ကၽြန္စိတ္၊ ပညာေရး ႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ

“A Slave is one who waits for someone to come and free him” [Ezra Pound]
 

‘ပညာေ႐ႊအိုး လူမခိုး’၊ ‘ပညာရဲရင့္ ပြဲလယ္တင့္’ စေသာ ဆို႐ိုးစကားတို႔ျဖင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔၏ ပညာအေပၚ တန္ဖိုးထားမႈကို နားလည္ႏိုင္သည္။ ပညာဟူသည္ အမွားအမွန္ကို ပိုင္းျခားျခင့္ခ်ိန္ႏိုင္ေသာ အသိျဖစ္၍ ထိုအသိက လူ၏ အေတြးအျမင္, အက်င့္အႀကံတို႔ ေျပာင္းလဲေသာ ျဖစ္စဥ္ကို ဦးေဆာင္သည္။ ဗဟုသုတအၾကားအျမင္မ်ားေစရန္ ေလ့လာမွတ္သားရသည္။ ထိုဗဟုသုတတို႔ကို အေျခခံ၍ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈကို ရင့္သန္ေစရန္ ေလ့က်က္ရသည္။ အမွားကို ေရွာင္၍ အမွန္ကို လိုက္နာက်င့္ႀကံရန္ ထပ္တလဲလဲ ေလ့က်က္ရသည္။ ဤသို႔ သုတမယ, စိႏၲာမယ, ဘာဝနာမယဟူ၍ အဆင့္ဆင့္ တုိးတက္သြားျခင္းကိုပင္ လူတို႔၏ စိတ္ဓာတ္၊ အက်င့္အႀကံတို႔ ေျပာင္းလဲေသာျဖစ္စဥ္ဟု ဆိုရ၏။ အမွန္တရားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမည့္ အေတြးအေခၚ၊ အက်င့္စ႐ိုက္တို႔ ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိပါက ပညာအစစ္မဟုတ္။ အတုအေယာင္သာ ျဖစ္သည္။ ဘာသာေရးနယ္ပယ္၌္ ပညာစစ္သည္ ကိေလသာ၏ ေက်းကၽြန္ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္မႈအရသာ ‘ဝိမုတၱိရသ’ ကို ေပး၏။ ထို႔အတူပင္ ေလာကီနယ္၌လည္း ပညာက လြတ္လပ္မႈကို ေဆာင္က်ဥ္း ေပးသည္။ 

ျမန္မာတို႔သည္ ပညာ၏ အေရးပါမႈကို နားလည္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုလိုနီေခတ္ အဂၤလိပ္တို႔၏ ပညာေရးကို ကၽြန္ပညာေရးဟု နားလည္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားတြင္ အသံုးခ်ရန္အတြက္သာ ရည္႐ြယ္ခဲ့ေသာ အတုအေယာင္ပညာေရး အျဖစ္နားလည္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၂၀-ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ယူနီဗာစီတီအက္ဥပေဒအား ကၽြန္ပညာေရးအျဖစ္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ဆီေလ်ာ္မည့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားပညာေရးမွ ခ်ေပးခဲ့ေသာ မ်ိဳးေစ့မ်ားသည္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း၊ ဘားမားဘုတ္ကလပ္ စေသာ လူထုပညာေပး အသင္းအဖြဲ႔မ်ားကို ေမြးဖြားေပးခဲ့သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း, သခင္ႏု စေသာ လြတ္လပ္ေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ ေမြးထုတ္ေပးမည့္ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသားပညာေရးသည္ ကၽြန္စိတ္မွ သခင္စိတ္သို႔ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့သည္။

မိမိဆႏၵမပါဘဲ၊ အမွားအမွန္ စဥ္းစားေဝဖန္ခြင့္မရွိဘဲ၊ တစ္ပါးသူ၏ အလိုက် လုပ္ေပးရ, ေနေပးရေသာဘဝကို ကၽြန္ဘဝဟု သတ္မွတ္သည္။ ‘ေပးတာယူ၊ ေႂကြးတာစား၊ ခိုင္းတာလုပ္’၍ သူတစ္ပါးအလိုက်ေနရေသာ သိမ္ငယ္သည့္ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးသည္ ကၽြန္စိတ္ျဖစ္သည္။ ကၽြန္တို႔၏ လုပ္အား၊ ရပိုင္ခြင့္တို႔ကို အျမတ္ထုတ္ေသြးစုတ္ေနသူတို႔က ကၽြန္စိတ္ကို ႐ိုက္သြင္းေပးသည္။ ကၽြန္ေမြးသည္။ ကၽြန္တို႔ကလည္း မိမိဘဝရပ္တည္မႈအတြက္ သခင္ေမြးသည္။ ကၽြန္သက္ရွည္ရျခင္းသည္ ကၽြန္စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေခတ္သစ္ကဗ်ာဆရာတစ္ဦးျဖစ္ေသာ Ezra Pound က ‘ကၽြန္ဟူသည္ မိမိလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ သူတစ္ပါး လာေရာက္ကယ္တင္မႈကုိ ေစာင့္ဆိုင္းေနသူ’ဟု အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ေပးခဲ့၏။ 

ကၽြန္စိတ္သည္ သိမ္ငယ္စိတ္ျဖစ္သည္ဟုဆိုလွ်င္ သခင္စိတ္သည္ တာဝန္ယူစိတ္ျဖစ္သည္။ စိတ္ကို အစိုးရသည္မွာ ပညာျဖစ္၍ ပညာကို စာေပတို႔မွတဆင့္ရသည္။ သခင္စိတ္ကို ေမြးဖြားေပးႏိုင္ေသာ စာေပ၊ ပညာေရးတို႔ ထြန္းကားပါမွ လြတ္လပ္ေရးကို ရယူႏိုင္မည္။ ကိုလိုနီေခတ္ျမန္မာတို႔က ဤအခ်က္ကို ေကာင္းစြာ နားလည္ခဲ့ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားပညာေရးလႈပ္႐ွားမႈ၏ ေခါင္းေဆာင္ ဆရာႀကီးသခင္ကိုေတာ္မိႈင္းက “ေခတ္ဆိုးလွ်င္ ေခတ္ကို အျပစ္မဆိုသာ။ ထုိေခတ္တြင္႐ွိေသာ သူတို႔ကိုသာ အျပစ္ဆိုစရာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငါတို႔ေခတ္အတြက္ ငါတို႔တာဝန္ႀကီးေပတကားဟု မ်ားမ်ားႀကီး ႏွလံုးသြင္းအပ္ေပသည္” ဟု ဂႏၴေလာကမဂၢဇင္းတြင္ ေရးသား တိုက္တြန္းခဲ့၏။ ဤကား ၁၉၂၀-ခုႏွစ္ကာလတြင္ အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ အမ်ိဳးသားပညာေရးလႈပ္ရွားမႈ၏ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။

ဧရာ (မႏၲေလး)
၈၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ အထိမ္းအမွတ္
၁၃၇၀ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၁၀ရက္ (၂၂-၁၁-၂၀၀၈)