မႏၲေလးသားစစ္စစ္ႏွင့္ မလကာထန္းလ်က္

ေန႔လည္ဖက္ ႐ံုးအျပင္ထြက္၍ ထမင္းစားသြားခ်ိန္တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံထုတ္ Proton ပ႐ိုတြန္ကားတစ္စီးက ေရွ႕က ျဖတ္ေက်ာ္သြားသည္။ ကား၏ ေမာ္ဒယ္လ္က Wira ... ။ စကၤာပူႏိုင္ငံသားတစ္ဦးက နံေဘးမွ မေလးရွားႏိုင္ငံသားအား “Wira ဆိုတာဘာလဲလို႔” ေကာက္ေမးရာ ေက်ာင္းသားဘ၀ ျမန္မာစာသင္ခန္းစာမွ “၀ီရရသ” ကိုေျပးသတိရသည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံသား တ႐ုတ္က စဥ္းစားေနခိုက္ “ရဲရင့္ျခင္းျဖစ္မယ္ ထင္တယ္” ဟုမွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ရာ သူက “အင္း…ဟုတ္တယ္ သူရဲေကာင္းကိုေျပာတာ” တဲ့။

ထမင္းစားအၿပီး ေထာပတ္သီးေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ၾကျပန္ရာ ေဖ်ာ္ရည္၏ အရသာမွာ အဆန္းျဖစ္ေနသည္။ ယခင္ေသာက္ဖူးေသာ ႏို႔ဆီ, သၾကားတို႔၏ အနံ႔အရသာမ်ိဳးမဟုတ္။ မိမိႏွင့္ေတာ့ အေတာ္ရင္းႏွီးေနသည္။ ျမန္မာျပည္မွ ထန္းလ်က္၏ အနံ႔အရသာမ်ိဳး…။ ေမးၾကည့္ေတာ့ “Gula Melaka” ဟုေျပာသည္။ “မလကာျပည္နယ္က ထြက္တဲ့သၾကားတစ္မ်ိဳးေပါ့” လို႔ အဓိပၸါယ္ျပန္ေပးၾကသည္။ အိမ္ျပန္ေရာက္မွ အဘိဓာန္တြင္ရွာၾကည့္ေတာ့ ပါဠိစကား “ဂုဠ” သည္ “ႀကံသကာခဲ, ထန္းလ်က္” ဟုေတြ႕ရသည္။

မေလးေ၀ါဟာရအခ်ိဳ႕သည္ ပါဠိစကားလံုး, သကၠတစကားလံုမ်ားႏွင့္ အေတာ္ေလးနီးစပ္ပါသည္။ စကၤာပူဟူေသာ အမည္သည္ပင္ ျခေသၤ့ၿမိဳ႕ေတာ္ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ သကၠတအမည္ျဖစ္သည္။ ရထားဘူတာ႐ံုမ်ားတြင္ Bahaya (အႏၲရာယ္ရွိသည္) ဟူေသာ မေလးစကားသည္လည္း ပါဠိ သကၠတ “ဘယ” မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘာသာစကားကိုလည္း မေလးလို Bahasa ဟုေခၚသည္။ ပါဠိ, သကၠတမွ S သံကို ျမန္မာတို႔က သ-သံထြက္ဖတ္သည္။

တခ်ိန္က သု၀ဏၰဘူမိေခၚ ဆုမၾတာကၽြန္းဆြယ္သည္ အိႏၵိယယဥ္ေက်းမႈ, ဟိႏၵဴႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ လြမ္းမိုးခဲ့သည့္ေဒသမ်ားျဖစ္၍ ေရွးေဟာင္းေခတ္ မေလးဘာသာစကား (Old Malay)ကို သကၠတ ဘာသာစကားက လြမ္းမိုးထားသည္မွာ သိပ္ေတာ့မဆန္း။ The World is Flat စာအုပ္တြင္ Thomas Firedman က ကိုလံဘတ္ ႐ြက္လြင့္ခဲ့ေသာ ၁၄၉၂-ခုႏွစ္မွာ Globalization ပထမေခတ္ စသည္ဟု ဆို္သည္။ အေရွ႕-အေနာက္ ကမၻာႏွစ္ျခမ္းကို မဆက္မိေသးသည့္တိုင္ ကိုလံဘတ္မတိုင္မီကပင္ Globalozation က အေရွ႕ေတာင္အာရွတခြင္ေတာ့ ေရာက္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာ, ယိုဒယား, ကေမၻာဒီယာႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားတို႔တြင္ ရာမလကၡဏယဥ္ေက်းမႈက ယခုေခတ္ ဟစ္ေဟာ့ေတးေတြလို ကူးစက္ခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျဖစ္ျပန္, ပ်က္ျပန္ ေလာကဓံဆိုသလို မေလးရွား, အင္ဒိုနီးရွားေဒသသို႔ အာရပ္ယဥ္ေက်းမႈ, အစၥလာန္ယဥ္ေက်းမႈလိႈင္း ႐ိုက္လိုက္ေသာအခါ ဘာလီလို ေနရာမ်ိဳးတြင္သာ ရာမလကၡဏက်န္ခဲ့သည္။ Borobudur လုိ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုႀကီးမ်ားလည္း တိမ္ျမဳတ္သြားသည္။ မေလးဘာသာစကားလည္း တစ္မ်ိဳးတမည္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ေရွးေဟာင္းေခတ္ မေလးဘာသာစကား (Old Malay)ကို ယခုေခတ္မေလးစကားေျပာသူတို႔ နားမလည္ႏိုင္ၾကေတာ့။

**** ***** ****

မႏၱေလး အႏွစ္ ၁၅၀-ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ က်င္းပေသာ “မႏၲေလးအႏုပညာပံုရိပ္ပြဲေတာ္” DVDေခြ ၾကည့္ျဖစ္သည္။ မႏၲေလးမွ လူ႐ႊင္ေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ ခ်စ္စရာ, ဒီပါတို႔၏ “မႏၲေလးသား စစ္စစ္ႀကီးပါဗ်” ဟူေသာ တစ္ခန္းရပ္ ဟာသျပဇာတ္ပါသည္။ နယ္မွ မႏၲေလးသို႔ လာလည္ရင္း လမ္းေပ်ာက္ေနေသာ အဖြဲ႔အား ခ်စ္စရာက မႏၲေလးၿမိဳ႕အေၾကာင္းကို တ႐ုတ္သံခပ္၀ဲ၀ဲျဖင့္ ရွင္းျပသည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား, ဘုရားမ်ား, လမ္းမ်ား, ေစ်းမ်ားအေၾကာင္းကို သမိုင္းခ်ီ၍ အေသးစိတ္ေျပာျပေတာ့… နယ္မွ ဧည့္သည္မ်ားက လူမ်ိဳးျခားျဖစ္လွ်က္ မႏၲေလးၿမိဳ႕အေၾကာင္း ယခုလို ဂဃဏန ရွင္းျပေပး၍ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။ ထိုအခါ ခ်စ္စရာက လူမ်ိဳးျခား မဟုတ္ေၾကာင္း မႏၲေလးသားျဖစ္ေၾကာင္း ပ်ာပ်ာသလဲ ေျပာ၍ု မွတ္ပံုတင္ပါထုတ္ျပသည္ကိုပင္ မယံုၾက။ ဒါဆို ဘာေၾကာင့္ စကားသံ ဒီေလာက္၀ဲေနရသလဲ ဆိုလာေတာ့ ခ်စ္စရာက “ေရမ်ားေရ… မီးမ်ား မီး ေပါ့ဗ်ာ။ တစ္ၿမိဳ႕တည္းမွာ သူတို႔နဲ႔ အတူတူေနရတယ္။ စီးပြားေရး အတုခိုးရ.. ဇာတ္လမ္းတြဲေတြ ႀကိဳက္ရနဲ႔… ေနာက္ဆံုးေတာ့ က်ဳပ္တို႔လိုေကာင္ေတြ မ၀ဲ ခံႏိုင္ မလား။ နန္းေတာ္တိုင္ ဖက္ေမြးလာတဲ့ မႏၲေလးသားစစ္စစ္ပါဗ်…” ဟု ေအာ္ငိုကာ တစ္ခန္းရပ္လိုက္ေပသည္။

Globalization ဟုဆိုလွ်င္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး, ကမၻာကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ အေမရိကန္ယဥ္ေက်းမႈတို႔ကိုသာ ေျပး ျမင္တတ္ၾကသည္။ ယေန႔ေခတ္တြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးက တဟုန္ထိုး တိုးတက္လာသည္။ Globalization ကသယ္ေဆာင္လာမည့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ အေနာက္တိုင္း ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုသာ ထည့္တြက္၍ မရေတာ့။ ထိုလိႈင္းလံုးႀကီးမ်ားသည္ တားဆီး၍ ရမည္လည္း မဟုတ္။ လိႈင္းႏွင့္အတူ တြင္ ေရးခဲ့ဖူးသလို မည္သို႔ေသာ ယဥ္ေက်းမႈကို စားသံုး၍ မည္သို႔ေသာ ယဥ္ေက်းမႈအား ေထြးအံရမည္ ဆိုသည့္ “ယဥ္ေက်းမႈစားသံုးျခင္း အတတ္ပညာ” ကို သတိရွိရွိက်င့္သံုးၾကဖို႔ လိုသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ခ်စ္စရာေျပာသလို “မ၀ဲ ခံႏိုင္႐ိုးလားဗ်ာ” ဟုသာ မခ်ိတင္ကဲ ဆိုရမည့္ကိန္း ဆိုက္ေပလိမ့္မည္။

Real urbane person of Mandalay from mdymedia on Vimeo.

စာၫႊန္း

http://veda.wikidot.com/malay-words-sanskrit-origin
http://en.wikipedia.org/wiki/Malay_language

မႏၲေလးအႏုပညာပံုရိပ္ပြဲေတာ္ DVD ေခြ