ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒႏွင့္ အယူ၀ါဒကြန္ရက္

“ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒ” ဆိုတာကို အင္တာနက္ေပၚမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ေလာက္က ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဖတ္ၿပီး ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ခ်က္တစ္ခုေရးဖို႔ စဥ္းစားမိခဲ့ေပမယ့္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မေရးျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ကိုယ္ေလးစားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို, ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ အယူအဆကို အျပစ္တင္ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ရင္ မေက်မခ်မ္းျဖစ္တတ္ပါတယ္, ရန္ၿငိဳးဖြဲ႔တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေလးစားတဲ့သူ, ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ အယူအဆကို ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုရင္လည္း ႏွစ္သက္ ၀မ္းေျမာက္တတ္ၾကပါတယ္။ အမ်က္ေဒါသထြက္ေနသူဟာ တစ္ဖက္က ေ၀ဖန္မႈရဲ့ ေကာင္းဆိုးမွားမွန္ကို မပိုင္းျခားႏိုင္သလို၊ အဆင္ျခင္မဲ့ ႏွစ္သက္ ၀မ္းေျမာက္ၿပီး မာန္တက္ေနတာလည္း မေကာင္းပါဘူး။ (ဒီဃနိကာယ္၊ သီလကၡႏၶ၀ဂ္၊ ျဗဟၼဇာလသုတ္)။

အေသးစိတ္အခ်ိန္ေပး မဖတ္ႏိုင္ (မဖတ္လို) ေပမယ့္ အနည္းဆံုး ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ ဘယ္လို၀ါဒမ်ိဳးလဲလို႔ အဓိပၸါယ္ေပၚယံု သယံ၀သီရဲ့ site http://sayamvasi.googlepages.com/toe-bookspage မွာတင္ထားတဲ့ စာအခ်ိဳ႕ကို ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ နိကာယ္ငါးရပ္က ေဒသနာေတြနဲ႔ ဘယ္လို ကြဲျပားျခားနားေနသလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ အနက္အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူမႈ ကြဲလြဲခ်က္ေတြကိုပဲ ဦးစားေပး ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီေတြက ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုယူဆရသလဲ, ဘယ္အယူအဆေတြရဲ့ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈရွိလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းဇစ္ျမစ္နဲ႔ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြကို ရွာၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။

ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ သိသာထင္ရွားၿပီး အေရးပါတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့
၁။ နတ္, ျဗဟၼာ, ငရဲ, ၿပိတၱာစတဲ့ ပရေလာကကို လက္မခံပါ။
၂။ ေရွးဘ၀, ေနာက္ဘ၀ကို လက္မခံပါ။
၃။ ပစၥဳပၸန္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးလႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံအျဖစ္သတ္မွတ္ပါတယ္။
၄။ ဒီမွာလည္း လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးလႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံအျဖစ္သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိရစၧာန္သတ္တာဟာ ပါဏာတိပါတ မဟုတ္၊ အစိုးရပစၥည္းခိုးတာဟာ အဒိႏၷာဒါနကံ မေျမာက္ စသျဖင့္ ယူဆပါတယ္။
၅။ ကံ၏ အက်ိဳး၀ိပါတ္ဆိုတာဟာ ကံကို ျပဳစဥ္က ကိုယ္စိတ္တို႔အတိုင္း ထပ္မံျဖစ္ပြားေနျခင္းလို႔ ယူဆပါတယ္။
၆။ ႐ူပ, အ႐ူပဆိုတဲ့ စ်ာန္တရားေတြကို အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အစြန္းဟုသတ္မွတ္ထားပါတယ္။
၇။ ႐ုပ္နမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္ကို ႐ႈပြားျခင္းသည္ တရားမဟုတ္။ ကိုယ္ႏႈတ္စိတ္ အမွားမျဖစ္ေအာင္ ေနျခင္းကသာ တရားျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
၈။ သံသရာအတြင္းမွာ လူ-သတၱ၀ါတို႔ လည္ၾကျခင္းမဟုတ္ပဲ လူ-သတၱ၀ါအတြင္းမွာ သံသရာတို႔ လည္ၾကျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဟာ သံုးဘ၀လည္တာမဟုတ္။ ဒီဘ၀အတြင္းမွာ လည္တာသာ ျဖစ္တယ္။
၉။ ငါက အနတၱမဟုတ္ဘူး၊ ငါတို႔ ထင္ထားတဲ့ (လူဟု ထင္ထားသည့္) ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာေတြကိုသာ အနတၱလို႔ေဟာတာ။ သကၠာယဒိ႒ိေပ်ာက္သြားရင္ ငါသက္သက္ (လူသက္သက္, အတၱသက္သက္)ပဲ က်န္တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။

အျခားေသာ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ အမ်ားအျပားရွိေသးေပမယ့္ ဒီအခ်က္ေတြေလာက္နဲ႔ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ ေကာက္ေၾကာင္း ေပၚေလာက္ပါတယ္။ (ေထရ၀ါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ားနဲ႔ ကမၼ႒ာန္းရိပ္သာမ်ားအေပၚ စြတ္စြဲေ၀ဖန္ထားမႈေတြရွိေပမယ့္ အေျခအျမစ္သိပ္မရွိပဲ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆန္ဆန္သာျဖစ္လို႔ အက်ိဳးမမ်ားတဲ့အတြက္ ျပန္လည္မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။ အယူ၀ါဒ သက္သက္အေပၚမွာပဲ သံုးသပ္ျပလိုပါတယ္။)

သိပၸံထြန္းကားလာတဲ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ကာလာမသုတ္လို ေဒသနာမ်ိဳးေတြ ေရပန္းစားလာပါတယ္။ ေရွး႐ိုးစဥ္လာ ယံုၾကည္မႈေတြကို စိန္ေခၚခ်င္ လာၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းစာေပနဲ႔ ထိေတြ႔ခြင့္ရသူေတြက ဘာသာတရားကို သိပၸံပညာဆိုတဲ့ ေပတံနဲ႔ တိုင္းထြာ ၾကည့္ခ်င္လာၾကပါတယ္။ ဥေရာပမွာ ဘုရားေက်ာင္းေတြနဲ႔ ထာရ၀ဘုရားသခင္ရဲ့ ေလာင္းရိပ္ေအာက္က လူသားတန္ဖိုးကို ဆြဲထုတ္ၿပီး လူသား၀ါဒကို ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလို လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးေတြကို အတုယူခ်င္ လာၾကပါတယ္။ ရွင္ဥကၠ႒ရဲ့ “လူေသလူျဖစ္၀ါဒ” ဟာ သိပၸံပညာက ျဒဗ္ထုတည္ၿမဲမႈနိယာမ, ဒါ၀င္ရဲ့ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သီအိုရီ, လူသား၀ါဒ စတာေတြကို ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ေပါင္းစပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရင္း သိပၸံနည္းလည္းမက်၊ ဗုဒၶ၀ါဒမွလည္း ေသြဖီသြား ပါတယ္။

ယခုပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒမွာလည္း “လူသား၀ါဒ”ကို ေရွ႕တန္းတင္လိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္ခံတဲ့၀ါဒမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့အျပင္ ရခဲလွတဲ့ လူသားရဲ့ ဘ၀တန္ဖိုးကို အလြန္ အေလးထားတဲ့အတြက္ အထူးတလည္ လူသား၀ါဒကို ပြဲထုတ္ေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒမွာ လူကို လြန္လြန္က်ဳးက်ဳး ေနရာေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူ-လူခ်င္း ဆက္ဆံရာမွာ ျပဳမူတဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြကသာ ကံအစစ္ျဖစ္တယ္။ လူမဟုတ္တဲ့ တိရစၧာန္သတ္ျခင္းဟာ ပါဏာတိပါတမဟုတ္ စသျဖင့္ ခံယူထားပါတယ္။

လူေသလူျဖစ္၀ါဒလို သိပၸံပညာက သေဘာတရားေတြကို ယူသံုးမထားေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒတစ္ခုလံုးဟာ Common Sense ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို အေျခခံထားတာေတြ႔ ရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက “မည္သည့္ဘာသာ၀ါဒ, ဒႆနကမွ မွီခို ကူးခ် ယူေဆာင္ ထုတ္ႏႈတ္ထားျခင္းမဟုတ္တဲ့ ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ခ်က္မ်ား” လို႔ ေၾကညာၿပီး၊ “သာမညသေဘာတရားက်မ္း” ကို အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားထားပါတယ္။ ဒႆနဆန္ဆန္ ေ၀ါဟာရအသံုးအႏႈန္းေတြ သံုးၿပီး စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေရးသြားေပမယ့္ အာ႐ံုခံအဂၤါငါးပါးႏွင့္ ကိုယ္တိုင္သိေသာ သာမညအသိဆိုတဲ့ Common Sense ပါပဲ။ Common Sense ကိုသာ ဦးစားေပးတဲ့ ၀ါဒကို ဒႆနေလာကမွာ Naïve Realism လို႔ေခၚပါတယ္။ အထူးအဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။ ျမက္ဟာ စိမ္းတယ္, ေက်ာက္ခဲဟာ မာတယ္, ႏွင္းဟာ ေအးတယ္စတဲ့ ခပ္႐ိုး႐ိုးျမင္တဲ့ လူၿပိန္းအျမင္မ်ိဳးကို ဆိုတာပါ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၾကည့္ရင္ ဒီလို ခပ္႐ိုး႐ိုး ျမင္ျခင္းဟာ မလြဲႏိုင္တဲ့ ပစၥကၡျဖစ္တယ္, ဒိ႒ဓမၼအျမင္ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရေပမယ့္ Quantum Mechanics ေပၚလာတဲ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ သာမာန္ ပၪၥာ႐ံုသိဟာ ပကတိအရွိတရားနဲ႔ အလွမ္းကြာသြားၿပီလို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက လက္ခံၾကပါတယ္။ ဒီ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Bertrand Russell က “Naive realism က ႐ူပေဗဒကို ဦးေဆာင္တယ္။ ႐ူပေဗဒက Naive realism မွားေၾကာင္း ျပခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ Naive realism က မွားပါတယ္” လို႔ An Inquiry Into Meaning and Truth ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ သိပၸံပညာဟာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေတြးေခၚမႈမပါပဲ အာ႐ံုသိသက္သက္နဲ႔ေတာ့ ေရွ႕ဆက္ မတုိးႏိုင္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဒီ Common Sense ေပၚအေျခခံၿပီး ေဟာၾကားထားတဲ့ (ဥပမာ ကာလာမသုတ္, အပဏၰကသုတ္တို႔လို) သုတၱန္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုသုတၱန္အမ်ားစုဟာ အဆင့္ျမင့္တဲ့ သစၥာေလးပါးတရားေတြကို လက္ခံႏိုင္စြမ္းမရွိေသးတဲ့ (ေတြေ၀ေနေသးတဲ့) သူေတြကို ေဟာၾကားခဲ့တာ မ်ားပါတယ္။ ဒီသုတၱန္ေတြမွာလည္း တမလြန္ဘ၀ကို လက္ခံျခင္းဟာ အက်ိဳးမယုတ္ေၾကာင္းကို ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အာ႐ံုခံအဂၤါငါးပါးျဖင့္ သိျမင္တဲ့ သာမာန္အသိထက္ မေနာ၀ိညာဏ္ျဖင့္သိတဲ့ အသိမ်ိဳးကိုပဲ ဗုဒၶဘာသာက ဦးစားေပး ပါတယ္။ ပညာဟာ မေနာ၀ိညာဏ္ေပၚမွာ ျဖစ္ေပၚၿပီး ထိုးထြင္းသိျခင္း, ပိုင္းျခားသိျခင္း, ကိေလသာကို ပယ္သတ္ျခင္းစတဲ့ အက်ိဳးေတြရွိတယ္လို႔ ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမက၀ဂ္၊ မဟာေ၀ဒလႅသုတ္)

ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ ဘာေၾကာင့္ Common Sense ကိုေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ပါ သလဲ။ ဗုဒၶက ဓမၼဟာ စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္း၏ က်က္စားရာမဟုတ္ “အတကၠာ၀စာေရာ” လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း၊ သာမာန္အာ႐ံုသိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္တဲ့ ေရွ႕ဘ၀, ေနာက္ဘ၀, နတ္, ျဗဟၼာ, ငရဲ စတာေတြကို ျငင္းပယ္လိုတာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္းလို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ကံဟာ “ထံုးပံုးထဲ လက္ႏိႈက္ရင္ ျဖဴၿပီး၊ ကတၱရာပံုးထဲ လက္ႏိႈက္ရင္ မဲသလို” ပစၥဳပၸန္မွာပဲ အက်ိဳးေပးတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ စင္စစ္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ လူေသၿပီး လူမျဖစ္ေတာ့တာကလြဲရင္ လူေသလူျဖစ္၀ါဒရဲ့ ကံအယူအဆနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ တူပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေနာက္တိုင္းသား အမ်ားစုဟာလည္း ဗုဒၶအဆံုးအမကို လက္ခံလိုၾကေပမယ့္ ဘ၀တစ္ဖန္ျဖစ္ျခင္းဆိုတဲ့ အယူအဆကို ျငင္းပယ္လိုၾကပါတယ္။ သို႔မွသာ Common Sense နဲ႔ကိုက္ညီၿပီး သဘာ၀က်တဲ့ ကမၼ၀ါဒျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ သဘာ၀လြန္ နတ္ျဗဟၼာေလာကေတြကို လက္မခံ, ေသလြန္ၿပီး ျပန္ျဖစ္ေသာဘ၀ကို လက္မခံတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကံ၀ါဒမ်ိဳးဟာ ျဗဟၼဏ၀ါဒနဲ႔ ဂ်ိန္း၀ါဒတို႔ရဲ့ ကံ၀ါဒထက္ေတာ့ ပိုၿပီးသင့္ေတာ္ လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶက ဘာသာအယူ၀ါဒအက်င့္ေတြကို ေ၀ဖန္ျပတဲ့အခါ ပရေလာကကို ျငင္းပယ္တဲ့၀ါဒေတြကို မျမတ္ေသာဘာသာတရား (အျဗဟၼစရိယ) တနည္းအားျဖင့္ မွားယြင္းတဲ့ ဘာသာတရား False Religion လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒီအယူ၀ါဒမ်ိဳးကို စြဲၿမဲစြာ က်င့္သံုးခဲ့ရင္ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္၊ ေသလြန္လွ်င္ မုခ် အပါယ္သို႔လားေစမည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ အျမင္ျဖစ္တယ္။ ျဗာဟၼဏ၀ါဒနဲ႔ နိဂ႑နာဋပုတၱရဲ့ ဂ်ိန္း၀ါဒေတြကိုေတာ့ သက္သာရာ မရေစႏိုင္တဲ့ ဘာသာတရား (အနႆာသိက ျဗဟၼစရိယ) Unsatisfactory Religion လို႔သာ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ သႏၵကသုတ္)။

ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ Common Sense နဲ႔ “လူ” ေဇာင္းေပးလြန္းတဲ့အတြက္ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ျခင္းကို အပိုအလုပ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ ခ်ဳပ္တည္းတဲ့ စ်ာန္တရားေတြကို အတၱကိလမထာႏုေယာဂလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္႐ႈပြားျခင္းဟာ တရား မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။

ဒီေတာ့ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ လာရာလမ္းေၾကာင္းကို ျပန္ေကာက္ရရင္ သာမညအသိ (၀ါ) သာမာန္လူၿပိန္း အသိနဲ႔ လူကသာ ပဓာနက်တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အေျခခံထားတဲ့ ဥေစၧဒ၀ါဒ, နိတၳိက၀ါဒ နိယတမိစၧာ အယူအဆသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တမလြန္ဘ၀နဲ႔ သံသရာကို လက္မခံတဲ့အတြက္ ဗုဒၶအဆံုးအမသာသနာရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ျဖစ္တဲ့ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ခ်မ္းသာ (၀ိမုတၱိသုခ) ကိုလည္း မရႏိုင္ပါ။ တမလြန္တြင္ အပါယ္ေဘးမွ လြန္ေျမာက္ေသာ ခ်မ္းသာ (သမၸရာယိကသုခ) ကိုလည္း မရႏိုင္ပါ။ အစိုးရပစၥည္း ခိုးယူျခင္းသည္ အဒိႏၷာဒါနာကံ မေျမာက္ စသျဖင့္ခံယူတဲ့အတြက္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ကိုယ္က်င့္သီလ စာရိတၱမ႑ိဳင္ကိုေတာင္ အေထာက္အကူ မျပဳႏုိင္ပါဘူး။ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ့႐ႈတ္ခ်မႈကိုလည္း မလြတ္ႏိုင္ပါဘူး။ သမာဓိနဲ႔ ၀ိပႆနာကိုလည္း ပစ္ပယ္ထားတဲ့အတြက္ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ့ သီလ, သမာဓိ, ပညာဆိုတဲ့ သိကၡာသံုးရပ္လံုးနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။

***** ******
ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္

ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ အယူအဆမ်ားဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေၾကာင္းကို အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ (၉) ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး (အ႒ကထာအဖြင့္မ်ား မပါပဲ) ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ မူရင္းနိကာယ္ငါးရပ္မွ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ျပပါမယ္။

ေတ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ အပါယ ဒုဂၢတႎ ၀ိနိပါတံ နိရယံ ဥပပႏၷာ။
ေတ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတႎ သဂၢ ေလာကံ ဥပပႏၷာ။

နိကာယ္ငါးရပ္လံုးထဲက သုတၱန္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ “အၾကင္သူသည္ ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ေသာ္ အပါယ္ မေကာင္းေသာလားရာ (ဒုဂၢတိ) သို႔ က်ေရာက္၍ ငရဲ၌ ျဖစ္ရ၏”… “အၾကင္သူသည္ ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ေသာ္ ေကာင္းရာ (သုဂတိ) နတ္ေလာက၌ ျဖစ္ရ၏” ဆိုတဲ့ ၀ါက်မ်ား ေတြ႔ရပါတယ္။ “ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ (ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ)” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းအရ အပါယ္က်ျခင္း, နတ္ျဖစ္ျခင္းတို႔ဟာ ဒီမ်က္ေမွာက္လူ႕ဘ၀မွာပဲ ဆင္းရဲျခင္း, ခ်မ္းသာျခင္းေတြကို တင္စားေျပာေနဆိုျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။

ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီတို႔ကိုးကားတဲ့ မဟာသီဟနာဒသုတ္မွာလည္း ဒီအသံုးအႏႈန္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီသုတ္ထဲမွာ ငရဲ (နိရယ), တိရစၧာန္, ၿပိတၱာ (ေပတၱိ၀ိသယ), လူ (မႏုႆ), နတ္ (ေဒ၀ါ) ဆိုတဲ့ ဂတိငါးမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပထားၿပီး ဒီဂတိငါးမ်ိဳးဟာ ေသလြန္ၿပီးမွ ေရာက္ရတယ္ဆိုတာ အထင္အရွား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို လားရာဂတိေတြကို ေရာက္သြားၿပီး ဆင္းရဲခ်မ္းသာကို ခံစားေနရတာကို ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္တဲ့ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္ရွိေၾကာင္း ေဟာၾကားထားပါတယ္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ သီဟနာဒ၀ဂ္၊ မဟာသီဟနာဒသုတ္) ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ “သံုးဆယ့္တစ္ဘံုဆိုတာ ပစၥဳပၸန္လူ႔ဘ၀ထဲမွာပဲ က်င္လည္ေနရတာ” ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး။

အနမတေဂၢါယံ, ဘိကၡေ၀, သံသာေရာ။ ပုဗၺာ ေကာဋိ န ပညာယတိ အ၀ိဇၨာနီ၀ရဏာနံ သတၱာနံ တဏွာသံေယာဇနာနံ သႏၶာ၀တံ သံသရတံ။ (နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ အနမတဂၢသံယုတ္မွ သုတၱန္မ်ား)

ရဟန္းတို႔… ဤသံသရာ၏ အစကို မသိႏိုင္၊ အ၀ိဇၨာျဖင့္ ပိတ္ဖံုးကာ တဏွာျဖင့္ ေႏွာင္ဖြဲ႔ထား၍ သံသရာကို က်င္လည္ေနၾကေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ အစဦးအစြန္းသည္ မထင္။

နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ အနမတဂၢသံယုတ္မွာ သံသရာသည္ အစမထင္ဟု ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အကယ္၍ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက ယူဆထားသည့္အတိုင္း “လူသည္ သံသရာတြင္က်င္လည္ျခင္း မဟုတ္ပဲ၊ သံသရာသည္ လူေပၚတြင္ က်င္လည္ေနၾကျခင္း” သာမွန္ပါက သံသရာသည္ အစမထင္ေသာ အနမတဂၢတရားလို႔ ေဟာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီအျပင္ အနမတဂၢသံယုတ္မွာ “မေရတြက္ႏိုင္ေသာ အမိ, အဖ ေတာ္ခဲ့ဖူးသူမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သမုဒၵရာေလးစင္းမကေသာ မ်က္ရည္တို႔ က်ခဲ့ဖူးသည္။ မေရတြက္ႏိုင္ေသာ ကမၻာေပါင္းမ်ားစြာမက သံသရာရွည္ကာ သခ်ိဳင္းေျမပံုတို႔ တိုးခဲ့ဖူးသည္” စတဲ့ ဥပမာမ်ားနဲ႔ ေဟာၾကား ထားပါတယ္။ အနမတဂၢသံယုတ္ တစ္ခုတည္းနဲ႔တင္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ သံသရာအယူအဆဟာ ဗုဒၶ၀ါဒ မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလာက္ပါတယ္။

“အရာရာဟာ ေရွးဘ၀ကျပဳခဲ့တဲ့ ကံေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ, ယခုဘ၀မွာ အရင္ဘ၀က ကံေတြက အက်ိဳးေပးေနၾကတာ”လို႔ ယူဆတာမ်ိဳးကို ဗုဒၶက အယူမွား ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိ (ေရွးကျပဳေသာ အေၾကာင္းဟူသည့္ အယူ)လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ ဒီလို အယူ၀ါဒရွိသူေတြဟာ “မိမိတို႔ လုပ္သင့္သည္တုိ႔အား လုပ္ေဆာင္ရန္၊ မလုပ္သင့္သည္တို႔အား မလုပ္ရန္အတြက္ ဆႏၵႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈတို႔ ျဖစ္ေပၚမလာႏိုင္။ လုပ္သင့္, မလုပ္သင့္ကိုလည္း မွန္ကန္စြာ မသိျမင္၍၊ သတိထား ေစာင့္ထိန္းျခင္းလည္း ျပဳမည္ မဟုတ္ေတာ့။” လို႔ ဗုဒၶက မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္ (အံ-၃-၆၂၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယတနသုတ္)။ ဒါဟာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာျပဳတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကံေတြ, ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြ, အျခားေသာအေၾကာင္းတရားေတြကို ျငင္းပယ္ရာ ေရာက္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာဟာ ကံရဲ့ အက်ိဳး၀ိပါက္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါတစ္ခုရတာဟာ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္လို႔, ေသြး ေလ သည္းေျခ ေဖာက္ျပန္လို႔, ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဂ႐ုမစိုက္လို႔, သူတစ္ပါးက လုပ္ႀကံလို႔ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရာရာ ျဖစ္ပ်က္သမွ်မွာ ကံကို ပံုခ်တာဟာ ပုေဗၺကတေဟတု၀ါဒပဲလို႔ ဗုဒၶက ေဟာၾကားထားပါတယ္ (သံ-၄-၂၆၉၊ သဠာယတန၀ဂၢသံယုတ္၊ ေ၀ဒနာသံယုတ္၊ အ႒သတပရိယာယ၀ဂ္၊ သီ၀ကသုတ္)။

သို႔ေသာ္လည္း အတိတ္ကံေတြကို လံုး၀ပစ္ပယ္ျခင္း မျပဳပါဘူး။ အတိတ္ကံေဟာင္းေတြက မ်က္ေမွာက္ဘ၀ေပၚမွာ လြမ္းမိုးမႈရွိသလို ပစၥဳပၸန္ကံသစ္ေတြက မ်က္ေမွာက္ဘ၀နဲ႔ ေနာင္ဘ၀မ်ားအတြက္ လႊမ္းမိုးမႈရွိပါတယ္။ သတၱ၀ါေတြကို ညႇင္းဆဲတဲ့သူဟာ ေသလြန္ၿပီးရင္ အပါယ္, ငရဲ က်ေရာက္ရတယ္။ မေရာက္ခဲ့လို႔ လူျဖစ္ရင္ အသက္တိုမယ္။ အနာေရာဂါမ်ားမယ္။ တမလြန္ဘ၀မွာ အသက္, စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ, အေခၽြအရံစသျဖင့္ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ကံေတြရဲ့ အက်ိဳးေပးေတြပါ။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္) ထို႔အတူပဲ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ကံေတြရဲ့ အက်ိဳးကို မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာျဖစ္ေစ, ေနာက္ဘ၀၌ျဖစ္ေစ, အျခားေသာဘ၀မ်ား၌ ျဖစ္ေစ ခံစားရတယ္လို႔ ေဟာၾကားထားပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ မဟာကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္)။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္မွာျပဳမူတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကသာ ကံျဖစ္တယ္။ ပစၥဳပၸန္ကံရဲ့ အက်ိဳးကို ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာပဲ ခံစားရတယ္ဆုိတဲ့ ပစၥပၸန္ကမၼ၀ါဒအယူဟာ ဒီသုတၱန္ေတြနဲ႔ ေလ်ာ္ညီမႈ မရွိပါဘူး။

‘ကမၼ’ဆိုတာဟာ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးသံုးပါရဲ့ ျပဳမူလႈပ္ရွားမႈေတြကို ေခၚတာမွန္ေပမယ့္ စင္စစ္ကေတာ့ ဒီအျပဳအမူေတြကို ေစ့ေဆာ္ေနတဲ့ ‘ေစတနာ’ သည္သာ ကံျဖစ္ပါတယ္။ ေစတနာနဲ႔ ေစ့ေဆာ္ၿပီးမွသာ ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳမူ, ႏႈတ္ျဖင့္ ေျပာဆို, စိတ္ျဖင့္ ႀကံစည္ၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (အံ-၆-၆၃၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ ဆကၠနိပါတ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ နိေဗၺဓိကပရိယာယသုတ္) ဒီေတာ့ ကံေကာင္း ကံဆိုးဟာ ေစတနာေကာင္း ေစတနာဆိုးေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပဳအမူေတြကို ေစ့ေဆာ္တဲ့ ေစတနာက ဒီအျပဳအမူေတြ သက္ေရာက္ခံရမယ့္ လူ, တိရစၧာန္, အဖြဲ႔အစည္း, ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတြထက္ ပိုၿပီး ပဓာနက်ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံရာမွာ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး လႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံလို႔သတ္မွတ္ခ်က္ဟာ နိေဗၺဓိကပရိယာယသုတ္ကို ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ရာသီဥတုပူတာကို ေဒါသထြက္ေနခဲ့ရင္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒအရ ေဒါသစိတ္ (ေဒါသႏွင့္ယွဥ္တဲ့ ေစတနာ) ေၾကာင့္ အကုသိုလ္ကံေျမာက္ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒကေတာ့ လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံတာ မဟုတ္လို႔ ကံမေျမာက္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။

ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီေတြက ဘုရားအေလာင္းေတာ္ရဲ့ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို ႐ူပစ်ာန္, အ႐ူပစ်ာန္လို႔ မွားယြင္းစြာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ထို႔အတူပဲ စိတ္ကိုခ်ဳပ္တည္းတဲ့ စ်ာန္တရားေတြဟာ မိမိကိုယ္ကို ညႇင္းဆဲတဲ့ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အက်င့္ေတြလို႔ မွားယြင္းစြာ ယူဆထားပါတယ္။ စင္စစ္ အေလာင္းေတာ္ဟာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို ပယ္စြန္႔ဖို႔ အႀကံျဖစ္တာဟာ “မိမိငယ္စဥ္ဘ၀ သေျပပင္ေအာက္မွာ ရခဲ့ဖူးတဲ့ ပဌမစ်ာန္ဟာ ေဗာဓိဉာဏ္ကိုရဖို႔ အက်င့္လမ္းျဖစ္မယ္, ပဌမစ်ာန္ခ်မ္းသာဟာ ကာမဂုဏ္တရားနဲ႔ အကုသိုလ္တရားေတြကို ပယ္စြန္႔ထားတဲ့ ခ်မ္းသာျဖစ္တဲ့အတြက္ မွီ၀ဲအားထုတ္ရမွာကို (တြန္႔ဆုတ္) ေၾကာက္႐ြံ႕ေနစရာလိုေၾကာင္း” စဥ္းစားမိလို႔ပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ သစၥကပရိဗိုဇ္ကို ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ မဟာယမက၀ဂ္၊ မဟာသစၥကသုတ္)။ စ်ာန္ခ်မ္းသာဟာ မွီ၀ဲပြားမ်ားအပ္တဲ့ (အာေသ၀ိတဗၺ ဘာေ၀တဗၺ ဗာဟုလီကာတဗၺ) တရားေတြ ျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တြယ္ၿငိေနရန္မဟုတ္ပဲ ထိုထက္ပို၍ အဆင့္ျမင့္ေသာ တရားမ်ားအတြက္ ပယ္စြန္႔ရပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ ဘိကၡဳ၀ဂ္၊ လဋဳကိေကာပမသုတ္)။ “သမၼာသမာဓိ” ဆိုတာ ပဌမစ်ာန္, ဒုတိယစ်ာန္ စသျဖင့္ စ်ာန္တရားေလးပါးျဖင့္ယွဥ္တဲ့ စိတ္တည္ၾကည္မႈ သမာဓိကို ေခၚေၾကာင္း နိကာယ္ငါးရပ္မွ ေဒသနာေျမာက္ျမားစြာမွာ ေဟာၾကားထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စ်ာန္တရားမ်ားကို ႐ႈတ္ခ်ျခင္း, ပစ္ပယ္ေျပာဆိုျခင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးက သမၼာသမာဓိကို ျငင္းပယ္ရာေရာက္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က စ်ာန္တရားကို ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံစတဲ့ တန္ခိုးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာ ႐ႈပ္ေထြးႏိုင္ပါတယ္။

ဓမၼစၾကာသုတ္အပါအ၀င္ အျခားေသာေဒသနာမ်ားက ဒုကၡသစၥာရဲ့ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အဓိပၸါယ္ကို ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာ (ဥပါဒါန္ျဖင့္ စြဲယူထားေသာ ခႏၶာငါးပါး) လို႔ ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ စြဲလမ္းမႈ ဥပါဒါန္နဲ႔ ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာဟာ သီးျခားမဟုတ္သလို အတူတူလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ခႏၶာငါးပါးေပၚမွာ စြဲလမ္းကပ္ၿငိတဲ့ ဆႏၵရာဂကို ဥပါဒါန္လုိ႔ေခၚပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ေဒ၀ဒဟ၀ဂ္၊ မဟာပုဏၰမသုတ္)။ ဒီဥပါဒါန္ေၾကာင့္ “ငါ ရွိတယ္” လို႔ထင္တဲ့ အထင္ (အသၼိမာန) ျဖစ္ပါတယ္ (ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ အာနႏၵသုတ္)။ ေရမွာ ထင္တဲ့ ပံုရိပ္လို ဥပါဒါန္ရွိေနတဲ့ ပုထုဇဥ္အတြက္ ႐ုပ္, ေ၀ဒနာ, သညာ, သခၤါရာ, ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့ ခႏၶာငါးပါးကို စြဲၿပီး ငါရွိတယ္လို႔ ထင္တာပါ။ ပုထုဇဥ္ကေတာ့ ဒီပံုရိပ္ကိုပဲ တကယ္ ရွိတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါကလည္း ခႏၶာငါးပါးကို “ၿမဲတယ္, ခ်မ္းသာတယ္, ငါပဲ” လိုထင္ေနတဲ့ နိစၥသညာ, သုခသညာ, အတၱသညာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္, ေ၀ဒနာ, သညာ, သခၤါရ, ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့ ခႏၶာငါးပါးကို အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱလို႔ ျမင္ေအာင္႐ႈရမယ္လို႔ အနတၱလကၡဏာသုတ္အပါအ၀င္ ေဒသနာအမ်ားျပားမွာ ေဟာၾကားထားပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒယူဆသလို “ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာကသာ အနတၱျဖစ္ၿပီး, ပၪၥကၡႏၶာက အတၱ၊ (လူလို႔ထင္ေနတဲ့ စြဲလမ္းမႈေတြက အနတၱျဖစ္ၿပီး လူသက္သက္ကေတာ့ အတၱ) သကၠာယဒိ႒ိကို ပယ္သတ္လိုက္ရင္ လူသက္သက္, အတၱသက္သက္ပဲ က်န္မယ္” ရယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရား မေဟာၾကားခဲ့ပါ။ ဗုဒၶက “သေဗၺ ဓမၼာ အနတၱာ”လို႔ ေဟာပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက လူဆိုတဲ့ အတၱ၀ါဒကို လက္ခံထားတဲ့ အတြက္ ႐ုပ္နာမ္ သခၤါရတရားေတြေပၚ “အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ” ႐ႈပြားဖို႔ ျငင္းပယ္ထားပါတယ္။

ဧရာ (မႏၲေလး)

ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ျခင္း (သရဏဂံု)

ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ။

သရဏဂံုသည္ ‘သရဏဂမန’ ဟူသည့္ ပါဠိေဝါဟာရကို ျမန္မာမႈျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ‘ကိုးကြယ္ရာသို႔ ဆည္းကပ္ျခင္း’ (going for refuge) ဟု တိုက္႐ိုက္ အနက္ရသည္။ ကိုးကြယ္ျခင္းဟူေသာ ျမန္မာေဝါဟာရ အရပင္ အားကိုးျခင္း၊ အကာအကြယ္ျပဳျခင္းဟု နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ “ေၾကာက္႐ြံထိတ္လန္႔ျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ မေကာင္းေသာလားရာ ဒုဂၢတိသို႔ က်ေရာက္ျခင္း၊ စိတ္ညစ္ညဴး ပူပန္ျခင္းတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ ၿငိမ္းေအး ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ သရဏ (ကိုးကြယ္ရာ)” ဟု ေခၚေၾကာင္း အ႒ကထာတို႔က အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုသည္။ “ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃ” ဟူေသာ ကိုးကြယ္ရာ သံုးပါးတို႔သည္ ေလးစား ျမတ္ႏိုး တန္ဖိုးထား အပ္ေသာေၾကာင့္ ရတနာသံုးပါးဟု လည္းေခၚသည္။

ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းသည္လည္း ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ကမၻာဦးေခတ္က စ၍ပင္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား, ဒုကၡမ်ားကို ေရွာင္ရွားရန္ သစ္ပင္, ေတာ ေတာင္ ေရ ေျမ ေလ မီးတို႔ကို ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ ကိုးကြယ္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ က်ေရာက္လာမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔မွ အမွန္တကယ္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း ရွိ, မရွိ မေသခ်ာေသာ္လည္း၊ ေၾကာက္႐ြံ႕စိတ္တို႔ကို ေျဖေဖ်ာက္ေပးႏိုင္မည့္ စိတ္ဓာတ္ခြန္အား, စိတ္၏ ေျဖဆည္ရာ သက္သာရာကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေပးႏိုင္သည္ကိုမူ ျငင္းပယ္၍ မရ။ မွားယြင္းေသာ ကိုးကြယ္မႈသည္ စိတ္အေမာကို ေခတၱ ေျဖဆည္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားမွမူ လြတ္ေျမာက္ေစႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ (ဗုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ႐ႈေထာင့္မွ) မွန္ကန္ေသာ ကိုးကြယ္မႈ၏ အဓိပၸါယ္ကို သိသင့္ပါသည္။

ရည္႐ြယ္ခ်က္

ဗုဒၶျမတ္စြာ ပြင့္ထြန္းလာျခင္းသည္ ေလာက၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္က်ဥ္းရန္ ျဖစ္သည္။ အက်ိဳးစီးပြားဟူရာတြင္ (၁) မ်က္ေမွာက္ အက်ိဳးစီးပြား (ဒိ႒ဓမၼ ဟိတသုခ)၊ (၂) တမလြန္ အက်ိဳးစီးပြား (သမၸရာယိက ဟိတသုခ) ႏွင့္ (၃) ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းၿငိမ္းေသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ (ဝိမုတၱိသုခ) ဟူ၍ အဆင့္သံုးဆင့္ ခြဲႏိုင္သည္။ အျပန္လွန္အားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႔ရေသာ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ား၊ တမလြန္ဘဝတြင္ က်ေရာက္မည့္ အပါယ္ေဘးႏွင့္ သံသရာ ဝဋ္ဆင္းရဲေဘးဟူေသာ ေဘးသံုးမ်ိဳးမွ အကာအကြယ္ျပဳရန္ ျဖစ္သည္။

မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႏိုင္ငံေရး, လူမႈေရး, စီးပြားေရး, က်န္းမာေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ျပႆနာမ်ား, ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား, ႀကံဳေတြ႔ၾကရသည္။ ဗုဒၶသည္ ထိုအေရးမ်ားစြာအတြက္ လမ္းၫႊန္ေပးသည့္ တရားေဒသနာမ်ား ေဟာၾကားခဲ့သည္။ မဂၤလသုတ္, သိဂၤါေလာဝါဒသုတ္, ဒီဃဇာဏုသုတ္, အပရိဟာနိယဓမၼ စသည့္ ေဒသနာတို႔သည္ ထင္ရွားေသာ ဥပမာမ်ားျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားအား လိုက္နာျခင္းျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ဘဝ ခ်မ္းသာကို ရရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဝါဒအရ ခႏၶာရွိသေနေ႐ြ႕ ႀကံဳေတြ႕ရမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ ေရွာင္ရွား၍ မရ။ ဘုရားရဟႏၲာမ်ားေသာ္မွ ေရာဂါေဝဒနာမ်ား ခံစားရသည္။ ႐ိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ခံၾကရသည္။ ကဲ့ရဲ့ ႐ႈတ္ခ်ေဝဖန္မႈ ခံၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရဟႏၲာတို႔က ထိုဒုကၡတို႔အား တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကသည္။ စိတ္ညစ္ျခင္း, စိတ္ပ်က္ျခင္း, စိတ္ဆင္းရဲျခင္း, စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း, တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားျခင္း, ပူေဆြး ငုိေႂကြးျခင္းစေသာ ထိခိုက္ေသာစိတ္တို႔ျဖင့္ တုန္႔ျပန္ျခင္း မရွိၾက။ ကိုယ္နာေသာ္လည္း စိတ္မနာၾက။


အျပစ္မရွိေသာ အမႈတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ျခင္း, ဒုစ႐ိုက္တို႔ကို ေရွာင္႐ွားျခင္းတို႔ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ က်ေရာက္လာမည့္ အက်ိဳးဆက္တို႔ကို ကာကြယ္ျခင္း၊ အကယ္၍ မလြဲေရွာင္သာ၍ ေလာကဓံတရားတို႔ကို ႀကံဳေတြ႔ပါကလည္း ဘုရားရဟႏၲာႀကီးမ်ားကို အတုယူကာ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္းတို႔သည္ ပထမအဆင့္ မ်က္ေမွာက္ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႔ၾကရေသာ ေဘးဒုကၡတို႔သည္ ေသဆံုးျခင္းျဖင့္ အၿပီးသတ္၍ မသြား။ တမလြန္ဘဝတြင္လည္း ထိုထို ဆင္းရဲဒုကၡတို႔ကို ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႔ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ဘဝတို႔တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡနည္းပါး၍ အခ်ိဳ႕ဘဝတို႔တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားျပားသည္။ ေကာင္းေသာ ကုသိုလ္ကံတို႔က လူနတ္ျဗဟၼာဟူေသာ သုဂတိဘဝ၌ ျဖစ္ေစ၍ မေကာင္းေသာ အကုသိုလ္ကံမ်ားသည္ ငရဲ, တိရစၧာန္စေသာ ဒုဂၢတိဘဝ၌ ျဖစ္ေစသည္။ ဒုဂၢတိဘဝတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳရန္ အခြင့္အေရး အလြန္နည္းပါး၍ အပါယ္(အပါယ) ဘံု ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အပါယ္သားတို႔သည္ သုဂတိဘဝသို႔ ျပန္လည္ရရွိရန္ အလြန္ခက္ခဲသည္။ ရခဲလွေသာ လူ႕ဘဝ အခိုက္အတန္႔တြင္ ဒုဂၢတိအပါယ္ဘံုသို႔ မက်ေရာက္မိေစရန္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ျပဳျခင္း၊ ကုသုိလ္စိတ္ ေမြးျမဴျခင္းသည္ ဒုတိယအဆင့္ တမလြန္ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။

ဒုဂၢတိဘဝတြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ သုဂတိဘဝတြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဘဝဟူသမွ်သည္ ေမြးဖြားျခင္း၊ အုိျခင္း၊ ေသျခင္းေဘးတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ မိမိခ်စ္ႏွစ္သက္သူတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္း၊ မိမိ မႏွစ္သက္သူတို႔ႏွင့္ ဆံုဆည္းရျခင္းတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ညစ္ျခင္း၊ စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း၊ ပူေဆြးငိုေႂကြးရျခင္းစေသာ ဘဝဒုကၡတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ ခႏၶာရွိသ၍ ဆင္းရဲအေပါင္းတို႔ရွိေနၿပီး၊ ထပ္ဖန္တလည္းလည္း ျဖစ္ပ်က္ေနရေသာ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲေဘးႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာက ထိုခပ္သိမ္းေသာ ဒုကၡ၊ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္း ဇစ္ျမစ္၊ ဒုကၡ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာႏွင့္ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္း အက်င့္ဟူေသာ သစၥာေလးပါးအား ထုတ္ေဖာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ သစၥာတရားအား သိျမင္ကာ ဒုကၡခပ္သိမ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႔မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ အားထုတ္ျခင္းသည္ တတိယအဆင့္ သံသရာေဘးမွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။

ကိုးကြယ္ရာသံုးပါး (သရဏတၱယ)

“သမၼာသမၺဳေဒၶါ ဘဂ၀ါ၊ သြာကၡာေတာ ဘဂ၀တာ ဓေမၼာ၊ သုပၸဋိပၸေႏၷာ သံေဃာ” [မ.၁.၄၈၉ ၀ီမံသကသုတ္]

ပထမ ကိုးကြယ္ရာသည္ ေရွးယခင္က မၾကားဖူးခဲ့ၾကေသာ သစၥာေလးပါးတရားတို႔ကို မိမိကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း သိေတာ္မူေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ျဖစ္သည္။


ျမတ္စြာဘုရား ေကာင္းစြာ ၫႊန္ၾကားေဟာျပေတာ္မူခဲ့ေသာ မ်က္ေမွာက္အက်ိဳး၊ တမလြန္အက်ိဳး, နိဗၺာန္အက်ိဳးတို႔ကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္မည့္ တရားဓမၼတို႔သည္ ဒုတိယ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။ ဓမၼသည္ “မဂ္ေလးတန္, ဖိုလ္ေလးတန္, နိဗၺာန္, ပရိယတ္” ဟုရွိရာ မဂ္ ၄-ပါး, ဖိုလ္ ၄-ပါးႏွင့္ နိဗၺာန္ဟူေသာ ေလာကုတၱရာတရား ၉-ပါးတို႔သည္သာ ကိုးကြယ္ရာ သရဏဂံု အစစ္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သင္ယူ မွတ္သားရေသာ ပရိယတၱိတရားမ်ား, ပြားမ်ားအားထုတ္ရေသာ မဂၢင္ ၈-ပါး ပဋိပတၱိတရားတို႔၏ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္သည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္တရားတို႔ကိုလည္း အားကိုးအားထား ျပဳရပါသည္။

ဗုဒၶေဟာၾကားၫႊန္ျပခဲ့ေသာ ဓမၼတို႔အား ေကာင္းစြာ သင္ယူမွတ္သား၊ ေကာင္းစြာ က်င့္ႀကံပြားမ်ား၍ ဘုရားရွင္နည္းတူ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳေတာ္မူၾကေသာ တပည့္သား သံဃာေတာ္တို႔သည္ တတိယ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။ သံဃာေတာ္တို႔တြင္ “ယဒိဒံ စတၱာရိ ပုရိသာ ယုဂါနိ အ႒ပုရိသ ပုဂၢလာ…” ဟု သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တြင္လာသည့္ အတိုင္း၊ မဂ္၌ တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးပါး၊ ဖိုလ္၌ တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးပါးဟူသည့္ အျမင္ခ်င္းတူ, အက်င့္သီလခ်င္းတူညီၾကေသာ အရိယာသံဃာေတာ္တို႔သည္သာ ကိုးကြယ္ရာ သရဏဂံု အစစ္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမုတိသံဃာျဖစ္ေသာ ရဟန္းသံဃာတို႔သည္လည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမအား ေကာင္းမြန္စြာ ထိန္းသိမ္းလိုက္နာ က်င့္သံုးေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ အားကိုးအားထား ျပဳရပါသည္။

သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တြင္ “အႏုတၱရံ ပုညေခတၱံ” ဟု ေဟာၾကားထားသည့္ အတိုင္း သံဃာသည္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈတို႔ ျပဳရန္အတြက္ အႏိုင္းမဲ့ လယ္ေျမေကာင္းသဖြယ္ ျဖစ္သည္။ တစ္ခါက မိေထြးေတာ္ေဂါတမီသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုယ္တိုင္ ရက္လုပ္ထားေသာ သကၤန္းကို လွဴဒါန္းေသာအခါ ဗုဒၶက မိမိအား မလွဴပဲ သံဃာအား ေပးလွဴရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္းျခင္းထက္ သံဃာအဖြဲ႔အစည္းအား လွဴဒါန္းျခင္းသည္ အက်ိဳးပို၍ မ်ား၏။ ယုတ္စြအဆံုး အက်င့္သီလမရွိသည့္ ရဟန္းယုတ္ကိုပင္ျဖစ္ေစ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းအား ရည္မွန္း၍ သံဃိကဒါနေျမာက္ေအာင္ လွဴဒါန္းပါက အက်ိဳး ႀကီးမားသည္။ သံဃိကဒါနထက္ ေက်းဇူး ပိုမ်ားသည့္ မည္သည့္ ပုဂၢလိကဒါနမွ် မရွိဟု ေဟာၾကားထားပါသည္။ (မ.၃.၃၈ဝ၊ မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ဝိဘဂၤဝဂၢ၊ ဒကၡိဏဝိဘဂၤသုတ္)။

ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ျခင္း (သရဏဂမန)

သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ မိ႐ိုးဖလာ ထံုးတမ္း အစဥ္လာအရ “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ…” စသျဖင့္ ႐ြတ္ဆိုရျခင္း သက္သက္ မဟုတ္။ “ဂစၧာမိ - ဆည္းကပ္ပါ၏” ဆိုေသာစကားအတိုင္း ဆည္းကပ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ အားကိုး ခိုလႈံရျခင္း ျဖစ္သည္။ “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ…” စသျဖင့္ ႏႈတ္မွ ႐ြတ္ဆို႐ံု သက္သက္မွ်ျဖင့္ ထိုအားကိုးခိုလႈံရာသည္ မိမိထံသို႔ သူ႔အလိုလို ေရာက္လာမည္ မဟုတ္။ မိမိကို လာေရာက္ ကယ္မ မည္ မဟုတ္။ မိမိက ထိုအားကိုးခိုလႈံရာသို႔ ဆည္းကပ္ရန္ အားထုတ္ ရပါသည္။

တပၸသာဒတဂၢ႐ုတာဟိ ၀ိဟတ၀ိဒၶံသိတကိေလေသာ တပၸရာယဏတာကာရပၸ၀ေတၱာ အပရပၸစၥေယာ ၀ါ စိတၱဳပၸါေဒါ သရဏဂမနံ။ (ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာ)

သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္း (သို႔မဟုတ္ သရဏဂံု တည္ျခင္း) သည္ “ရတနာသံုးပါးအား ၾကည္ညိဳ ေလးစားျခင္းျဖင့္ စိတ္ညစ္ညဴးမႈတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ထားကာ ရတနာသံုးပါး၌သာ လဲေလ်ာင္းကိုးကြယ္သည့္ စိတ္ျဖစ္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ရတနာသံုးပါးမွ တပါး ကိုးစားရာ မရွိဟူသည့္ စိတ္ျဖစ္ျခင္း” ဟု အ႒ကထာတို႔က အဓိပၸါယ္ဖြင့္ေပးသည္။

သရဏဂံုတည္ျခင္းသည္ ၾကည္ညိဳျခင္း, ယံုၾကည္ျခင္းဟူေသာ သဒၶါတရားျဖင့္ အစျပဳရသည္။ ယံုၾကည္ျခင္းဟူေသာ ျမန္မာစကားတြင္ ယံုျခင္းႏွင့္ ၾကည္လင္ျခင္း အနက္အဓိပၸါယ္မ်ား ပါဝင္ေနသည္။ ရင္ထဲတြင္ လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနေသာ အခ်က္မ်ား ရွင္းလင္း၍ စိတ္ၾကည္လင္သြားကာ ယံုၾကည္မႈကိုရရွိေသာ သဒၶါတရားမ်ိဳး ျဖစ္သည္။

“အမိုက္အေမွာင္၌ ဆီမီးကို ေဆာင္ျပဘိသကဲ့သို႔၊ အရွင္ေဂါတမသည္ တရားေတာ္အား နည္းပရိယာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာျပေတာ္မူပါေပ၏။ ကၽြႏု္ပ္သည္ အရွင္ေဂါတမအား ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏။ တရားေတာ္ႏွင့္ သံဃာေတာ္အားလည္း ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ပါ၏” ဟု၍ ဗုဒၶေခတ္က သရဏဂံု ေဆာက္တည္ပံုကို နိကာယ္ ၅-ရပ္မွ သုတၱန္ အမ်ားအျပားတြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ, ၾကည္ညိဳမႈတို႔သည္ အေျခအျမစ္ကင္းမဲ့ေသာ သဒၶါတရားမဟုတ္ပဲ၊ နားလည္သိျမင္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ သဒၶါတရားျဖစ္သည္။ သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ “သဒၶါအရင္းခံေသာ သမၼာဒိ႒ိ” ျဖစ္သည္၊ ပုညကိရိယာဝတၳဳ ၁ဝ-ပါးမွ ဒိ႒ဳဇုကမၼအမႈျဖစ္သည္ဟု အ႒ကထာတို႔က ဖြင့္ဆိုၾကသည္။ မွန္ကန္ေသာအျမင္သည္ စိတ္၏ အညစ္အေၾကးမ်ား ကင္းစင္၍ရေသာ အျမင္ျဖစ္သည္။ ဆီမီးသည္ အမိုက္ေမွာင္ကို ပယ္သတ္ျခင္း, အမွန္ကိုျမင္ေစျခင္းဟူေသာ ကိစၥတို႔ကိုေဆာင္႐ြက္သကဲ့သို႔ သရဏဂံုတည္ျခင္းသည္ သမၼာဒိ႒ိ အျမင္ရျခင္း၊ စိတ္အညစ္အေၾကး ကိေလသာတို႔အား ပယ္သတ္ျခင္း ကိစၥတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။

တဖန္ ၾကည္ညိဳျခင္း (ပသာဒ)သည္ အ႐ိုေသျပဳျခင္း, ေလးစားျခင္း(ဂ႐ုတာ), ျမတ္ႏိုး, တန္ဖိုးထားျခင္းတို႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္။ ျဗဟၼာယုပုဏၰားသည္ မိမိ၏ လက္ဝဲပုခံုးထက္တြင္ ကိုယ္ဝတ္ကို စမၸယ္တင္ၿပီး ဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္အစံုအား ဦးခိုက္ကာ ႏႈတ္ခမ္းျဖင့္ နမ္း႐ိႈက္၊ လက္ျဖင့္ ပြတ္သပ္လွ်က္ ပ်ဝပ္အ႐ိုေသေပးခဲ့သည္ကို ျဗဟၼာယုသုတ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ (မဇၩိမပဏၰာသ၊ ျဗာဟၼဏဝဂ္၊ ျဗဟၼာယုသုတ္)။ ထို႔အတူပင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္သည္ပင္ မိမိ အ႐ိုအေသျပဳစရာ မိမိထက္ သီလ, သမာဓိ, ပညာအရာ သာလြန္ေသာ တစ္စံုတစ္ဦးမွ် မရွိသျဖင့္ “မိမိထိုးထြင္း၍ သိေသာ တရားေတာ္ကိုပင္ အ႐ိုအေသ အေလးအျမတ္ အမွီသဟဲျပဳ၍ ေန႔အံ့” ဟု ႀကံစည္ခဲ့သည္။ (သံ.၁.၁၇၃၊ သဂၢါထာဝဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ ျဗဟၼသံယုတ္၊ ဂါရဝသုတၱံ)

ပုဂၢိဳလ္အား ျဖစ္ေစ, ဓမၼအား ျဖစ္ေစ ႐ိုေသေလးစားျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈထက္ ဓမၼအေပၚ ကိုးကြယ္မႈကသာ ပို၍ အေရးႀကီး၏။ ေရာဂါ အသည္းသန္ျဖစ္၍ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ကာ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေျမာ္ အ႐ိုအေသေပးရန္ မစြမ္းႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ စိတ္ဆင္းရဲေနေသာ ဝကၠလိမေထရ္အား “ဝကၠလိ… ဤအပုတ္ေကာင္ကို ဖူးျမင္ရျခင္းျဖင့္ သင့္တြင္ အဘယ္ အက်ိဳး ရွိပါအံ့နည္း။ တရားကိုျမင္သူသည္ ငါဘုရားကို ျမင္၏။ ငါဘုရားကို ျမင္သူသည္ တရားကိုျမင္၏” ဟု ေဟာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ (သံ.၃.၈၇၊ ခႏၶဝဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရဝဂ္၊ ဝကၠလိသုတၱံ)

ထို႔အျပင္ အေျခအျမစ္ ကင္းမဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ, ဝါဒေရး ကိုးကြယ္မႈမ်ားသည္ကား မသင့္ေလ်ာ္။ ဗုဒၶသည္ ရဟန္းတို႔အား သမၼာသမၺဳဒၶအစစ္ ဟုတ္, မဟုတ္ကိုပင္ စိစစ္စူးစမ္းရန္ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ ကိုယ္ႏႈတ္ အက်င့္သီလတို႔ အျပစ္ကင္း ျဖဴစင္၏ေလာ၊ ထိုသို႔ အျပစ္ကင္းျဖဴစင္မႈသည္ ခဏတျဖဳတ္ေလာ, ရည္ရွည္ တည္ၿမဲပါသေလာ၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားမႈတို႔ေၾကာင့္ အျပစ္အနာဆာတို႔ တိမ္ျမဳတ္ ေမွးမွိန္၍ ေနသေလာ၊ ကာမဂုဏ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕မႈေၾကာင့္ေလာ, အမွန္တကယ္ တပ္မက္မႈကင္း၍ေလာ စသျဖင့္ စူးစမ္း စစ္ေဆးသင့္သည္။ ထိုသို႔ စူးစမ္းစစ္ေဆးၿပီးမွ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ တရားနာၾကားရမည္။ ကိုယ္တိုင္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရမည္။ အခ်ိဳ႕တရားတို႔ကို (အထိုက္အေလ်ာက္) ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိေသာအခါတြင္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားရွင္ အစစ္ ျဖစ္သည္ဟု ၾကည္ညိဳျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသုိ႔ေသာ ယံုၾကည္ျခင္းသည္သာ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈပါေသာ သဒၶါတရား (အာကာရဝတီ သဒၶါ)၊ ဒႆနအျမင္ကို အေျခခံေသာ သဒၶါတရား (ဒႆနမူလိကာ သဒၶါ - ေသာတာပတၱိမဂ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ သဒၶါတရားကို ဆိုလိုသည္) ျဖစ္၍ ခိုင္ၿမဲသည္ဟု ဝီမံသကသုတ္တြင္ ေဟာၾကားထားသည္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမကဝဂ္၊ ဝီမံသကသုတ္)

ထို႔ေၾကာင့္ ဓမၼအား ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ အားထုတ္ျခင္းသည္ သရဏဂံုတည္ျခင္းအရာတြင္ ပဓာနက်သည္။ “ဘုရား, တရား, သံဃာ” ဟူေသာ သရဏဂံုသံုးပါးအား ဆည္းကပျ္ခင္းအား အစထား၍ တရားဓမၼတို႔ကို က်င့္ႀကံပြားမ်ားကာ နိဗၺာန္အား မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္မွ ေဘးကင္းရာ အစစ္သို႔ ေရာက္သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုေဘးကင္းရာသို႔ ေရာက္ေစႏိုင္မည့္ လမ္းကို ၫႊန္ျပသူသာ ျဖစ္သည္။ အရိယာသံဃာတို႔သည္လည္း ျမတ္စြာဘုရား ၫႊန္ၾကားေဟာျပေတာ္မူေသာ တရားေတာ္တို႔ကို ေကာင္းစြာလုိက္နာ က်င့္ႀကံ၍ ေဘးကင္းရာနိဗၺာန္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူၾကသည့္ သာဓက စံျပ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သည္။ ေဘးကင္းရာအစစ္သို႔ ေရာက္ရန္ကား တရားဓမၼကို ကိုယ္တိုင္ လိုက္နာ က်င့္ႀကံၾကရမည္ ျဖစ္သည္။

… အတၱဒီပါ ၀ိဟရထ အတၱသရဏာ အနညသရဏာ, ဓမၼဒီပါ ဓမၼသရဏာ အနညသရဏာ (ဒီ.၂.၁၆၅၊ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂၢ၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္)

ပရိနိဗၺာန္ ျပဳကာနီးတြင္ ျမတ္စြာဘုရားက “… မိမိကိုယ္ မိမိ ကၽြန္းသဖြယ္ျပဳကာ အျခားတပါးအား ကိုးကြယ္ရာ မျပဳပဲ မိမိကို ကိုးကြယ္ရာ ျပဳ၍ ေနၾကကုန္ေလာ့။ ဓမၼအား ကၽြန္းသဖြယ္ျပဳကာ အျခားတပါးအား ကိုးကြယ္မႈ မျပဳပဲ ဓမၼကို ကိုးကြယ္ရာ ျပဳ၍ ေနၾကကုန္ေလာ့” ဟု မွာၾကားခဲ့သည္။

ထိုသို႔ မိမိကို မိမိအားကိုး၍ တရားဓမၼအား က်င့္ႀကံပြားမ်ားကာ ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္း၍ သိပါက “ဘုရား, တရား, သံဃာ” အေပၚ၌ ထားေသာ သဒၶါတရားသည္ ပိုမိုခိုင္ၿမဲလာသည္။ မိစၧာဒိ႒ိအျမင္တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ပယ္သတ္၍ ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ေသာအခါတြင္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ၾကည္ညိဳေသာ သဒၶါတရားသည္ မတုန္မလႈပ္ခိုင္ၿမဲေသာ ၾကည္ညိဳမႈ (အေဝစၥပသာဒ) ျဖစ္သြားသည္။ “ရတနာသံုးပါးမွ အပ ကိုးကြယ္ရာ မရွိ” (အပရပစၥယ) ဟူေသာ စိတ္သည္ မပ်က္စီးေတာ့။ အပါယ္ ဒုဂၢတိဘံုသို႔ က်ေရာက္မည့္ ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္၍ လဲေလ်ာင္းနားခိုရာ (ပရာယဏ) အစစ္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။

ဧရာ (မႏၲေလး)

စာၫႊန္း။

၁။ ဒီဃနိကာယ္၊ သီလကၡႏၶ၀ဂ္၊ သာမညဖလသုတ္၊ သရဏဂမန အဖြင့္အ႒ကထာႏွင့္ ခုဒၵကပါဌ သရဏတၱယ အဖြင့္အ႒ကထာ
၂။ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္
၃။ မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမက၀ဂ္၊ ၀ီမံသကသုတ္
၄။ မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ ျဗာဟၼဏ၀ဂ္၊ ျဗဟၼာယုသုတ္
၅။ မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ ဒကၡိဏ၀ိဘဂၤသုတ္
၆။ သံယုတၱနိကာယ္၊ သဂၢါထာ၀ဂၢသံယုတ္၊ ျဗဟၼသံယုတ္၊ ဂါရ၀သုတ္
၇။ သံယုတၱနိကာယ္၊ ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ ၀ကၠလိသုတ္
၈။ ခုဒၵကနိကာယ္၊ ဓမၼပဒ၊ ဗုဒၶ၀ဂ္၊ ဂါထာအမွတ္ ၁၈၈ မွ ၁၉၂
၉။ Going for Refuges & Taking the Precepts by Bhikkhu Bodhi, BPS, 1981.
၁၀။ Threefold Refuges by Nyanaponika Thers, The Wheel Publication No. 76, BPS, 1983.

မာယာတသိန္း

အခုတေလာ ဘေလာ့ဂ္ေတြမွာ ဟိုကခ်စ္ ဒီကခ်စ္နဲ႔ တဖ်စ္ဖ်စ္ ျမည္ေနၾကလို႔ သူမ်ားခ်စ္သလို မခ်စ္ႏိုင္ ေမ်ာက္အိုႀကီးလို မႈိင္ေနသူတေယာက္ ကပ္ဖ်က္ရပ္ဖ်က္ လုပ္လိုက္ပါတယ္။ မည္သူတဦးတေယာက္ကိုမွ် ရည္ရြယ္လိုျခင္း အလ်ဥ္းမရွိပါ။ (ပံု - မာယာတသိန္း)
*****

မပူမေလာင္ ေႏြးေႏြး
ထမင္းေပါင္းေလး
စားမလားကြယ္

က်ိဳက္ကိ်ဳက္ဆူ ပူပူခပ္
ေရေႏြးၾကမ္းလည္း
ပါပါတယ္

ေနာက္ၿပီးရင္…

ခ်ိဳမလိုလို စိမ့္စိမ့္
အိုက္စကရင္ေလး
ေကၽြးပါ့မယ္

မခိ်ဳမခ်ဥ္ ၿပံဳးၿပံဳး
စေတာ္ဘယ္ရီေလး
ၿမံဳ႕ဦးရယ္

ေလေျပရယ္ ေအးေအး
ယပ္ေတာင္ေလးနဲ႔
ခတ္ေပးမယ္

ဒါေပမဲ့
ေက်းဇူးျပဳၿပီး
အခ်စ္အခ်စ္လို႔ေတာ့
တဖ်စ္ဖ်စ္
မျမည္ေလနဲ႔…
ဟိုးးး က
လက္ပံအို ပင္ယံထိပ္
မမွီႏိုင္ေအာင္
ခ်ိတ္ထားတယ္။ ။

ေရခ်မ္း ေရစင္

ဖ၀ါးက လက္ႏွစ္လံုး
ပုခံုးက လက္ႏွစ္သစ္
အတစ္အတစ္ အရစ္အရစ္
လက္သလံုးနဲ႔ ေျခသလံုးေလးေတြ
ခဲလို႔သာ ထားလိုက္ခ်င္ရဲ႕။

နမ္းရက္ပါဘု
ပါးမို႔မို႔ နဖူးျပင္
သားလွ ေရႊစင္
ေအာင့္ကာသာ
ရင္၀ယ္ေထြးရတယ္
ေမ့သည္းဘ၀င္။

ေမြးေမေလ
အခက္ေပြေတာ့လို႔
ဘြတ္ဘြတ္နဲ႔ ႐ွဴးရွဴးေတြ
ၿပိဳင္ဘက္ကင္းေအာင္ပ
ေမ့သားေမာင္ ညစ္ေပပြဲမွာ
ဗြက္ၾကမ္းေလတယ္။

ေအာ္ သားရယ္
အပူေလာင္တတ္တယ္ကြဲ႔
သုတ္သင္ကာ မယ္မယ္ေဆးပါ့မယ္
တဆိတ္ေတာ့ ကိုယ္ေတာ္
ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနပါ
လူးလူးလွိမ့္ တခစ္ခစ္ရယ္
စိန္ေခၚသည့္ႏွယ္။

လာ..လာေလ့
ဟာသြားတဲ့ မင္းဗိုက္
အျပည့္ အႀကိဳက္သာ ၀ိုက္ေတာ့
ပန္းၾကာငံု ရင္ခြင္အပ္ပါလို႔
ႏို႔ညွီနံ႔ေလး မစို႔မပို႔
၀ိုင္အိုလက္နဲ႕ မခို႔တ႐ို႕
ေျခဖမိုးေလး ဆုတ္ေျခနယ္
မ်က္ခြံကေလးေမွးစဥ္းလြယ္
ခ်ိဳခ်ိဳေတြကို လိႈင္လိႈင္ေပး
လက္ဖမိုးေလး ငံုကာေမႊး။
အို ေအ ေအ့ ေအး။ ။

ဆို က ေရး တီး ႏွင့္ အေမေပးတဲ့လက္ေဆာင္

imaginarycloudsno2 မွဆို၊ က၊ ေရး၊ တီး အေၾကာင္းေရးပါ ဟု ဆိုဖူးသည္။

ဆို၊ က၊ ေရး၊ တီးသည္ အႏုပညာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤဘ၀တြင္ အႏုပညာႏွင့္ နီးစပ္ခြင့္ မရခဲ့ပါ။ ေလ့လာ ဆည္းပူးခြင့္ မရခဲ့ပါ။ ဘ၀ခရီးလမ္းတေလွ်ာက္ မွတ္မွတ္ရရ ႀကံဳဖူးခဲ့သည္မ်ားကို အႏုပညာႏွင့္ အတင္းကာေရာ ဆက္စပ္လိုက္ပါဦးမည္။

က်မဂါ၀န္ကေလး ၀တ္ေသာအရြယ္တြင္ ကိုႀကီးက ညတိုင္လွ်င္ အိမ္အေပၚထပ္၀ရံတာတြင္ ကုလားထိုင္ေပၚထိုင္၍ ဂစ္တာ တေဒါင္ေဒါင္လုပ္ပါသည္။ “သီတာလာ သီခ်င္းဆို” ဟုေခၚလွ်င္ ၀မ္းသာအားရ အေျပးကေလးသြားၿပီး သူ႔အနား က်ံဳ႕က်ံဳ႕ေလးထိုင္ကာ
သစ္ပင္ေပၚမွာ ထိုင္ေနတဲ့ ေတာက္တဲ့ေတာက္တဲ့
မိုးေလ၀သ ေဟာတတ္တဲ့ ေတာက္တဲ့ေတာက္တဲ့
အို…ေအာ္လိုက္စမ္းပါ…၀ို
၀ိုလား မင္းလား ေလလား မိုးလား ေတာက္တဲ့ အို ေတာက္တဲ့ (မွတ္မိသည့္ အတိုင္း ျပန္ေရးပါသည္။)

Kookaburra – Nursery Rhymehttps://www.youtube.com/watch?v=9V8r52_uWhA

ဟု ဆိုရပါသည္။ ကိုႀကီး၏ ဂစ္တာလက္သံႏွင့္ျဖစ္ပါသည္။
ကိုႀကီးက “ထ ဟန္ပါလုပ္”ဟု ဆိုလိုက္လွ်င္ ဒီသီခ်င္းကိုပင္ ဟန္ႏွင့္ပန္ႏွင့္ တေက်ာ့ျပန္ရျပန္ပါသည္။
သီခ်င္းဆံုးသြားေသာ္လည္း ကိုႀကီးက ဂစ္တာကို ဆက္တီးေနပါေသးလွ်င္ ၿငိမ္ၿပီး နားေထာင္ေနမိပါသည္။
ကိုႀကီးက “သြားေတာ့” လို႔ ေျပာလိုက္မွ ခါခါ ခါခါႏွင့္ ထေျပးပါေတာ့သည္။

အိမ္မွာ ကစလ(အႀကီးစား စက္မႈလုပ္ငန္း)ထုတ္ ေရဒီယို တလံုးရွိပါသည္။ နားေထာင္သင့္သေလာက္ နားေထာင္ခဲ့ပါသည္။ က်မအလယ္တန္းေက်ာင္းသူျဖစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ ကိုႀကီးက National ကက္ဆက္အမဲေရာင္ေလးတလံုး ၀ယ္လာပါသည္။ ႏွစ္ေထာင့္ေလးရာ(က်ပ္)ေတာင္ ေပးရသည္ဟု ဆိုပါသည္။ “႐ို႐ိုေသေသ ကိုင္ရမည္” ဟု က်မတို႔ ေမာင္ႏွမေတြ အားလံုးကို ေျပာထား၍ ညီအမေတြ တေယာက္တလွည့္ ထိုကက္ဆက္ေလးကို ဖုန္သုတ္ၾကပါသည္။ တခါတရံ ကက္ဆက္ေလးမွာ တေန႔ထဲ ႏွစ္ခါ သံုးခါ ဖုန္သုတ္ခံခဲ့ရပါသည္။ အကိုေတြက သူတို႔ ႏွစ္သက္ရာ အေခြေတြ ၀ယ္လာတတ္ပါသည္။ ကိုႀကီးက ေက်ာ္ဟိန္း၊ သန္းႏိုင္၊ စိုးပိုင္၊ ဘိုဘိုဟန္… ကိုလတ္က ေဇာ္၀မ္း၊ စိုင္းထီးဆိုင္၊ စိုင္းဆိုင္ေမာ့၊ ခြန္သန္းထြန္း၊ ကံေကာ္ေတာမ်ိဳးေအာင္… ကိုေလးက ကိုင္ဇာ၊ ေမဆြိ စသျဖင့္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။ (သူတို႔ နားေထာင္တဲ့ သီခ်င္းေတြက သူတို႔စ႐ိုက္ကို ေျပာျပေနၾကတယ္။ ကိုႀကီးက ေဟာ့ေရွာ့၊ ကိုလတ္က လူေအး၊ ကိုေလးကေတာ့ ၾကားထဲ ထားလိုက္ပါေတာ့)

ကက္ဆက္ ၀ယ္လာသည့္ေန႔မွာပင္ အေဖက ကိုႀကီးကို အျပစ္ေျပာပါသည္။ “မင္းတို႔ဟာ ဆူညံဆူညံေတြကြာ နားမခံသာပါဘူး” ဟူ၍။ သို႔ပါေသာေၾကာင့္ အေဖအိမ္မွာရွိလွ်င္ က်မတို႔ ကက္ဆက္မဖြင့္ရပါ။ သူအျပင္သြားခ်ိန္မွ ဖြင့္ရပါသည္။ အေဖျပန္လာၿပီ ဆိုပါက လမ္းထိပ္မွ ‘ပြမ္’ဆိုေသာ ကားဟြန္းသံၾကားရၿပီ ဆိုသည္ႏွင့္ နီးရာလူက ကက္ဆက္ကို ‘ေဒါက္’ ကနဲ ပိတ္ၿပီးသား ျဖစ္ပါသည္။ တခါတရံမူလည္း အေဖ့ အရိပ္အေယာင္ ျမင္လိုက္သူ တေယာက္ေယာက္က “ဂ်ိန္းစဘြန္း လာၿပီေဟ့” ဟု ကက္ဆက္ပိတ္ရန္ လွမ္းအခ်က္ေပးရသည္မ်ားလည္းရွိပါသည္။ ဂီတႏွင့္ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ နီးစပ္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းအရ က်မတို႔အိမ္တြင္ National ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ကက္ဆက္ေခြ ႏွစ္ေခြထည့္၍ရေသာ ကက္ဆက္လတ္တခု ရွိလာခဲ့ျပန္ပါသည္။ က်မရွစ္တန္းတြင္ ပထ၀ီ၀င္ဘာသာ၌ ဂရပ္ဖ္ ဆြဲျခင္းကို စတင္သင္ၾကားရပါသည္။ အလြန္စိတ္၀င္စားခဲ့ပါသည္။ တညမွာေတာ့ က်မ ဂရပ္ဆြဲျခင္း သင္ခန္းစာမ်ားကို ျပန္လည္ေလ့က်င့္ေနခဲ့ပါသည္။ တအိမ္လံုးလည္း အိပ္ေနၾကၿပီျဖစ္၍ အခန္းေလးထဲတြင္ ႏွစ္ေပမီးေခ်ာင္းေလးထြန္းၿပီး တေယာက္ထဲရွိေနခဲ့ပါသည္။ ပ်င္းပ်င္းရွိလာ၍ ကက္ဆက္ထဲသို႔ အနားရွိ ကက္ဆက္ေခြတခု ေကာက္ထည့္ဖြင့္လိုက္ပါေသးသည္။ စာ၌ အာ႐ံုအျပည့္၀င္စားေနစဥ္ ဘာသံမွန္းမသိသည့္ အသံႀကီးထြက္ေပၚလာရာ က်မအလြန္ပင္ လန္႔ဖ်န႔္သြားၿပီး ေဘးဘီ၀ဲယာ အေမွာင္ထုထဲသို႔ မ၀ံမရဲ လွည့္ပတ္ ၾကည့္႐ႈမိပါသည္။ က်မ၏ အသိစိတ္အာ႐ံုမ်ား ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ခ်ိန္တြင္ေတာ့ ၿပံဳးစိစိႏွင့္ ရယ္ခ်င္ပတ္ကိ်ျဖစ္ေနၿပီး ထိုညအဖို႔ စာၾကည့္ျခင္းကိုလည္း ရပ္နားလိုက္ပါေတာ့သည္။

က်မကို လိပ္ျပာလြင့္သြားေစေသာ အသံမွာ ကက္ဆက္မွ ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ၿပီး ေဆးေက်ာင္းသား ကိုေလး သူတို႔ေက်ာင္း Annual Dinner ၌ စင္ေပၚတက္ကဲရန္ ေလ့က်င့္ အသံသြင္းထားေသာ ဆိုင္းမပါ ဗံုမပါ သံုးရာသီ ေတးသံသာပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ေနာက္ေန႔၌ ျဖစ္ေၾကာင္းရယ္ကုန္စင္ကို ဗိုလ္ပံုအလယ္၌ ေျပာျပရင္း တခြိခြိရယ္ေလရာ ကိုေလးက “ငါ့အသံကိုမ်ား..” ဆုိၿပီးက်မကို မ်က္ေစာင္းေတြ ထိုးပါသည္။ ကိုေလးသည္ သူစိတ္ေပါက္လာပါက သူ၏ ျပဴး၍ေမွးေသာ မ်က္လံုးႀကီးျဖင့္ မ်က္ေစာင္းေတြ ပစ္ျပက္ထိုးတတ္ပါသည္။ ထို႔ထက္ပို၍လည္း သူ စိတ္မဆိုးတတ္ပါ။ စိတ္ဆတ္၍ ေဒါသႀကီးေသာ အကိုႏွစ္ေယာက္ဆီမွ စိတ္ဆိုးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူေလ့လာ ဆည္းပူးတတ္ေျမာက္ထားျခင္း မိုင္ကုန္ ျဖစ္ပါသည္။ (တကယ္တန္းမွာ သူ႔ခမ်ာ စင္ေပၚမတက္ခဲ့ရရွာပါ။ ပထမအဆင့္ လူေရြးပြဲမွာပင္ တီး၀ိုင္းက တီးေနတာ တပိုဒ္ဆံုးသြားၿပီ သူက ဘယ္ေနရာက စ၀င္ရမွန္းမသိ၍ အစမ္းပင္ မဆိုခဲ့ရပါဟု ေနာင္ အေတာ္ၾကာမွ က်မတို႔က ေမးလာ၍ မခ်ိဳမခ်ဥ္ ၿပံဳးၿဖီးၿဖီးျဖင့္ ေျပာျပပါသည္။ သံုးရာသီ သီခ်င္းၾကားတိုင္း က်မတို႔ ေမာင္ႏွမေတြ တေယာက္မ်က္ႏွာ တေယာက္ၾကည့္မိေစသည့္ အမွတ္တရ တခုျဖစ္ပါသည္။ သူမွ စင္ေပၚမတတ္ခဲ့ရသလားဆိုလွ်င္ ၇ေယာက္ႀကီးမ်ားေတာင္ရွိေသာ္လည္း တဦးတေယာက္မွ်ပင္ ပြဲ၀င္ခဲ့ရဖူးျခင္းမရွိခဲ့ပါ။)

က်မ တကၠသိုလ္ တက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေက်ာင္းမ်ားပိတ္ထားေသာ တခိ်န္တြင္ ရန္ပံုေငြ စတိတ္ရိႈးပြဲ လက္မွတ္ အိမ္တိုင္ယာေရာက္ မ၀ယ္မေနရ လာေရာင္းေလသည္။ မျဖစ္မေနမို႔ လက္မွတ္တေစာင္ကို ငါးရာက်ပ္ႏွင့္ ၀ယ္ထားလိုက္ရပါသည္။ က်မတို႔မွာ ေမာင္ႏွမေတြမ်ား၍ ထိုသို႔ ေစ်းႀကီးေပးမွ ၾကည့္ခြင့္ရေသာ စတိတ္႐ိႈးပြဲမ်ိဳးကို ႐ံုအျပင္မွ ခဏတျဖဳတ္ မတ္တပ္ရပ္သာ ၾကည့္ဖူးပါသည္။ ဗလာပြဲမ်ားဆိုလွ်င္ေတာ့ တက္ညီလက္ညီရွိၾကပါသည္။ ပဲြရက္ေန႔က်လာေတာ့ တအံုတမႀကီးနဲ႔ လက္မွတ္တေစာင္ ဘယ္လိုၾကည့္မလဲ..လက္မွတ္ေလးမွာအလိုအေလ်ာက္ အဆံုးခံရဖြယ္သာရွိပါသည္။ က်န္သူမ်ားကား မလႈပ္ၾကပါ။ စပ္စလူးက်မသာ လႈပ္ပါတယ္။ “ႏွေမ်ာစရာႀကီး သီတာၾကည့္ခ်င္တယ္။ သီတာတို႔ဆီ လက္မွတ္ေရာင္းၿပီး ဟိုဘက္လမ္းဆက္ေရာင္းတာဆိုေတာ့ ဟိုဘက္လမ္းက သီတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း လာၾကည့္မွာပဲဟာ” ဟူ၍ လုပ္ဇတ္ခင္းကာ သိုသိုသိပ္သိပ္ ပူဆာသျဖင့္ ကိုလတ္က လိုက္ပို႔ပါသည္။ Honda Super Cub ေရႊေရာင္ ဆိုင္ကယ္ေလးႏွင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ပြဲလုပ္သည့္ေနရာကို အေသအခ်ာမမွတ္မိေတာ့ပါ။ အသြားလမ္းမွာ ဆိုင္ကယ္ဘီး၀င္ဖာရသည္ကိုေတာ့ မွတ္မိပါသည္။ ကန္ေတာ္ေလးဘက္ဟု ထင္ပါသည္။ ႐ံုေရွ႕ေရာက္ေတာ့ “ည ၁နာရီ ငါလာႀကိဳမယ္ ဒီ႐ံုေရွ႕ကပဲေစာင့္ ဘယ္မွေလွ်ာက္မသြားနဲ႔” ဟု မွာခဲ့ၿပီး ထြက္သြားပါေတာ့သည္။

က်ဴဖ်ာထရံေတြ ကာထားေသာ ဖုန္တေသာေသာထေနသည့္ ပြဲ႐ံုထဲ တေယာက္ထဲ၀င္သြားရဲျခင္းသည္ အေပ်ာ္ၾကဴးေသာ လူငယ္တဦး၏ တက္ႂကြရႊင္လန္းျခင္းမဟုတ္သလို၊ တကိုယ္ေတာ္ မိုက္႐ူးရဲျခင္းလည္း မဟုတ္မွန္း ကိုယ္တိုင္သိေနခဲ့ပါသည္။ ထိုင္ခံုေနရာရွာေတာ့ ေနရာက ေနာက္နားေတာ္ေတာ္ေရာက္သည္။ ထိုင္ခံုမ်ားမွာ သစ္သားေခါက္ကုလားထိုင္မ်ား ျဖစ္ကာ တခံုႏွင့္တခံု ႀကိဳးမ်ားျဖင့္ တြဲသီထားပါသည္။ ပြဲခင္းထဲ ေရာက္ခ်ိန္၌ အလင္းေရာင္လက္က်န္ရွိေသးၿပီး ေဘးခံုမ်ားတြင္ လူေရာက္မလာေသး။ ညေမွာင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ကိုယ့္ေဘးကို ဘယ္လိုလူေတြမ်ားေရာက္လာေလမလဲဟု စိုးလြင္လြင္သီခ်င္းလို တိုးတိတ္စိုးထိတ္ ေၾကာက္ေနပါၿပီ။ အခိ်န္က်လာေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို မိန္းမေဖာ္မ်ားက ေရာက္မလာ၊ ေကာင္ေလးမ်ားေရာက္လာသည္။ ဒန္တန္႔တန္။ သို႔ေသာ္…မေနႏိုင္ မထိုင္ႏိုင္ေတာ့ေသာ ကိုယ္ကပင္ ဦးေအာင္ "ဒီေနရာလက္မွတ္ေတြက အန္တီျမတို႔ကို ေရာင္းထားတာ မဟုတ္လား" စကားစလိုက္သည္ႏွင့္ "ဟုတ္ပါတယ္ သူတို႔မအားလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို သြားၾကည့္ၾကဆိုၿပီး လက္မွတ္သံုးေစာင္ေပးလိုက္တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေအာင္မဂၤလာေက်ာင္းက ေက်ာင္းသားေတြပါ" ဟု ဆိုလိုက္ေသာအခါ က်မရင္ထဲမွ "ေဟး" ဟုပင္ ေအာ္လိုက္မိပါေတာ့သည္။ က်မမိဘမ်ား ဆြမ္း၀တ္ျပဳေနေသာ ေအာင္မဂၤလာ စာသင္တိုက္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ က်မကို ထိဖို႔တို႔ဖို႔ မဆိုထားႏွင့္ အကယ္၍ အႏၲရာယ္ တစံုတရာ က်ေရာက္လာလွ်င္ပင္ က်မအား အသက္ေပး၍ ကာကြယ္ၾကမည့္သူမ်ားေပဟု စိတ္ထဲမွ ယံုၾကည္မိ၍ ျဖစ္ပါသည္။ (လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္က ယဥ္ေက်းမႈကို တေလးတစား ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းမွ်သာ)

ပြဲစေတာ့ စင္ကို မျမင္ရေတာ့ပါ။ က်မလည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ တန္းတူညီတူ ထိုင္ခံုေပၚတက္ မတ္တပ္ရပ္ ၾကည့္ရပါေတာ့သည္။ မွတ္မွတ္ရရ စိုးသူ စင္ေပၚေရာက္သည္ ဆိုလွ်င္ပင္ တေနရာမွ ႐ုန္း႐ုန္း ရုန္း႐ုန္းထျဖစ္ပါသည္။ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ျဖစ္သည့္ ရန္ျဖစ္ၾကသည္ဟူေသာ စကား ပရိသတ္ေတြက လက္ဆင့္ကမ္းယူလာသည္။ ကိုစိုးသူကေတာ့ ပြဲဆူေအာင္လုပ္ေလၿပီဟု အူတူတူအတတ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူက်မပင္ တန္းသိေလသည္။ ခဏႏွင့္ ၿငိမ္သြားသည္။ ကိုစိုးသူလည္း သီခ်င္းေတြ ဆက္ဆိုေနသည္။ ေနာက္ဘယ္သူေတြ ဆိုေလသလဲ မမွတ္မိေတာ့ပါ။

က်မလည္း ေညာင္းရင္ ထိုင္လိုက္၊ ၾကည့္ခ်င္လာရင္ ခံုေပၚတက္လိုက္ႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္း ယူေနပါသည္။ စိုးလြင္လြင္ဟု ေက်ညာလိုက္ခ်ိန္မွာေတာ့ ထိုင္ခံုေပၚမွာ အပီအျပင္ရပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္က လူမ်ားကိုလည္း အားမနာႏိုင္ေတာ့ပါ။ ကိုစိုးလြင္လြင္ သီခ်င္းေတြ အမ်ားႀကီးျဖင့္ အၾကာႀကီး ေဖ်ာ္ေျဖပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဘာမူးသလဲေတာ့မသိ ယိုင္ထိုးေနပါသည္။ သူနဲ႔ အၿပိဳင္ယိုင္ေနၾကေသာ ေကာင္ေလးေတြကလည္း စင္ေပၚတက္ ၂၀၀တန္ေတြ သူ႔ပါးစပ္ထဲထည့္ ဆုခ်ၾကပါသည္။ ဘယ္လိုႀကီးလည္း ထူးဆန္းေထြလာေတြပါလား ဟူေသာ ခံစားမႈကိုရေစပါသည္။ (ထိုေခတ္အခါက ပြဲၾကည့္လာသူ ပရိသတ္မွာ မီးေရာင္ထိုးထားေသာစင္ေပၚသည္ မိမိႏွင့္မဆိုင္ေသာ ကန္႔သတ္နယ္ေျမ အျဖစ္သာ နားလည္ၾကပါသည္။) တီး၀ိုင္းက သူဆိုပါမည္ဟု ေက်ျငာလိုက္ေသာ သီခ်င္းကို တီးေနၿပီ သူက ၀င္ရမည့္ေနရာမွာ မ၀င္ေသး ဆိုခ်င္သည့္ေနရာက ထဆိုသည္။ တီးေနသူေတြ မ်က္ႏွာေတြ ႐ႈံမဲ့ကာ သူဆိုေသာေနရာက တေရာေသာပါးလိုက္တီးရသည္။ က်မ မခံစားႏိုင္ေတာ့ပါ။ ညဥ့္နက္လာသည္ႏွင့္အမွ် နာရီ အေတာ္ၾကာ အာ႐ံုျပင္းျပင္းေတြကို တလစပ္ ျမည္းစမ္းေနေတာ့ လူလည္း ငိုင္စျပဳလာပါၿပီ။ နာရီၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၁နာရီထိုးဖို႔ ၁၅မိနစ္အလို…ပြဲခင္းထဲကေန ထြက္လာလိုက္ေတာ့သည္။ ႐ံုေရွ႕ေရာက္ေတာ့ ကိုလတ္ကေရာက္ေနၿပီ။ ဆိုင္ကယ္ေနာက္ခံုေလးက ထိုင္လိုက္လာရင္း ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္ အိမ္ျပန္လာၾကေတာ့ (စိုးလြင္လြင္ သီခ်င္း ထဲကလို မင္းဆံႏြယ္ေတြ ေတာင္ပံျဖန္႔စရာ ဆံႏြယ္ေတြေတာ့ မရွိပါ။) နားႏွစ္ဖက္မွာ ၀တ္ထားတဲ့ နားစြဲအရွည္ႀကီးကေတာ့ ေလထဲမွာ ၀ဲလို႔

ဒီပို႔စ္မွာေတာ့ ဆို ႏွင့္ ပတ္သက္သည္မ်ားသာ၊ က ကိုေတာ့ သည္မွာ ႐ႈစားႏိုင္ပါသည္။ ေရး တာေတြကေတာ့ ဘေလာ့ေပၚမွာ ကေပါက္တိ ကေပါက္ခ်ာ၊ တီး ကေတာ့ ေစာင္းႀကီးပိုက္႐ိုက္ထားသည့္ ဓာတ္ပံု ကိုယ္နဲ႔ အတူရွိမေနေတာ့၍ မႂကြားႏိုင္ေတာ့ပါ။
(က်မ ၁၆ႏွစ္မတုန္းက အိမ္မွာအလွထားသည္ဟုပင္္ မဆိုႏိုင္သည့္ ဖုန္အလိမ္းလိမ္းတက္ေနသည့္ ေစာင္းႀကီးကို သူ႔ဟာသူ ဖုန္သုတ္ယူလာၿပီး၊ ဒီလိုထိုင္ ဒီလိုပိုက္ လက္ကို ဒီလိုထားရတယ္ဟဲ့ ဆိုၿပီး ကိုေလး ႐ိုက္ေပးထားေသာ ဓာတ္ပံုျဖစ္ပါသည္။)

မႀကီး အေၾကာင္းေရးၿပီး အေႂကြးက်န္ေနသည့္ အကိုသံုးေယာက္အေၾကာင္း ကို ေရးမိလ်က္သားလည္း ျဖစ္သြားပါသည္။

သားႀကီး ၁၁ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔ (August 17)အတြက္ ေမေမေပးထားၿပီးသားအေကာင္းဆံုးလက္ေဆာင္ ညီေလးနဲ႔ အတူ တြဲညွပ္ေပးခ်င္တဲ့ လက္ေဆာင္တခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

(လူဆိုတာ ေျခာက္ျပစ္ကင္း သဲလဲစင္မဟုတ္၊ အမွားႏွင့္မကင္းၾကပါ။ သည္းခံခြင့္လႊတ္အနစ္နာခံစိတ္မ်ားျဖင့္ ေသြးရင္းသားရင္း ေမာင္ႏွမခ်င္းေတြ ေရွးကထက္ပိုခ်စ္ေစလိုေသာ ဆႏၵျဖင့္)

ေဒါက္တာ နႏၵမာလာဘိ၀ံသ၏ တရားပြဲ

http://www.smcmeditation.org/DrN_0809.jpg

ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္ ထူးအိမ္သင္

တေန႔က သုႏွင္းဆီက ကဗ်ာ ပို႔စ္တင္ေတာ့
“… မိတ္ေဆြၾကီး သုႏွင္းဆီကိုးးး
ေတြ႔ရတာ လွလိုက္တာဗ်ာ…
(ကဗ်ာကို ေျပာတာပါ)” လို႔ ေကာ္မန္႔သြားေရးခဲ့ပါတယ္။
ေတြ႔ရတာ လွလိုက္တာဗ်ာ…ဆိုတာ သၾကၤန္မိုးဇတ္ကားထဲမွာ ကိုလတ္ႀကီး(ေဇာ္၀မ္း)က မႏြယ္(ေမသန္းႏု)ကို ႏႈတ္ဆက္လိုက္ပံုေလးကို ယူသံုးလိုက္တာပါ။
မိန္းမေခ်ာေလးတေယာက္ကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ေတြ႔ေတြ႔ခ်င္း မခိုးမခန္႔ လုပ္လိုက္ပံုကို စိတ္မ်က္စိထဲ ႏွစ္ခါ သံုးခါျပန္ျမင္လိုက္ၿပီး ေကာ္မန္႔မွာေတာင္ (ေဇာ္၀မ္းေလသံျဖင့္ ဖတ္ပါလို႔) ထပ္သြားျဖည့္ရင္ေကာင္းမလား ေတြးမိခဲ့ပါေသးတယ္။
ေနာက္တေန႔မွာပဲ သက္ေ၀က message ပို႔လာတယ္။
Zaw One passed away last nite :( တဲ့
အို..

ဦးေဇာ္၀မ္းက ကိုယ္ရဲ႕ အသည္းစြဲ အႏုပညာသည္ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုလတ္(က်မ၏ အကိုသံုးေယာက္အနက္မွ အလတ္)ကေတာ့ သူ႔သီခ်င္းေတြ အေတာ္ႀကိဳက္ပါတယ္။
မိစိမ္းကားရဲ႕ မာယာေတာၿမိဳင္ေျခ...
မုဆိုးေကာင္းတို႔မည္သည္ လမ္းမမွားေခ်.. သားေကာင္ကိုေဖြ. ေခ်ာ့ျမွဴကစားကာ သုဘဒၵါလို အသည္းမာသူပါေလ.. က်ားမ်က္ရည္ဆို ေျခေတာ္သူေဆးေန... ဆိုတဲ့ သီခ်င္း အေခြပါးေအာင္ဖြင့္လြန္းလို႔ ကိုလတ္ အသည္းမ်ားကြဲေနသလား လို႔ ေဘးကေန အကဲခတ္ခဲ့ရတာအေမာ..ဖြင့္လည္းမေမးရဲဘူး။ ကိုယ့္ထက္အႀကီးလည္းျဖစ္ျပန္၊ ေမာင္နဲ႔ႏွမ ပါးစပ္က ဖြင့္ေဆြးေႏြးလို႔ သင့္ေတာ္တဲ့အေၾကာင္းအရာ မဟုတ္ဟု လိုက္နာရတဲ့ (တင္းၾကပ္တဲ့) ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ထံုးစံေတြရွိခဲ့ပါတယ္။
*****

မေန႔ကပါပဲ
ေပါက္နဲ႔ မငံုက CBox မွာလာႏႈတ္ဆက္ထားေတာ့
ေပါက္နဲ႔ မငံုေရ…လူက low spirits ျဖစ္ေနတယ္…ေကာ္မန္႔ေတြေတာ့ ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္ ႀကိဳးစားေရးေနပါတယ္ လို႔ ျပန္လိုက္တယ္။
ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္ ဆိုတာ ဘေလာ့ဂ္ေရးေဖာ္ေရးဖက္ေတြ အားလံုးကို ရည္ညႊန္းလိုက္တဲ့ ထူးအိမ္သင္ရဲ႕ အသံုးေလးကို ယူသံုးလိုက္တာပါ။ ခဏေနေတာ့ ေတြးမိျပန္တာက ငါ့အေျခအေနနဲ႔ ဒီေလာက္လွတဲ့ အသံုးကို ယူသံုးဖို႔ မသင့္ပါဘူးေလ ဆိုၿပီး messageကို ျပန္ဖ်က္ထားလိုက္ပါတယ္။

ဒီေန႔က ထူးအိမ္သင္ေန႔တဲ့
ဘယ္သူမွ ရိုက္မစစ္ပဲ ေျပာခဲ့ပါရေစေနာ္…
သူ သီခ်င္းဆိုရင္ေလ ကိုယ့္တေယာက္ထဲကို ဆိုျပေနသလိုပဲ…
တကယ္ေတာ့ သူက လူေတြအမ်ားႀကီး တေယာက္ခ်င္း တေယာက္ခ်င္းဆီကို အဲ့လို ခံစားခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ ဆိုသြားခဲ့တာ…
အို ရွင္းရွင္းပဲ ေျပာမယ္ ရွင့္ႏွလံုးသား အႀကီးႀကီးကို က်မခ်စ္တယ္
(ရွင္သိေအာင္ ေျပာလိုက္ဦးမယ္။ ဟို ကိုဧရာဆိုတဲ့ လူလည္ႀကီးေတာင္ ရွင့္ကိုခုတံုးလုပ္ၿပီး က်မကို မလိမ့္တပတ္ လုပ္သြားေသးသေတာ့…)

ထိုတည

“ဆရာ ဆရာ တံခါးဖြင့္ပါဦး” “ဆရာ”

အခ်ိန္က ညသန္းေကာင္နားနီးေနၿပီ။ အိမ္ေရွ႕မွ တေၾကာ္ေၾကာ္ေခၚေနသည္။
အေစ့ပိတ္ထားေသာ အိမ္ေရွ႕ တံခါးမႀကီးကို အသာဟၾကည့္ေတာ့ ဆိုက္ကားေပၚမွာ လူတေယာက္၊ ဆိုက္ကားဆရာက တံခါးဖြင့္ေပးရန္ တေၾကာ္ေၾကာ္ေအာ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
“ဘာျဖစ္လာတာလဲ” ဟု ေမးရင္း၊ တံခါးသြားဖြင့္ခ်ိန္တြင္ ဆရာ၀န္က မီးဖြင့္ၿပီး ေဆးခန္းထဲမွာ အသင့္ေစာင့္ေနသည္။
“ေသနတ္ထိလာလို႔”
“ဟင္! ဘယ္ကို ထိလာတုန္း”
“ေျခသလံုးနဲ႔ ေပါင္မွာပါ..” ဆိုက္ကားဆရာက ေျဖေနျခင္းျဖစ္သည္။
“လာလာ ရွင္တြဲေခၚလာခဲ့” …ဆိုက္ကားဆရာကို ေျပာလိုက္သည္။
*****
လူနာေဆးခန္းထဲေရာက္ေတာ့ ဆရာ၀န္က ဘယ္အခ်ိန္က ဘယ္လိုျဖစ္လာတာလဲ ဟုေမးသည္။
“အ၀ိုင္းမွာ ဆရာ၊ သူတို႔ ပစ္တာ…”
“အ၀ိုင္းမွာ ပစ္တယ္ေျပာသံၾကားလိုက္တာ ညဦးပိုင္းေလာက္ကပဲ”
“ဟုတ္ပါတယ္ဆရာ… ၉-နာရီေလာက္ကတည္းကပါ။ ၿမိဳ႕ထဲက ေဆးခန္းေတြ တခု၀င္ တခုထြက္နဲ႔ ၾကည့္မေပးၾကလို႔ ဒီေနရာထိ အခုမွေရာက္လာတာပါ။”
လူနာ ကုတင္ေပၚေရာက္ေတာ့ ဆရာ၀န္က စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳေနသည္။
ေပါင္ကေတာ့ ရွပ္ထိသြားတာ ကိစၥမရွိဘူး။ ေျခသလံုးကေတာ့ က်ည္ဆန္ေဖာက္၀င္သြားတယ္။ ခြဲထုတ္ရလိမ့္မယ္။
“ရပါတယ္ဆရာ လိုအပ္သလို လုပ္ပါ။”
ဆရာ၀န္သည္ ေျခသလံုး က်ည္ဆန္ေဖာက္၀င္သြားေသာ ေနရာကို ကိရိယာမ်ားျဖင့္ အတြင္းမွ က်ည္ဆန္ေတာင့္ကို ထုတ္ယူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။ အတန္ၾကာသည္အထိ က်ည္ဆန္က ရွာမေတြ႔ျဖစ္ေနသည္။
“က်ည္ဆန္ကို ရွာမရျဖစ္ေနတယ္။ ဘယ္ေသနတ္အမိ်ဳးအစားရဲ႕ က်ည္လဲ … G3 လား၊ G4 လား မသိဘူး။ ေအာင္၀င္းဆီ ဖုန္းဆက္လိုက္ အက်ိဳးအေၾကာင္းေျပာျပၿပီး အခုလာခဲ့ပါလို႔ ေျပာလိုက္…။” ဆရာ၀န္က သူ႔သူငယ္ခ်င္း ဆရာ၀န္ဆီ ဖုန္းဆက္ခိုင္းျခင္းျဖစ္သည္။
“ဒီအခ်ိန္ႀကီး လာပါ့မလား။”
“ဆက္သာဆက္လိုက္စမ္းပါ။”
*****
နာရီ၀က္ခန္႔အၾကာမွာပင္ သူငယ္ခ်င္းဆရာ၀န္ ေရာက္လာသည္။ ေဆးခန္းေလး အတြင္း၌ လူသံုးဦးရွိေနေသာ္လည္း လိုအပ္ေသာ အသံမွလြဲ၍ တိတ္ဆိတ္ေနသည္။ လူနာတို႔၏ အမိ်ဳးမ်ိဳးေသာ ညီးညဴးေအာ္ဟစ္သံမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးဖူးၿပီးေသာနားသည္ ထိုလူနာ၏ ေအာ္သံ မၾကားရျခင္း၌ အမည္မသိေသာ ထူးျခားမႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ခန္းဆီးေလးကို အသာလွစ္ၾကည့္မိေတာ့ ဆရာ၀န္ႏွစ္ေယာက္ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္ အလုပ္႐ႈပ္ေနၾကျပီး၊ လူနာမွာ နံရံဖက္သို႔ မ်က္ႏွာမူေန၍ သူ႔မ်က္ႏွာအေနအထားကို မျမင္ရ။ ဆိုက္ကားဆရာကေတာ့ အိမ္အျပင္မွာပင္ ေစာင့္ေနဟန္တူသည္။

သိပ္မၾကာလိုက္ဟု ထင္ရေသာ အခ်ိန္အပိုင္းအျခားအတြင္းမွာ လူနာ ေဆးခန္းအတြင္းမွ ထြက္လာသည္။ ဆရာ၀န္က Antibiotic - one course ႏွင့္ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး တပတ္စာ လူနာအားေပးလိုက္ရန္ ညႊန္ၾကားသည္။ တံခါးေပါက္အေရာက္၌ လူနာက “ဆရာတို႔ကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္” ဟု ေျပာသြားသည္ကို ၾကားလိုက္ရသည္။
*****
ေနာက္ေန႔ ေဆးခန္းဖြင့္ခ်ိန္ကုန္ဆံုးသြားေသာအခါ “မေန႔က ဟိုလူနာ ေဆးလည္းလာမထည့္ဘူး” ဟု ေျပာမိေတာ့ ဆရာ၀န္က မၾကားဟန္ျပဳေနသည္။

ေဆးခန္း စတင္ဖြင့္ခ်ိန္မွ စ၍ လူနာတဦးခ်င္းစီ၏ က်န္းမာေရး မွတ္တမ္းကို အမည္၊ အသက္၊ ေနရပ္လိပ္စာႏွင့္တကြ စနစ္တက်ထားေသာ ဤေဆးခန္းေလးတြင္ ထိုတညမွ ထိုလူနာသည္ မွတ္တမ္းဖြင့္မထားလိုက္ေသာ လူနာ ျဖစ္သည္။

ခုတေလာ ဧရာသီတာတို႔...

ခုတေလာ

ကိုေအာင္သာငယ္နဲ႔	မေနာ္ဟရီက တက္ဂ္တဲ့ အတြက္
ဧရာ	သီတာ တို႔
ေတြးေနမိတာက
အေျပာင္းအလဲေတြအေၾကာင္း...။	မိဘေမတၱာအေၾကာင္း(“ကမၻာမီးေလာင္ သားေတာင္ခ်နင္း” ဆိုတဲ့ စကားပံုနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး)
ကိုယ့္ကိုယ္ကို ၿပန္ဆင္ၿခင္မိတာက
“ငါ” ဘာလဲလို႔ ကိုယ္တိုင္ တိတိက်က် မသိေသးပါလား… ။	မျပည့္မစံုနဲ႔ပဲ ေသဆံုးသြားေတာ့မလား…
က်န္းမာေရး
ေကာင္းပါတယ္။ ႏွာေစးတာက လြဲလို႔… ။	ေျခေတြ၊ လက္ေတြ မသယ္ခ်င္ပါ။ (အခ်ိဳမႈန္႔ပါတာ စားမိတယ္ထင္တာပဲ… ဆိုင္လားေတာ့ မေသခ်ာ။)
ဖတ္ၿဖစ္တဲ့စာအုပ္ေတြက
လက္လွမ္းမီတဲ့ စာအုပ္။ အပ်င္းႀကီးေတာ့ အိပ္ယာနံေဘး စာအုပ္စင္က လက္လွမ္းမီတဲ့ စာအုပ္ေတြပဲ ဖတ္ျဖစ္ေနပါတယ္။
ေရာက္ေနၿဖစ္တာက
အိမ္နဲ႔ အလုပ္၊ အလုပ္နဲ႔ အိမ္	ေလွ်ာက္ေနက် လမ္းတေလွ်ာက္
ေရးၿဖစ္ေနတာက
အလုပ္ထဲက email နဲ႔ reports ေတြ …။ အဲ… “ခုတေလာ” ပို႔စ္	ကိုယ့္အေၾကာင္းေတြခ်ည္း (ရွက္သလိုလည္း ျဖစ္မိတယ္။)
နားေထာင္ၿဖစ္ေနတာက
ျမန္မာ သတင္းပါပဲ… BBC, VOA, RFA အစံုေပါ့ ။ သားေတာ္ေမာင္ ထထဖြင့္တဲ့ သီခ်င္းေတြလည္း နားေထာင္ျဖစ္ပါတယ္။	BBC ျမန္မာပိုင္း သတင္းအစီအစဥ္
ရြတ္ေနမိတဲ့ကဗ်ာက
ေကာင္းမႈျမတ္ႏိုး၊ ေကာင္းေအာင္ႀကိဳး၍၊ ေကာင္းက်ိဳးကိုယ္၌ တည္ေစမင္း…။
ၿဖစ္ခ်င္ေနတာက
ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာေတြ လုပ္ၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့သူ၊ ကိုယ္စားခ်င္တာေတြ စားၿပီး က်န္းမာတဲ့သူ၊ ကိုယ္ေရးခ်င္တာေတြ ေရးၿပီး စာေရးဆရာႀကီးေတြလို နာမည္ႀကီးတဲ့သူ၊ အဲ…. အမ်ားႀကီးပါပဲ…။	ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကား လူႀကိဳက္မ်ားေသာ ဘေလာ့ဂါတေယာက္ (လုပ္ခ်လိုက္ျပန္ၿပီ…အတည္မယူပါနဲ႔ေနာ္)
စားၿဖစ္ေနတတ္တာက
မသီတာခ်က္ေကၽြးတဲ့ ဟင္းနဲ႔ ထမင္း	အခ်ဥ္သီးေတြ… (ပိန္ခ်င္လြန္းလို႔)
သနားေနမိတာက
ကိုယ္အပါ၀င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ… ။
လြမ္းေနမိတာက
မႏၲေလးအိမ္က စာအုပ္ေသတၱာေတြ… ။	အျဖဴ အစိမ္း ၀တ္ထားတဲ့ လြယ္အိတ္ေလးေတြလြယ္ထားတဲ့ တေျပးညီ လိႈင္းလံုးႀကီးေတြ
ေမ့ေလ်ာ့ပစ္ေနမိတာက
တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ႀကီးလာတဲ့ ကိုယ့္အသက္…	အမွား ပါးပါးေလးေတြ
ခါးသက္ေနမိတာက
ေထြးအန္ပစ္ခ်င္မိတဲ့ အမွားေတြ…။	သိသင့္တာကို သိ၊ မသိသင့္တာကို မသိနဲ႔တဲ့
တမ္းတေနမိတာက
ငယ္စဥ္ကလို လွ်စ္စစ္မီး မွန္မွန္လာတဲ့ မႏၲေလး၊ မင္းတုန္းမင္းေခတ္၊ ကိုလိုနီေခတ္ကလိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းစာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆရာေတြေခတ္ကလို တကၠသိုလ္၊ ၿမိဳ႕မၿငိမ္းတို႔ေခတ္ကလို သီခ်င္းေတြ၊ …
ၾကိတ္ၿပီးခ်ီးက်ဴးေနမိတာက
ငါ… တယ္ေတာ္ပါလား လို႔။	ကိုယ့္ထက္ငယ္တဲ့ ဘေလာ့ဂါ အခ်ိဳ႕
ၾကိတ္ၿပီးအထင္ေသးေနမိတာက
ဘာမွ မဟုတ္ပဲ “ငါတယ္ေတာ္ပါလား လို႔” ေတြးတတ္ေနတဲ့ ကိုယ့္ကို… ။	တိုးတက္မလာတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္
ဆႏၵမရွိတဲ့ေနရာ
အၾကမ္းဖက္သမားေတြႀကီးစိုးတဲ့ ေနရာ…။	မ႑ပ္တိုင္
ဆႏၵရွိေနတဲ့ကိစၥ
ကိုယ္စြမ္းႏိုင္သေလာက္နဲ႔ အမ်ားအက်ိဳးရွိမယ့္ကိစၥ	ကေလးမ်ားအတြက္ ျမန္မာစာ ၀က္ဆိုဒ္
မုန္းတီးေနမိတာက
နာရီ… အထူးသျဖင့္ အိပ္ယာထရင္ေပါ့။	မလိုတမိ်ဳး လိုတမ်ိဳး ေလသံ အနိမ့္အျမင့္ေတြ
ခ်စ္ေနတာက
အခ်စ္… ။ သီတာေရစင္ပမာ တသြင္သြင္စီးေနတဲ့… အခ်စ္။	ခ်စ္ျခင္းတရားတို႔ ျမစ္ဖ်ားခံရာ ဧရာ၀တီ (လူၾကားေကာင္းေအာင္ ေရာခ်လိုက္ျပန္ၿပီ)
စိတ္ပ်က္ေနမိတာက
ကိုယ့္ဘ၀ေကာင္းစားေရးအတြက္ ဘာမဆိုအကုန္ စေတးမယ့္ လူေတြ…။	နည္းနည္းသာ စားေသာ္လည္း မ်ားမ်ားပူေသာဗိုက္ (အားရပါးရ မစားရ၍)
စြဲလန္းေနမိတာက
ကိုယ္ယံုၾကည္ရာ…	အိပ္မက္တဲ့ အရာေတြ အားလံုး
လိုအပ္ေနတာက
အမွန္တရား စိုးမိုးေရး	သေဘာထားအမွန္
ေတာင္းေနမိတဲ့ဆု
ဆုေတာင္း ခဲပါတယ္… ။ လုပ္ယူမွသာ ရတတ္လို႔…။	ေထာက္ရာတည္ရာ ရ,ရပါလို၏။
ထပ္ၿပန္တလဲလဲေအာ္ဟစ္ေနမိတာက
ပါးစပ္ထဲေရာက္လာတဲ့ သီခ်င္းမွန္သမွ်။ တခါတေလ ေမတၱာသုတ္ပရိတ္လည္း ပါရဲ့။	သားႀကီး စာၾကည့္စမ္း၊ ဘာစာလုပ္ၿပီးၿပီလဲ)))
ဝန္ခံခ်င္တာက
ကိုယ့္အမွားကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ၀န္မခံခ်င္တာ… ။((ကိုေအာင္သာငယ္, မေနာ္ဟရီ နဲ႔ မသီတာတို႔ရဲ႕ ခုတေလာကို မွီျငမ္းျပဳၿပီး ေရးပါတယ္။ ))	ပို႔စ္ေတြ ေရးသာေရးေနတာ ဘာကို ေၾကာက္မွန္းမသိ လန္႔တာကေတာ့ ခပ္လန္႔လန္႔ပဲ…သိပ္ေတာ့လည္း မထူးဆန္းပါဘူးေလ…ေရေတြကို ငံု႔ၾကည့္ေတာ့လည္း …ေရေပၚမွာ ႏွာေခါင္းေလးေဖၚမထားတတ္လို႔…ေၾကာက္၊ ေကာင္းကင္ကို ေမာ့ၾကည့္ေတာ့လည္း တခြင္တျပင္ထဲ အမံႈေလးတစလို လႊင့္သြားမွာကို…ေၾကာက္၊ က်ယ္ေျပာနက္႐ိႈင္းရႈပ္ေထြးတဲ့ အရာေတြကို ေၾကာက္တယ္။

စကၤာပူ ၿမိဳ႕ႀကီးကိုတဲ့ ေယာင္လည္လည္ ေရာက္လာခဲ့တယ္။

ဘာေၾကာင့္ႏိုင္ငံရပ္ျခားထြက္ခဲ့တာတဲ့လဲ...
ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ စစ္စစ္ျဖစ္ပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာလည္း ကိုယ္နဲ႔ နီးစပ္ရာကို ႀကံဳရင္ ႀကံဳသလို ေျပာျပျဖစ္တာမို႔ ေခတ္တေခတ္ (စနစ္ကေတာ့ ရွိကို မရွိဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္) ကို ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ လူတေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ တစိတ္တေဒသကို ပို႔စ္အျဖစ္ေရးထားခ်င္ပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲ ေက်းဇူးတင္ထိုက္သူမ်ားကို မွတ္တမ္းထဲမွာ စုစည္းထားၿပီးသားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။  
၁၉၉၆ခုႏွစ္မွာ စကၤာပူကို ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီရဲ႕ ေရွ႕ ၁၁ႏွစ္ေလာက္ကစ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ပါရေစ။  
၁၉၈၅ခုႏွစ္ မတ္လမွာ စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ ဆယ္တန္းေခၚ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ အရည္အခ်င္းစစ္ စာေမးပြဲကို ဇူလိုင္လမွာ ေအာင္စာရင္းထုတ္ျပန္ေတာ့ ေျဖၾကားရသည့္ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ၤာ၊ ဓာတု/႐ူပ၊ ပထ၀ီ/ေဘာဂ၊ သမိုင္း (၆)ဘာသာမွာ ျမန္မာစာ ႏွင့္ သမိုင္းမွ လြဲ၍ က်န္ ေလးဘာသာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ စာေမးပြဲေအာင္လို႔ စိတ္ေအးေအး မေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ပါဘူး။ အမွတ္ေပါင္း သိရဖို႔ အလြန္ အေရးႀကီး ေနပါတယ္။ လမ္းထဲက သတင္းေထာက္ဦးေလးႀကီး (က်မကို ၆တန္း၊ ရတန္း သခ်ၤာ(၁)ဘာသာ သင္ေသာ ဆရာမ၏ အမ်ိဳးသား)က သူ႔နည္း သူ႔ဟန္နဲ႔ အမွတ္ေပါင္း သိေအာင္လုပ္လာပါတယ္။ ၄၆၀မွတ္ပါတဲ့။ (အဲ့ဒီ ဦးေလးက က်မတို႔ လမ္းထဲက ဆယ္တန္းေျဖသူေတြရဲ႕ ေအာင္စာရင္း ႀကိဳၾကည့္ေပးျခင္းကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ဒိုင္ခံ ေဆာက္ရြက္လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။ တရား၀င္မထုတ္ျပန္မီ တပတ္ သံုးရက္ အလိုမွာ စာေမးပြဲ ေအာင္သူေတြကို ေအာင္ေၾကာင္း အိမ္တိုင္ယာေရာက္ သူကိုယ္တိုင္ လိုက္ေျပာတတ္ၿပီး၊ ႐ံႈးသူေတြကိုေတာ့ ၾကည့္လို႔ မရဘူးကြာ၊ ထြက္တဲ့ေန႔သာ ေစာင့္ၾကည့္ၾကတာေပါ့လို႔ ေျပာတတ္ပါတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လိုၾကည့္ခဲ့သည္ဆိုတာကိုေတာ့ ျပန္မေျပာတတ္ပါ။ အျခားမသမာသည့္ တစံုတခုမွ မလုပ္ခဲ့ျခင္းကို ဤေနရာ၌ က်ိန္ဆိုေျပာႏိုင္ပါတယ္။) အမွတ္ေပါင္း သိရတဲ့ေန႔ကစ ငိုရတာ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ပါ။ ဆရာ၀န္လိုင္း မ၀င္ႏိုင္ေတာ့မွန္းသိလို႔ပါ။ ဆရာ၀န္ကို ၀ါသနာ ပါလြန္းသည္လား မေသခ်ာေပမဲ့၊ အင္ဂ်င္နီယာကေတာ့ (လံုး၀) လံုး၀ ၀ါသနာ မပါပါ။ ၀င္ခြင့္ေတြ ျဖည့္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ရပါသည္။ Second Choice ကို ရန္ကုန္ စက္မႈ တကၠသိုလ္ ဟု ေရးထည့္ႏိုင္ရန္ ဘ၀မွာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ မၾကာခဏဆိုသလို ထိုးေနရသည့္ ထံုေဆးကို ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ ထိုးခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ရွည္မွာ ဆယ္တန္းေအာင္ခဲ့ေသာ အထက္တန္းက်ာင္းမွာပဲ လုပ္အားေပးေနရင္း ဆယ္တန္းမွာတြဲခဲ့သည့္ က်မ၏ အခ်စ္ဆံုး သူငယ္ခ်င္း (သူကေတာ့ ဘာသာစံုဂုဏ္ထူးႏွင့္ ေအာင္၍ အမွတ္ေပါင္း ၅၀၀ေက်ာ္ရထားသူ ျဖစ္ပါသည္။) က သူ႔လက္ေရးႏွင့္ ကူးလာသည့္ List ေလးတခု ျပပါသည္။ ေဆးတကၠသိုလ္ ၄၆၀၊ စက္မႈတကၠသိုလ္ xxx စီးပြားေရး xxx စသျဖင့္ ေရးထားသည့္ ဗလာစာရြက္ တရြက္ ျဖစ္ၿပီး ႏႈတ္မွလည္း “နင္၀င္ပါတယ္..ဒီမွာၾကည့္” ဟု တတြတ္တြတ္ေျပာေနပါသည္။ က်မ ၀မ္းမသာခဲ့ပါ။
  စိတ္က မရႊင္ႏိုင္ေတာ့ေသာအခါ က်န္းမာေရးက ယိုင္လာပါေတာ့သည္။ အစကတည္းက က်န္းမာေရး မေတာင့္တင္းသူမုိ႔ အၿမဲတမ္းလိုလို ကိုယ္ေလး ေငြ႔ေငြ႔နဲ႔ ဖ်ားေနတတ္ပါသည္။ မနက္အေစာပိုင္းေလာက္သာ လုပ္အားေပးေသာ ေလးတန္း(D) အတန္းတြင္ အတန္းပိုင္ ဆရာမကို ကူညီႏိုင္ၿပီး အဖ်ားေတြ တရွိန္ရိွန္တက္လာလို႔ ေက်ာင္းေဆးခန္း ကုတင္တြင္ တေနကုန္ သြားအိပ္ေနရတတ္ပါသည္။ ေက်ာင္းဆင္းေတာ့ ေက်ာင္းကားႏွင့္ ျပန္လာရာ လမ္းတေလွ်ာက္ ေခါင္းကမထူႏိုင္တာမို႔ ေဘးက သူငယ္ခ်င္းက သူ႔ဒူးေခါင္းေပၚ သူ႔လက္ကေလးတင္၊ သူ႔လက္ေပၚ က်မ လက္ဖမိုး အစံုတင္လို႔ လက္ဖ၀ါးႏွစ္ဖက္ေပၚ မ်က္ႏွာအပ္ၿပီး တလမ္းလံုး အိပ္လာလိုက္တာ အိမ္နားေရာက္ေတာ့ သူက ေရာက္ၿပီ ထ ထဆို ႏိႈးမွ မ်က္လံုးဖြင့္ၾကည့္ေတာ့ သူ႔လက္မွာ က်မ လက္သူႂကြယ္မွာ ၀တ္ထားသည့္လက္စြပ္နဲ႔ ဖိထားလို႔ အေရျပားေလး ေပါက္ထြက္ၿပီး ေသြးစို႔ေနခဲ့ပါၿပီ…အဲ့ဒီသူငယ္ခ်င္းကေတာ့ က်မနဲ႔ တအိမ္ေက်ာ္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ (က်မတို႔ ဆယ္တန္းေအာင္တဲ့ ႏွစ္မွာ က်မတို႔ လမ္းထဲက ေဆးတကၠသိုလ္ - အတိုေကာက္အေခၚ MC - Medical College ၀င္ေသာသူ ျဖစ္ပါသည္။) ၀င္ခြင့္ေတြ ထြက္ေတာ့ RC(3) - Regional College ေဒသေကာလိပ္ No. 3 ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ၾကည့္ျမင္တိုင္နယ္ေျမ)မွာ အနီးဆံုးၾကည့္လို႔ရပါသည္။ က်မသြားမၾကည့္ခဲ့ပါ။ ရန္ကုန္မွာ ရွိမေနခဲ့ဘူးဟု ထင္ပါသည္။ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္အိမ္ ကို ဘာမွ မသိသည့္ မ်က္ႏွာေပးႏွင့္ သြားေတာ့ သူက “ငါ၀င္ခြင့္ေတြ ကပ္ထားတာ သြားၾကည့္ၿပီးၿပီ သိလား” ဟု စကားစရာ သူ႔အေဒၚ အပ်ိဳႀကီးက ၀င္ေျပာပါေလေတာ့သည္။ “အဲ့ဒီမယ္ေလ လူၾကားထဲ သီတာနာမည္ၾကည့္ၿပီး နင့္ သူငယ္ခ်င္း မ်က္ရည္ေတြ က်လာလုိ႔ အနည္းေခၚထုတ္လာရတယ္” ဟု… (ထိုသူငယ္ခ်င္းသည္ ေျခာက္တန္းေက်ာင္းသူ ဘ၀မွာပင္ မိခင္ျဖစ္သူ ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေသာ တစ္ဦးတည္းေသာ သမီး ျဖစ္ပါသည္။ “သီတာေရ ေမေမ ေသတုန္းကေလ ငါမငိုဘူး သိလား။ ေမေမ ခံစားေနရတဲ့ ေ၀ဒနာေတြက လြတ္ေျမာက္သြားတာပဲလို႔ ငါ စိတ္တင္းထားတယ္ သိလား”ဟု တခါက ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ က်မတို႔ေနတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ထဲကေက်ာင္းမွာ ၇တန္းထဲက စတြဲခဲ့ၿပီး ရွစ္တန္းေအာင္ၾကေသာအခါ လသာ(၂)သို႔ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ၾကပါသည္။ ေက်ာင္းသူ အသစ္မ်ားခ်ည္းသာထားေသာ န၀မတန္း(စ်)၌ ေနခဲ့ၾကရၿပီး၊ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဒႆမတန္းသို႔ တက္ေသာအခါ ထိပ္ဆံုးအေတာ္ခ်ည္းမ်ားသာ ထားေသာ (က)တန္း Aခန္းကို ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ အေရး တေယာက္မ်က္ႏွာတေယာက္ အရိပ္လိုၾကည့္ေနခဲ့ၾကသည့္ သူငယ္ခ်င္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သူနဲ႔ က်မ ကြဲၾကရပါၿပီ။) “ငါ သြားမၾကည့္ေတာ့ပါဘူးဟာ စာတိုက္က ပို႔တဲ့စာလည္း အိမ္ေရာက္ေနပါၿပီ” လို႔ ျပန္ေျပာခဲ့ပါသည္။ စာတိုက္မွ ျပန္ေရာက္လာခဲ့သည့္ (၀င္ခြင့္ေလွ်ာက္လႊာ တင္စဥ္မွပင္ တပါတည္း ထည့္ေပးရသည့္) အမည္၊ လိပ္စာ ေနရာတြင္ ကိုယ့္လက္ေရးျဖင့္ ကိုယ္တိုင္ ျဖည့္၍ တက္ေရာက္ခြင့္ ရသည့္ တကၠသိုလ္ေနရာတြင္ ရန္ကုန္ စက္မႈတကၠသိုလ္ဟု မွင္ျပာတံဆိပ္တံုးျဖင့္ ခပ္ေစာင္းေစာင္း ႐ိုက္ႏွိပ္ထားသာ Acknowledgment slip သည္ ကိုယ္ႏွင့္ မဆိုင္၊ ကိုယ္ဆီလာတာ မဟုတ္ဟုသာ ထင္ေနခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ စာရြက္ကို လက္ႏွစ္ဖက္ႏွင့္ ေသေသခ်ာခ်ာကိုင္ၿပီး ေရးထားသမွ် စာအားလံုးကို တလံုးမက်န္ ေက်ာေရာ ရင္ပါ သံုးျပန္ေလာက္ဖတ္ၿပီး “ဖိုင္အသစ္မွာ အေသအခ်ာသာ ညွပ္ထားလိုက္ေတာ့” ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို အမိန္႔ေပးခဲ့ရပါေတာ့သည္။  

*****
ဒီလိုနဲ႔ ရန္ကုန္မွာေမြးၿပီး ရန္ကုန္မွာ ႀကီးတဲ့ က်မဟာ ၁၉၈၅ခုႏွစ္ရဲ႕ ဒီဇင္ဘာ မနက္ခင္း တခုမွာ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ရဲ႕ ဦးလူေပါဂိတ္မွာ (ဦးေထာင္ပိုဂိတ္ ဟု အစက မွားေရးခဲ့ပါသည္။ ဒီေလာက္ အထင္ကရကို မွားျဖစ္ေအာင္ မွားထားတာ ေကာ္မန္႔မွာ ျပင္ေပးေသာ Anonymous ကို ေက်းဇူးတင္ပါသည္။) သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္နဲ႔ အတူ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ ေရာက္ေနခဲ့ပါၿပီ။ သူငယ္ခ်င္းအေမက ကိုယ္တိုင္ကားေမာင္းလိုက္ပို႔ၿပီး ဂိတ္၀ထိပ္မွာ က်မတို႔ကို ခ်ထားေပးခဲ့တာပါ။ ပင္မေက်ာင္းေဆာင္အနီးမွာ ကားပတ္ခ္ရွိေၾကာင္း လိုက္ပို႔သူ အန္တီလည္း သိဟန္မတူပါဘူး။ ဒီေတာ့ က်မတို႔သံုးေယာက္ ပင္မေဆာင္ႀကီးေရာက္ေအာင္ လမ္းရွည္ႀကီးကို စေလွ်ာက္ရပါေတာ့သည္။ ေက်ာင္းသားအေဆာင္ေတြ ေပၚကေန က်မတို႔ကို လွမ္း ေလွာင္ေျပာင္ေအာ္ဟစ္ေနၾကတဲ့ အသံေတြဟာ ေနျခည္ေႏြးနဲ႔ ေဆာင္းမနက္ခင္းရဲ႕ ျမဴႏွင္းေငြ႔ေတြၾကား ကေန က်မကို အမွည့္ေႁခြ ေႁခြေနၾကပါၿပီ။ (က်မဟာ ငါးတန္းကေန ဆယ္တန္းထိ ေနခဲ့ေသာ ေက်ာင္းႏွစ္ေက်ာင္းစလံုးမွာ မိန္းကေလးေက်ာင္းခ်ည္းသာ ျဖစ္သျဖင့္ က်ားသတၱ၀ါတို႔၏ ဘာသာဘာ၀ အေလ့အထႏွင့္ အေတာ္စိမ္းပါသည္။ တက္ခဲ့ေသာ က်ဴရွင္မ်ားမွာလည္း စည္းကမ္းကို အလြန္ အေလးထားေသာ က်ဴရွင္မ်ားျဖစ္ခဲ့ပါသည္။) ေက်ာင္းသားေရးရာမွာ လုပ္ေဆာင္စရာရွိသည္မ်ား လုပ္ေဆာင္အၿပီး က်မတို႔ ျပန္ၾကေတာ့ ဘတ္စ္ကားႏွင့္ ျပန္ၾကမွာမို႔ ပင္မေဆာင္ႀကီးမွ ပစၥည္းမဲ့ဂိတ္သို႔ (အစက ဆင္းရဲသားဂိတ္လို႔ မွားေရးထားေသးတယ္။ ေကာ္မန္႔မွာ ကိုေပါ လာျပင္ေပးလို႔..ေက်းဇူးပါ။) အထြက္ လူသြားလမ္းက်ဥ္းေလးမွာ.. ပထမဆံုး ႏွင္းေတာထဲ ေျခခ်တဲ့ေန႔က အလွတရားကို သည္းေျခႀကိဳက္ ျဖစ္တဲ့ က်မဟာ အဲ့ဒီေခတ္က ေခတ္စားတဲ့ အေၾကသားေခၚ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ အေရးအေၾကာင္းေလးေတြပါေသာပိတ္စကို ခ်ဳပ္ထားေသာ လက္ေဖာင္း လက္စက ပန္းႏုေရာင္ ဘေလာက္စ္ အက်ီေလးနဲ႕ ရွန္လံုခ်ည္လို႔ ေခၚတဲ့ အနက္ခံမွာ ပန္းႏုေရာင္၊ ပန္းရင့္ေရာင္ အပြင့္ေသးေသးေလးေတြ ပါတဲ့ လံုခ်ည္ေလးကို ၀တ္ထားခဲ့တယ္။ ခါးမွာလည္း ေရႊေရာင္ ခါးပတ္ေသးေသးေလး ပတ္လို႔။ အက်ီ လက္အနားနဲ႔ ေကာ္လံကတံုးအနားမွာ ေရာင္စံု ပန္းပြင့္ေလးေတြပါတဲ့ ဇာအနားေလးကြပ္ထားေသးတယ္။ 

(အက်ႌေကာ္လံက ဒီလိုမ်ိဳးေလး ဆိုတာ ျပခ်င္လို႔ ကိုးရီးယားမင္းသမီးပံု ယူထားပါတယ္)

႐ုပ္၀တၱဳေတြနဲ႔ ေလာေလာလတ္လတ္ရထားတဲ့ အတိုင္းအတာ တစ္ခုထိ ျမင့္မားတဲ့ ပညာအဆင့္အတန္းေတြ စိတ္ကူးထဲ စိုးစဥ္းမွ်မရွိ၊ ငယ္ရြယ္ႏုနယ္မႈနဲ႔ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုအတြက္ ရင္ခုန္ေနခဲ့တဲ့ က်မကို ေဘးကျဖတ္ေလွ်ာက္ရင္း ေျပာသြားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ စကား “နင္က ေဟာ့ေရွာ့လား၊ ငါတို႔ ေက်ာင္းမွာ ဒါမ်ိဳးမရဘူး” တဲ့ ။ စ, စခ်င္းေဆာက္နဲ႔ထြင္း ဆိုသလို စိတ္ကူးထဲမွာေတာင္ မရင္းႏွီးတဲ့ စက္ဆုပ္ျခင္း၊ မုန္းတီးျခင္းေတြနဲ႔ က်မ ကို အက်ည္းတန္ေစခဲ့တယ္။ က်မ.. ငါကမၻာမွားေရာက္လာခဲ့ၿပီ…ငါဟာ တကယ္ေတာ့ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါၿပီ… တကယ္ကိုပဲ ေနာက္တေန႔ကစ ေက်ာင္းတက္လာတဲ့ သီတာဟာ အယင္တုန္းက သီတာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ (အဲ့ဒီတုန္းက စႏိုး၀ိႈက္ကေလးလို အိပ္ေပ်ာ္ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ မသီတာ ျပန္လည္ႏိုးထဖို႔ ဘေလာ့ေရးရင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။) (မိမိရဲ႕ ေပါ့သြမ္းတဲ့ ဆႏၵ တစ္ခု အတြက္ သူတပါးရဲ႕ အလွတရားကို ထိခိုက္ေစသူ ဒီစာကို ဖတ္မိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီစာဖတ္ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ သီတာဆိုတာ အညိႈးအေတး အစြဲအလန္းႀကီးတဲ့ မိန္းမတေယာက္လို႔ ထင္ေကာင္းထင္မယ္။ ေရွ႕လာမဲ့ အပိုင္းမွာေတာ့ ဘာအမွတ္အသား၊ ဘာဦးတည္ခ်က္မွ မရွိတဲ့ ခပ္ေပါေပါ မိန္းမတေယာက္ကို ေတြ႔ရပါလိမ့္ဦးမယ္။)
ဒုတိယႏွစ္ေအာင္ရင္ လိုင္းခြဲတာမို႔ တဖန္ ဒုကၡေရာက္ရျပန္တယ္။ ဘာ၀ါသနာပါလဲ၊ ဘာစိတ္၀င္စားလဲ လာျပန္ပါၿပီ။ ေဆြထဲမ်ိဳးထဲ အသိမိတ္ေဆြထဲ အင္ဂ်င္နီယာဆိုတာ ၾကားေတာင္မၾကားဘူးေတာ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြ ဘာလုပ္လည္း ဂဃဏန မသိဘူးေလ။ လူေသေကာင္လို ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့သူအတြက္ ဆရာေတြရဲ႕ လက္ခ်ာေတြက ကၽြဲပါးေစာင္းတီး။ စာေမးပြဲ ေအာင္ေအာင္ ေျဖတယ္။ ဒါပဲ ကိုယ္သိတယ္။ Civil က တိုက္ အျမင့္ႀကီးေတြေပၚတက္ရတယ္။ ငါ အျမင့္ ေၾကာက္တယ္ မျဖစ္ဘူး။ Mechanical က စက္ႀကီးေတြ ငါ့ခြန္အားဗလနဲ႔ မျဖစ္ပါဘူး။ Electronic ဆိုရင္ေတာ့ ကိုင္ရတြယ္ရတာေလးေတြက ေသးေသးေကြးေကြးေလးေတြ တေနရာထဲ ထိုင္လုပ္ေနရတာဆိုေတာ့ မဆိုးဘူး။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ မဟာဧရာမ အေတြးအႀကံတို႔ျဖင့္ အီလက္ထေရာနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါေလေတာ့သည္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ က်မဟာ သူ႔အသက္အရြယ္ သူ႔အေနအထားနဲ႔ ရွိရမည့္ အသိဉာဏ္ အဆင့္အတန္း မရွိခဲ့တာ အမွန္ပါပဲ။ တတိယႏွစ္ေရာက္ေတာ့ ေရွ႕ကို ႀကိဳၾကည့္ျမင္တတ္တဲ့ က်မသူငယ္ခ်င္းက အစစအရာရာမွာ က်မကို ဦးေဆာင္ရပါတယ္။ က်မက ဒရြတ္ဆြဲေလး လိုက္႐ံုပါပဲ။ သူကတဆင့္ သိရတဲ့ Electronic နဲ႔ ေက်ာင္းၿပီးၿပီး ကြန္ျပဴတာ သင္တန္းမွာ ဆရာမျဖစ္တဲ့ အမက စာကို သိပ္စိတ္၀င္စားသူမို႔ အီလက္ထရြန္နစ္နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဘာသာေတြကို သူ႔အိမ္မွာ စာအတူ ၀ိုင္းဖတ္ေပးပါတယ္။ လူရည္ခၽြန္ အထပ္ထပ္ကြမ္း၊ Roll one အႀကိမ္ႀကိမ္ရတဲ့ အမက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေစတနာေတြနဲ႔ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ သင္ၾကားေပးခဲ့ေပမဲ့ က်မကေတာ့ ဒံုရင္းပါပဲ။ က်မဟာ ေရွးကုသိုလ္ အလြန္ေကာင္းခဲ့သူပါ။ အေဆြခင္ပြန္းေကာင္း ေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရသေလာက္ မိမိဖက္က လက္ငင္း သေဘာထားနဲ႔ အားထုတ္မႈအပိုင္းမွာ အလြန္အားနည္းခဲ့ေၾကာင္း ဘ၀သက္တမ္းရွည္လာေလ ထင္ရွားလာေလပါပဲ။ ေက်ာင္းေတြ ပိတ္ေတာ့ အမက သူ႔သင္တန္းေက်ာင္းကို ေခၚသြားတယ္။ က်မတို႔ သူငယ္ခ်င္းသံုးေယာက္ကို တေန႔ Duty သံုးပိုင္းခြဲလိုက္တယ္။ မနက္အေစာပိုင္းမွာ က်မ၏ အစဥ္သျဖင့္ အားကိုးရေလေသာ သူငယ္ခ်င္းမ၊ က်မကေတာ့ ေန႔လည္ပိုင္း၊ ၿမိဳ႔ထဲမွာတင္ေနၿပီး ေန႔လည္ဖက္ မိဘကို ဆိုင္ကူထြက္ေပးစရာရွိတဲ့ သူငယ္ခ်င္းမက ညပိုင္း..သူ႔ လက္ေထာက္အျဖစ္ ေက်ာင္းမွာ စာကူျပေပးဖို႔။ သင္တန္းပိုင္ရွင္ ဆရာကလည္း သေဘာေကာင္းလိုက္တာ သူအသစ္အဆန္း ေလ့လာမိတာဆို က်မတို႔ကို ျပန္သင္ျပရတာ အေမာ။ ေက်ာင္းပိတ္သြားတယ္ အဆိုး၊ ပညာနဲ႔ ကင္းလြတ္မသြားေစရဘူး အေကာင္း၊ ေရကန္အသင့္ ၾကာအသင့္ ဆိုတဲ့ စကားမ်ိဳးဟာ မနာလို မရွိပါနဲ႔ အခိ်ဳ႕ ဘ၀ေတြမွာ တကယ္ကို ရရွိပါတယ္။ တႀကိမ္တခါ ေက်ာင္းပိတ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးက အဖတ္ဆယ္လို႔ ရေကာင္းရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ ဖြင့္လိုက္ ပိတ္လိုက္ အႀကိမ္ေတြ မ်ားလာတဲ့ အခါမွာေတာ့ အစကတည္းက သမာဓိမခိုင္တဲ့ အူေၾကာင္က်ား က်မ ကိုယ္ဘာလုပ္လို႔၊ ဘာျဖစ္ေနမွန္း မသိေတာ့ပါဘူး။ စမ္းေခ်ာင္းထဲမွာ အမႀကီးရဲ႕ မိတ္ေဆြ အန္ကယ္ႀကီးဆီမွာ ဂ်ပန္စာ သြားသင္ေသးတယ္။ စဦးဆံုးေန႔ အန္ကယ္ႀကီးက “အ၊ အိ၊ အု၊ အဲ၊ သိလား” ေမးေတာ့ က်မက “ဟုတ္ကဲ့ သိပါတယ္။ အ၊ အိ၊ အု၊ ေအ၊ အဲ၊ ေအာ၊ အံ၊ အို” ပါလို႔ (ရသည့္ ဆုေတြပဲ ေျပာရန္လို -ငယ္စဥ္ကတည္းက မွတ္သားထားတဲ့ ဟာေတြကို သြက္သြက္ႀကီး ရြတ္ခ်လိုက္ပါတယ္။) အန္ကယ္ႀကီးက ဘာမွ ျပန္မေျပာပါဘူး။ (သူရည္ညႊန္းတာက ဂ်ပန္စာရဲ႕ Katakana စာလံုးေတြ)။ ဂ်ပန္စာကို ႀကိဳးစားပမ္းစား သင္လာလိုက္တာ တေန႔ေတာ့ အန္ကယ္ႀကီးက ဂ်ပန္သြားမလားေမးပါတယ္။ သူ႔ သမီး အငယ္ဆံုး(က်မ အမႀကီးရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း)နဲ႔ ဟိုမွာ အတူသြားေနၿပီး အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ပါ။ က်မလည္း အိမ္နဲ႔ တိုင္ပင္လိုက္ပါဦးမယ္ေပါ့။ ဘာအက်ိဳးေဆာင္ခမွ ယူမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ေလယာဥ္လက္မွတ္ ကိုယ္၀ယ္ၿပီး သြားဖို႔ပါပဲ။ က်မလည္း အိမ္မွာ အကိုႀကီးနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး၊ ေနာက္တေန႔ညေနမွာေတာ့ အိမ္က ေလးဘီးကားေလးနဲ႔ စမ္းေခ်ာင္းကို ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္ ေမာင္းလာၾကတာ လမ္းတေလွ်ာက္ လမ္းမီးေတြေရာ၊ အိမ္မီးေတြေရာ ေမွာင္လို႔ ကားမီးေလး ထိုး ထိုးၿပီး ေမာင္းရတယ္။ ဟိုေရာက္ေတာ့ အန္ကယ္ႀကီးက စကားလည္း ေကာင္းေကာင္းမေျပာဘူး။ အသက္က ၇၀ဆယ္နား ဆိုေတာ့လည္း အာ႐ံုထဲ တခုခုေရာက္ေနရင္ ေနာက္အာ႐ံုတခုကို တုန္႔ျပန္မႈ ေႏွးေကြးထယ္ ထင္ပါရဲ႕။ ဒီလိုနဲ႔ ျပန္လာခဲ့ၾကၿပီး အကိုႀကီးက “နင့္ဟာက မေရမရာနဲ႔ဟာ၊ ေက်ာင္းလည္းၿပီးေသးတာ မဟုတ္ဘူး၊ ေက်ာင္းၿပီးေအာင္ပဲ ဆက္တက္ပါ” လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမလဲ ႏိုင္ငံျခား ထြက္ႏိုင္သူေတြက ဟိုကထြက္ ဒီကထြက္ ထြက္ထြက္ထြက္ ဆိုေတာ့ ကိုယ္လည္း ထြက္ခ်င္တယ္ေပါ့ေလ ဒီေလာက္ပါပဲ။ ေနာက္ေက်ာင္းဖြင့္ေတာ့ စာသင္ႏွစ္ေတြ ခ်ံဳ႕ၿပီး အတန္းေတြ တက္သြားလိုက္တာ၊ စိတ္ညစ္ရတဲ့ အထဲ စိတ္ပ်က္တာေတြ ထပ္ေလာင္းၿပီး ေက်ာင္းၿပီးသြားပါတယ္။ ႏွင္းေတာထဲမွာ ဆယ္စုႏွစ္နီးပါး ၾကာခဲ့တယ္။ (လူအမ်ားစုရဲ႕ ေပ်ာ္စရာအေကာင္းဆံုး ေက်ာင္းသားဘ၀ ဆိုတာကို ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ တိုက္လိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ "နင္ရယ္(ရီ)ေနခဲ့တာေတြ႔ပါတယ္" လို႔ ဆိုလာခဲ့ၾကရင္ "အဲ့ဒါ ဟန္ေဆာင္အၿပံဳးေတြ" လို႔ က်ားကန္ၿပီး ျငင္းဖို႔ အဆင္သင့္ပါ။) ေက်ာင္းၿပီးသြားေတာ့ အိမ္က အလုပ္ေတြပဲ ၀ိုင္းကူ လုပ္ေပးေနခဲ့ပါတယ္။ မနက္ေစာေစာ ငါးေရာင္းတယ္။ က်န္တေနလံုး ဆန္ေရာင္းတယ္။ စာရင္းလုပ္ၿပီး ေလး၊ ငါးက်ပ္ ကြာရင္ မနက္ ေလးနာရီေလာက္ႀကီးလည္း အေဖက စာရင္းေတြ ျပန္စစ္ဖို႔ လာႏိႈးတတ္တယ္။ သူ႔အခန္းက တညလံုးဖြင့္ထားလို႔ ေအးစိမ့္ေနတဲ့အဲယားကြန္းထဲ ငိုခ်င္တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီစာရင္းေလာက္ကေတာ့ အခ်ဥ္ပါ။ ၁၅မိနစ္ေလာက္ဆို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ အေဖ့အခန္းထဲက ထြက္လို႔ရၿပီ။ လကုန္စာရင္း ခ်ဳပ္လိုက္ေတာ့ အျမတ္ေငြက တေသာင္းေက်ာ္…အေဖ့လုပ္ငန္း လည္ပတ္ေနတာ ဆယ္သိန္းေက်ာ္။ “အေဖ ၁၀% မေျပာနဲ႔ ၁%ေတာင္ မျမတ္ပါလား အေဖရယ္” ေျပာေတာ့ “လုပ္ငန္းဆိုတာ ဒီလိုပဲေပါ့ သမီးရယ္” တဲ့။ ကိုယ္ကေတာ့ ကိုယ့္ေရွ႕ေရးေတြပါ ထည့္တြက္ေနေတာ့ ရံႈးလိုက္တာ ေသာက္ေသာက္လဲ လို႔ပဲ ျမင္ႏိုင္ပါေတာ့တယ္။ အေမကလည္း အေဖမရွိခ်ိန္ ဒီလိုေျပာလာပါတယ္။ “နင္ တကၠသိုလ္မွာ ဆယ္ႏွစ္နီးပါး သင္ထားတဲ့ ပညာေတြ ဒီလိုပဲ ေမွ်ာပစ္ေတာ့မွာလား” တဲ့။ “ဟုတ္ကဲ့ပါ အေမ သမီး သိပါတယ္။” ကြန္ျပဴတာသင္တန္းမွာ လုပ္အားေပးခဲ့စဥ္ကတည္းက သင္တန္းပိုင္ရွင္ဆရာက "နင္တို႔ ေက်ာင္းၿပီးသြားၾကရင္ အျခား အလုပ္တခုခု မ၀င္မီ ငါဆီသာ လာခဲ့ၾက" လို႔ စကားရွိခဲ့တာေၾကာင့္ သင္တန္းကို ေျပးပါေတာ့တယ္။ ကိုယ္က မနက္ပိုင္း အိမ္က အလုပ္ကူရမွာမို႔ ေန႔လည္ပိုင္း အလုပ္၀င္ပါတယ္။ တလကို လစာ ၂၀၀၀က်ပ္ စရပါတယ္။ အေဖ့ကိုေတာ့ သင္တန္းတက္တယ္ပဲ ေျပာထားလို႔ ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို သင္တန္းကို လိုက္ပို႔ေပးတတ္ပါတယ္။ အေဖရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔ ခံယူခ်က္က သူ႔သားသမီးေတြကို ပညာ ႀကိဳက္သေလာက္သင္၊ ၿပီးရင္ေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္၊ သူမ်ားဆီမွာ လခစားလုပ္ဖို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မစဥ္းစားနဲ႔။ (ဒါက သူျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ဘ၀အေတြ႔အႀကံဳက ရတဲ့ သူ႔ခံယူခ်က္) သင္တန္းမွာ နည္းျပလုပ္ေနရင္း ကြန္ျပဴတာ အေရာင္း၊ တပ္ဆင္ Trading လုပ္တဲ့ ကုမဏီတခုမွာ လစာ ၆၀၀၀နဲ႔ သြားလုပ္ဖို႔ သင္တန္းပိုင္ရွင္ ဆရာက ေျပာပါတယ္။ ငါ့ဆီမွာ လစာလည္း ပိုမေပးႏိုင္ဘူး။ အဲ့ဒီမွာ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရမွာမို႔ အခြင့္အလမ္း ပိုသာတယ္ ဆိုၿပီး လႊတ္တာပါ။ မိဘေတြ၊ ငယ္ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ကေန ေလာကအလယ္ လႊတ္ေပးခံလိုက္ရတဲ့ က်မ အစြမ္းအစေတြ ျပပါေတာ့တယ္။ အဲ့ဒီ အလုပ္ကို လလယ္မွာ စ,၀င္၍ လကုန္အထိ ႏွစ္ပတ္သာ အလုပ္ဆင္းခဲ့ၿပီး လကုန္ေတာ့ အလုပ္ထြက္လိုက္ပါတယ္။ (လစာ မယူခဲ့ပါဘူး။) အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ က်မ က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ပါ ဟူ၍ျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းရင္းမွာ ျမန္မာျပည္က သူေဌးတို႔၏ ထံုးစံအတိုင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ရလွ်င္ ရသေလာက္ယူထားသည့္ လုပ္ငန္း ေပါင္းစံုကို က်မအား DO ALL လုပ္ခိုင္း၍ ျဖစ္ပါသည္။ (ထိုအလုပ္မွာမူ ေနအိမ္ႏွင့္ အတန္ေ၀း၍ အေဖက ေန႔တိုင္းလိုလို "ကိုယ္ပိုင္အလုပ္ေတြ ရွိလ်က္ႏွင့္ သူမ်ားဆီမွာ ဘာေၾကာင့္လခစားလုပ္ရပါသလဲ" ဟူ၍ ဆူတခါ ေခ်ာ့တလွည့္ တသြင္သြင္ေျပာရင္း အလုပ္သို႔ လိုက္ပို႔ေပးခဲ့ပါသည္။ က်မမွာ ထိုအခ်ိန္၌ ျပန္မေျပာနားမေထာင္ အတတ္ကို တဖက္ကမ္းခတ္တတ္ေျမာက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။) က်မ ဟိုေယာင္ေယာင္ ဒီေယာင္ေယာင္နဲ႔ ေယာင္ေကာင္းေနခ်ိန္၊ စကၤာပူမွာသေဘၤာတက္ရန္ အခ်ိတ္အဆက္ေတြလုပ္ၿပီး လာခဲ့ေသာ က်မ၏ တူေတာ္ေမာင္သည္ အလိမ္ခံခဲ့ရပါသည္။ တူေတာ္ေမာင္လည္း စကၤာပူမွာ ေနထိုင္ခြင့္ကို ေက်ာင္းစေတးျဖင့္ စလံုးေဒၚလာ ၅၀၀၀ depositတင္ၿပီးယူ၊ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္လုပ္၍  ရပ္တည္႐ုန္းကန္ေနရင္း အမွန္တကယ္ သေဘၤာတက္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္း သူ႕ေက်ာင္းစေတး မကုန္မီ ႏွစ္ပတ္ အလိုမွာ ရ႐ွိခဲ့ပါသည္။ “အန္တီတာ ဒီမွာ အန္တီတာတို႔ေက်ာင္းက ၿပီးတဲ့ လူေတြ အီးပီ ဆိုတာနဲ႔ ေနထိုင္ခြင့္ရၾကတယ္။ လစာေတြလည္း သိပ္ေကာင္းတာပဲ။ သားသေဘၤာမတက္မီ တပတ္ေလာက္ေတာ့ အခ်ိန္ရတယ္။ လာ try ၾကည့္ပါလား” ဟုဆိုလာ၍ စီစဥ္စရာေတြကို အျမန္ဆံုးစီစဥ္ (ထြက္လာဖို႔ ႏွစ္ရက္ အလိုမွ အေဖ့ကို အသိေပးၿပီး။) အေမ ထည့္ေပးလိုက္ေသာ ႐ႈိးမန္းနီး အစိမ္းတေထာင္ျဖင့္ စကၤာပူ ၿမိဳ႕ႀကီးကိုတဲ့ ေယာင္လည္လည္ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။