တတိယလိႈင္းႏွင့္ သမုဒၵရာဇ္ႏိုင္ငံေတာ္

Nineteen Eighty-Four သည္ George Orwell ၏ အေအာင္ျမင္ဆံုး ၀တၳဳတစ္ပုဒ္ ျဖစ္သည္။ ထို၀တၳဳ၏ အဓိက ဇာတ္ေကာင္ျဖစ္ေသာ Winston သည္ သစၥာတရား၀န္ႀကီးဌာန (Ministry of Truth) တြင္ အမႈထမ္းသည္။ ဤ၀န္ႀကီးဌာနက သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို ပါတီ၏ မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေစရန္ ျပဳျပင္ေပးရသည္။ လိုအပ္ပါက လူအခ်ိဳ႕၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ေပးသည္။ ထိုသူတို႔၏ အေၾကာင္းေရးသားထားေသာ စာအုပ္, ေဆာင္းပါး, သူတို႔၏ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ ေပးရသည္။ ယုတ္စြအဆံုး သူ႔ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ မိတ္ေဆြအသိုင္းအ၀ိုင္း၊ ေဆြမ်ိဳးသဂၤဟတို႔ကပင္ ထိုသူတို႔ကို ေမ့ေပ်ာက္သြားေအာင္ ကူညီေပးရသည္။ ဤသည္မွာ သစၥာတရား၀န္ႀကီးဌာနတြင္ Winston ေဆာင္႐ြက္ရေသာ တာ၀န္မ်ားျဖစ္သည္။

ဤသို႔ဆန္က်င္ဘက္ အယူအဆတို႔ကို တၿပိဳင္နက္တည္း လက္ခံထားႏိုင္မည့္ အရည္ခ်င္းမ်ားကို သမုဒၵရာဇ္ (Oceania) ႏိုင္ငံသားတို႔အား ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပး ထားသည္။ မုသားကိုလည္း မိမိစိတ္တြင္ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ယံုၾကည္ၿပီး ေျပာဆိုႏိုင္ရမည္။ မိမိတို႔အတြက္ အဆင္မေျပသည့္ အမွန္တရားတို႔ကိုလည္း ေမ့ေပ်ာက္ထားႏိုင္ စြမ္းရမည္။ ထိုသို႔ ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးရျခင္းအား သမုဒၵရာဇ္ႏိုင္ငံေတာ္၏ “ဘာသာစကားသစ္” (Newspeak) တြင္ “ဒြိဟအျမင္” (Doublethink) ဟုေခၚသည္။ ဒြိဟအျမင္သည္ သာမာန္ ေၾကာင္သူေတာ္အရည္ၿခံဳ ဟန္ေဆာင္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့။ အမွားကို ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ လက္ခံႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ အမွန္ကို လိုလိုလားလား ေမ့ေပ်ာက္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဒြိဟအျမင္ကို နားလည္ႏိုင္ရန္ ဒြိဟအျမင္ရွိဖို႔လိုသည္။ ဒိြဟအျမင္သည္ သာမာန္ေတြေ၀ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္။ စနစ္တက် ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ (ဖ်က္ဆီး) ထားရေသာ အရည္အေသြးျဖစ္ ေန၍၊ ထိုဒိြဟအျမင္အား သာမာန္နည္းလမ္းျဖင့္ ကုစား၍ မရ။ ဤကား ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး စစ္ေအးကာလ အရွိန္မရေသးခင္ ၁၉၄၉-ခုႏွစ္မွ စပိန္, ဂ်ာမဏီႏွင့္ ဆိုဗီယက္ႏိုင္ငံတို႔ကို ေလ့လာကာ၊ အနာဂတ္ ကြန္ျမဴနစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ အႏၲရာယ္ကို ပံုေဖာ္ရန္ ေရးသားခဲ့ေသာ “1984” ၀တၳဳ၏ ေက်ာ႐ိုးျဖစ္သည္။

George Orwell သည္ စက္မႈနည္းပညာမ်ားျဖင့္ အနာဂတ္ လူထုဆက္သြယ္ေရးကို တစ္စိတ္တစ္ေဒသ မွန္းဆႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ တတိယလိႈင္းဆက္သြယ္ေရးကိုမူ မျမင္ႏိုင္ခဲ့။ ပထမလိႈင္း စိုက္ပ်ိဳးေရးေခတ္တြင္ ဆက္သြယ္ေရးသည္ လူအုပ္စုကို အေျခတည္ရသည္။ အမိန္႔ေက်ညာခ်က္မ်ားကို ေမာင္းေၾကးနင္းခတ္၍ ေက်ညာရသည္။ လူတို႔က ဟစ္တိုင္တြင္ ေအာ္၍ မင္းဧကရာဇ္တို႔ကို အသိေပးရသည္။ စီးပြားေရးေၾကာ္ညာမ်ား, ႏိုင္ငံေရးလႈံ႕ေဆာ္ခ်က္မ်ားကို ပိုစတာမ်ားကပ္၍ ျဖန္႔ျဖဴးရသည္။ ေကာလာဟလမ်ား, တေပါင္မ်ား, တီးတိုးစကားမ်ားသည္ ပထမလိႈင္းဆက္သြယ္ေရးပံုစံျဖစ္သည္။

ဒုတိယလိႈင္း စက္မႈေခတ္၏ အဓိကလကၡဏာသည္ အေျမာက္အမ်ား ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္သည္။ ထို႔အတူပင္ စက္မႈေခတ္ ဆက္သြယ္ေရးသည္ သတင္းစာ၊ မဂၢဇင္း၊ ႐ုပ္႐ွင္၊ ေရဒီယုိ၊ ႐ုပ္သံမ်ားျဖင့္ လူထု အေျမာက္အမ်ားအား တစ္ခ်ိန္တည္းထုတ္လြင့္သည့္ ပံုစံျဖစ္သည္။ အလုပ္မသြားမွီ နံနက္စာစားရင္း သတင္းစာဖတ္ျခင္း၊ အိမ္ျပန္ေရာက္၍ ညစာစားၿပီးေသာ္ ႐ုပ္သံသတင္း ၾကည့္႐ႈျခင္းသည္ ဒုတိယလိႈင္းေခတ္မွ လူတို႔၏ စတိုင္ျဖစ္လာသည္။ ရတနာပံုသတင္းစာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယလိႈင္း လူထုဆက္သြယ္ေရးသို႔ ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္သည္။ “ငါမေကာင္းလွ်င္ ငါ့ကိုေရး။ … မင္းတို႔ သတင္းစာတိုက္၌ အျပစ္မရွိ။” ဟု မင္းတုန္းမင္းႀကီးကလည္း အားေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ George Orwell ၏ ၀တၳဳမွ သမုဒၵရာဇ္ႏိုင္ငံေတာ္ပါတီကမူ ဒုတိယလိႈင္း လူထုဆက္သြယ္ေရးအား ထိန္းခ်ဳပ္ကာ လူထု၏ အသိစိတ္ကိုပင္ လြမ္းမိုး ကြပ္ကဲရန္ ႀကိဳးပမ္းသည္။ Telescreen ေခၚ အသြားအျပန္ရေသာ ႐ုပ္သံမ်ားျဖင့္ လူထုကို၀ါဒျဖန္႔ရင္း တစ္ခ်ိန္တည္း၌ပင္ ထို႐ုပ္သံတို႔တြင္ ျမဳတ္ႏွံထားေသာ အသံဖမ္း ကိရိယာမ်ားျဖင့္ လူတုိ႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနလိမ့္မည္ဟု မွန္းဆခဲ့သည္။

တတိယလိႈင္း information ေခတ္၏ ပဓာနလကၡဏာသည္ လူထုသေဘာထက္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီကို တန္ဖိုးထားသည္။ ပံုစံတူပစၥည္းမ်ားကို အေျမာက္မ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္းထက္ စားသံုးသူ တစ္ဦးခ်င္းစီတို႔၏ အႀကိဳက္အလိုက္ customized လုပ္ထားေသာ ပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈဆီသို႔ ကူးေျပာင္းသြားသည္။ ယင္းကို de-massification ဟုေခၚသည္။ ဆက္သြယ္မႈပံုစံမ်ားလည္း ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ႐ုပ္ရွင္ထက္ DVD ေခြမ်ားေခတ္စား လာသည္။ ဗီဒီယိုကင္မရာမ်ား၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ကင္မရာမ်ားသည္ လူတိုင္းနီးပါး အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ ပစၥည္းျဖစ္လာသည္။ လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ား တြင္က်ယ္လာသည္။ လက္ကိုင္ဖုန္းျဖင့္္ ဓာတ္ပံု, ဗီဒီယုိ ႐ိုက္ႏိုင္လာသည္။ မီဒီယာမ်ားကို ပံုစံတစ္မ်ိဳးမွ တစ္မ်ိဳးသို႔ လြယ္လင့္တကူ ကူးေျပာင္းေပးႏိုင္သည္။ Online news, online magazines, e-books မ်ားက သတင္းစာ၊ မဂၢဇင္းမ်ားကို အစားထိုးလာသည္။ မိမိအလိုရွိေသာ ဇာတ္လမ္း, အစီအစဥ္တို႔ကို ေ႐ြးခ်ယ္ ႀကည့္႐ႈႏိုင္မည့္ Video-On-Demand မ်ား ထြန္းကားလာသည္။ အင္တာနက္ကြန္ရက္မ်ားက ကမၻာတစ္၀န္းမွ လူမ်ားကို ဆက္သြယ္ေပးသည္။ Blogမ်ား ထြန္းကားလာသည္။ စာေရးသူႏွင့္ ဖတ္သူအၾကား အျပန္အလွန္တိုက္႐ိုက္ ဆက္သြယ္လာႏိုင္သည္။ လူတိုင္း နီးပါးပင္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ရန္ တတိယလိႈင္း နည္းပညာက ပံ့ပိုးေပးသည္။

သို႔ေသာ္ George Orwell သည္ တတိယလိႈင္းေခတ္ကိုေတာ့ ေက်ာ္မျမင္ႏိုင္ရွာေတာ့။ “Big Brother is watching you” ဟုေရးထားသည့္ ပထမလိႈင္းလူထုဆက္သြယ္ေရးျဖစ္ေသာ ပိုစတာႀကီးမ်ားျဖင့္ လူထုကို သတိေပးသည္။ ဒုတိယလိႈင္း ဆက္သြယ္္ေရးကိရိယာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေသာ Telescreen ေခၚ အသြားအျပန္ရေသာ ႐ုပ္သံျဖင့္ လူတို႔ကို ၀ါဒျဖန္႔ရင္း ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ပံုကိုေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္ ၾကည့္္ခဲ့သည္။ ထို၀တၳဳထဲမွ သမုဒၵရာဇ္ႏိုင္ငံတြင္ လူတန္းစားသံုးမ်ိဳးရွိသည္။ Big Brother (BB) သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အႀကီးအကဲျဖစ္သည္။ လူဦးေရ၏ ၂% ထက္မပိုေသာ လက္တစ္ဆုပ္စာ လူတန္းစားတို႔သည္ အခြင့္ထူးခံ အတြင္းစည္းပါတီ (Inner Party) ၀င္မ်ား ျဖစ္သည္။ လူဦးေရ ၈၅% သည္ အေျခခံလူတန္းစား (proles) မ်ားျဖစ္သည္။ ထိုအေျခခံလူတန္းစားတို႔အား ေလာင္းကစား, မူးယစ္ေသစာ, အေပ်ာ္အပါးမ်ားျဖင့္ ႏွစ္သိမ့္ထားသည္။ အားကစား, ျပစ္မႈ, ေဗဒင္ေဟာစာတမ္း, အတင္းအဖ်င္း ႏွင့္ အေပါစား ၀တၳဳတို႔ေလာက္သာ ပါေသာ prolefeed ေခၚ အေပါစား စာမ်ိဳးတို႔ကိုသာ ဖတ္ေစသည္။ က်န္လူတန္းစားတို႔မွာ ပါတီ၏ မူ၀ါဒမ်ားကို အေကာင္ထည္ေဖာ္ေပးရေသာ လက္ကိုင္တုတ္ျဖစ္သည့္ အျပင္စည္းပါတီ (Outer Party) ၀င္မ်ားျဖစ္သည္။ အဓိက ဇာတ္ေကာင္ျဖစ္ေသာ Winston သည္ အျပင္စည္းပါတီ၀င္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူက ပါတီ အေပၚတြင္မယံု။ အမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပါတီကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ အေျခခံလူတန္းစားတို႔ အသိပညာမရွိသမွ် ပါတီကိုေတာ္လွန္မည္မဟုတ္။ သို႔ေသာ္လည္း မေတာ္လွန္ေသးသေရႊ႕ အေျခခံလူတန္းစားတို႔ အသိပညာရရွိလာရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္။ ယင္းမွာ ဒုတိယလိႈင္းတြင္ ပိတ္မိေနေသာ Winston ျမင္သည့္ သမုဒၵရာဇ္ႏိုင္ငံသားတို႔၏ အက်ပ္အတည္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ တတိယလိႈင္း လူထုဆက္သြယ္ေရး မီဒီယာမ်ားျဖစ္ေသာ DVD, Online-news ႏွင့္ လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားသည္ ႐ုပ္ရွင္, သတင္းစာ, ႐ုပ္သံမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရသည္ေလာက္ မလြယ္ကူေတာ့။ တတိယလိႈင္း ဆက္သြယ္ေရးျဖင့္ အေျခခံလူတန္းစားမ်ားကို အသိပညာ ေပးႏိုင္လာသည္။ တတိယလိႈင္းသည္ Winston ၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အတြက္ လင္းေရာင္ျခည္ ျဖစ္လာသည္ကို George Owrell မျမင္ႏိုင္ရွာခဲ့ေတာ့။

“ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိေသးလွ်င္၊ ထုိေမွ်ာ္လင့္ခ်က္သည္ အေျခခံလူတန္းစားတို႔အေပၚ၌သာ တည္သည္။” [Winston]

စာၫႊန္း။
1. George Orwell: Nineteen Eighty-Four
2. Alvin Tofler: PowerShift

ဧရာ(မႏၲေလး)