မင္းမဲ့စ႐ိုက္ ႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္

ရွစ္ေလးလံုးေနာက္ပိုင္းေခတ္မွာ “မင္းမဲ့စ႐ိုက္” ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရက သတင္းစာ စာမ်က္ႏွာေတြေပၚ အေတာ္ေလး ေနရာယူလာပါတယ္။ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ဟာ ဘယ္ေလာက္မ်ား ေၾကာက္စရာေကာင္းလို႔လဲ။ အာဏာရွင္စနစ္ကေကာ ဘယ္ေလာက္မ်ား ေၾကာက္စရာေကာင္းလို႔လဲ။ အကယ္၍ တရားဓမၼစိုးမိုး ေနခဲ့ရင္ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ေရာ… အာဏာရွင္စနစ္ေရာဟာ ဒီေလာက္ေတာ့ မဆုိးပါဘူး။

ေျမႀကီးမွာ ပေဒသာပင္ထြန္းခဲ့တဲ့ သမိုင္းဦးဘံုေျမေခတ္က မင္းမရွိခဲ့။ ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈ မရွိခဲ့။ လူတိုင္းက မိမိကိုယ္မိမိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တာ၀န္ယူၾကရတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဖိႏွိပ္သူ, အဖိႏွိပ္ခံလူတန္းစား ဟူ၍ မရွိခဲ့။ လူသားတိုင္း သာတူညီမွ် တစ္ဦးကို တစ္ဦး ႐ိုင္းပင္းကူညီ ခ်စ္ၾကည္စြာ ေနခဲ့ၾကတယ္။ ကားလ္မာ့က္စ္တို႔လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြလည္း ဒီလို မင္းမဲ့၀ါဒမ်ိဳးကို သေဘာက် စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့ၾကတယ္ မဟုတ္လား။

အာဏာကို တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ကေကာ။ ဇမၺဴဒိတ္ကၽြန္းလံုးကို အစိုးရတဲ့ စၾကာ၀ေတးမင္းဟာ သားမယားကအစ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုး, ယုတ္စြအဆံုး သားငွက္ တိရစၧာန္ေလးေတြပါမက်န္ အားလံုးအေပၚ တရားဓမၼနဲ႔အညီ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ တာ၀န္ကို ယူရတယ္။ လံုၿခံဳမႈေပးရတယ္။ ခ်ိဳ႕တဲ့သူကို ခ်ီးေျမႇာက္ ေထာက္ပံ့ရတယ္ (ဒီဃနိကာယ္- စကၠ၀တၱိသုတ္ကပါ)။ R2P (responsibility to protect) ဆိုတဲ့သေဘာတရားဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ မၾကာေသးခင္ကမွ ေရပန္းစားလာခဲ့ေပမယ့္ အေရွ႕တိုင္း ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားေတြမွာ ရွိခဲ့ၿပီးသားပါ။ စကၠ၀တၱိသုတ္က “ဓမၼိက ရကၡာ၀ရဏ ဂုတၱိ” ဆိုတာဟာ R2P ပါပဲ။ ဟိႏၵဴေတြရဲ့ မဟာဘာရတက်မ္းမွာလည္း ဒီသေဘာမ်ိဳးေတြ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ေတြဟာ ဒီတာ၀န္၀တၱရားေတြကို အျပည့္အ၀ လိုက္နာခဲ့ၾကမယ္ဆိုရင္၊ ႏိုင္ငံမွာ တရားဓမၼ စိုးမိုးေနခဲ့မယ္ဆိုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ-အုပ္ခ်ဳပ္ခံလူတန္းစားရွိေပမယ့္ ဖိႏွိပ္သူ, ဖိႏွိပ္ခံလူတန္းစားရယ္လို႔ မရွိပဲ သာယာ၀ေျပာေနမွာပါ။

ဒါေပမယ့္ လူေတြက ေလာဘ, ေဒါသ, ေမာဟေတြ ထူေျပာလာေတာ့ ပေဒသာပင္ထြန္းခဲ့တဲ့ မင္းမဲ့ဘံုေျမေခတ္ေရာ, ဇမၺဴဒိတ္ကၽြန္းလံုးပိုင္သတဲ့ စၾက၀ေတးမင္းေခတ္ေရာဟာ စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္ျဖစ္က်န္ခဲ့ပါၿပီ။ မိမိကို မိမိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရတဲ့ မင္းမဲ့လူ႔အဖြဲ႔စည္းဟာ ႀကီးႏိုင္ငယ္ျငႇင္း ဇာတ္တူသားကိုေတာင္စားမယ့္ တိရစၧာန္ေလာကလို လံုၿခံဳမႈကင္းမဲ့ေစပါတယ္။ လက္နက္ရွိသူက လက္နက္မဲ့သူကို, ခြန္အားရွိသူက ခြန္အားမဲ့သူ အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်တာဟာ ေခတ္သစ္မင္းမဲ့စ႐ိုက္ပါ။ ကေလးသူငယ္ေလးေတြကို အတင္းအဓမၼ ျပန္ေပးဆြဲၿပီး သူေတာင္းစားလုပ္ခိုင္း, ဒျမလုပ္ခိုင္း, စစ္သားလုပ္ခိုင္း ခံရတာဟာ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ပါ။ လူ႔ေလာကထဲမွာ သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္လို႔မရပဲ၊ စီးပြားေရး, လူမႈေရး, က်န္းမာေရးအဖက္ဖက္မွာ လံုၿခံဳမႈကင္းမဲ့သြားတာ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ပါ။

အာဏာရွင္စနစ္မွာလည္း အစိုးရေတြ မင္းေတြဟာ တိုင္းသူျပည္သားေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ တာ၀န္၀တၱရားေတြ ပ်က္ကြက္ယံုမက၊ အာဏာကို အလြဲသံုးစားလုပ္ၿပီး ျပည္သူကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္၊ မတရားတဲ့ အဓမၼက်င့္ထံုးေတြကို ဥပေဒအျဖစ္ စိတ္တိုင္းက် သတ္မွတ္ၿပီး မိမိတို႔ အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ အသံုးခ်။ ျပည္သူေတြ ခ်စ္ၾကည္ အားကိုးရမယ့္ “မင္း” အစစ္မရွိေတာ့လို႔ အာဏာရွင္တိုင္းျပည္ဟာလဲ မင္းမဲ့တိုင္းျပည္ပါပဲ။ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ့ စ႐ိုက္ေတြကလည္း မင္းမဲ့စ႐ိုက္ရဲ့ လကၡဏာေတြနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အာဏာရွင္ေခတ္မွာေတာ့ အခြန္အတုတ္ေတြ တရား၀င္ ဆက္သရတာ ပိုပါလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ဟာ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ထက္ေတာင္ ပိုၿပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။ (မဟာဘာရတက်မ္းမွာဆိုရင္ ဒီလို တိုင္းသူျပည္သားေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တာ၀န္ပ်က္ကြက္တဲ့ ဘုရင္မ်ိဳးကို ေခြး႐ူးလို ၀ိုင္းသတ္ရမယ္လို႔ေတာင္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။) သို႔ေသာ္လည္း အာဏာရွင္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ေနက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ဆိုတာက ေခြး႐ူးကို ၀ိုင္းသတ္တာ ေလာက္ေတာ့ လက္ေတြ႔မွ မလြယ္လွပါဘူး။

မင္းမဲ့စနစ္နဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ေတြမွာ တရားဓမၼစိုးမိုးေရးကို အာမ, မခံႏိုင္တဲ့အတြက္၊ “လြတ္လပ္မႈ, ညီမွ်တဲ့ အခြင့္အလမ္းညီမွ်မႈ, တရားမွ်တမႈ” ေတြကိုပိုၿပီး အာမခံႏိုင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကသာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြအလယ္မွာ မ်က္ႏွာပန္းလွပါတယ္။ အာဏာရွင္ေတြေတာင္မွ ဒီမိုကေရစီကို ေပၚေပၚတင္တင္ မဆန္႔က်င္ရဲပါဘူး။ သူတို႔ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြကို အပိုေဆာင္း နာမ၀ိေသသနေလးေတြ ေရွ႕မွာထည့္ၿပီး ဒီမိုကေရစီတံဆိပ္ ကပ္ၾကပါေသးတယ္။ People’s Democracy (ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေတြ), Guided Democracy (အင္ဒိုနီးရွားက Sukarno), Organic Democracy (စပိန္က Franco), Basic Democracy (ပါကစၥတန္က Ayub Khan), Neo-Democracy (ဒိုမီနီကန္က Trujillo), Presidential Democracy (အီဂ်စ္ Nasser), Selective Democracy (ပါရာေဂြးက Stroessrner) စသျဖင့္ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ၾကတာကို The Man on Horseback စာအုပ္မွာ နမူနာထုတ္ ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။

ဒီေတာ့ ေခတ္တစ္ခု, စနစ္တစ္ခုရဲ့ အေကာင္းအဆိုးကို မင္းမဲ့စနစ္, အာဏာရွင္စနစ္, ဒီမိုကေရစီစနစ္စတဲ့ အမည္နာမေတြ သက္သက္နဲ႔ တိုင္းထြာလို႔ မရပါဘူး။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြ ရွိျခင္း, မရွိျခင္းသက္သက္နဲ႔ တိုင္းထြာလို႔ မရပါဘူး။ တရားဓမၼစိုးမိုးမႈတကယ္ ရွိ, မရွိနဲ႔ တိုင္းထြာရပါမယ္။ အဲဒီေခတ္ အဲဒီစနစ္ဟာ တရားဓမၼစိုးမိုးမႈအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ ေပတံနဲ႔ တိုင္းထြာရပါမယ္။ စည္းကမ္းဥပေဒေတြ ရွိမရွိ, ဥပေဒေတြကို လိုက္နာမႈ ရွိမရွိသက္သက္နဲ႔ တိုင္းထြာလို႔မရပါဘူး။ အဲဒီဥပေဒေတြဟာ တရားမွ်တမႈရွိရဲ့လား ဆိုတဲ့အခ်က္နဲ႔ တိုင္းထြာရပါလိမ့္မယ္။

ဧရာ (မႏၲေလး)

စာၫႊန္း။
၁။ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ စကၠ၀တၱိသုတ္
၂။ ပါရဂူ - မဟာသမၼတ
၃။ International Coalition for Responsibility to Protect - http://www.responsibilitytoprotect.org/
၄။ Samuel Finer – The Man on Horseback : The Role of The Military in Politics