လုလင္ပ်ိဳႏွင့္ စကားေျပာျခင္း

ယမန္ေန႔က ဆရာေတာ္ အရွင္ေဆကိႏၵ ေဟာၾကားတဲ့ ပထမအႀကိမ္ ယဥ္ေက်းလိမၼာ ကေလးတရားပြဲ (Singapore)ကို သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

တရားပြဲ အစီအစဥ္ကို နံနက္ပိုင္းမွာ ၁၂-ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားအတြက္၊ ညေနပိုင္းမွာ ၁၂ႏွစ္မွ ၁၈ႏွစ္အထိ ကေလးမ်ားအတြက္ အခ်ိန္ခြဲၿပီး က်င္းပသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာကေလး အေတာ္မ်ားမ်ားကို မိဘေတြက ပို႔ေဆာင္၊ ပို႔လႊတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီး ေအာင္ျမင္တဲ့ အစီအစဥ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ဒီေနရာမွာ ေဖာ္ျပေရးသားျခင္းငွာ မစြမ္းသာပါ။ Vesak Day အလုပ္ပိတ္ရက္ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ မိဘ၊ ဘိုးဘြားေတြဟာ ရင္ေသြးငယ္ေတြကို တရားပြဲသို႔ လိုက္ပါပို႔ေဆာင္ျခင္း၊ ကိုယ္တိုင္လည္း ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ဘာသာေရး သာသနာေရး ကိစၥမ်ားမွာ သက္၀င္လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ ဒီက ျမန္မာလူမ်ိဳး အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ တက္ႂကြေနတဲ့ ပံုရိပ္ေတြကို တပိုင္တႏိုင္ မွတ္တမ္းတင္ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။

(ဘေလာ့ဂ္ဂါ မပီသစြာ ဓာတ္ပံု တပံုမွ မရိုက္ျဖစ္ခဲ့ျခင္းအတြက္ သည္းခံပါ။)

*****
ညေရာက္ေတာ့ မသီတာ တူရဲ႕သား Gtalk online မွာ မီးစိမ္းေနတာေတြ႔လို႔ စကားေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္လူငယ္တေယာက္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ အင္တာနက္ သိပ္သံုးတယ္ဆိုတာ သိထားေပမဲ့ သူနဲ႔ အီးေမးလ္ အဆက္အသြယ္လည္းမရွိ၊ chattingလည္း အခုမွသာ ပထမဦးဆံုး ေျပာျဖစ္တာပါ။

me:  သားေရ
လုလင္:  ဗ်ာ တာတာ
me:  online မေတြ႔လို႔ တာတာက ဒီ account မသံုးေတာ့ဘူး ထင္ေနတာ ဘယ္ accountသံုးေနလဲ ေမးဦးမလို႔
လုလင္:  သားသံုးတယ္ တာတာ့အေကာင့္က Block List ထဲေရာက္ေနလို႔ သားဟိုေန႔မွ ျပန္ႀကည့္မိတယ္
me:  ေဟ အဲ့လိုလဲ ရွိေသးလား ဘယ္သူက ထည့္လိုက္တာတုန္း
လုလင္:  ဟုတ္ သား တာတာနဲ႔ တိုင္ပင္စရာရွိလုိ႔
me:  ေျပာ
လုလင္:  သားေက်ာင္းတက္ဖို႔ Scholar တစ္ခုရလို႔
me:  ဘယ္မွာလဲ ဘယ္ကလဲ ဘာCourse လဲ
လုလင္:  ဟုတ္ Sxxxxx လို႔ေျပာတယ္ advance diploma in networking
သားက သူတို႔ စစ္တဲ့ scholar စာေမးပဲြကို ၀င္ေျဖလိုက္တာ ေအာင္သြားလို႔ တဲ့ သားကို အေႀကာင္းႀကားတယ္
me:  ဘယ္မွာ တက္ရမွာလဲ စာေမးပြဲက ဘယ္က စစ္တာလဲ
လုလင္:  ဒီမွာ xxxxx က လုပ္တာ စလံုးမွာပဲ တဲ့
တက္ျဖစ္မတက္ျဖစ္ကို သူတို႔ကို အေႀကာင္းႀကားပါ တဲ့ ဒီလ ေနာက္ဆံုး
အဲ့တာ တက္ရမွာက ၁ႏွစ္

လုလင္:  ဟဲလို
ကြန္က်သြားတယ္
တာတာ
အဲ့တာ သူတို႔က ေျပာတယ္
တက္မယ္ဆိုရင္ စင္ကာပူ တစ္ေသာင္း ႏွစ္ေထာင္ က်တယ္ တဲ့
အဲ့တာ သားက စာေမးပဲြေအာင္ထားေတာ့15 percent discount ရတယ္
၂၀၀၀ေလ်ာ့သြားမယ္ေပါ့ေနာ္
အဲ့တာ သား အိမ္နဲ႔ တိုင္ပင္ႀကည့္ေတာ့
ေမႀကီးက ေတာ့ ေျပာတယ္
သူက သိပ္နားမလည္လို႔ တာတာနဲ႔ တိုင္ပင္ၾကည့္ ဆိုလို႔ေလ
သားလဲ
တာတာကိုလိုက္ရွာတာ
ဒီေန႔မွပဲ ေတြ႔ရေတာ့တယ္

me:  သားစာေမးပြဲ ၀င္ေျဖလိုက္တာ ေကာင္းပါတယ္။ အေတြ႔အႀကံဳရတာေပါ့။ ေအာင္တယ္ဆိုလို႔လည္း ၀မ္းသာတယ္။
ဒါေပမဲ့ သားသိထားသင့္တာေတြ ေျပာေတာ့မယ္။
လုလင္:  အင္း.. သား အေတြ႔အႀကံဳရေအာင္ပဲ ေျဖလိုက္တာ
ဟုတ္ကဲ့ ေျပာပါ တာတာ
သားတို႔ ႏိုင္ငံရဲ့ ကြန္နက္ရွင္ ကအဆင္မေျပဘူး
me:  Ixxxxx က ပညာေရး၀န္ေဆာင္မႈေပးၿပီး စီးပြားရွာေနတဲ့ ကုမၸဏီ။
သူကို မေကာင္း ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။
ဒီမွာ NUS လို University ႀကီးေတြကလည္း ၀င္ေငြရွာတာပဲမို႔
လုလင္:  ဆက္ေျပာပါတာတာ ဟုတ္
me:  သူက ျမန္မာျပည္က xxxxxx ကုမၸဏီလိုမ်ိဳးနဲ႔ ခ်ိတ္လိုက္ၿပီး သူ႔ေက်ာင္း လူရေအာင္ ရွာတာ...ရွင္းရွင္းေလးပဲ
လုလင္:  ေႀသာ္
me:  ကိုယ္က ပိုက္ဆံေပးၿပီး တက္ရမွာ...စိတ္၀င္စားေအာင္ စေကာ္လာ ေအာ္ေနေပမဲ့
လုလင္:  အဲ့လုိႀကီးကိုး ဟုတ္ကဲ့
me:  စေကာ္လာ ဆိုရင္ Fully Scholar , Partial Scholar ရွိတယ္... သူ႔ဟာႀကီးက 15% discount ဆိုေတာ့ ...Partial Scholar လို႔ေတာင္ မသံုးပဲ ေစ်းကြက္စကား discount ကို သံုးထားတာ ေပၚတင္ႀကီး ျဖစ္ေနတယ္.
လုလင္:  ဟုတ္တယ္ေနာ္
me:  တကယ္ေတာ့လည္း Partial Scholar လို႔လည္း သံုးမရပါဘူးေလ...Partial Scholar ဆိုရင္ေတာင္ ေက်ာင္းလခရဲ႕ တ၀က္ေလာက္ထိ ထုတ္ေပးရတာကို သူတို႔ ေက်ာင္းလခက တေသာင္း...ဒါကို တေသာင္းႏွစ္ေထာင္ လုပ္လိုက္ၿပီး... စာေမးပြဲ ခံလိုက္ၿပီး ႏွစ္ေထာင္ကို scholar ေျပာ.... Discount ေျပာနဲ႔  လူဆြယ္တာပါခင္ဗ်ာ
လုလင္:  ေႀသာ္ သားသိၿပီ
အဲ့တာေႀကာင့္ သူတို႔က ဒီမွာ Seminar ေတြ အမ်ားႀကီး ခဏခဏလုပ္ပီး ရွာေနတာ
သားတို႔က ေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ knowledge တုိးေအာင္လို႔ လုပ္သမွ် Seminor သြားတက္တယ္ နားေထာင္တယ္ သူတို႔ လုပ္တဲ့စာေမးပဲြေတြေျဖႀကည့္တယ္
me:  ဒါေတြကေတာ့ လုပ္သင့္တယ္။ ကိုယ့္ဘက္က အကုန္အက် သိပ္မမ်ားဘူး ဆိုရင္ေပါ့။
လုလင္:  ဟုတ္ အခမဲ့ေတြႀကီးပဲ အဲ့တာေၾကာင့္ပါ
me:  သူတို႔ေက်ာင္းေတြလည္း ကိုယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ကိုယ္ တက္တဲ့သူေတြက တက္ၾကတာပဲ။
လူဆိုတာအေျခအေန အမိ်ဳးမ်ိဳးရွိတယ္ေလ... တေယာက္နဲ႔တေယာက္မတူဘူး
တာတာကေတာ့ ဒါကို အားမေပးခ်င္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အာမခံခ်က္ မေကာင္းလို႔
ေငြေပးၿပီးတက္တဲ့ေက်ာင္း ၿပီးရင္ ေငြ ဘယ္ေလာက္ ျပန္ရမလဲ ဆိုတာနဲ႔ပဲ အခုေခတ္မွာ အလြယ္ဆံုး စဥ္းစားရမွာပဲ
လုလင္:  သားလဲ တိုင္ပင္စရာလူမရွိလို႔ တာတာ ကိုေမးႀကည့္မယ္ဆိုပီး ေစာင့္ေနတာ
ဒီမွာ ဘာမွအဆင္မေျပဘူး မီးေတြကမလာ connection ေတြက်နဲ႔ အဲ့တာဘာမွလုပ္လို့မရဘူး
me:  တာတာ သိတယ္။ အီးေမလ္ေရးေလ။ ရိုးရိုးစာနဲ႔ စာတိုက္ကပို႔

လုလင္:  အီးေမးလ္းေရးဖို႔ Gmail ထဲ၀င္ဖုိ႔က တစ္နာရီေလာက္ ၾကာတယ္
ဟီး
အခုသားဖြင့္ထားတာ ၾကာပီ အခုထိေတာင္တက္ဘူး
ေတာ္ေသးတယ္ Gtalk ေကာင္းေနလို႔

me:  ေက်ာင္းက ဒီဂရီ ရေအာင္လုပ္...လုပ္ငန္းခြင္ အေတြ႔အႀကံဳယူ။
လုလင္:  အင္း အလုပ္ရဖို႔ကလဲ လုပ္ငန္းအေတြ႕အႀကံဳလိုတယ္ တဲ့ေနာ္
me:  ေအး..
me:  ေနာက္တခု အေရးႀကီးတာက အလုပ္ရွာရင္ အလုပ္အေတြ႔အႀကံဳရွိရမယ္ဆိုတဲ့ (အလုပ္မရွိေသးလို႔ အလုပ္ရွာပါတယ္။ အလုပ္အေတြ႔အႀကံဳဆိုေတာ့ မုန္႔လံုးစကၠဴကပ္သလို ရီစရာႀကီး ျဖစ္မေနဘူးလား)
ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ ေလာကမွာ ေတြ႔ႀကံဳရမဲ့ အမွန္တရားေတြပဲ
လုလင္:  ဟုတ္
me:  ဒီေတာ့ သား ဘ၀မွာ First Job ဆိုတဲ့ အလုပ္တခု ရဖို႔ သိပ္အေရးမႀကီးပါဘူးလား။ သိပ္ကိုလည္း ခက္ခဲသလိုပဲေနာ္။
လုလင္:  ဟုတ္ကဲ့ အလုပ္ေတြကေတာ့ေပါသလိုပဲ ဒါေပမဲ့ တကယ္ လုပ္မယ္လို႔  စံုစမ္းေတာ့ မရဘူး
me:  တကယ္ေတာ့ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ကို မသိလို႔ပါ။
သားက အခု ေက်ာင္းတက္ေနတာ မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီေတာ့ ေက်ာင္းသားအလုပ္ လုပ္ေနတာပဲေပါ့။
အလုပ္သြားေလွ်ာက္လို႔အေတြ႔အႀကံဳေမးရင္ ဟုတ္ကဲ့ ေက်ာင္းသားမို႔ Student မို႔ study လုပ္ေနတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြရွိတယ္။ ဒါေတြ ဒါေတြ စာေတြ႔ ေလ့လာထားတယ္။ လက္ေတြ႔ လုပ္ရမည့္ အခြင့္အေရး ရမယ္ဆိုရင္ အစြမ္းရွိသေလာက္ ႀကိဳးစားလုပ္ခ်င္ပါတယ္ ဆိုရင္ ၿပီးၿပီေပါ့ မဟုတ္ဘူးလား။ 

ကိုယ့္ မိဘက ေမြးကတည္းက တေလွ်ာက္လံုးျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့တဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ Personality ရိုးသားတယ္။ ယဥ္ေက်းတယ္။ ဒါေတြကလည္း သူတို႔လိုတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳထဲ ထည့္မယ္ဆိုရင္ ထည့္လို႔ရပါတယ္။
me:  သားမွာ CV ရွိလား အလုပ္ေလွ်ာက္ရင္ CV ေကာင္းေကာင္းလိုတယ္
လုလင္:  သား CV မေရးဖူးပါဘူး
me:  ေရးရမယ္။ Sample ပို႔ထားလိုက္မယ္။
လုလင္:  ဟုတ္

ေအာ္ သား ဒီအေကာင့္ကလဲ လူမ်ားတယ္ အဲ့တာေၾကာင့္ တစ္ျခားသီးသန္႔ အေကာင့္တစ္ခုနဲ႔ တာတာကိုအပ္မယ္

အဲ့ဒီ အေကာင့္ကို ပို႔ေပးပါေနာ္

me:  ok
သူငယ္ခ်င္းမ်ားတာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္အတြက္ အမ်ားအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးျဖစ္သလဲ ဆိုတဲ့ ေဘာင္ေတာ့ရွိရမယ္ေနာ္။
လူဘ၀က တုိတိုေလးမို႔ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္က ကိုယ့္အေပၚ ေက်းဇူးရွိတဲ့သူေတြအတြက္ ကိုယ့္အခ်ိန္ေတြ မ်ားမ်ားေပးပါ။
လုလင္:  ဟုတ္တယ္တာတာ
me:  မေကာင္းတာ ဆိုရင္ ကိုယ့္ mind ေရာ body ကပါ အလိုအေလွ်ာက္ လက္မခံေအာင္ ေလ့က်င့္ထားပါ။
me:  ဘယ္လိုလဲ သိလား လြယ္လြယ္ေလး... ေကာင္းတာေတြခ်ည္းပဲ သတိထားၿပီးလုပ္
အဲ့ဒါဆို ၾကာလာရင္ အသိမရွိပါဘူး ဆိုတဲ့ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကေတာင္  မေကာင္းတာကို လက္မခံႏိုင္ပါဘူးလို႔ body language နဲ႔ေျပာလာလိမ့္မယ္
very nice to talk with u. I may post it in my blog; about this conversation
Do u feel bored?
then, time for break!
See u

လုလင္:  Good night
thanks!
take care u'r health

သူေလးကေတာ့ ေဆြေတြ မိ်ဳးေတြထဲမွာ ဆိုးတယ္လို႔ ေက်ာ္ၾကားသူေလးပါ။

*****

ကေလးကေလး အထင္မေသးနဲ႔
ကေလးက လူႀကီးျဖစ္တာ
ကေလးေကာင္းမွ လူႀကီးေကာင္းမွာ
လူႀကီးေကာင္းမွ အားလံုးေကာင္းမွာ
(ဆရာေတာ္ဦးေဆကိႏၵ၏ ကေလးတရားပြဲ လက္စြဲေဆာင္ပုဒ္)

ေမာင္လုလင္ကို ေတြ႔တုန္းခဏ ေျခာက္လံုး ေျမႇာက္လံုးေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ ေျပာျဖစ္လိုက္တာ တရားပြဲကို သားငယ္ေရစင္ႏွင့္မနက္ပိုင္းေရာ သားႀကီးေရခ်မ္းႏွင့္ညေနပိုင္းပါ နားေထာင္ခြင့္ရလိုက္တဲ့ မသီတာဆီ ကေလးေတြကို ေကာင္းေစခ်င္တဲ့ ေစတနာ ဆႏၵေတြ စိမ့္၀င္ ကူးစက္လာျခင္းေၾကာင့္မွတပါး အျခားမရွိၿပီ။

ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ကႀကီး ကေန အ အထိ

"ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ကႀကီး ကေန အ အထိ'' တဲ့ သက္ေ၀ က တဂ္ပါတယ္။
စာလံုးေလးေတြကို စဥ္းစားရတာနဲ႔တင္ ေပ်ာ္ပါတယ္။

က - "ကမၻာႀကီးကို ကယ္တင္ဖို႔ ေရ နဲ႔ မီးကို ေခၽြတာစို႔'' ဆိုတာ...

ခ - ေခတ္သစ္ အစိမ္းေရာင္ ေႂကြးေၾကာ္သံ ျဖစ္လာတယ္။ (တို႔ႏိုင္ငံက ေခတ္ေရွ႕ေျပးေနတယ္။)

ဂ ဃ န ဏ ဆိုတဲ့ စာလံုးက အေသးစိတ္ၾကည့္တဲ့ မွန္ဘီလူး

င - ကေတာ့  ၿငိမ္း…  ၿငိမ္း ကို ၿငိမ္းလိုက္ပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းပါေစ ကမၻာေျမ။

စ လံုး- နဲ႔ ဆ လိမ္

အစ နဲ႔ အဆံုး ၾကား

ဇ - ဇြဲ… တလံုးထဲနဲ႔ ရွည္လ်ားတဲ့ အသြင္ေဆာင္တယ္။

စ် - ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္မွာ

ည - ညာတာပါေတးေတြနဲ႔

ဋ -  ဋီကာခ်ဲ႕ မေနေတာ့ပါဘူး

ဌ - ေဌးသူေတြက သူေဌးဆိုရင္

ဍ - ဍရင္ေကာက္ပင္ေတြကေတာ့  သစ္ပင္ႀကီးေတြေပၚ တြယ္ကပ္ေပါက္တာ ျမင္ဖူးတာပဲ။

ဎ  -

ဏ -

တ - တုဏွိဘာေ၀

ထ - ထိုင္ေနလို႔ကေတာ့

ဒ - ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာ

ဓ - ဓနရွင္ေတြအတြက္ပဲ

န - ႏွလံုးသားနဲ႔ စစ္တာ၀န္ (႐ုပ္ရွင္နာမည္)

ပ - ပညာ သားပါပါ

ဖ - ေဖာ္လန္ဖားလိုက္ရ ရင္

ဗ - ဗလ အင္အားျပလို႔ ရၿပီ

ဘ - ဘိုးေတာ္ရဲ႕

မ - ေမတၱာေၾကာင့္

ယ - ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔

ရ - ႐ိုးရာလည္း

လ - လံုးပါး ပါးၿပီ။

၀ - ၀ံသာႏုစိတ္ဓာတ္နဲ႔

သ - သယံဇာတေတြကို

ဟ - ဟိုလူႀကီးက

ဠ - (ဘာေရးရမွန္းမသိေတာ့ပါဘူး)

အ - ေအာင္ပါေစ။ ေအာင္ၾကပါေစ။

A to F for the Parent

ဒီေန႔သားတို႔ ေက်ာင္းမွာ Empowering Your Child to Excel ေခါင္းစဥ္နဲ႔ Elvin Leong ဆိုသူက မိဘမ်ားအတြက္ ပညာေပးအစီအစဥ္မွာ ေဟာေျပာသြားပါတယ္။

သူက စကားအစမွာ “ခင္ဗ်ားတို႔ ေရခဲေသတၱာတို႔ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္တို႔ ၀ယ္လာလို႔ ပါကင္ေဖာက္ၿပီးရင္ အရင္ဆံုး ဘာလုပ္ပါသလဲ” လို႔ ပရိသတ္ကို ေမးလိုက္ပါတယ္။ ပရိသတ္ထဲကတေယာက္က “Manual Instruction ကို အရင္ဆံုး ဖတ္ပါတယ္” လို႔ ေျဖလိုက္ေတာ့ သူက “သိပ္ဟုတ္တဲ့ အေျဖပါပဲ”လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ဆက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ခ်စ္လွစြာေသာ ရင္ေသြးေတြကို ေဆး႐ံုမွာ မီးဖြားၿပီးတဲ့အခါ သူနာျပဳဆရာမေလးက ကေလးကို အႏွီးထုတ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔လက္ထဲလာထည့္တဲ့အခါ Manual လည္း ပါမလာဘူး။ သူ႔ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ဖို႔ “ကဲ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို လုပ္ၾကမလဲ” တဲ့။ “ကေလးေတြကို ထိန္းေက်ာင္းတဲ့ အခါ ၾကားဖူးနား၀ေတြ၊ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြကေန၊ ေကာင္းႏိုးရာရာ စာအုပ္ေတြ ရွာဖတ္ၿပီး အခါအားေလ်ာ္စြာ try and error ေတြနဲ႔ သြားေနတာ မ်ားပါတယ္” တဲ့။

ေျပာသြားတာေတြက…

Parenting Styles မွာ တပ္မွဴးတေယာက္လို တေသြးတသံတမိန္႔နဲ႔ ခက္ထန္ေနရမွာ မဟုတ္သလို၊ ေက်ာ႐ိုးမပါတဲ့ ပက္က်ိလို ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့လုပ္ေနရမွာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္ျပည့္ အလုပ္ေတြ မႏိုင္မနင္းျဖစ္ေနရင္လည္း ကေလးနဲ႔ အလွမ္းကြာေ၀းသြားတတ္ပါတယ္။ မိဘဟာ ကေလးအတြက္ နည္းျပဆရာေကာင္း တစ္ေယာက္, အတုယူစရာ စံျပေကာင္းတစ္ဦး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ကေတာ့ The “ABCDEF” of a Parent Coach ဆိုၿပီး ခ်ျပသြားပါတယ္။

A is for Atmosphere of Love, Trust at home. မိဘေတြက အိမ္မွာ ေမတၱာတရားနဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတြကို ေပးႏိုင္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခု ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးရပါမယ္။
B is for Boundaries

ဘာေတြကို ဘယ္အတိုင္းအတာ အထိလုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ နယ္စည္းကို နားလည္ေအာင္ သင္ေပးရတယ္။ ကြန္ျပဴတာ၊ တယ္လီဖုန္း အသံုးျပဳတဲ့အခ်ိန္၊ အျပင္သြားရင္ ဘယ္အခ်ိန္ျပန္ေရာက္မယ္ ဆိုတာ ေျပာသြားတတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ရွိဖို႔၊ ေက်ာင္းမွာ ေနာက္က်မယ္ဆိုရင္ မိဘကို ဆက္သြယ္အသိေပးတတ္ဖို႔၊ မုန္႔ဖိုး အသံုးစားရိတ္ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ဖို႔ ဥပမာေတြ ေပးသြားပါတယ္။ စည္းကမ္းရဲ့ အေျခခံပဲ ဆိုပါစို႔။

Children feel more secure & thus tend to flourish when they know where the boundaries are.      (Dr James Dobson)

C is for Communication

ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေသြးလည္ပတ္မႈ မရွိေတာ့ရင္ ေသသြားသလိုပဲ … Communication မရွိရင္ Relationship က ေသသြားေရာ။ Communication ဆိုတဲ့ေနရာမွာ နားေထာင္ေပးတာ, သူတို႔အတြက္ အခ်ိန္ေပးတာ, သူတို႔ရဲ့ ကမၻာေလးထဲကို ကိုယ္လိုက္၀င္ေပးတာမ်ိဳးေတြ ပါပဲ။

D is for Discipline
စည္းကမ္းဆိုတာက စ႐ိုက္ကို ပံုသြင္းေပးတဲ့ နည္းလမ္းပါပဲ။ စည္းကမ္းရဲ့ ပန္းတိုင္ကေတာ့ မိမိကိုယ္ကို ေစာင့္ထိန္းႏိုင္ဖို႔ပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။

E is for Esteem and Expectation

ကေလးေတြရဲ့ အျမင္နဲ႔ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို နားေထာင္ေပးတာမ်ိဳး, အသိမွတ္ျပဳေပးတာမ်ိဳးနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္ေလးစားစိတ္, ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို တည္ေဆာက္ ေပးရပါတယ္။ သူတို႔ေတြရဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚမွာ ေကာင္း, မေကာင္းဆိုတဲ့ ရလဒ္တစ္ခုတည္းၾကည့္ မဆံုးျဖတ္ပဲ၊ သူတုိ႔ရဲ့ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈကို အားေပးခ်ီးေျမႇာက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သူတို႔ေတြရဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ, ရည္မွန္းခ်က္ေတြက ရွင္းလင္းၿပီး လက္ေတြ႔ဆန္ဖို႔လိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စာတစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘဲ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးစားေပးသင့္ပါတယ္။

F is for Future Focus

ကေလးေတြဟာ အနာဂတ္ကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးရတယ္။ ေလတံခြန္လႊတ္သလိုပဲ တင္းေအာင္ဆြဲတဲ့အခါ ဆြဲရေပမယ့္ ႀကိဳးကိုေလွ်ာ့ေပးမွ ျမင့္ျမင့္တက္ႏိုင္မွာပါ။ ကေလးေတြဟာ ႀကိဳးႏြံၿပီး မိဘစကားကို တေသြမတိမ္း ေျမ၀ယ္မက် နာခံတတ္ဖို႔ထက္ တာ၀န္ယူတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးရပါတယ္။
သူတို႔နဲ႔ သင့္ေတာ္မယ့္၊ သူတို႔ႏွစ္သက္တဲ့ သင္ယူနည္းပံုစံကို သံုးၿပီး သင္ယူေစရပါမယ္။

*****

ဒီေန႔ ေဟာေျပာပြဲကို မိခင္ေတြသာမက ဖခင္ေတြပါ အခ်ိဳးညီညီတက္ေရာက္လာတာ အံ့ၾသဖြယ္ေတြ႔ရပါတယ္လို႔ ေဟာေျပာသူက ေျပာပါေသးတယ္။ ဒီပြဲက မလာမေနရ မဟုတ္ပါဘူး။ အခမဲ့ျဖစ္ၿပီး ၁၁နာရီက စလို႔ ၁နာရီမွာ ၿပီးသြားတဲ့ အခါ နာဆီလမက္ ထမင္းဗူးေတြလည္း မိဘေတြကို ေ၀ပါေသးတယ္။

ဒါေတြ သူတို႔ ဘာေၾကာင့္ လုပ္ေနၾကတာပါလဲ။
မေယာင္ရာဆီလူးေနၾကတာပါလား။

ေဟာေျပာပြဲအၿပီးမွာ ျဖည့္ထားတဲ့ Feedback Form ကို ျပန္ေပး၊ ကိုယ့္ေ၀စု ထမင္းထုတ္ယူအၿပီး ေခါင္းထဲ ၀င္လာတဲ့ ေမးခြန္းေတြပါ။
ေနာက္ဆံုးပိတ္ မွာလိုက္ပါေသးတယ္။ “သူေျပာသြားတာေတြက အက်ိဳးရွိပါရဲ႕လား။ အကိ်ဳးရွိတယ္ ဆိုရင္ လက္ေတြ႔က်င့္သံုး လိုက္နာပါ။ မလိုက္နာဘူး မက်င့္သံုးဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ေဟာေျပာပြဲေတြ ဘယ္ႏွစ္ခုပဲ လိုက္နားေထာင္ေထာင္ အလဟႆ အခ်ည္းႏွီးပါ” တဲ့။

ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးပါတယ္။ သူေျပာသြားတာေတြမွာ ငါသိၿပီးသား လက္ရွိ က်င့္သံုးေနတာေတြနဲ႔ တိုက္ဆိုင္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ။ ဘာေတြ အသစ္ရလိုက္လဲ။ မိဘေတြရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြရဲ႕ အေျဖကို ရလိုက္လား။ ဆက္ေတြးပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲ တခုတည္းနဲ႔ေတာ့ အားလံုးကို ၿပီးျပည့္စံုႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

က်မကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးလိုက္တဲ့ မိဘႏွစ္ပါးဟာ အဲ့လို သင္တန္းမ်ိဳးေတြကို တႀကိမ္တခါမွ မတက္ေရာက္ခဲ့ဘူးဆိုတာ အလြန္ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔နည္း သူတို႔ဟန္နဲ႔ ပံုေဖာ္မႈေအာက္မွာ လူလားေျမာက္ခဲ့တဲ့ က်မဟာ အေကာင္းႀကီးမဟုတ္သလို အဆိုးႀကီးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ က်မတို႔တေတြဟာ ေရွးအစဥ္အလာအတိုင္း…. သြားမယ္ဆိုၾကပါစို႔… ေယဘုယ် သိပ္ဆန္သြားၿပီး ရလဒ္အတြက္ ခန္႔မွန္းေျခ အေျဖကိုသာ ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ကိုယ့္ရင္ေသြးကို အေကာင္းဆံုးရဲ႕ အညြန္႔အဖူးေတြသာ ရေစခ်င္ ျဖစ္ေစခ်င္ၾကတာ မိဘတိုင္းရဲ႕ ေစတနာပါ။ ဒါေပမဲ့ လမ္းေၾကာင္းမွန္ျဖင့္ တစိုက္မတ္မတ္ ခ်ည္းကပ္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ ရလဒ္ကိုသာ အာ႐ံုစူးစိုက္လြန္းတဲ့အခါ မသမာတဲ့ နည္းလမ္းေတြ သံုးလိုသံုး၊ အမွားကို အမွန္ထင္ ေ႐ႊသမင္အလိုက္လြဲၿပီး တလြဲတေခ်ာ္ေတြ ျဖစ္လိုျဖစ္နဲ႔ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုပင္ပန္းၾကတာ သတိမူစရာပါ။

မေရးျဖစ္ေသာ ပို႔စ္မ်ားႏွင့္ ေမြးေန႔ဆုေတာင္း

ဒီလထဲမွာ ပို႔စ္တပုဒ္မွ မေရးရေသးဘူး။
မေရးခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါပဲ မေရးျဖစ္ခဲ့တာ…

မသီတာအတြက္ ဘေဘာ့ဂ္ေပၚကေန သူငယ္ခ်င္းေတြကို စကားလွမ္းလွမ္းေျပာရတာမို႔ ပို႔စ္မေရးေတာ့ စကားမေျပာပဲ ေသြးႀကီးေနသလိုလို… မဟုတ္ရပါဘူး။ မသီတာမွာ တိုင္တည္စရာဆိုလို႔ ဒီသူငယ္ခ်င္းေတြပဲ ရွိတာ… ယုန္႐ုပ္ေလး ေရးမျပေတာ့ဘူးေနာ္ ယံုပါ။

အေမမ်ားေန႔တုန္းကလည္း မေရးလိုက္ရဘူး။
အေမ့ပံု… မသီတာကို မေမြးခင္ ၁၉၆၈ က ရိုက္ထားတဲ့ ပံုေလး (မသီတာရဲ႕ အခု အသက္အရြယ္ေလာက္မွာ ရိုက္ထားတဲ့ပံုေပါ့) တင္ခ်င္မိခဲ့တယ္။ ေနာက္မွ အေမ့ပံုျမင္ၿပီး သမီးကို အထင္ႀကီးသြားမွာစိုးလို႔ မတင္ေတာ့ပါဘူး… သက္ျပင္းခ် လက္ေလ်ာ့လိုက္တယ္။ (ပို႔စ္ေရးတယ္ဆိုတာ အဲ့လို ပိုပိုသာသာေလးေတြနဲ႔မွ ဖတ္ေကာင္းမွာေပါ့ေနာ့)

ေမလ ၁ရက္ေန႔ (ေမေဒးေန႔)က မႀကီးတို႔ရဲ႕ ႏွစ္ေလးဆယ္ေျမာက္ မဂၤလာႏွစ္ပတ္လည္ေန႔…
ေအာင္ေဇယ်တု သဗၺမဂၤလာ ဘာညာကိြကြ မေရးျဖစ္လိုက္ပါဘူး။

မႏၲေလးက အာဂႏၲဳ ကိုယ္ေတာ္ေတြ ႂကြလာလို႔ အိမ္မွာ ဘုန္းႀကီး ဆြမ္းကပ္ျဖစ္လိုက္ေသးတယ္။ လင္မယားႏွစ္ေယာက္ လွဴေရး တန္းေရးအတြက္ တက္တက္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္လိုက္ၾကပံုမ်ား ပို႔စ္အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားစရာေပါ့။ ဒါလည္း မေရးျဖစ္လိုက္ျပန္ဘူး။

ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔က ကိုေလးရဲ႕ ေရႊရတုေမြးေန႔ပါ။ အကိုသံုးေယာက္အနက္ အႀကီးႏွစ္ေယာက္က မဟာေယာက်္ားသား၀ါဒကို ကိုင္ဆြဲၿပီး ညီမေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ့မႈေတြကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ညွာတာေထာက္ထား သနားငဲ့ညွာမႈေတြနဲ႔ တေလွ်ာက္လံုး ဆက္ဆံခဲ့တဲ့ သူ႔အေၾကာင္းေတြကလည္း ပို႔စ္တခု ေရးေလာက္ပါတယ္။ (ခ်စ္ေသာ ဇနီး၊ သား၊ သမီး တို႔နဲ႔ အတူ အေဖနဲ႔အေမကို ဆတက္ထမ္းပိုး တိုးၿပီး ေက်းဇူးဆပ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ပါေစ။ )

ဒီေန႔ကေတာ့ သူငယ္ခ်င္း သိဂႌရဲ႕ ေမြးေန႔…
သူ႔ဘေလာ့ဂ္မွာ ေက်းဇူးတင္ထိုက္တဲ့သူေတြကို သူေက်းဇူးတင္ထားတယ္။
မသီတာအတြက္ေတာ့ သိဂႌက ေက်းဇူးတင္ထိုက္သူထဲမွာ ပါေနတယ္…။
“စကၤာပူၿမိဳ႕ႀကီးကိုတဲ့ ေယာင္လည္လည္ေရာက္လာခဲ့တယ္” ဆိုတဲ့ ပို႔စ္ရဲ႕ အဆက္အျဖစ္ မ်ဥ္းၾကားမကူးလို႔ ႐ုတ္တရက္ဖမ္းကာ ဒဏ္႐ိုက္ခံရတယ္ ဆိုတဲ့ ပို႔စ္ ဆက္ေရးရင္ မသီတာကို သိဂႌ ဘယ္လို ကယ္တင္ခဲ့ရပံုေတြ ပါလာမွာပါ။ ဒါလည္း မေရးျဖစ္ေသးပါ။ သူငယ္ခ်င္း သိဂႌကေတာ့ မသီတာရဲ့ ေမြးေန႔မွာ “ေပ်ာ္႐ႊင္ေသာ ေန႔ရက္မ်ား ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ပါေစ… သူငယ္ခ်င္း” လို႔ ပို႔စ္တစ္ခု ေရးေပးဖူးပါတယ္။ အဲ့ဒီ ပို႔စ္ထဲမွာ သူေရးခဲ့သလိုပဲ … သူငယ္ခ်င္းရဲ့ ေမြးေန႔အတြက္ ျပန္လည္ ဆုေတာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။

သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ ေမြးေန႔မွသည္... ခ်စ္ေသာ မိသားစုနဲ႔ အတူ... ေအးအတူ ပူအမွ် ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထုိင္ရင္း... ေနာက္ဆံုး အႏၲိမပန္းတုိင္ကို မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းနဲ႔ အတူ အဆံုးတုိင္ ေလွ်ာက္လွမ္းနုိင္ပါေစလို႔.... ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းေပးလုိက္ပါတယ္ေနာ္....။

ကေလးမ်ားအတြက္ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈအေျခခံသင္တန္း

စကၤာပူေရာက္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ားအား ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈအေျခခံ ရရွိေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ Satipatthana Meditation Centre (SMC) နာယကဆရာေတာ္ ဦးရာဇိႏၵ၏ ဦးေဆာင္ၫႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈသင္တန္းကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ႏွစ္စဥ္ ဇြန္ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရာ ယခုႏွစ္ အတြက္ သင္တန္းကို ေအာက္ပါအစီအစဥ္အတိုင္း ဖြင့္လွစ္ ပို႔ခ်သြားမည္ျဖစ္ပါသျဖင့္ သင္တန္းတက္ေရာက္လိုသူမ်ား ႀကိဳတင္စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္ပါသည္။


 
သင္တန္းေနရာ--- No. 8 Jalan Shaer Road (S) 769335
သင္တန္းကာလ--- ေမလ ၃၁-ရက္ (တနလၤာေန႔) မွ ဇြန္လ ၁၃-ရက္ (တနဂၤေႏြေန႔) အထိ
သင္တန္းခ်ိန္--- ေန႔လည္ ၂း၃၀ နာရီမွ ၆း၀၀ နာရီထိ

၀င္ခြင့္ေလွ်ာက္လႊာ www.smcmeditation.org မွလည္းေကာင္း SMC မွလည္းေကာင္း ရယူႏိုင္ပါသည္။
သင္တန္း စာရင္းေပးသြင္းရန္ႏွင့္ မုန္႔၊ အေအး လွဴဒါန္းလိုသူမ်ား
ေဒၚျမျမလြင္ (ဖံုး - 94251195)
ေဒၚၾကဴၾကဴလႈိင္ (ဖံုး - 97996503) တို႔ထံ ဆက္သြယ္ စာရင္းေပးသြင္းႏိုင္ပါသည္။

အနီး - အေ၀း, အတြင္း - အျပင္ - ၂

“အနီး - အေဝး, အတြင္း - အျပင္” တြင္ အသိအျမင္ သံုးမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ပထမအဆင့္သည္ ဗဟုသုတ အခ်က္အလက္ကို သိျမင္ေသာ အသိျဖစ္သည္။ ထိုအသိတရားမ်ားသည္ ျပင္ပေလာကရွိ အသိခံ အာ႐ံုမ်ားအား သိေသာအသိျဖစ္သည္။ သဒၵါအားျဖင့္ ကံပိုင္း (Object) ကိုသိေသာ အသိျဖစ္သည္။ မိမိ၏ ပတ္ဝန္းက်င္ကို စူးစမ္းေသာ အသိျဖစ္သည္။ သိပၸံ, သမိုင္း, ပထဝီစေသာ ဘာသာရပ္မ်ားက ထိုပတ္ဝန္းက်င္သိအား အေလးေပးသည္။ သိပၸံ, သမိုင္းစေသာ ဘာသာရပ္မ်ားမွ ေပးေသာ အသိပညာတို႔ျဖင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုျဖစ္ေစရန္ အစဥ္ အားထုတ္ၾကသည္။

ဒုတိယအဆင့္သည္ ဗဟုသုတ, အခ်က္အလက္တို႔ကို ေက်ာ္လြန္၍ မိမိကိုယ္ မိမိ စူးစမ္းရွာေဖြေသာ အသိမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျပင္ပေလာက ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေက်ာ္လြန္၍ “မိမိ” ဟူေသာ အတြင္း အဇၩတၱိကေလာကကို စူးစမ္းေသာ အသိျဖစ္သည္။ အတြင္းစိတ္ အာရမၼဏိကကို သိေသာ အသိျဖစ္သည္။ သဒၵါသေဘာအားျဖင့္ ကတၱားပိုင္း (Subject) ကို သိေသာ အသိျဖစ္သည္။ “ဘဝတြင္ မည္သို႔ က်င့္ႀကံ ေနထိုင္ရမည္” ဟု လမ္းၫႊန္ေပးေသာ အသိမ်ိဳးျဖစ္၍ နီတိ, ဒႆန, ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ဘာသာတရားတို႔က ဤအသိမ်ိဳးကို ဦးစားေပးသည္။ ထိုအသိတရားတို႔ျဖင့္ လူေကာင္းတစ္ဦး ျဖစ္ေစရန္ အားထုတ္ၾကသည္။

ဗုဒၶဘုရားရွင္ လက္ထက္က မိမိတို႔၏ လက္ဝတ္ရတနာမ်ားအား ခိုးယူသြားသည့္ ျပည့္တန္ဆာမအား လိုက္လံရွာေဖြေနၾကေသာ ဘဒၵဝဂၢီေခၚ မင္းသားသံုးဆယ္တို႔အား “မိန္းမကို ရွာေဖြျခင္းသည္ ျမတ္သေလာ, မိမိကိုယ္ မိမိရွာေဖြျခင္းသည္ ျမတ္သေလာ” ဟု ဘုရားရွင္က ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ဖူးသည္။ Soul Searching ေခၚ မိမိကိုယ္ မိမိရွာေဖြျခင္း (အတၱာနံ ဂေဝသနာ) သည္ ဘာသာတရား၏ အစေျခလွမ္းျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ လမ္းဆံုးကား မဟုတ္။ ဗုဒၶ၀ါဒအျမင္အရ “အရာခပ္သိမ္းတို႔သည္ အတၱမဟုတ္, ငါ, ငါ့ဥစၥာ မဟုတ္” ဟူေသာ အနတၱ အသိအျမင္ျဖစ္သည္။ အတြင္း-အျပင္ႏွစ္ေလာကလံုးအား “ငါ, ငါ့ဟာ” ဟူ၍ စြဲလမ္းျခင္းကင္းေသာ အျမင္ျဖစ္သည္။ ငါ့ဟာဟု ထင္ေသာ တဏွာ, ငါဟု ထင္ေသာ မာန, ငါ့အတၱဟု ထင္ေသာ ဒိ႒ိတို႔ ကင္းကြာေသာ အျမင္ျဖစ္သည္။

မိမိကိုယ္ မိမိရွာေဖြသည့္အခါတြင္ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ ဒႆနဆရာတို႔သည္ မိမိတို႔ “ငါ” ဟုထင္ထားသည့္ အတၱ ေပ်ာက္ဆံုးေနသည္ကို သိျမင္ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ျဖစ္တည္မႈဝါဒီတို႔ျဖစ္ၾကေသာ Camus က “မိမိသည္ မိမိအတြက္ တစိမ္းတရံစာ” ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆို၏။ Sartre က အသိစိတ္သည္ “ဤသို႔ ဤဟာဟု သတ္မွတ္၍ မရ အၿမဲအနာဂတ္သို႔ ၫႊတ္ေနသည့္ နတၳိတရား” အျဖစ္ျမင္သည္။ သူတို႔အရင္က်ေသာ Hume ကလည္း အတၱဆိုသည္ကို ရွာမရ … ပူျခင္း, ေအးျခင္း, ခ်စ္ျခင္း, မုန္းျခင္း စသျဖင့္ေသာ အစဥ္တစိုက္ေျပာင္းလဲေနသည့္ သိမႈအစုအေဝးသာ ျဖစ္သည္” ဟု ျမင္သည္။ ထိုသို႔သိျမင္ျခင္းကိုပင္ “ဗုဒၶေဒသနာမ်ားအား မၾကားနာဖူးပါလွ်က္ မိမိတို႔၏ စိႏၲာမယအသိဉာဏ္အေလ်ာက္ အနတၱအျမင္ေပါက္သြားၾကသည္” ဟု အခ်ိဳ႕က အထင္ေရာက္ၾကသည္။ စင္စစ္ ယင္းအသိအျမင္တို႔သည္ကား အနတၱအျမင္ အစစ္မဟုတ္ေသး။ “ငါ့တြင္ ခိုင္ၿမဲေသာ အတၱ မရွိပါတကား။ ငါ့တြင္ အားကိုးစရာ အတၱ မရွိပါတကား” ဟု ယူဆေသာ ဥေစၧဒဒိ႒ိသာ ျဖစ္သည္။ အတၱဒိ႒ိကင္းစဥ္ေသာ အသိတရား မဟုတ္ေသး။ တဏွာကုန္ရာ နိဗၺာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္မည့္ အသိတရား မဟုတ္ေသးေပ။

ပုထုဇဥ္တို႔သည္ အမ်ားအားျဖင့္ “ရွိျခင္း” ႏွင့္ “မရွိျခင္း” ဟူေသာ အစြန္းတခုခုတြင္ ၿငိတြယ္ေနၾကသည္။ “ငါေသလြန္က ဆက္ရွိေနမည္။ မေန႔က ငါသည္ ဒီေန႔ ငါႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္” စသျဖင့္ ယူဆျခင္းမ်ားသည္ “ရွိမႈအစြန္း” သႆတဒိ႒ိ ျဖစ္သည္။ “ငါေသလြန္က မရွိေတာ့။ မေန႔က ငါသည္ ဒီေန႔ ငါမဟုတ္ေတာ့” စသျဖင့္ ယူဆျခင္းမ်ားသည္ “မရွိမႈအစြန္း” ဥေစၧဒဒိ႒ိ ျဖစ္သည္။ ထိုအစြန္းတရားမ်ားတြင္ ၿငိတြယ္ေနျခင္းသည္လည္း အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္ႏြယ္မႈကို မသိျမင္ေသး၍ ျဖစ္သည္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားအား မသိျမင္ေသး၍ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းတရားတို႔အားမွီ၍ အက်ိဳးတရားတို႔ ျဖစ္သည္ကို မွန္စြာ သိျမင္ပါက “မရွိေတာ့, မျဖစ္ေတာ့” ဟူေသာ ဥေစၧဒအစြန္းကို ပယ္ႏိုင္သည္။ အေၾကာင္းတရားတို႔ ခ်ဳပ္ေသာအခါ ယင္းအားမွီေနသည့္ အက်ိဳးတရားတို႔လည္း ခ်ဳပ္ၾကရသည္ကို မွန္စြာ သိျမင္ေသာအခါ “ဆက္ရွိေနသည္, ခိုင္ၿမဲသည္” ဟူေသာ သႆတအစြန္းကို ပယ္၏။ အစြန္းတရားႏွစ္ပါးလြတ္ကာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ရသည္ကို သိျမင္ေသာအခါ အတၱအျမင္ကင္းစင္၍ မွန္ကန္ေသာ အနတၱအသိ အျမင္ျဖစ္ေပၚသည္။ မွန္ကန္ေသာ အနတၱအသိအျမင္သည္သာ တပ္မက္ျခင္း တဏွာကုန္ရာသို႔ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေစႏိုင္သည္။

ဗဟုသုတအသိမ်ားျဖင့္ ေလာက ေကာင္းက်ိဳးကို ေဆာင္ရသည္။ အဇၩတၱအသိတရားတို႔ျဖင့္ မိမိကုိယ္ မိမိ ေကာင္းမြန္ေအာင္ တည့္မတ္ရသည္ (အတၱ သမၼာ ပဏိဓိ)။ ဘဝ ေကာင္းက်ိဳးကို ေဆာင္႐ြက္ရသည္။ အေၾကာင္းအက်ိဳး, အျဖစ္အပ်က္တို႔ကို ဘာဝနာပြားမ်ား၍ရေသာ အနတၱအသိအျမင္ျဖင့္ အတၱႏွင့္ ေလာကမွ လြန္ေျမာက္ျခင္းဟူေသာ ေလာကုတၱရာအက်ိဳးကို ေဆာင္႐ြက္ရသည္။ ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ အားထုတ္ရသည္။

အနီး - အေ၀း, အတြင္း - အျပင္

ေဟတီတြင္ ငလွ်င္လႈပ္ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ စီခၽြမ္ငလွ်င္ေလာက္ စကၤာပူတြင္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားမျဖစ္ခဲ့။ ထိုင္း, သီရိလကၤာႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ ဆူနာမီသည္လည္း နာဂစ္မုန္တိုင္းေလာက္ ျမန္မာတို႔ကို စိတ္ထိခိုက္ေစခဲ့မည္ မဟုတ္ပါ။ အကယ္၍ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚတြင္ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ စူပါမုန္တိုင္းမ်ားတိုက္၍ ငလွ်င္အႀကီးအက်ယ္ လႈပ္ခဲ့ပါက သတင္းေခါင္းႀကီး တစ္ပုဒ္ျဖစ္လာပါမည္ေလာ … ။ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၏ အေရးပါမႈသည္ ထိုအျဖစ္အပ်က္တို႔၏ ပမာဏအႀကီးအေသးထက္ မိမိတို႔အေပၚ သက္ေရာက္မႈ အတိမ္အနက္ႏွင့္ ပို၍ သက္ဆိုင္ေနပါလိမ့္မည္။

“ရွမ္းျပည္နယ္စပ္မွ ႐ြာေလးတစ္႐ြာတြင္ အေလာင္းစည္သူမင္း ေဖာင္ဆိုက္ခဲ့ျခင္း ရွိ-မရွိ” ဟူေသာ ျပႆနာသည္ သမိုင္းသေဘာအရ အခ်က္အလက္မွန္ကန္မႈ ရွိမရွိ စစ္တမ္းထုတ္သင့္ေသာ ျပႆနာျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား, သိပၸံနည္းပညာမ်ားျဖင့္ ဆန္းစစ္၍လည္း ရေကာင္း, ရႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအခ်က္အလက္ မွန္ျခင္း, မွားျခင္းအတြက္ မိမိတို႔၏ ဘ၀တြင္ အေရးပါေသာ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုေတာ့ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ထိုသို႔ေသာ အမွန္တရားတို႔အား Objective truth ဟုေခၚသည္။ ဤေနရာတြင္ Objective အား ဓမၼဓိ႒ာန္ဟု ဘာသာျပန္မည့္အစား ဗဟိဒၶအမွန္တရားဟု (စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းေၾကာင့္ အဂတိမေရာက္ေစရန္) ျပန္ၾကည့္ခ်င္ပါသည္။ Object သည္ အသိခံ အာ႐ံုျဖစ္သည္။

အကယ္၍ ေဆးစစ္ခ်က္တစ္ခုအရ “မိမိတြင္ ဦးေဏွာက္ကင္ဆာ ျဖစ္ေနသည္” ဟု သိရေသာ အခ်က္အလက္မ်ိဳးသည္လည္း သိပၸံနည္းပညာမ်ားျဖင့္ ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် စမ္းသပ္သက္ေသျပႏိုင္ေသာ ဗဟိဒၶအမွန္တရားမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုအခ်က္အလက္မွားျခင္း, မွန္ျခင္းသည္ “ငါ ဘာလုပ္ရမလဲ၊ ငါ ဘာလုပ္သင့္ သလဲ” ဟူေသာ ေမးခြန္းအား ေျဖဆိုရန္ ေတာင္းဆိုလာသည့္ ျပႆနာျဖစ္သည္။ မိမိတို႔၏ ဘ၀တြင္ မည္သို႔ေနထုိင္သြားမည္, မည္သို႔ရင္ဆိုင္သြားမည္ဟူေသာ အသိတရားသည္ အေမးတူသည့္တိုင္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီအလိုက္ အေျဖမတူညီႏိုင္သည့္ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုအေျဖတို႔၏ အမွန္အမွားသည္ မိမိတို႔၏ ဘ၀အေ႐ြ႕အေျပာင္းကို လမ္းေၾကာင္းေပးေနၾကသည္။ ထိုအမွန္တရားတို႔အား Subjective truth ဟုေခၚပါသည္။ ပုဂၢလဓိ႒ာန္ဟု ျပန္ေလ့ရွိၾကေသာ္လည္း အဇၩတၱိကအမွန္တရားဟု ျပန္ၾကည့္ပါမည္။ စင္စစ္ အဇၩတၱိက (အတြင္း) ဟူေသာ စကားသည္လည္း “အတၱကို ေထာက္ဆ၍ သိေသာ (အဇၩတၱိက = အဓိ + အတၱ + ဣက)” ဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။ Subject သည္ ပုထုဇဥ္တို႔က အတၱဟု စြဲယူထားၾကေသာ သိစိတ္ အာရမၼဏိကျဖစ္သည္။

ဗဟိဒၶအမွန္တရားမ်ား, အခ်က္အလက္ အသိအျမင္မ်ား, သိပၸံအသိအျမင္မ်ားသည္ သူ႔ေနရာႏွင့္သူ အလြန္ အေရးပါၾကေသာ္လည္း အဇၩတၱိကအမွန္တရားမ်ား, အတြင္းသိအျမင္မ်ားေလာက္ ဘ၀အတြက္ ေသေရးရွင္ေရးတမွ် အေရးမႀကီးလွပါ။ ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီတို႔က ထိုအခ်က္ကို သိျမင္ၾကသည္။ မိမိတုိ႔၏ ဘ၀ေနေရး ေသေရးအတြက္ ဦးေဆာင္လမ္းျပႏိုင္မည့္ အမွန္တရားကို ရွာေဖြရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ Scientific method တြင္ ဘ၀ျပႆနာတို႔၏ အေျဖအား ျပင္ပအာ႐ံုပိုင္း, ႐ုပ္ပိုင္းတြင္ ႐ွာေဖြၾကသည္။ ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီတို႔၏ phenomenological method တြင္ ဘ၀ျပႆနာ၏ အေျဖအား အတြင္းအာရမၼဏိကပိုင္း, စိတ္ပိုင္းတြင္ ႐ွာေဖြၾကသည္။

“To find a truth which is true for me, to find the idea for which I can live and die.” (Søren Kierkegaard)
-------
“ငါ့မွာ ႏွလံုးသား ရွိတယ္။ ငါကိုယ္တိုင္ ခံစားႏိုင္လုိ႔ ရွိတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။ ဒီေလာကႀကီးလည္း ရွိတယ္။ ငါကိုယ္တိုင္ ထိေတြ႔သိႏိုင္လို႔ ဒီေလာကႀကီး ရွိတယ္လို႔ သိႏိုင္ျပန္ပါတယ္။ ငါ့ အသိတရားအားလံုးက ဒီတင္ ရပ္သြားသည္။ က်န္တာေတြက လုပ္ႀကံထားတဲ့ အသိေတြပါ။ ငါ ေသျခာေပါက္ေျပာခဲ့တဲ့ ငါ့ကိုယ္ ငါ ဖမ္းဆုပ္ဖို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလိုက္တဲ့အခါ၊ ငါ့ရဲ့ လက္ေခ်ာင္းေတြအၾကား စီး၀င္သြားတဲ့ အရည္တစ္ခုထက္ မထူးျခားေတာ့။ … ငါ့ရဲ့ စိတ္ႏွလံုးဟာ ငါ့အတြက္ေတာ့ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုရ ခက္ခဲေနဆဲပါပဲ။ … ငါဟာ ငါ့အတြက္ေတာ့ အျမဲတမ္း တစိမ္းျပင္ျပင္ ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ သူတို႔ရဲ့ ၾကမ္းတမ္းမႈေတြကို ေတြ႔ထိၾကည့္ႏိုင္တဲ့ သစ္ပင္ေတြ, သူတို႔ရဲ့ အရသာကို ငါ ခံစားၾကည့္ႏိုင္တဲ့ ေရေတြ, … ျမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းရဲ့ ရနံ႔ေတြ, ၾကယ္တာရာေတြ, ညခ်မ္းေတြ, ငါ့စိတ္ကို ေပါ့ပါးေစခဲ့တဲ့ ညေနခင္းေတြ, … သူတို႔ေတြရဲ့ အင္အားေတြကို ငါကိုယ္တိုင္ခံစားသိျမင္ေနလွ်က္နဲ႔ ဒီေလာကႀကီးကို ဘယ္လို ျငင္းဆန္ႏိုင္ပါ့မလဲ…။ ဒါေပမယ့္ ဒီကမၻာေျမမွာရွိသမွ် သိပၸံပညာေတြအားလံုးက ဒီေလာကႀကီးဟာ ငါ့ရဲ့ ေလာကႀကီးပါဆိုတဲ့ ေသျခာမႈမ်ိဳးကို မေပးႏိုင္ပါဘူး။ (Camus – The Myth of Sisyphus and Other Essays)

ဘ၀ျပႆနာ၏ အေျဖကို ျပင္ပအခ်က္သိမ်ားတြင္ မရွာပဲ၊ အဇၩတၱသို႔ ႏိႈက္၍ ရွာေဖြေသာအခါ ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီတုိ႔ ေတြ႔ျမင္သည္ကား အေျဖမဟုတ္။ ဒြိဟျပႆနာတစ္ခုသာ ျဖစ္ေနသည္။ ကမူးအတြက္ မိမိကိုယ္တိုင္သည္ မိမိအတြက္ “အျပင္လူ” ျဖစ္ေနသည္။ အသိစိတ္သည္ ႐ုပ္တရားႀကီးကဲ့သို႔ ဟိုဟာ, ဒီဟာ ၫႊန္ျပ၍ မရ အၿမဲ အျငင္းသေဘာေဆာင္ေနသည့္ နတၳိတရား (Nothingness) ျဖစ္ေနသည္။ ဤသို႔ ဆုပ္ကိုင္မရသည္ကိုပင္ သူတို႔က လြတ္လပ္မႈဟု ေႂကြးေၾကာ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔၏ လြတ္လပ္မႈသည္ ခ်မ္းသာသုခႏွင့္ ယွဥ္ေသာ လြတ္လပ္မႈမ်ိဳးကား မဟုတ္။ စိုးရိမ္မႈ ေသာကမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနေသာ ဒဏ္ခတ္ခံရသည့္ လြတ္လပ္မႈမ်ိဳးျဖစ္သည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာေဒသနာအရ အတၱမဟုတ္ဟု သိျမင္ေသာအျမင္သည္ မွန္ကန္ေသာအျမင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီတို႔၏ အတၱ ေပ်ာက္ဆံုးေနမႈသည္ အနတၱအျမင္ အစစ္မဟုတ္။ “နတၳိ ေမ အတၱာတိ - ငါ့အား အတၱ မရွိ” ဟူေသာ အတၱျဖင့္ အနတၱကို ႐ႈျမင္ေသာ အယူျဖစ္ေနသည္။ ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီတို႔ကို မဆိုထားလင့္ ဘုရားရွင္လက္ထက္က (ပရိနိဗၺာန္စံၿပီးစ) အရွင္ဆႏၷမေထရ္သည္ပင္ “အနိစၥ, အနတၱ” ဟု ႐ႈပြားလွ်က္ပင္ “အထ ေကာ စရဟိ ေမ အတၱာတိ - သို႔ဆိုလွ်င္ ငါ၏ အတၱသည္ အဘယ္နည္း” ဟု ျပန္၍ စိတ္လည္ကာ တရားမရ ျဖစ္ရသည္။ အသိစိတ္ အာရမၼဏိကတရားတို႔ ျဖစ္ေပၚရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို မသံုးသပ္ႏိုင္၍ ျဖစ္ေသည္။ အတြင္း အာရမၼဏိကတရားတို႔အား ကပ္ၿငိေန၍ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာအရ အမွန္တရား ရွာေဖြျခင္းသည္ ဗဟိဒၶအာ႐ံုပိုင္းႏွင့္ အဇၩတၱိက, ေလာကႏွင့္ အတၱ, အတၱႏွင့္ အတၱနိယ, ရွိျခင္းႏွင့္ မရွိျခင္းစေသာ အစြန္းတရားမ်ားတြင္ မကပ္ၿငိသည့္ မဇၩိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။

အရာရာအား ငါ (အတၱ), ငါႏွင့္ ပတ္သက္ေသာအရာ (အတၱနိယ) မဟုတ္ဟု ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ပါက စိုးရိမ္ျခင္း, ေၾကာက္႐ြံျခင္း, စိတ္မခ်မ္းေျမ့ျခင္း မရွိႏိုင္ေတာ့ပါ။ လူတို႔သည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းမွ အမိႈက္တို႔အား ယူေဆာင္၍ မီး႐ိႈ႕ၾကပါက ငါ့တို႔၏ အမိႈက္မ်ားအား ယူၾကေလျခင္း, မီး႐ိႈ႕ၾကေလျခင္းဟု စိတ္ႏွလံုးမသာမယာ ျဖစ္ၾကမည္မဟုတ္။ ထို႔အတူပင္ ခႏၶာငါးပါးတို႔အား အတၱမဟုတ္, အတၱနိယမဟုတ္ဟု ပယ္စြန္႔ႏိုင္ပါက ခ်မ္းသာမႈကိုရၾကမည္ဟု နတုမွာကသုတ္တြင္ ေဟာၾကားထားသည္။ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔၏ စိတ္သည္ကား ဘ၀အနိမ့္အျမင့္မ်ား, ေလာကျဖစ္ရပ္မ်ားအားလံုးအား အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ စူပါမုန္တိုင္းတိုက္ခတ္မႈမ်ားပမာ အတၱ, အတၱနိယတို႔ျဖင့္ မၿငိတြယ္ေသာအျမင္ ထားရွိႏိုင္ၾကပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ဒီပို႔စ္ပါအခ်က္ အခ်ိဳ႕ကို “အတၱ႐ုပ္ႂကြင္းအား တူးဆြျခင္း” လို႔ေရးခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ေရးဖို႔စိတ္ကူးထားတဲ့ စာတမ္းကေတာ့ ခ် မေရးျဖစ္ေသးပါ။

စာၫြန္း

မ-၁-၁၉၊ မူလပဏၰာသ၊ မူလပရိယာယ၀ဂ္၊ သဗၺာသ၀သုတ္

သံ-၃-၉၀၊ ခႏၶသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ ဆႏၷသုတ္

သံ-၃-၃၃၊ ခႏၶသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ နတုမွာက၀ဂ္၊ နတုမွာကသုတ္