္ႏွင့္ၿပီးေသာ မွီရာ၀တၳဳအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳေသာ ၀တၳဳပုေရဇာတႏွင့္ ျဖစ္ႏွင့္ၿပီးေသာ အာ႐ံုအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳေသာ အာရမၼဏပုေရဇာတဟူ၍ အၾကမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားႏိုင္၏။ ထိုပုေရဇာတႏွစ္မ်ိဳးလံုးသည္ ျဖစ္တည္ဆဲ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းတုိ႔က ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္၍ အတၳိႏွင့္ အ၀ိဂတပစၥည္းတို႔တြင္ အက်ံုး၀င္၏။ ၀တၳဳပုေရဇာတသည္ နိႆယပစၥည္းတြင္ အက်ံုး၀င္၍၊ အာရမၼဏပုေရဇာတပစၥည္းသည္ အာရမၼဏပစၥည္းတြင္ အက်ံုး၀င္၏။ ၀ိပၸယုတၱႏွင့္ ဣႃႏၵိယပစၥည္းတို႔၏ တစိတ္တပိုင္းသည္ ပုေရဇာတပစၥည္းတြင္ ပါ၀င္သည္။

၀တၳဳပုေရဇာတ၊
၀တၳဳပုေရဇာတနိႆယ၊ ၀တၳဳပုေရဇာတတၳိ၊ ၀တၳဳပုေရဇာတ အ၀ိဂတ၊
၀တၳဳပုေရဇာတိႃႏၵိယ၊ ၀တၳဳပုေရဇာတ၀ိပၸယုတၱ ဟူေသာ ပစၥည္း ၆-မ်ိဳး ပါ၀င္သည္။

(၃) ပစၧာဇာတမ်ိဳး
ေနာက္မွျဖစ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔က အရင္ျဖစ္ႏွင့္ေသာ ႐ုပ္တရားတို႔အား ေထာက္ပံ့ ေက်းဇူးျပဳေသာ သေဘာတူရာစု ထားသည့္ အုပ္စုျဖစ္သည္။ ပစၧာဇာတပစၥည္း အတၳိ၊ အ၀ိဂတႏွင့္ ၀ိပၸယုတၱပစၥည္းတို႔တြင္ အက်ံဳး၀င္၏။

ပစၧာဇာတ၊
ပစၧာဇာတတၳိ၊ ပစၧာဇာတ အ၀ိဂတ၊
ပစၧာဇာတ၀ိပၸယုတၱဟူ၍ ပစၧာဇာတမ်ိဳး ၄-ပါးရွိသည္။

(၄) အာရမၼဏမ်ိဳး
အေၾကာင္းတရားတို႔သည္ အာ႐ံုအျဖစ္ေက်းဇူးျပဳသည့္ သေဘာတူရာတို႔ကို အုပ္စုဖြဲ႔ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အာရမၼဏာဓိပတိ၊ အာရမၼဏူပနိႆယႏွင့္ အာရမၼဏပုေရဇာတပစၥည္းတို႔တြင္ အာရမၼဏပစၥည္းတြင္ အက်ံုး၀င္၏။ အာရမၼဏပုေရဇာတပစၥည္းသည္ အတၳိ၊ ၀ိဂတပစၥည္းတို႔တြင္ အက်ံုး၀င္ျပန္၏။ အကယ္၍ မွီရာ၀တၳဳ႐ုပ္အား အာ႐ံုျပဳ၍ ျဖစ္ေသာ ၀တၳာရမၼဏပုေရဇာတျဖစ္ပါက နိႆယႏွင့္ ၀ိပၸယုတၱပစၥည္းတို႔တြင္ အက်ံဳး၀င္၏။

အာရမၼဏ၊
အာရမၼဏာဓိပတိ၊ အာရမၼဏူပနိႆယ
အာရမၼဏပုေရဇာတ၊ အာရမၼဏပုေရဇာတတၳိ၊ အာရမၼဏပုေရဇာတ အ၀ိဂတ၊
၀တၳာရမၼဏပုေရဇာတနိႆယ၊ ၀တၳာရမၼဏပုေရဇာတ၀ိပၸယုတ္ ဟူ၍ အာရမၼဏမ်ိဳး ၈-မ်ိဳးရွိသည္။

(၅) အနႏၲရမ်ိဳး
ေရွ႕အေၾကာင္းႏွင့္ ေနာက္အက်ိဳး စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔ အၾကားတြင္ အျခားမရွိဘဲ၊ တစ္ခုခ်ဳပ္မွ တစ္ခုျဖစ္ေပၚခြင့္ရေသာ သေဘာတူညီသည့္ ပစၥည္းမ်ားအား အုပ္စုဖြဲ႕ ထားျခင္းျဖစ္သည္။ အနႏၲရ၊ သမနႏၲရ၊ နတၳိႏွင့္ ၀ိဂတပစၥည္းတို႔သည္ သေဘာတူပစၥည္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အာေသ၀နပစၥည္းသည္ အနႏၲရပစၥည္းတြင္ အက်ံုး၀င္သည္။ တဖန္ အနႏၲရပစၥည္းသည္ အနႏၲ႐ူပနိႆယ အမည္ျဖင့္ ဥပနိႆယပစၥည္းတြင္ တစိတ္တပိုင္းအျဖစ္ ပါ၀င္၏။ ေလာကုတၱရာကုသိုလ္ျဖစ္ေသာ မဂ္ေစတနာ၏ ေနာက္အျခားမဲ့၌ ဖိုလ္ကို ျဖစ္ေစသည့္ နာနာကၡဏိကကမၼ ပစၥည္းသည္လည္း အနႏၲရမ်ိဳးတြင္ သြင္းရ၏။

အနႏၲရ၊ သမနႏၲရ၊ နတၳိ၊ ၀ိဂတ၊
အာေသ၀န၊
အနႏၲ႐ူပနိႆယ၊ (မဂ္ေနာက္ ဖိုလ္အားတပ္ေသာ) နာနာကၡဏိကကမၼ ဟူ၍ အနႏၲရမ်ိဳး ပစၥည္း ၇-ပါးရွိသည္။

(၆) ႐ုပ္အာဟာရမ်ိဳး
ကဗဠီကာရေခၚ ႐ုပ္အာဟာရသည္ ျဖစ္ဆဲအခိုက္တြင္ ကိုယ္ခႏၶာအား ေထာက္ပ့ံႏိုင္စြမ္းမရွိေသးဘဲ၊ တည္ဆဲအခိုက္ ေရာက္မွသာ အာဟာရပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ နာမ္အာဟာရကဲ့သို႔ သဟဇာတပစၥည္း အုပ္စုတြင္ ထည့္သြင္း၍ မရပါ။ ႐ုပ္အာဟာရပစၥည္းသည္ တည္ဆဲ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းတရားက္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ အတၳိႏွင့္ အ၀ိဂတပစၥည္းတို႔တြင္ ၀င္၏။

ကဗဠီကာရ အာဟာရ
ကဗဠီကာရ အာဟာရတၳိ၊ ကဗဠီကာရ အာဟာရ အ၀ိဂတ ဟု သံုးမ်ိဳးရွိသည္။

႐ုပ္အာဟာရပစၥည္းတို႔သည္ မုခ်အားျဖင့္ သဟဇာတပစၥည္းတြင္ မပါေသာ္လည္း၊ အေလ်ာ္အားျဖင့္မူ သဟဇာတအုပ္စုတြင္ ထည့္သြင္းႏိုင္ပါသည္။

(၇) ႐ူပဇီ၀ိတိႃႏၵိယမ်ိဳး

႐ူပဇီ၀ိတိႃႏၵိယသည္ ျဖစ္ဆဲအခိုက္တြင္ ကဋတၱာ႐ုပ္တရားအား ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘဲ၊ တည္ဆဲအခိုက္ေရာက္မွသာ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္၍ နာမ္ဣႃႏၵိယပစၥည္းတို႔ကဲ့သို႔ သဟဇာတပစၥည္းတြင္ မပါ၀င္ပါ။ (သို႔ေသာ္ ပရိယာယ္အားျဖင့္မူ သဟဇာတအုပ္စုတြင္ ထည့္သြင္းႏိုင္ပါသည္။) ႐ူပဇီ၀ိတိႃႏၵိယသည္ တည္ဆဲ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းတရားက ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ အတၳိႏွင့္ အ၀ိဂတပစၥည္းတို႔တြင္ ၀င္၏။

႐ူပဇီ၀ိတိႃႏၵိယ
႐ူပဇီ၀ိတိႃႏၵိယတၳိ၊ ႐ူပဇီ၀ိတိႃႏၵိယ အ၀ိဂတ ဟု ပစၥည္း ၃-မ်ိဳးပါ၀င္သည္။

(၈) နာနာကၡဏိကကမၼမ်ိဳး
ကမၼပစၥည္းသည္ သဟဇာတကမၼႏွင့္ နာနာကၡဏိကကမၼဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာ၊ သဟဇာတကမၼပစၥည္းသည္ သဟဇာတအုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ျဖစ္၍၊ က်န္ေသာ နာနာကၡဏိကကမၼပစၥည္းအား သီးျခားထုတ္၍ ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ အတိတ္ကုသိုလ္ အကုသုိလ္ကံတို႔က ၀ိပါက္နာမ္တရားႏွင့္ ကဋတၱာ႐ုပ္တရားတို႔အား ေက်းဇူးျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။

(၉) ပကတူပနိႆယမ်ိဳး
ဥပနိႆယပစၥည္း ၃-မ်ိဳးအနက္ အာရမၼဏူပနိႆယသည္ အာရမၼဏမ်ိဳး၌လည္းေကာင္း၊ အနႏၲ႐ူပနိႆယသည္ အနႏၲရမ်ိဳး၌လည္းေကာင္း ထည့္သြင္းၿပီးျဖစ္၍ ႂကြင္းေသာ ပကတူပနိႆယပစၥည္းတို႔အား သီးျခားထုတ္၍ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤတြင္ ၀ိပါက္နာမ္တရားတို႔အား ေက်းဇူးျပဳသည့္ အားႀကီးေသာ (ဗလ၀) နာနာကၡဏိက ကမၼပစၥည္းမွာ ပကတူပနိႆယပစၥည္းႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္၏။


အထက္တြင္ျပခဲ့ေသာ သေဘာတူရာ ပစၥည္းအုပ္စုတို႔အား ထပ္မံ၍ အက်ဥ္းခ်ဳပ္လုိက္ပါက သဟဇာတမ်ိဳး၊ ပုေရဇာတမ်ိဳး၊ ပစၧာဇာတမ်ိဳး၊ ႐ုပ္အာဟာရမ်ိဳး၊ ႐ူပဇီ၀ိတိႃႏိၵယမ်ိဳးဟူေသာ အုပ္စု ၅-မ်ိဳးသည္ ျဖစ္တည္ဆဲ ပစၥဳပၸန္တရားတို႔က ရွိသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳေနၾကေသာ အတၳိပစၥည္းတြင္ ၀င္၏။ အနႏၲရမ်ိဳးႏွင့္ ပကတူပနိႆမ်ိဳး ၂-မ်ိဳးတို႔သည္လည္း အားႀကီးေသာ မွီရာအေၾကာင္းဟူေသာ ဥပနိႆယပစၥည္းတြင္ ၀င္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟေခၚ သၿဂိဳဟ္က်မ္းတြင္ ၂၄-ပစၥည္းအား (၁) အာရမၼဏ (၂) ဥပနိႆယ (၃) ကမၼႏွင့္ (၄) အတၳိဟူ၍ ပစၥည္း၄-မ်ိဳးတြင္ သြင္းယူႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ထို႔အျပင္ သၿဂိဳဟ္က်မ္းတြင္ ၂၄-ပစၥည္းအား အေၾကာင္းတရား (ပစၥည္း)ႏွင့္ အက်ိုးတရား (ပစၥယုပၸန္)တို႔၏ နာမ္၊ ႐ုပ္၊ ပညတ္ အမ်ိဳးအစားအလိုက္ အုပ္စု ၆-စု ခြဲ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။ ၂၄-ပစၥည္းအား ဖြင့္ဆိုရာ၌လည္း ေဟတုပစၥည္း၊ အာရမၼဏပစၥည္း စသျဖင့္ ပ႒ာန္းပစၥယုေဒၵသလာ အစီအစဥ္အတုိင္း မဖြင့္ဆိုဘဲ၊ ဤ ၆-အုပ္စု အစီအစဥ္အတိုင္းသာ ဖြင့္ဆိုသြား၏။

(၁) နာမ္က နာမ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း
ခ်ဳပ္သြားသည့္ နာမ္တရား၏ အျခားမဲ၌ ေနာက္နာမ္တရားကို ျဖစ္ေစသည့္ အနႏၲရ၊ သမနႏၲရ၊ နတၳိ၊ ၀ိဂတ၊ အာေသ၀န ပစၥည္း ၅-ပါးႏွင့္ အတူယွဥ္ဖက္ နာမ္တရားတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ေက်းဇူးျပဳေနၾကေသာ သမၸယုတၱ ပစၥည္းတို႔သည္ နာမ္က နာမ္အား ေက်းဇူးျပဳေသာ ပစၥည္း ၆-ပါးျဖစ္သည္။

(၂) နာမ္က နာမ္႐ုပ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း
အတူျဖစ္ဖက္ နာမ္႐ုပ္တို႔အား ေက်းဇူးျပဳသည့္ ေဟတု၊ စ်ာန၊ မဂၢ၊ ၀ိပါကႏွင့္ သဟဇာတကမၼ ပစၥည္း၊ ေနာင္တြင္ျဖစ္လာမည့္ ၀ိပါက္နာမ္ခႏၶာႏွင့္ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔အား ေက်းဇူးျပဳသည့္ နာနာကၡဏိကကမၼ ပစၥည္းတို႔သည္ နာမ္က နာမ္႐ုပ္အား ေက်းဇူးျပဳေသာ ပစၥည္း ၅-မ်ိဳး ျဖစ္သည္။

(၃) နာမ္က ႐ုပ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း
ေနာက္မွျဖစ္ေသာ နာမ္တို႔က အရင္ျဖစ္ႏွင့္ေသာ ပစၥဳပၸန္ ႐ုပ္တို႔အား ေက်းဇူးျပဳသည့္ ပစၧာဇာတပစၥည္း ျဖစ္သည္။

(၄) ႐ုပ္က နာမ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း
အရင္ျဖစ္ေနေသာ ၀တၳဳ႐ုပ္၊ ႐ုပ္အာ႐ံုဟူေသာ ႐ုပ္တရားတို႔က နာမ္တရားတို႔အား ေက်းဇူးျပဳေသာ ပုေရဇာတပစၥည္း ျဖစ္သည္။

(၅) ပညတ္၊ နာမ္၊ ႐ုပ္တို႔က နာမ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း
ပညတ္၊ နာမ္ႏွင္ ႐ုပ္တရားတို႔သည္ အာရမၼဏပစၥည္း၊ ဥပနိႆယပစၥည္းတို႔ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾကသည္။

(၆) နာမ္႐ုပ္က နာမ္႐ုပ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း
အဓိပတိ၊ သဟဇာတ၊ အညမည၊ နိႆယ၊ အာဟာရ၊ ဣႃႏၵိယ၊ ၀ိပၸယုတၱ၊ အတၳိ၊ အ၀ိဂတဟူေသာ ပစၥည္း ၉-မ်ိဳးတို႔သည္ နာမ္႐ုပ္တရားတို႔က နာမ္႐ုပ္တရားတို႔အား ေက်းဇူးျပဳၾကသည္။

**** ****

အဘိဓမၼာအေျခခံ မရွိေသးဘဲ ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္း ပစၥယနိေဒၵသ ပါဠိေတာ္အား ႐ြတ္ဖတ္ ပူေဇာ္ေနၾကသူမ်ား၊ က်က္မွတ္ ပူေဇာ္လိုၾကသူမ်ားအား အနက္အဓိပၸါယ္ကို အထိုက္အေလ်ာက္ နားလည္ႏုိင္ၾကေစရန္၊ က်က္မွတ္ရ လြယ္ကူေစရန္ဟူေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္၊ ပ႒ာန္း ၂၄ ပစၥည္းအား မူရင္းအစီအစဥ္အတိုင္း မေဖာ္ျပေတာ့ဘဲ၊ က်က္မွတ္ရ နားလည္ရ လြယ္ကူေစမည့္ အစီအစဥ္ျဖင့္သာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ပစၥယနိေဒၵသ အနက္ေပးရာတြင္လည္း နိႆယက်မ္းႀကီးမ်ားကဲ့သို႔ ပစၥည္းႏွင့္ ပစၥယုပၸန္ တရားကိုယ္ အရေကာက္မ်ားအား အေသးစိတ္ ထုတ္မျပေတာ့ဘဲ၊ အနက္ အဓိပၸါယ္ေပၚ႐ံုမွ်သာ “ပ႒ာန္း ပစၥယနိေဒၵသ မိတ္ဆက္” အျဖစ္ ေရးသားအပ္ပါသည္။

**** ****

ပ႒ာန္း ပစၥယနိေဒၵသ မိတ္ဆက္ - ၁၄ (အာေသ၀နပစၥည္း၊ ဥပနိႆယပစၥည္း)

အာေသ၀နပစၥည္း



အာေသ၀နပစၥေယာတိ -
၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ အာေသ၀နပစၥေယန ပစၥေယာ။
၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ အာေသ၀နပစၥေယန ပစၥေယာ။
၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကိရိယာဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကိရိယာဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ အာေသ၀နပစၥေယန ပစၥေယာ။


အာေသ၀န” ဟူသည္ “ထပ္ကာ ထပ္ကာ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ျဖစ္ေစျခင္း၊ ထံုမႊမ္းျခင္း” ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ ရသည္။ စာတစ္ပုဒ္အား အထပ္ထပ္ ေလ့လာသင္ယူပါက တစ္ေခါက္ထက္ တစ္ေခါက္ ပို၍ အရွိန္ရ၍ လြယ္ကူ ေခ်ာေမာ တိုးတက္လာျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ၀ီထိစိတ္အစဥ္တြင္ ေဇာစိတ္မ်ား ျဖစ္ေသာအခါတြင္ ေရွ႕ေဇာစိတ္တို႔သည္ မိမိႏွင့္ သဘာ၀ခ်င္းတူေသာ ေနာက္ေဇာစိတ္မ်ားအား အရွိန္အဟုန္ရေစရန္ အားေပးျခင္းသည္ အာေသ၀နပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။ “သဘာ၀ခ်င္းတူေသာ” ဆုိရာတြင္ ေရွး ကုသိုလ္ ေဇာစိတ္သည္ ေနာက္ ကုသုိလ္ ေဇာစိတ္အား လည္းေကာင္း၊ ေရွး အကုသိုလ္ ေဇာစိတ္သည္ ေနာက္ အကုသုိလ္ ေဇာစိတ္အား လည္းေကာင္း၊ ေရွး ႀကိယာ ေဇာစိတ္သည္ ေနာက္ ႀကိယာ ေဇာစိတ္အားလည္းေကာင္း ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။



ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ပထမ ေဇာထက္ ဒုတိယ ေဇာစိတ္၊ ဒုတိယ ေဇာစိတ္ထက္ တတိယ ေဇာစိတ္တို႔က ဤသို႔ျဖင့္ ပို၍ ပို၍ အားေကာင္းလာ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ စတုတၳေဇာတိုင္ တျဖည္းျဖည္း အရွိန္အဟုန္ ျမင့္တက္လာ၏။ (ကာမာ၀စရ) ေဇာစိတ္တို႔သည္ ၇-ႀကိမ္ထိသာ ျဖစ္ခြင့္ရွိသျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း အရွိန္ကုန္ကာ ေနာက္ဆံုး သတၱေဇာစိတ္တြင္ အဆံုးသတ္ ေလွ်ာက်သြားရာ လိႈင္းလံုးသဖြယ္ရွိ၏။ ပထမေဇာသည္ အာေသ၀နပစၥည္း၏ ေက်းဇူးျပဳျခင္း မခံရ၍ အားအနည္းဆံုးျဖစ္၏။ သတၱမေဇာသည္ အရွိန္ကုန္၍ ျပန္က်သြားသည္ ဆိုေသာ္လည္း အာေသ၀နပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပုျခင္း ခံရ၍ ပထမေဇာထက္ ပို၍ အင္အားရွိသည္။ လိႈင္းလံုးကဲ့သို႔ပင္ အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္တို႔သည္ ပထမေဇာႏွင့္ ေနာက္ဆံုး သတၱမေဇာတုိ႔ထက္ပို၍ အားေကာင္းၿပီး စတုတၳေဇာသည္ အင္အား အေကာင္းဆံုး လိႈင္းထိပ္ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အင္အား အနည္းဆံုးျဖစ္သည့္ ပထမေဇာစိတ္တြင္ ျဖစ္ေသာ ကုသုိလ္ အကုသိုလ္ေစတနာကံမ်ားသည္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌သာ အက်ိဳးေပးႏိုင္၏။ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံဟု ေခၚသည္။ ထိုကံတို႔သည္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ အက်ိဳးေပးခြင့္ မရပါက အေဟာသိကံ ျဖစ္သြား၏။ ပထမေဇာထက္ အားေကာင္းေသာ သတၱမေဇာ ကံသည္ ေနာက္ ဒုတိယဘ၀တြင္ အက်ိဳးေပးႏုိင္ေသာ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ မည္၏။ ေနာက္ဘ၀တြင္ အက်ိဳးေပးခြင့္ မသာပါက အေဟာသိကံ ျဖစ္ရ၏။ အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္မွ ကံတို႔သည္ကား တတိယဘ၀မွစ၍ ေနာက္ေနာက္ေသာ သံသရာ ဘ၀ အဆက္အဆက္တိုင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေလာက္ေသာ အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံမ်ား ျဖစ္ၾက၏။

၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔အား
အာေသ၀နပစၥေယန ပစၥေယာ - အဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေစ၍ (အာေသ၀နပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔အား
အာေသ၀နပစၥေယန ပစၥေယာ - အဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေစ၍ (အာေသ၀နပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကိရိယာဗ်ာကတာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ ႀကိယာအဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကိရိယာဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ ကိရိယာအဗ်ာကတ တရားတို႔အား
အာေသ၀နပစၥေယန ပစၥေယာ - အဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေစ၍ (အာေသ၀နပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

ေရွ႕ေဇာစိတ္တို႔က ေနာက္အျခားမဲ့တြက္ ျဖစ္ေသာ ေဇာစိတ္တို႔အား ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္၍ အာေသ၀နပစၥည္းသည္ အနႏၲရပစၥည္းမ်ိဳးတြင္ အက်ံုး၀င္၏။

**** ****
ဥပနိႆယပစၥည္း



ဥပနိႆယပစၥေယာတိ -
၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ ေကသၪၥိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၄။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၅။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ ေကသၪၥိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၆။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၇။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၈။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၉။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၀။ ဥတုေဘာဇနမၸိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။ ပုဂၢေလာပိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။ ေသနာသနမၸိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။


ဥပနိႆယပစၥည္းဆိုသည္မွာ အလြန္အားေကာင္းေသာ မွီရာအေၾကာင္းတရားအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥပနိႆယပစၥည္းသည္
(၁) အာရမၼဏူပနိႆယပစၥည္း၊
(၂) အနႏၲ႐ူပနိႆယပစၥည္းႏွင့္
(၃) ပကတူပနိႆယပစၥည္းဟု အျပားအားျဖင့္ ၃-မ်ိဳး ရွိ၏။

အာ႐ံုမျပဳဘဲ မေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အလြန္ ဆြဲေဆာင္မႈေကာင္းေသာ အာ႐ံုမ်ားသည္ ယင္းတို႔ကို အာ႐ံုျပဳ၍ စိတ္ေစတသိက္မ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္ ေက်းဇူးျပဳသျဖင့္ အာရမၼဏူပနိႆယ (အာရမၼဏ + ဥပနိႆယ) ပစၥည္းမည္၏။ အာရမၼဏူပနိႆယ ပစၥည္းသည္ အာရမၼဏာဓိပတိပစၥည္းႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳပံုသတၱိသာ ကြာျခားသည္။ ပ႒ာန္းကုသလတိတ္ ပဉႇာ၀ါရတြင္ အာရမၼဏာဓိပတိပစၥည္းႏွင့္ အတူတူပင္ ေဟာၾကားထား၏။

မိမိတို႔ ျပဳလုပ္အားထုတ္ထားေသာ ဒါန သီလ ဘာ၀နာစသည့္ ကုသိုလ္တရားမ်ား၊ မိမိတို႔ရရွိထားသည့္ စ်ာန္တရား မဂ္တရားမ်ားအား ျပန္လည္ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္း၍ ကုသိုလ္တရားတိုကို ျဖစ္ေစျခင္းသည္ ကုသိုလ္တရားက ကုသိုလ္အား အာရမၼဏူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း မည္၏။ အကယ္၍ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါက ကုသိုလ္စိတ္အစား ႀကိယာ အဗ်ာကတတရားတို႔သာ ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္တရားက အဗ်ာကတတရားအား အာရမၼဏူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။ အကယ္၍ ထိုဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာတရားတို႔အား လြဲမွားစြာ ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္၍၊ ႏွစ္သက္တပ္မက္မႈ (ရာဂ)၊ ငါ့အလွဴ ငါ့ကိုယ္က်င့္သီလစသျဖင့္ အယူမွားမႈ (ဒိ႒ိ)တို႔ျဖစ္ပါက ကုသိုလ္တရားက အကုသိုလ္အား အာရမၼဏူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။

ရာဂ၊ ဒိ႒ိစေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔အား အေလးအနက္အာ႐ံုျပဳကာ ႏွစ္သက္သာယာမႈျဖစ္ပါက အကုသိုလ္တရားမ်ား ထပ္မံ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ အကုသိုလ္တရားက အကုသိုလ္အား အာရမၼဏူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ အကုသိုလ္တရားအား အေလးဂ႐ု အာ႐ံုျပဳ၍ ကုသိုလ္တရား၊ အဗ်ာကတတရားတို႔အား အာရမၼဏူပနိႆယပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းကိုကား ကုသလတိက္ ပဉႇာ၀ါရတြင္ ေဟာၾကားထားျခင္း မရွိပါ။

မိမိတို႔ ရရွိ မ်က္ေမွာက္ျပဳထားေသာ ဖိုလ္တရား၊ နိဗၺာန္ဟူသည့္ အဗ်ာကတတရားတို႔အား အာ႐ံုျပဳဆင္ျခင္၍ ေသကၡ (ရဟႏၲာမျဖစ္ေသးေသာ က်င့္ဆဲ) ပုဂၢိဳလ္တြင္ ကုသိုလ္တရားတို႔ ျဖစ္ေပၚေစ၏။ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္အတြက္ကား ႀကိယာ အဗ်ာကတတရားအား ျဖစ္ေပၚ၏။ အဗ်ာကတတရားက ကုသိုလ္ႏွင့္ အဗ်ာကတတရားတို႔ကို အာရမၼဏူပနိႆယပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ အလြန္ႏွစ္သက္ဖြယ္ျဖစ္ေသာ အဆင္း၊ အသံစသည့္ ႐ုပ္တရားမ်ားအား အာ႐ံုျပဳ၍ ႏွစ္သက္သာယာကာ တက္မက္ျခင္း၊ အယူမွားျခင္းတို႔ျဖစ္ေပၚသည္မွာ အဗ်ာကတတရားက အကုသိုလ္အား အာရမၼဏူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။

ခ်ဳပ္ပ်က္သြားေသာ ေရွ႕စိတ္သည္ ေနာက္ အျခားမဲ့တြင္ စိတၱနိယာမ အားေလ်ာ္စြာျဖစ္သည့္ စိတ္ေစတသိက္တို႔၏ အားႀကီးေသာ မွီရာအေၾကာင္းတရား ျဖစ္သျဖင့္ အနႏၲရပစၥည္းကိုပင္ အနႏၲ႐ူပနိႆယ (အနႏၲရ + ဥပနိႆယ) ပစၥည္းဟုလည္း ဆိုရ၏။

အာရမၼဏူပနိႆပစၥည္းႏွင့္ အနႏၲ႐ူပနိႆယပစၥည္းတို႔မွ အပအျခားေသာ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ အားေကာင္းသည့္ မွီရာအေၾကာင္းတရားမ်ားသည္ ပကတူပနိႆယ (ပကတိ + ဥပနိႆယ) ပစၥည္း မည္၏။

သဒၶါ၊ သီလ၊ သုတ၊ စာဂ၊ ပညာစေသာ တရားတို႔ကို အမွီျပဳ၍ ဒါနျပဳျခင္း၊ သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ ဘာ၀နာပြားျခင္းတို႔ျပဳေသာအခါ ကုသိုလ္တရားကို မွီ၍ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ပကတူပနိႆျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။ တဖန္ သဒၶါစေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို အမွီျပဳ၍ မာန္ရစ္မူျခင္း၊ အယူမွားျခင္စေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔ကိုလည္း ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္သည္။ ထို႔အတူပင္ ဒါနျပဳျခင္းစေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို အားထုတ္မႈေၾကာင့္ ကိုယ္ပင္ပန္းဆင္းရဲျခင္း (ကာယိကဒုကၡ)၊ စ်ာန္ကုသိုလ္တရားတို႔ကို မွီ၍ ကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္း (ကာယိကသုခ)တို႔သည္ ကုသိုလ္က အဗ်ာကတတရားတို႔အား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။ ကုသိုလ္ကံက ၀ိပါက္ အက်ိဳးတရားကို ျဖစ္ေစျခင္းသည္လည္း ကုသိုလ္က အဗ်ာကတအား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းအျဖစ္ ပဉႇာ၀ါရတြင္ ထည့္သြင္း ေဟာၾကားထားသည္။ အ႒ကထာက အားနည္းေသာ ကံမ်ားကို မယူဘဲ၊ အားႀကီးေသာ ကံမ်ားကိုသာ ယူရန္ မွတ္ခ်က္ျပဳထားသျဖင့္၊ အားႀကီးေသာ (ဗလ၀) နာနာကၡဏိက ကမၼပစၥည္းသည္ ပကတူပနိႆယတြင္ အက်ံုး၀င္သည္ဟု မွတ္သားႏိုင္၏။

ရာဂ ေဒါသ ေမာဟစေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔အား အမွီျပဳ၍၊ သူ႔အသက္ သတ္ျခင္း၊ ခိုးယူျခင္းစေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပဳၾကသည္။ ဤသည္မွာ အကုသိုလ္က အကုသိုလ္အား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ထိုအကုသိုလ္တရားတို႔အား အမွီျပဳကာ ယင္းအကုသိုလ္တရားတို႔အား ပေပ်ာက္ေစရန္ ဒါန သီလ ဘာ၀နာတို႔ကို အားထုတ္သည္လည္း ရွိ၏။ အကုသိုလ္က ကုသိုလ္အား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလာဘျဖင့္ ရွာေဖြ အားထုတ္ေသာအခါ ခ်မ္းသာသုခရသည္လည္း ရွိ၏။ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း ျဖစ္ရသည္လည္း ရွိ၏။ ကိုယ္ခ်မ္းသာ (ကာယိကသုခ) ကိုယ္ဆင္းရဲ (ကာယိကဒုကၡ) တို႔သည္ အဗ်ာကတတရားမ်ား ျဖစ္၍ အကုသိုလ္က အဗ်ာကတအား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။ အားႀကီးေသာ အကုသိုလ္ကံက ၀ိပါက္တို႔ကို ေက်းဇူးျပဳေသာ ဗလ၀ နာနာကၡဏိက ကမၼပစၥည္းသည္လည္း အကုသိုလ္က အဗ်ာကတအား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္းကို အလိုရွိသျဖင့္ ဒါန သီလ ဘာ၀နာမ်ား အားထုတ္၏။ စ်ာန္တရားတို႔ အားထုတ္၏။ သင့္တင့္ ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ဥတု၊ အစားအေသာက္ (ေဘာဇန - ေဘာဇဥ္)၊ ေနရာထိုင္ခင္း (ေသနာသန) တို႔ကို အမွီျပဳ၍လည္း ကုသိုလ္တရားတို႔ ျဖစ္၏။ ယင္းတို႔ကား အဗ်ာကတက အကုသိုလ္အား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ ဥတု၊ အစားအေသာက္၊ ေနရာထိုင္ခင္းစေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔ကို အမွီျပဳ၍ သူ႔အသက္သတ္ျခင္း၊ ခိုးယူျခင္းစေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔အား ပကတူပနိႆယျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္လည္း ရွိ၏။ ရာသီ ဥတု၊ အစားအေသာက္၊ ေနရာထိုင္ခင္းတို႔အား အမွီျပဳ၍ ကိုယ္ခ်မ္းသာ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲျဖစ္ေသာအခါ အဗ်ာကတတရားက အဗ်ာကတတရားအား ပကတူပနိႆယ ပစၥည္း ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။

ဤသို႔အားျဖင့္ ေရွးေရွး ကုသုိလ္၊ အကုသိုလ္၊ အဗ်ာကတတရားတို႔သည္ ေနာက္ေနာက္ ကုသုိလ္၊ အကုသိုလ္၊ အဗ်ာကတတရားတို႔အား အာရမၼဏူပနိႆယ၊ အနႏၲ႐ူပနိႆယ၊ ပကတူပနိႆယ ဟူေသာ ဥပနိႆယပစၥည္းတို႔ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေနၾကသည္။ ဤတြင္ အနႏၲ႐ူပနိႆပစၥည္းသည္ ေရွးစိတ္၏ အျခားမဲ့၌ ျဖစ္ေသာ ေနာက္စိတ္အား ေက်းဇူးျပဳျခင္းျဖစ္၍ ပစၥည္းႏွင့္ ပစၥယုပၸန္တို႔ ၀ီထိ တူၾကရ၏။ အာရမၼဏူပနိႆယႏွင့္ ပကတူပနိႆယတို႔ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳရာတြင္ ပစၥည္းႏွင့္ ပစၥယုပၸန္သည္ ၀ီထိတူရန္ မလိုေပ။

၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး ကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ ကုသိုလ္တရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး ကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ အကုသိုလ္တရားတို႔အား
ေကသၪၥိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အခ်ိဳ႕ အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (အခ်ိဳ႕ေသာ ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး ကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ အဗ်ာကတတရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

အနႏၲ႐ူပနိႆယပစၥည္းသည္ မ်ိဳးဇာတ္ ဆန္႔က်င့္ဖက္ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္က အကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္က ကုသိုလ္အား ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုသိုလ္က အကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္က ကုသိုလ္အား ေက်းဇူးျပဳရာတြင္ အနႏၲ႐ူပနိႆယ ပစၥည္း မရသျဖင့္၊ “အခ်ိဳ႕ေသာ (ေကသၪၥိ)” ဟူေသာ စကားထည့္သြင္း ထားသည္ကို သတိျပဳႏိုင္၏။

၄။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး အကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ အကုသိုလ္တရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၅။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး အကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ ကုသိုလ္တရားတို႔အား
ေကသၪၥိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အခ်ိဳ႕ အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (အခ်ိဳ႕ေသာ ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၆။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး အကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ အဗ်ာကတတရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

၇။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး အဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ အဗ်ာကတတရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၈။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ - ေရွးေရွး အဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ ကုသိုလ္တရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၉။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ - ေရွးေရွး အဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ အကုသိုလ္တရားတို႔အား
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ကာလသံုးပါးမွ ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔သာမက၊ နိဗၺာန္ႏွင့္ ပညတ္တရားတို႔သည္ပင္ ပကတူပနိႆယ ပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ၾက၍၊ ပကတူပနိႆယ ပစၥည္း၏ နယ္သည္ အလြန္က်ယ္ေျပာလွသည္။ ရာသီဥတု၊ အစားအေသာက္၊ ေနရာထိုင္ခင္းစေသာ ႐ုပ္ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း၊ ဆရာသမားစေသာ လူမႈပတ္၀န္းက်င္တို႔သည္ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္စေသာ စိတ္ေစတသိက္အား ပကတူပနိႆယပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေနၾကသည္။

၁၀။ ဥတုေဘာဇနမၸိ - ဥတု အစားအေသာက္တို႔သည္လည္း
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
ပုဂၢေလာပိ - (ကလ်ာဏမိတၱစေသာ) ပုဂၢိဳလ္သည္လည္း
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
ေသနာသနမၸိ - ေနရာထိုင္ခင္းသည္လည္း
ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - အားႀကီးေသာ မွီရာအျဖစ္ (ဥပနိႆယပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

**** ****

ပ႒ာန္း ပစၥယနိေဒၵသ မိတ္ဆက္ - ၁၃ (အနႏၲရပစၥည္း၊ သမနႏၲရပစၥည္း)

အနႏၲရပစၥည္း



အနႏၲရပစၥေယာတိ -
၁။ စကၡဳ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၂။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၃။ ေသာတ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၄။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၅။ ဃာန၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၆။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၇။ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၈။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၉။ ကာယ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၀။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၄။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၅။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၆။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၇။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၈။ ေယသံ ေယသံ ဓမၼာနံ အနႏၲရာ ေယ ေယ ဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၲိ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ၊ ေတ ေတ ဓမၼာ ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။



“အႏၲရ” ဟူသည္ “အျခား၊ ၾကားခံ” ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ရ၍၊ အနႏၲရ (န + အႏၲရ) သည္ အျခားမဲ့ျဖစ္ျခင္း (ေရွ႕စိတ္ႏွင့္ ေနာက္စိတ္၏ အလယ္ၾကားတြင္ အျခားၾကားခံတရား တစံုတရာမွ် မရွိျခင္း) ကို ဆိုလိုသည္။ ေရွ႕တြင္ ခ်ဳပ္သြားေသာ စိတ္ေစတသိက္တို႔၏ အျခားမဲ့၌ ေနာက္ စိတ္ေစတသိက္တို႔ ျဖစ္ေပၚၾကျခင္းသည္ ေရွ႕ စိတ္ေစတသိက္က ေနာက္ စိတ္ေစတသိက္တို႔အား အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။ ၀ီထိေခၚ စိတ္ျဖစ္စဥ္မ်ားအတိုင္း မည္သို႔စိတ္တို႔၏ အျခားမဲ့၌ မည္သို႔ေသာ စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခြင့္ရွိသည္ဟူေသာ စိတၱနိယာမသည္ အနႏၲရပစၥည္း၏ သတၱိဟုလည္း ဆိုႏိုင္၏။

ပစၥယနိေဒၵသ အနႏၲရပစၥည္းအပိုင္း၌ စကၡဳ၀ိညာဏဓာတ္စေသာ ပၪၥ၀ိညာဏ္စိတ္သည္ မိမိ၏ အျခားမဲ့တြင္ လက္ခံယူေသာ သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္ (၀ိပါက္ မေနာဓာတ္) အားလည္းေကာင္း၊ တဖန္ ယင္းသမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္သည္ အျခားမဲ့တြင္ အာ႐ံုအား စံုစမ္းေသာ သႏၲီရဏစိတ္ ( ၀ိပါက္ မေနာ၀ိညာဏဓာတ္) အားလည္းေကာင္း ေက်းဇူးျပဳေနေၾကာင္း ေဟာၾကားထားသည္။

၁။ စကၡဳ၀ိညာဏဓာတု - စကၡဳ၀ိညာဏဓာတ္
တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ - ထို(စကၡဳ၀ိညာဏဓာတ္)ႏွင့္ ယွဥ္ဖက္တရားတို႔သည္၊
မေနာဓာတုယာ - (သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္ဟူေသာ) မေနာဓာတ္အား (၎)
တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ - ထို(မေနာဓာတ္)ႏွင့္ ယွဥ္ဖက္တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၂။ မေနာဓာတု - (သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္ဟူေသာ) မေနာဓာတ္
တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ - ထို(မေနာဓာတ္)ႏွင့္ ယွဥ္ဖက္တရားတို႔သည္
မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ - (သႏၲီရဏစိတ္ဟူေသာ) မေနာ၀ိညာဏဓာတ္အား (၎)၊
တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ - ထို(မေနာ၀ိညာဏဓာတ္)ႏွင့္ ယွဥ္ဖက္တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

ထို႔ေနာက္ စိတၱနိယာမသေဘာအရ ကုသိုလ္စိတ္တို႔၏ အျခားမဲ့၌ အကုသိုလ္စိတ္တို႔ျဖစ္႐ိုး ထံုးစံ မရွိ။ ကုသိုလ္ စိတ္ေစတသိက္၏ ေနာင္တြင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေစ၊ အဗ်ာကတ (၀ိပါက္ သို႔မဟုတ္ ႀကိယာ) ျဖစ္ေစသာ ျဖစ္ႏိုင္၏။ ထို႔အတူ အကုသိုလ္စိတ္၏ အျခားမဲ့၌ ကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္႐ိုးထံုးစံမရွိ။ အကုသိုလ္ စိတ္ေစတသိက္၏ ေနာင္တြင္ အကုသိုလ္ျဖစ္ေစ၊ အဗ်ာကတ (၀ိပါက္ သို႔မဟုတ္ ႀကိယာ) ျဖစ္ေစသာ ျဖစ္ႏိုင္၏။ အဗ်ာကတ စိတ္ေစတသိက္၏ ေနာင္တြင္မူ အဗ်ာကတ၊ ကုသိုလ္ႏွင့္ အကုသိုလ္ ၃-မ်ိဳးလံုး ျဖစ္ခြင့္ရွိသည္။

၁၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၁၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

၁၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

၁၄။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

၁၅။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၁၆။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။
၁၇။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ - ေရွးေရွးျဖစ္ေသာ အဗ်ာကတတရားတို႔သည္
ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ - ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေရွ႕တရားတို႔ ခ်ဳပ္ၿပီး အျခားမဲ့၌ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔ျဖစ္သည္ဆုိပါက ထိုေရွ႕တရားတို႔သည္ ေနာက္ျဖစ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔အား အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေနၾက၏။

၁၈။ ေယသံ ေယသံ ဓမၼာနံ အနႏၲရာ - အၾကင္ တရားတို႔၏ အျခားမဲ့၌
ေယ ေယ ဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၲိ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ - အၾကင္ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔သည္ ျဖစ္ၾက၏။
ေတ ေတ ဓမၼာ - ထို (ေရွ႕ျဖစ္ေသာ) တရားတို႔သည္
ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ - ထို (ေနာက္ျဖစ္ေသာ) တရားတို႔အား
အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ - အျခားမဲ့ျဖစ္၍ (အနႏၲရပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

**** ****
သမနႏၲရပစၥည္း



သမနႏၲရပစၥေယာတိ -
၁။ စကၡဳ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၂။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၃။ ေသာတ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၄။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၅။ ဃာန၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၆။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၇။ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၈။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၉။ ကာယ၀ိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၀။ မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၁။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၂။ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၃။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၄။ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၅။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အဗ်ာကတာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၆။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၇။ ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ ပစၧိမာနံ ပစၧိမာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
၁၈။ ေယသံ ေယသံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရာ ေယ ေယ ဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၲိ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ၊ ေတ ေတ ဓမၼာ ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ သမနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။



သမနႏၲရပစၥည္းသည္ အနႏၲရပစၥည္းႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။

**** ****
ဆက္ရန္ ...

ပ႒ာန္း ပစၥယနိေဒၵသ မိတ္ဆက္ - ၁၂ (နတၳိပစၥည္း၊ ၀ိဂတပစၥည္း၊ ၀ီထိစိတ္မ်ား)

နတၳိပစၥည္း



နတၳိပစၥေယာတိ -
သမနႏၲရနိရုဒၶါ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ ပဋဳပၸႏၷာနံ စိတၱေစတသိကာနံ ဓမၼာနံ နတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

စိတ္အား ေရအယဥ္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္၍ (နဒီေသာေတာ ၀ိယ ဟု) ေဖာ္ျပေလ့ရွိၾကသည္။ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနေသာ ျမစ္ေရသည္ တရစပ္ ေျပာင္းလဲေနေသာ္လည္း၊ တစ္သားတည္း တစပ္တည္းသဖြယ္ ထင္ရ၏။ စိတ္အယဥ္သည္လည္း စိတ္တစ္ခု ခ်ဳပ္ၿပီး ေနာက္စိတ္ အသစ္တစ္ခု အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚေနသျဖင့္ စိတ္တခုတည္းကပင္ အာ႐ံု အမ်ိဳးမ်ိဳးအား ေျပာင္း၍ သိေနသလိုပင္ ထင္ရ၏။ ေရွ႕စိတ္ခ်ဳပ္သည္၏ အျခားမဲ့၌ ေနာက္စိတ္ ျဖစ္၍ လည္းေကာင္း၊ ေနာက္စိတ္သည္ ေရွ႕စိတ္ႏွင့္ သဘာ၀အားျဖင့္ အလားတူ၍ လည္းေကာင္း ဤသို႔ တစပ္တည္း ထင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေရွ႕စိတ္မရွိပါမွ ေနာက္စိတ္ ျဖစ္ေပၚခြင့္ရသျဖင့္ ေရွးအျခားမဲ့တြင္ ခ်ုပ္သြားေသာ (သမနႏၲရ နိရုဒၶါ) စိတ္သည္ ေနာက္တဖန္ အလားတူျပန္ျဖစ္ေသာ (ပဋဳပၸႏၷာနံ - ပဋိ + ဥပၸႏၷာနံ) စိတ္အား မရွိသည္ျဖစ္၍ ျဖစ္ခြင့္ေပးေသာ သေဘာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္ မည္၏။

သမနႏၲရနိရုဒၶါ - ေကာင္းစြာ ေရွးအျခားမဲ့၌ ခ်ဳပ္သြားေသာ
စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ - စိတ္ေစတသိက္ တရားတို႔သည္
ပဋဳပၸႏၷာနံ - အလားတူ တဖန္ျပန္၍ ျဖစ္ေသာ (ပစၥဳပၸန္)
စိတၱေစတသိကာနံ ဓမၼာနံ - စိတ္ေစတသိက္ တရားတို႔အား
နတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ - မရွိသည္ျဖစ္၍ (နတၳိပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

**** ****
၀ိဂတပစၥည္း



၀ိဂတပစၥေယာတိ -
သမနႏၲရ၀ိဂတာ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ ပဋဳပၸႏၷာနံ စိတၱေစတသိကာနံ ဓမၼာနံ ၀ိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

၀ိဂတပစၥည္းသည္ နတၳိပစၥည္းႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။ အေၾကာင္းတရားတို႔ ခ်ဳပ္ပ်က္၍ ကင္းမဲ့ေသာအခါမွ အက်ိဳးတရားတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ အေၾကာင္းတရားတို႔ ျဖစ္တည္ဆဲ၌သာ အက်ိဳးတရားတို႔အား ေက်းဇူးျပဳေသာ အတၱိပစၥည္း၊ အ၀ိဂတပစၥည္းတို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ ျဖစ္ေလသည္။ နတၳိႏွင့္ ၀ိဂတပစၥည္းသည္ ေရွ႕စိတ္ေစတသိက္တို႔က ေနာက္အျခားမဲ့တြင္ ျဖစ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တို႔ကို ေက်းဇူးျပဳျခင္းျဖစ္၍ အနႏၲရပစၥည္းအုပ္စုတြင္ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပေလ့ရွိ၏။

သမနႏၲရ၀ိဂတာ - ေကာင္းစြာ ေရွးအျခားမဲ့၌ ကင္းမဲ့သြားေသာ
စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ - စိတ္ေစတသိက္ တရားတို႔သည္
ပဋဳပၸႏၷာနံ - အလားတူ တဖန္ျပန္၍ ျဖစ္ေသာ (ပစၥဳပၸန္)
စိတၱေစတသိကာနံ ဓမၼာနံ - စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔အား
၀ိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ - ကင္းသည္ျဖစ္၍ (၀ိဂတပစၥည္းျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳသည္။

**** ****
၀ီထိစိတ္မ်ား

နတၳိပစၥည္းႏွင့္ ၀ိဂတပစၥည္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း စိတ္ေစတသိက္တို႔သည္ ေရွ႕စိတ္တို႔ ခ်ဳပ္ပ်က္ၿပီးမွ ေနာက္စိတ္ေစတသိက္တို႔ ျဖစ္ခြင့္ရွိ၏။ “မည္သို႔ေသာ စိတ္၏ အျခားမဲ့၌ မည္သို႔ေသာ စိတ္တို႔ျဖစ္ခြင့္ ရွိသည္” ဟူေသာ ျဖစ္ၿမဲသေဘာအား စိတၱနိယာမဟု ေခၚသည္။ စိတ္တို႔သည္ စိတၱနိယာမအတိုင္း သက္ဆိုင္ရာ ကိစၥအလိုက္၊ သက္ဆိုင္ရာ အမ်ိဳးဇာတ္အလိုက္ အစီအစဥ္အတုိင္း ျဖစ္ေပၚ ေနၾကေလသည္။

ဥပမာအားျဖင့္ မ်က္စိျဖင့္ အဆင္းကို ျမင္သိမႈျဖစ္ေပၚသည္ဆိုရာတြင္ ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္စိတ္၊ ျမင္သိစိတ္၊ လက္ခံစိတ္၊ စံုစမ္းစိတ္၊ ျပ႒ာန္းစိတ္၊ ေဇာစိတ္၊ ေနာက္လိုက္စိတ္စသျဖင့္ သက္ဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားကို အသီးသီးေဆာင္႐ြက္ၾကသည့္ စိတ္မ်ား အစီအစဥ္အလိုက္ ျဖစ္ေပၚေနၾကသည္။ ဤသို႔ေသာ သိစိတ္ျဖစ္စဥ္အား ၀ီထိ ဟုေခၚသည္။ အာ႐ံုအသစ္မ်ားကို သိသည့္ ၀ီထိစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚျခင္း မရွိေသာအခါတြင္၊ ဘ၀အစ ပဋိသေႏၶအခါက ယူခဲ့ေသာ မူရင္းအာ႐ံုအေဟာင္းကို သိသည့္ ဘ၀င္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနၾကသည္။ စိတ္အစဥ္ ျပတ္မသြားေစရန္ ဘ၀၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအျဖစ္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ စိတ္မ်ားျဖစ္၍ ဘ၀င္စိတ္ဟု ေခၚေၾကာင္း ၀ိပါကပစၥည္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အဘိဓမၼာအဖြင့္က်မ္းမ်ားတြင္ ပဋိသေႏၶ၊ ဘ၀င္ႏွင့္ စုတိစိတ္ သံုမ်ိဳးတို႔အား ၀ီထိမုတ္ (၀ီထိမုတၱ - စိတ္ျဖစ္စဥ္မွ လြတ္ေနေသာ) စိတ္မ်ား ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀ျဖစ္ဆဲကာလတြင္ ဘ၀င္စိတ္မ်ား ျဖစ္လိုက္၊ ၀ီထိစိတ္မ်ား ျဖစ္လိုက္ျဖင့္ တလွည့္စီျဖစ္ေပၚေနၾက၏။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ မ်ားေသာအခါ ၀ီထိစိတ္တို႔ အျဖစ္ပိုမ်ား၍၊ အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာအခါတို႔တြင္ ၀ီထိစိတ္တို႔ အျဖစ္က်ဲသြားၿပီး၊ အိပ္မက္ပင္ ျမင္မက္ျခင္းမရွိဘဲ အိပ္ေမာက်ေနေသာအခါတြင္ ဘ၀င္စိတ္တို႔ခ်ည္း ျဖစ္၍ ေနေလေတာ့သည္။

၀ီထိစိတ္တို႔အား အၾကမ္းအားျဖင့္ ပၪၥဒါြရ၀ီထိႏွင့္ မေနာဒြါရ၀ီထိဟု ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားႏိုင္၏။ တဖန္ အာ႐ံု၏ ထင္ရွားမႈ အနည္းအမ်ား အလိုက္လည္း စိတ္ျဖစ္စဥ္တို႔ အနည္းငယ္ ကြာျခားမႈ ရွိျပန္သည္။ ၀ီထိစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေသာအခါတြင္ တရစပ္ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ ဘ၀င္စိတ္အစဥ္အား ျဖတ္၍ ျဖစ္ေပၚၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ဘ၀င္စိတ္အစဥ္အား ျဖတ္၍ အာ႐ံုအသစ္သို႔ လည္ေစရန္ လွည့္ေပးေသာစိတ္အား အာ၀ဇၨန္း (ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္စိတ္) ဟုေခၚသည္။ အာ႐ံုအသစ္သည္ ပစၥဳပၸန္ ပၪၥာ႐ံုတစ္ပါးပါးျဖစ္ပါက ပၪၥဒါြရာ၀ဇၨန္းစိတ္ျဖစ္၍၊ ေတြးႀကံစရာ အာ႐ံုမ်ားျဖစ္ပါက မေနာဒြါရာ၀ဇၨန္းစိတ္ ျဖစ္သည္။

အာ၀ဇၨန္းစိတ္တို႔က ဘ၀င္စိတ္အလ်ဥ္အား ျဖတ္ေတာက္လိုက္ျခင္းျဖစ္၍ အာ၀ဇၨန္းစိတ္တုိ႔ မျဖစ္မီ ဘ၀င္စိတ္အား ဘ၀ဂၤုပေစၧဒ (ဘ၀ဂၤ + ဥပေစၧဒ - ျဖတ္) ဟု ေခၚသည္။ ထိုသို႔ ဘ၀င္အလ်ဥ္ မျပတ္မီတြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ ဘ၀င္စိတ္တို႔သည္ အာ႐ံုအသစ္၏ ႐ိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ တုန္လႈပ္သြားသျဖင့္ ဘ၀ဂၤစလန (ဘ၀ဂၤ + စလန - တုန္လႈပ္) ဟု ေခၚသည္။ အရွိန္နည္းသြား၍ ရပ္ေတာ့မည့္ ဂ်င္သည္ တုန္လႈပ္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေလသည္။ ဒြါရ အသီးသီးသို႔ အာ႐ံုအသစ္ က်ေရာက္လာၿပီးေနာက္ (ဘ၀င္စိတ္ လႈပ္ျခင္းမျဖစ္မီ) ေက်ာ္လြန္သြားေသာ ဘ၀င္စိတ္တို႔အား အတီတဘ၀ဂၤ (အတီတ - လြန္သြားေသာ + ဘ၀ဂၤ) ဟုေခၚသည္။ ဤသို႔အားျဖင့္ အာ၀ဇၨန္းစိတ္ မတိုင္မီတြင္ အတီတဘ၀ဂၤ၊ ဘ၀ဂၤစလနႏွင့္ ဘ၀ဂုၤပေစၧဒ ဟူေသာ ဘ၀င္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚၾကသည္။

ဘ၀င္လႈပ္ျခင္း၊ ဘ၀င္ရပ္ျခင္း၊ အာ႐ံုအသစ္အား ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ အာ႐ံုသိမႈျဖစ္ေပၚ၏။ ျမင္သိမႈ ျဖစ္စဥ္ဆိုပါက ဘ၀ဂၤစလန၊ ဘ၀ဂၤုပေစၧဒ၊ ပၪၥဒြါရာ၀ဇၨန္း၊ စကၡဳ၀ိညာဏ္ဟူေသာ အစီအစဥ္အတုိင္း ျဖစ္၏။ ပၪၥဒြါရာ၀ဇၨန္းဟူေသာ ႀကိယာမေနာဓာတ္သည္ ဘ၀င္စိတ္ကယူခဲ့ေသာ အာ႐ံုမွ အဆင္းအာ႐ံုသို႔ ေျပာင္း၍ယူေစရန္ ၾကားခံ စိတ္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဘ၀င္စိတ္ေနာင္ ပၪၥဒြါရာ၀ဇၨန္း ျဖစ္ရာတြင္ မွီရာ၀တၳဳမေျပာင္းေသာ္လည္း၊ အာ႐ံုအသစ္သို႔ ေျပာင္းသြား၏။ ပၪၥဒြါရာ၀ဇၨန္းေနာင္ စကၡု၀ိညာဏဓာတ္ျဖစ္ရာတြင္ အာ႐ံုေျပာင္းလဲမႈ မရွိဘဲ၊ မွီရာ၀တၳဳ႐ုပ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။

စကၡဳ၀ိညာဏ္စေသာ ပၪၥ၀ိညာဏ္စိတ္မ်ားသည္ အတိတ္ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ၀ိပါက္စိတ္မ်ား ျဖစ္၏။ ၀ိပါက္စိတ္တို႔ျဖစ္သည့္ အားေလွ်ာ္စြာ ဗ်ာပါရကင္း၍ ၿငိမ္သက္ေသာ သေဘာရွိသည္ျဖစ္၍ အာ႐ံုအား ျမင္သည္ဆို႐ံု၊ သိသည္ ဆို႐ံုမွ်သာ သိျခင္းျဖစ္၏။ ထို႔သို႔ ပၪၥ၀ိညာဏ္စိတ္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ အာ႐ံုအား လက္ခံယူသည့္ သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္ ျဖစ္သည္။ ဤသမၸဋိစၧိဳင္းဟူေသာ ၀ိပါက္ မေနာဓာတ္သည္ ပၪၥ၀ိညာဏ္စိတ္က သိေသာ အာ႐ံုကိုပင္ဆက္၍ ယူကာ၊ ဟဒယ၀တၳဳအား အမွီျပဳ၍ ျဖစ္မည့္ ေနာက္စိတ္အစဥ္တို႔အတြက္ မွီရာ၀တၳဳ ေျပာင္းလဲေပးသည့္ ၾကားခံစိတ္ တစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ သႏၲီရဏစိတ္ ေခၚ အာ႐ံုအား စံုစမ္းသည့္ ၀ိပါက္ မေနာ၀ိညာဏဓာတ္၊ ၀ုေ႒ာစိတ္ (ေ၀ါ႒ပန) ေခၚ အာ႐ံုအား (ဣ႒ာ႐ံု၊ အနိ႒ာ႐ံုအားျဖင့္) ေကာင္းဆိုး ပိုင္းျခားဆံုးျဖတ္သည့္ ႀကိယာမေနာ၀ိညာဏဓာတ္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ယခုအထိ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စိတ္အစဥ္မွ ပၪၥဒြါရ၀ဇၨန္း၊ စကၡဳ၀ိညာဏ္ (ပၪၥ၀ိညာဏ္စိတ္)၊ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ၀ုေ႒ာစိတ္တို႔သည္ အဟိတ္၀ိပါက္ သို႔မဟုတ္ အဟိတ္ႀကိယာစိတ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ၀ိပါက္၊ ႀကိယာဟူေသာ အဗ်ာကတစိတ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ အားေလ်ာ္စြာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံတို႔ မျဖစ္ၾကေသး။ အဟိတ္စိတ္မ်ားျဖစ္ၾက၍ ေဟတုပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း မခံရ၍၊ အေျခအျမစ္ ခိုင္ေသာ စိတ္မ်ားလည္း မဟုတ္ၾကေသးေပ။ အာ႐ံုအား ဆံုးျဖတ္သည့္ ၀ုေ႒ာစိတ္ ေနာင္ေရာက္မွ၊ လိႈင္းလံုးသဖြယ္ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ အာ႐ံု၏ အရသာကို အျပည့္အ၀ခံစားသည့္ ေဇာစိတ္ (ဇ၀န) ၇-ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚေလသည္။ ဤေဇာစိတ္မ်ားသည္ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံ ေျမာက္ေသာ စိတ္မ်ားပင္ ျဖစ္၏။ (ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ကို အၿပီးတိုင္ ပယ္ၿပီးေသာ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႔တြင္မူ ႀကိယာေဇာစိတ္မ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။)



မေနာဒြါရတြင္ျဖစ္ေသာ ေတြးႀကံသိစိတ္အစဥ္ျဖစ္ေပၚရာတြင္မူ သမၸဋိစၧိဳင္း၊ သႏၲီရဏ၊ ၀ုေ႒ာစေသာ စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚရန္ မလိုဘဲ၊ မေနာဒြါရ၀ဇၨန္းေနာက္တြင္ ေဇာ ၇-ႀကိမ္ ျဖစ္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မေနာဒြါရ၀ဇၨန္းစိတ္ႏွင့္ ၀ုေ႒ာစိတ္တုိ႔သည္ သေဘာတူသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေလသည္။ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္သြားေသာ ေလွသေဘၤာတို႔ေနာက္၌ ေရအလ်ဥ္တို႔ လိုက္ပါကဲ့သို႔၊ ေဇာစိတ္ ၇-ႀကိမ္၏ ေနာက္တြင္ ထိုအာ႐ံု၏ အရသာကို ဆက္လက္ခံစားေသာ တဒါ႐ံုစိတ္ (တဒါရမၼဏ) ၁-ႀကိမ္၊ ၂-ႀကိမ္ ျဖစ္တတ္၏။ ထို႔ေနာက္ ဘ၀င္စိတ္အစဥ္တို႔ ျပန္လည္ ျဖစ္ေပၚၾကေလသည္။


**** ****
ဆက္ရန္ ...