ဆရာႀကီး မင္းသုဝဏ္ ေရးသား ျပဳစုခဲ့တဲ့ ျမန္မာအကၡရာ သံေပါက္ကဗ်ာေလးရဲ႕ သမိုင္းပါ။ ေနာင္ေတာ့ အျခားဆရာတစ္ဦးကို ျပင္ေရးခိုင္းၿပီး သူငယ္တန္း ျပ႒ာန္းစာအုပ္ေတြမွာ သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။
****
ထိုစေနေန႔က မိုးအေတာ္သည္းပါသည္။ ညေန ကၽြန္ေတာ္ အိမ္သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္၏ သားငယ္သည္ သံုးထပ္သား ေက်ာက္သင္ပုန္းတြင္ ေျမျဖဴႏွင့္ ေရးေနပါသည္။
“ေဟ့ လူေလး ဘာေတြမ်ား ေရးေနသလဲ” ဟု ကၽြန္ေတာ္က ေမးလိုက္သည္။
“ျမန္မာစာေတြ ေရးေနတယ္ အဘ ဖတ္ျပစမ္းပါ” ဟု ေျပာကာ ေက်ာက္သင္ပုန္းကို ျပပါသည္။ သူေရးထားေသာ စာလံုးမ်ားကို ျမင္ရေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ အံ့ၾသမိပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားက သူ႔ကို သူ႔ေက်ာင္းတြင္ ေအဘီစီကိုသာ သင္ေပးခဲ့ပါသည္။ ယခု ေက်ာင္းဖြင့္သည္မွာ ရက္အနည္းငယ္သာ ရွိေသးသည္။ ျမန္မာစာလံုးမ်ားကို ေရးေနေလၿပီ။ ဘာစာ လံုးေတြပါလိမ့္။ ကၽြန္ေတာ္ လွမ္းၾကည့္လိုက္ၿပီးလွ်င္ “ဆ၊ မ၊ တ ေပါ့ကြ - လူေလးက ျမန္မာစာေတြကိုေတာင္ ေရးေနၿပီလား …၊ ကိုင္း ဖတ္ျပစမ္းပါ” ဟု ကၽြန္ေတာ္က တုန႔္ျပန္ ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါသည္။ ထိုအခါ လူေလးက ေရးထားသည္ကို ဖ်က္ပစ္ၿပီးေနာက္ ဆလိမ္အကၡရာကို ျပန္ေရးၿပီးလွ်င္ “ဆ-ဆရာႀကီး ေခါင္းေလာင္းတီး” ဟု ဆိုျပပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဝမ္းသာျခင္း အားရျခင္းတို႔ကား အတိုင္း မသိေတာ့ေပ။ ေညာင္းညာသည္ကိုမွ် သတိမရ။ လူကေလးအနားတြင္ ထိုင္ကာ “ကိုင္း ကႀကီးက စၿပီး ေရးစမ္းပါဦး” ဟု ခိုင္းမိသည္။ ထိုအခိုက္အနားတြင္ ရွိေနေသာ သမီးေထြးကလည္း အားက်မခံ ဝင္လာကာ “ခ်ိဳခ်ိဳလည္း ေရးတတ္တယ္ အဘ” ဟု ေက်ာက္သင္ပုန္းကို လုေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အျခား ေက်ာက္သင္ပုန္းတစ္ခု ရွာေပးကာ “ကဲ တစ္ေယာက္စီ ေရးၾက၊ အဘ ၾကည့္ေနမယ္” ဟု ေျပာလိုက္ေသာအခါ သူတို႔ ေမာင္ႏွမႏွစ္ဦးသည္ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ ေအာ္ဟစ္ သီဆိုကာ ေရးၾကပါသည္။
“က - ကစြန္းပင္၊ ေရမွာ ႐ႊင္။ ခ - ခရမ္းသီး၊ ဓားႏွင့္လွီး”
ဤသို႔ ဆိုၾက ေရၾကရာ ဆယ့္ေလး ငါးလံုးကို အမွားမပါ အထစ္အေငါ့ မရွိ၊ ဆိုတတ္ ေရးတတ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ထိုမွ်တိုေတာင္းလွေသာ ကာလအတြင္း ထိုမွ် လိုလိုခ်င္ခ်င္၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးႏွင့္ ထိုမွ်ေသာ အကၡရာတို႔ကို တတ္ၾကသည့္အတြက္ ထိုအကၡရာသံေပါက္ကေလးမ်ားကို ေရးသားသူ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ဝမ္းသာလံုး ဆို႔မိသည္ဆိုလွ်င္ အျပစ္တင္ဖြယ္ ရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ယူဆမိပါသည္။ ထိုမွ်မကေသး ထိုအကၡရာ သံေပါက္ကေလးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရပံု အထုပၸတၱိကိုပင္ လူသိရွင္ၾကား ေျပာျပခ်င္လာမိပါေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ …
ကၽြန္ေတာ္သည္ ငယ္ရာမွ ႀကီးလာရသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္အတိုင္း ကေလးဘဝက စာသင္ခဲ့ရသည့္ အခက္အခဲ ဒုကၡတို႔ကို မေမ့ႏိုင္ေသးပါ။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ နေမာဗုဒၶါယက စ၍ ႏႈတ္တိုက္ သင္ခဲ့ရပံုတို႔မွာ စိတ္ဆင္းရဲစရာပင္ မဟုတ္ခဲ့ေစကာမူ စိတ္ေပ်ာ္စရာကား မဟုတ္ခဲ့ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ ေက်ာင္းသားဘဝသည္ အလိုက္အထိုက္အားျဖင့္ ေပ်ာ္စရာပင္ ျဖစ္ခဲ့ေစကာမူ သင္နည္းစနစ္၊ သင္ရေသာ စာအုပ္၊ ေနရေသာ ေက်ာင္းအေဆာက္အအံုတို႔ကို အျခား ေခတ္မီစနစ္၊ ေခတ္မီစာအုပ္၊ ေခတ္မီေက်ာင္းတို႔ႏွင့္ ယွဥ္လုိက္ပါမူ မ်ားစြာ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္လွ်က္ရွိပါသည္။ ထိုအစြဲမွာ ကၽြန္ေတာ့အား အၿမဲလိုလိုပင္ ႏိႈးေဆာ္တိုက္တြန္းလွ်က္ ရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ေက်ာင္းသားလူငယ္တို႔၏ ဘဝ ၾကည္သာရႊင္ပ်ရွိႏိုင္ေအာင္ သူတို႔အဖို႔ သီခ်င္းမ်ား၊ ပံုဝတၳဳမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ ႀကံစည္ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႔ ေရးသားသည့္ စာတို႔တြင္ ဤအကၡရာသံေပါက္မ်ားလည္း ပါဝင္ေနပါသည္။
သကၠရာဇ္အားျဖင့္ဆိုေသာ္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ဇြန္လအတြင္းတြင္ ကၽြန္ေတာ္သည္ တကၠသိုလ္ဝင္ စာေမးပြဲ စစ္ေဆးရန္ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕သို႔ သြားရပါသည္။ ထိုအခါက ဖ်ာပံု ရာဇဝတ္ဝန္မွာ ယခုအခါ ရန္ကုန္ ရဲမင္းႀကီး ျဖစ္ေနေသာ ဦးခင္ေမာင္ေမာင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးခင္ေမာင္ေမာင္မွာ ကၽြန္ေတာ္၏ တပည့္အရင္း ျဖစ္သည္က တစ္ေၾကာင္း၊ စာေမးပြဲကိစၥႏွင့္ သြားရာတြင္ လံုၿခံဳမႈအတြက္ အရပ္ထဲတြင္ မတည္းခိုခ်င္သည္က တစ္ေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ လူပ်ိဳႀကီး ဦးခင္ေမာင္ေမာင္ဆီတြင္ တည္းခိုပါသည္။ ကံအားေလ်ာ္စြာ ဖ်ာပံု အေရးပိုင္ မစၥတာေရာဘတ္မိုး (Mr. Robert Mole) သည္လည္း ဦးခင္ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ အတူေနလ်က္ ရွိေနပါသည္။ မိုးဆိုသူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ႏွင့္ အတူ ကြယ္လြန္ရွာေသာ ဦးအုန္းေမာင္၊ စစ္အတြင္းက ရခိုင္ စစ္မ်က္ႏွာတြင္ ဆံုးရွာသူ မစၥတာဗင္ဝိုက္၊ ယခုပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန အတြင္းဝန္ ဦးဘေက်ာ္တို႔ႏွင့္ အတူ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္တြင္ ဘီစီအက္အတန္း တက္ခဲ့သူျဖစ္သျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္လည္း တကၠသိုလ္တစ္ခုတည္း ေနခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သံုးေယာက္သားမွာ အလုပ္သိမ္း၍ အိမ္ျပန္ေရာက္ေသာအခါ မ်ား၌ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္မ်ားကို ေျပာကာ အားရဝမ္းသာျဖစ္လ်က္ ရွိၾကပါသည္။
တစ္ခုေသာ နံနက္ ကၽြန္ေတာ္ စာေမးပြဲစစ္ရာ ေက်ာင္းသို႔ သြားခါနီးတြင္ ကၽြန္ေတာ့္ ဝါသနာကို သိေသာ မိုးက အဂၤလိပ္ ကဗ်ာစာအုပ္ တစ္အုပ္ကို လွမ္းေပး၍ စာေမးပြဲ စစ္တုန္း အပ်င္းေျပ ဖတ္ဖို႔ေပါ့ဟု ေျပာလိုက္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း စာအုပ္ကို လွမ္းယူကာ ကေသာကေမ်ာ ထြက္ခဲ့ပါသည္။ စာေမးပြဲ ေမးခြန္းမ်ား ေပးအၿပီး၍ စာေမးပြဲေစာင့္သူတို႔ကို ေနရာတက် စီစဥ္ကာ စိတ္ခ်ရေသာအခါက်မွ မိုး ေပးလိုက္ေသာ စာအုပ္ကို ၾကည့္မိရာ၊ ေဝၚလတာ ဒီလမဲယား (Walter de la Mare) တည္းျဖတ္သည့္ “Nursery Rhymes for Certain Times” ေခၚ စာအုပ္ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ လူပ်ိဳႀကီး အေရးပိုင္က ကေလးေခ်ာ့ သီခ်င္းစာအုပ္ကို ရွာရွာေဖြေဖြ ဖတ္တတ္ပေလဟု ေတြးကာၿပံဳးမိပါသည္။ ဒီလမဲယားမွာ ကၽြန္ေတာ္ ႀကိဳက္ေသာ အဂၤလိပ္ စာဆိုေက်ာ္တစ္ဦး ျဖစ္သျဖင့္ သူ ေရြးခ်ယ္ တည္းျဖတ္ ထားေသာ ကဗ်ာတို႔မွာလည္း ကၽြန္ေတာ့္ အႀကိဳက္ႏွင့္ အေတာ္ပင္ တိုက္ဆိုင္လ်က္ ရွိပါသည္။ ထိုကဗ်ာတို႔တြင္ “Tom Thumb’s Alphabets” ေခၚ ငလက္မ၏ အကၡရာ သံေပါက္မ်ားလည္း ပါဝင္ေနပါသည္။ ထိုသံေပါက္မ်ားကို ဖတ္ရင္း စာေမးပြဲ ေျဖေနေသာ ေက်ာင္းသားကေလးမ်ားကို လွမ္း၍ ၾကည့္မိပါသည္။ စာေမးပြဲ အခက္အခဲတို႔ေၾကာင့္ သူတို႔၏ မ်က္ႏွာကေလးမ်ားမွာ ညိႇးငယ္ ႏြမ္းလ် ေနသည္ကို သတိျပဳမိပါသည္။ ေနာက္ေပါက္ ကေလးမ်ားလည္း စာသင္ရ အခက္အခဲတို႔ကို ေတြ႔ၾကရပါဦးမည္။ သို႔ေသာ္ ထိုလာလတၱံ႔ေသာ ကေလးမ်ားအတြက္ ေပ်ာ္စရာ အကၡရာသံေပါက္ကေလးမ်ားကို စီကံုး ေရးသားရလွ်င္ မေကာင္းေပဘူးလား ဟူေသာ အေတြး ဝင္လာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ စကၠဴစကေလး တစ္ခုေပၚတြင္ …
“ကႀကီး - ကဆုန္၊ မိုးမႈန္မႈန္၊ ခေခြး - ခေမာက္၊ မိုးမေၾကာက္” စသည္ျဖင့္ စတင္ေရးသား မိပါသည္။ ဇြန္လမိုးသည္ ခဏခဏ ႐ြာလ်က္ ရွိပါသည္။ စာေမးပြဲစစ္ရာ ေက်ာင္းမွ လွမ္းေမွ်ာ္ ၾကည့္လိုက္လွ်င္ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ လယ္ကြင္းမ်ားကို ေရေဖြးေဖြးႏွင့္ ေတြ႔ရပါသည္။ လယ္ကြင္းသည္ လယ္သမားကို ၫႊန္ျပ၍ လယ္သမားသည္ ခေမာက္ကို လက္ညိႇဳးထိုးကာ ခေမာက္သည္ တၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ ႐ြာလ်က္ရွိေသာ မိုးကို သတိရေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “ကႀကီး - ကဆုန္၊ မိုးမႈန္မႈန္” စသည္တုိ႔ကို ေရးမိျခင္း ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ထိုေန႔ အဖို႔ ေက်ာင္းမွ ျပန္လာေသာအခါ ကၽြန္ေတာ့္တြင္ စာေမးပြဲတာဝန္ အျပင္ အကၡရာ သံေပါက္ေရးဖို႔ တာဝန္သစ္ကိုလည္း ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
ညစာ ထမင္းဝိုင္းတြင္ လူခ်င္းဆံုမိေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္က မိုးအား ေျပာပါသည္။
“မစၥတာမိုး၊ ခင္ဗ်ားမွာ ယုဒသန္ရဲ႕ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္မ်ား ရွိပါသလား”
“ရွိပါတယ္။ ဘာလုပ္ခ်င္လို႔လဲ”
“ကၽြန္ေတာ့ကို ခဏငွားစမ္းပါ၊ ကေလးကဗ်ာ ေရးခ်င္လုိ႔ပါ”
“ကေလးကဗ်ာ ေရးဖို႔အတြက္ အဘိဓာန္ လိုေသးသလား”
“လိုတာေပါ့ဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ား ငွားလိုက္တဲ့ ကေလးကဗ်ာ စာအုပ္ထဲက အကၡရာ သံေပါက္ကေလးမ်ိဳး ေရးမလို႔၊ ကေလးေတြအတြက္ လြယ္ကူတဲ့ စကား၊ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ စကား၊ သူတို႔ ဘဝနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စကား၊ လက္ဟန္ ေျခဟန္နဲ႔ ဆိုလို႔ရတဲ့ စကားေတြကို ေ႐ြးရေအာင္ အဘိဓာန္ လိုတာေပါ့၊ ေနာက္ၿပီး ကႀကီးခေခြးနဲ႔ ေရးရမွာမို႔ အဘိဓာန္နဲ႔ လုပ္မွ ျဖစ္မယ္။”
ထိုအခါ မိုးသည္ သူ႔အဘိဓာန္ကို ထုတ္ေပးပါသည္။ မိုးသည္ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္မွာ ေနစဥ္ကပင္ ရာဇဝင္ဆရာ မစၥတာဟာေဗ သင္ေပးလိုက္သျဖင့္ ျမန္မာစာကို တတ္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ ဆက္လက္ ဆည္းပူးျပန္သျဖင့္ စာကို အေတာ္အတန္ တတ္လာ၍ စကားေျပာကိုကား အေတာ့ကို တတ္ေနသူ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႔အဘိဓာန္ကို ရေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္သည္ အိပ္ခန္းထဲတြင္ စကားလံုးမ်ားကို လွန္ေလွာရွာေဖြ၍ မွတ္တမ္း တင္ထားပါသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔ စာေမးပြဲခန္းသို႔ ေရာက္ျပန္ေသာအခါ လြန္ခဲ့သည့္ ေန႔က ေရးထားသည္တုိ႔ကို ဖ်က္ပယ္၍ အသစ္ ေရးျပန္ပါသည္။ ထိုသံေပါက္ အသစ္တို႔ကား “က - ကစြန္းပင္ ေရမွာ႐ႊင္” စသျဖင့္ ျဖစ္လာပါေတာ့သည္။ ထိုေန႔ ညေန အိမ္ျပန္ေရာက္၍ သံုးေယာက္သား ဆံုမိျပန္ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္၏ စြန္႔စားခ်က္ သံေပါက္မ်ား ဝရန္တာတြင္ ဖတ္ျပပါသည္။ သံေပါက္ တစ္ပုဒ္မွတပါး အားလံုးကို မိုးႏွင့္ ခင္ေမာင္ေမာင္တုိ႔က သေဘာက် အတည္ျပဳၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း “ဆ - ဆရာႀကီး ေခါင္းကို ၿဖီး” ဆိုသည့္ အပုဒ္ကိုမူ ခင္ေမာင္ေမာင္က သဘာဝ မက်ဟု ဆိုကာ “ဆ - ဆရာႀကီး ေခါင္းေလာင္းတီး” ဟု ျပင္ေပးပါသည္။ ေကာင္းေပစြ။ အာဂ ပုလိပ္ပါတကား။ တုိင္းျပည္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္႐ံုမက ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရး၏ အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ကဗ်ာကိုလည္း နားလည္ပါေပသည္။ လူပ်ိဳႀကီးျဖစ္လ်က္ႏွင့္ သားသည္ အေဖ ကၽြန္ေတာ့္ကိုလည္း ေက်ာသြားေလၿပီ။ ထိုသို႔ျဖင့္ အေရးပိုင္၊ ရာဇဝတ္ဝန္၊ ေက်ာင္းဆရာ သံုးဦးသားတို႔ စုေပါင္း ေမြးထုတ္လိုက္ေသာ ျမန္မာအကၡရာ သံေပါက္မ်ားသည္ ဇြန္လမိုးထဲတြင္ ဖ်ာပံုကြင္းထဲ၌ ေကာက္ပင္မ်ားႏွင့္အတူ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ ျပဳရ ျမတ္ပုညေၾကာင့္ ပုဒိအာႏွင့္ ျပည့္စံုရပါလို၏။ ဤေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးကို မိဘ ႏွစ္ပါးႏွင့္တကြ သတၱဝါအေပါင္းအားလည္း အမွ်ေပးေဝပါ၏။ အမွ်ယူၾကပါေစလို။
မင္းသုဝဏ္
(႐ႈမဝမဂၢဇင္း၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၁၉၅၃)
(႐ႈမဝမဂၢဇင္း၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၁၉၅၃)
