“ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒ” ဆိုတာကို အင္တာနက္ေပၚမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ေလာက္က ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဖတ္ၿပီး ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ခ်က္တစ္ခုေရးဖို႔ စဥ္းစားမိခဲ့ေပမယ့္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မေရးျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ကိုယ္ေလးစားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို, ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ အယူအဆကို အျပစ္တင္ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ရင္ မေက်မခ်မ္းျဖစ္တတ္ပါတယ္, ရန္ၿငိဳးဖြဲ႔တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေလးစားတဲ့သူ, ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ အယူအဆကို ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုရင္လည္း ႏွစ္သက္ ၀မ္းေျမာက္တတ္ၾကပါတယ္။ အမ်က္ေဒါသထြက္ေနသူဟာ တစ္ဖက္က ေ၀ဖန္မႈရဲ့ ေကာင္းဆိုးမွားမွန္ကို မပိုင္းျခားႏိုင္သလို၊ အဆင္ျခင္မဲ့ ႏွစ္သက္ ၀မ္းေျမာက္ၿပီး မာန္တက္ေနတာလည္း မေကာင္းပါဘူး။ (ဒီဃနိကာယ္၊ သီလကၡႏၶ၀ဂ္၊ ျဗဟၼဇာလသုတ္)။
အေသးစိတ္အခ်ိန္ေပး မဖတ္ႏိုင္ (မဖတ္လို) ေပမယ့္ အနည္းဆံုး ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ ဘယ္လို၀ါဒမ်ိဳးလဲလို႔ အဓိပၸါယ္ေပၚယံု သယံ၀သီရဲ့ site http://sayamvasi.googlepages.com/toe-bookspage မွာတင္ထားတဲ့ စာအခ်ိဳ႕ကို ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ နိကာယ္ငါးရပ္က ေဒသနာေတြနဲ႔ ဘယ္လို ကြဲျပားျခားနားေနသလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ အနက္အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူမႈ ကြဲလြဲခ်က္ေတြကိုပဲ ဦးစားေပး ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီေတြက ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုယူဆရသလဲ, ဘယ္အယူအဆေတြရဲ့ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈရွိလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းဇစ္ျမစ္နဲ႔ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြကို ရွာၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ သိသာထင္ရွားၿပီး အေရးပါတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့
၁။ နတ္, ျဗဟၼာ, ငရဲ, ၿပိတၱာစတဲ့ ပရေလာကကို လက္မခံပါ။
၂။ ေရွးဘ၀, ေနာက္ဘ၀ကို လက္မခံပါ။
၃။ ပစၥဳပၸန္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးလႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံအျဖစ္သတ္မွတ္ပါတယ္။
၄။ ဒီမွာလည္း လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးလႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံအျဖစ္သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိရစၧာန္သတ္တာဟာ ပါဏာတိပါတ မဟုတ္၊ အစိုးရပစၥည္းခိုးတာဟာ အဒိႏၷာဒါနကံ မေျမာက္ စသျဖင့္ ယူဆပါတယ္။
၅။ ကံ၏ အက်ိဳး၀ိပါတ္ဆိုတာဟာ ကံကို ျပဳစဥ္က ကိုယ္စိတ္တို႔အတိုင္း ထပ္မံျဖစ္ပြားေနျခင္းလို႔ ယူဆပါတယ္။
၆။ ႐ူပ, အ႐ူပဆိုတဲ့ စ်ာန္တရားေတြကို အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အစြန္းဟုသတ္မွတ္ထားပါတယ္။
၇။ ႐ုပ္နမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္ကို ႐ႈပြားျခင္းသည္ တရားမဟုတ္။ ကိုယ္ႏႈတ္စိတ္ အမွားမျဖစ္ေအာင္ ေနျခင္းကသာ တရားျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
၈။ သံသရာအတြင္းမွာ လူ-သတၱ၀ါတို႔ လည္ၾကျခင္းမဟုတ္ပဲ လူ-သတၱ၀ါအတြင္းမွာ သံသရာတို႔ လည္ၾကျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဟာ သံုးဘ၀လည္တာမဟုတ္။ ဒီဘ၀အတြင္းမွာ လည္တာသာ ျဖစ္တယ္။
၉။ ငါက အနတၱမဟုတ္ဘူး၊ ငါတို႔ ထင္ထားတဲ့ (လူဟု ထင္ထားသည့္) ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာေတြကိုသာ အနတၱလို႔ေဟာတာ။ သကၠာယဒိ႒ိေပ်ာက္သြားရင္ ငါသက္သက္ (လူသက္သက္, အတၱသက္သက္)ပဲ က်န္တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
အျခားေသာ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ အမ်ားအျပားရွိေသးေပမယ့္ ဒီအခ်က္ေတြေလာက္နဲ႔ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ ေကာက္ေၾကာင္း ေပၚေလာက္ပါတယ္။ (ေထရ၀ါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ားနဲ႔ ကမၼ႒ာန္းရိပ္သာမ်ားအေပၚ စြတ္စြဲေ၀ဖန္ထားမႈေတြရွိေပမယ့္ အေျခအျမစ္သိပ္မရွိပဲ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆန္ဆန္သာျဖစ္လို႔ အက်ိဳးမမ်ားတဲ့အတြက္ ျပန္လည္မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။ အယူ၀ါဒ သက္သက္အေပၚမွာပဲ သံုးသပ္ျပလိုပါတယ္။)
သိပၸံထြန္းကားလာတဲ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ကာလာမသုတ္လို ေဒသနာမ်ိဳးေတြ ေရပန္းစားလာပါတယ္။ ေရွး႐ိုးစဥ္လာ ယံုၾကည္မႈေတြကို စိန္ေခၚခ်င္ လာၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းစာေပနဲ႔ ထိေတြ႔ခြင့္ရသူေတြက ဘာသာတရားကို သိပၸံပညာဆိုတဲ့ ေပတံနဲ႔ တိုင္းထြာ ၾကည့္ခ်င္လာၾကပါတယ္။ ဥေရာပမွာ ဘုရားေက်ာင္းေတြနဲ႔ ထာရ၀ဘုရားသခင္ရဲ့ ေလာင္းရိပ္ေအာက္က လူသားတန္ဖိုးကို ဆြဲထုတ္ၿပီး လူသား၀ါဒကို ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလို လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးေတြကို အတုယူခ်င္ လာၾကပါတယ္။ ရွင္ဥကၠ႒ရဲ့ “လူေသလူျဖစ္၀ါဒ” ဟာ သိပၸံပညာက ျဒဗ္ထုတည္ၿမဲမႈနိယာမ, ဒါ၀င္ရဲ့ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သီအိုရီ, လူသား၀ါဒ စတာေတြကို ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ေပါင္းစပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရင္း သိပၸံနည္းလည္းမက်၊ ဗုဒၶ၀ါဒမွလည္း ေသြဖီသြား ပါတယ္။
ယခုပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒမွာလည္း “လူသား၀ါဒ”ကို ေရွ႕တန္းတင္လိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္ခံတဲ့၀ါဒမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့အျပင္ ရခဲလွတဲ့ လူသားရဲ့ ဘ၀တန္ဖိုးကို အလြန္ အေလးထားတဲ့အတြက္ အထူးတလည္ လူသား၀ါဒကို ပြဲထုတ္ေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒမွာ လူကို လြန္လြန္က်ဳးက်ဳး ေနရာေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူ-လူခ်င္း ဆက္ဆံရာမွာ ျပဳမူတဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြကသာ ကံအစစ္ျဖစ္တယ္။ လူမဟုတ္တဲ့ တိရစၧာန္သတ္ျခင္းဟာ ပါဏာတိပါတမဟုတ္ စသျဖင့္ ခံယူထားပါတယ္။
လူေသလူျဖစ္၀ါဒလို သိပၸံပညာက သေဘာတရားေတြကို ယူသံုးမထားေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒတစ္ခုလံုးဟာ Common Sense ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို အေျခခံထားတာေတြ႔ ရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက “မည္သည့္ဘာသာ၀ါဒ, ဒႆနကမွ မွီခို ကူးခ် ယူေဆာင္ ထုတ္ႏႈတ္ထားျခင္းမဟုတ္တဲ့ ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ခ်က္မ်ား” လို႔ ေၾကညာၿပီး၊ “သာမညသေဘာတရားက်မ္း” ကို အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားထားပါတယ္။ ဒႆနဆန္ဆန္ ေ၀ါဟာရအသံုးအႏႈန္းေတြ သံုးၿပီး စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေရးသြားေပမယ့္ အာ႐ံုခံအဂၤါငါးပါးႏွင့္ ကိုယ္တိုင္သိေသာ သာမညအသိဆိုတဲ့ Common Sense ပါပဲ။ Common Sense ကိုသာ ဦးစားေပးတဲ့ ၀ါဒကို ဒႆနေလာကမွာ Naïve Realism လို႔ေခၚပါတယ္။ အထူးအဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။ ျမက္ဟာ စိမ္းတယ္, ေက်ာက္ခဲဟာ မာတယ္, ႏွင္းဟာ ေအးတယ္စတဲ့ ခပ္႐ိုး႐ိုးျမင္တဲ့ လူၿပိန္းအျမင္မ်ိဳးကို ဆိုတာပါ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၾကည့္ရင္ ဒီလို ခပ္႐ိုး႐ိုး ျမင္ျခင္းဟာ မလြဲႏိုင္တဲ့ ပစၥကၡျဖစ္တယ္, ဒိ႒ဓမၼအျမင္ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရေပမယ့္ Quantum Mechanics ေပၚလာတဲ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ သာမာန္ ပၪၥာ႐ံုသိဟာ ပကတိအရွိတရားနဲ႔ အလွမ္းကြာသြားၿပီလို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက လက္ခံၾကပါတယ္။ ဒီ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Bertrand Russell က “Naive realism က ႐ူပေဗဒကို ဦးေဆာင္တယ္။ ႐ူပေဗဒက Naive realism မွားေၾကာင္း ျပခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ Naive realism က မွားပါတယ္” လို႔ An Inquiry Into Meaning and Truth ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ သိပၸံပညာဟာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေတြးေခၚမႈမပါပဲ အာ႐ံုသိသက္သက္နဲ႔ေတာ့ ေရွ႕ဆက္ မတုိးႏိုင္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဒီ Common Sense ေပၚအေျခခံၿပီး ေဟာၾကားထားတဲ့ (ဥပမာ ကာလာမသုတ္, အပဏၰကသုတ္တို႔လို) သုတၱန္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုသုတၱန္အမ်ားစုဟာ အဆင့္ျမင့္တဲ့ သစၥာေလးပါးတရားေတြကို လက္ခံႏိုင္စြမ္းမရွိေသးတဲ့ (ေတြေ၀ေနေသးတဲ့) သူေတြကို ေဟာၾကားခဲ့တာ မ်ားပါတယ္။ ဒီသုတၱန္ေတြမွာလည္း တမလြန္ဘ၀ကို လက္ခံျခင္းဟာ အက်ိဳးမယုတ္ေၾကာင္းကို ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အာ႐ံုခံအဂၤါငါးပါးျဖင့္ သိျမင္တဲ့ သာမာန္အသိထက္ မေနာ၀ိညာဏ္ျဖင့္သိတဲ့ အသိမ်ိဳးကိုပဲ ဗုဒၶဘာသာက ဦးစားေပး ပါတယ္။ ပညာဟာ မေနာ၀ိညာဏ္ေပၚမွာ ျဖစ္ေပၚၿပီး ထိုးထြင္းသိျခင္း, ပိုင္းျခားသိျခင္း, ကိေလသာကို ပယ္သတ္ျခင္းစတဲ့ အက်ိဳးေတြရွိတယ္လို႔ ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမက၀ဂ္၊ မဟာေ၀ဒလႅသုတ္)
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ ဘာေၾကာင့္ Common Sense ကိုေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ပါ သလဲ။ ဗုဒၶက ဓမၼဟာ စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္း၏ က်က္စားရာမဟုတ္ “အတကၠာ၀စာေရာ” လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း၊ သာမာန္အာ႐ံုသိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္တဲ့ ေရွ႕ဘ၀, ေနာက္ဘ၀, နတ္, ျဗဟၼာ, ငရဲ စတာေတြကို ျငင္းပယ္လိုတာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္းလို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ကံဟာ “ထံုးပံုးထဲ လက္ႏိႈက္ရင္ ျဖဴၿပီး၊ ကတၱရာပံုးထဲ လက္ႏိႈက္ရင္ မဲသလို” ပစၥဳပၸန္မွာပဲ အက်ိဳးေပးတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ စင္စစ္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ လူေသၿပီး လူမျဖစ္ေတာ့တာကလြဲရင္ လူေသလူျဖစ္၀ါဒရဲ့ ကံအယူအဆနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ တူပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေနာက္တိုင္းသား အမ်ားစုဟာလည္း ဗုဒၶအဆံုးအမကို လက္ခံလိုၾကေပမယ့္ ဘ၀တစ္ဖန္ျဖစ္ျခင္းဆိုတဲ့ အယူအဆကို ျငင္းပယ္လိုၾကပါတယ္။ သို႔မွသာ Common Sense နဲ႔ကိုက္ညီၿပီး သဘာ၀က်တဲ့ ကမၼ၀ါဒျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ သဘာ၀လြန္ နတ္ျဗဟၼာေလာကေတြကို လက္မခံ, ေသလြန္ၿပီး ျပန္ျဖစ္ေသာဘ၀ကို လက္မခံတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကံ၀ါဒမ်ိဳးဟာ ျဗဟၼဏ၀ါဒနဲ႔ ဂ်ိန္း၀ါဒတို႔ရဲ့ ကံ၀ါဒထက္ေတာ့ ပိုၿပီးသင့္ေတာ္ လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶက ဘာသာအယူ၀ါဒအက်င့္ေတြကို ေ၀ဖန္ျပတဲ့အခါ ပရေလာကကို ျငင္းပယ္တဲ့၀ါဒေတြကို မျမတ္ေသာဘာသာတရား (အျဗဟၼစရိယ) တနည္းအားျဖင့္ မွားယြင္းတဲ့ ဘာသာတရား False Religion လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒီအယူ၀ါဒမ်ိဳးကို စြဲၿမဲစြာ က်င့္သံုးခဲ့ရင္ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္၊ ေသလြန္လွ်င္ မုခ် အပါယ္သို႔လားေစမည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ အျမင္ျဖစ္တယ္။ ျဗာဟၼဏ၀ါဒနဲ႔ နိဂ႑နာဋပုတၱရဲ့ ဂ်ိန္း၀ါဒေတြကိုေတာ့ သက္သာရာ မရေစႏိုင္တဲ့ ဘာသာတရား (အနႆာသိက ျဗဟၼစရိယ) Unsatisfactory Religion လို႔သာ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ သႏၵကသုတ္)။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ Common Sense နဲ႔ “လူ” ေဇာင္းေပးလြန္းတဲ့အတြက္ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ျခင္းကို အပိုအလုပ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ ခ်ဳပ္တည္းတဲ့ စ်ာန္တရားေတြကို အတၱကိလမထာႏုေယာဂလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္႐ႈပြားျခင္းဟာ တရား မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။
ဒီေတာ့ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ လာရာလမ္းေၾကာင္းကို ျပန္ေကာက္ရရင္ သာမညအသိ (၀ါ) သာမာန္လူၿပိန္း အသိနဲ႔ လူကသာ ပဓာနက်တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အေျခခံထားတဲ့ ဥေစၧဒ၀ါဒ, နိတၳိက၀ါဒ နိယတမိစၧာ အယူအဆသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တမလြန္ဘ၀နဲ႔ သံသရာကို လက္မခံတဲ့အတြက္ ဗုဒၶအဆံုးအမသာသနာရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ျဖစ္တဲ့ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ခ်မ္းသာ (၀ိမုတၱိသုခ) ကိုလည္း မရႏိုင္ပါ။ တမလြန္တြင္ အပါယ္ေဘးမွ လြန္ေျမာက္ေသာ ခ်မ္းသာ (သမၸရာယိကသုခ) ကိုလည္း မရႏိုင္ပါ။ အစိုးရပစၥည္း ခိုးယူျခင္းသည္ အဒိႏၷာဒါနာကံ မေျမာက္ စသျဖင့္ခံယူတဲ့အတြက္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ကိုယ္က်င့္သီလ စာရိတၱမ႑ိဳင္ကိုေတာင္ အေထာက္အကူ မျပဳႏုိင္ပါဘူး။ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ့႐ႈတ္ခ်မႈကိုလည္း မလြတ္ႏိုင္ပါဘူး။ သမာဓိနဲ႔ ၀ိပႆနာကိုလည္း ပစ္ပယ္ထားတဲ့အတြက္ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ့ သီလ, သမာဓိ, ပညာဆိုတဲ့ သိကၡာသံုးရပ္လံုးနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။
***** ******
ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ အယူအဆမ်ားဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေၾကာင္းကို အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ (၉) ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး (အ႒ကထာအဖြင့္မ်ား မပါပဲ) ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ မူရင္းနိကာယ္ငါးရပ္မွ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ျပပါမယ္။
ေတ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ အပါယ ဒုဂၢတႎ ၀ိနိပါတံ နိရယံ ဥပပႏၷာ။
ေတ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတႎ သဂၢ ေလာကံ ဥပပႏၷာ။
နိကာယ္ငါးရပ္လံုးထဲက သုတၱန္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ “အၾကင္သူသည္ ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ေသာ္ အပါယ္ မေကာင္းေသာလားရာ (ဒုဂၢတိ) သို႔ က်ေရာက္၍ ငရဲ၌ ျဖစ္ရ၏”… “အၾကင္သူသည္ ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ေသာ္ ေကာင္းရာ (သုဂတိ) နတ္ေလာက၌ ျဖစ္ရ၏” ဆိုတဲ့ ၀ါက်မ်ား ေတြ႔ရပါတယ္။ “ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ (ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ)” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းအရ အပါယ္က်ျခင္း, နတ္ျဖစ္ျခင္းတို႔ဟာ ဒီမ်က္ေမွာက္လူ႕ဘ၀မွာပဲ ဆင္းရဲျခင္း, ခ်မ္းသာျခင္းေတြကို တင္စားေျပာေနဆိုျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီတို႔ကိုးကားတဲ့ မဟာသီဟနာဒသုတ္မွာလည္း ဒီအသံုးအႏႈန္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီသုတ္ထဲမွာ ငရဲ (နိရယ), တိရစၧာန္, ၿပိတၱာ (ေပတၱိ၀ိသယ), လူ (မႏုႆ), နတ္ (ေဒ၀ါ) ဆိုတဲ့ ဂတိငါးမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပထားၿပီး ဒီဂတိငါးမ်ိဳးဟာ ေသလြန္ၿပီးမွ ေရာက္ရတယ္ဆိုတာ အထင္အရွား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို လားရာဂတိေတြကို ေရာက္သြားၿပီး ဆင္းရဲခ်မ္းသာကို ခံစားေနရတာကို ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္တဲ့ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္ရွိေၾကာင္း ေဟာၾကားထားပါတယ္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ သီဟနာဒ၀ဂ္၊ မဟာသီဟနာဒသုတ္) ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ “သံုးဆယ့္တစ္ဘံုဆိုတာ ပစၥဳပၸန္လူ႔ဘ၀ထဲမွာပဲ က်င္လည္ေနရတာ” ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး။
အနမတေဂၢါယံ, ဘိကၡေ၀, သံသာေရာ။ ပုဗၺာ ေကာဋိ န ပညာယတိ အ၀ိဇၨာနီ၀ရဏာနံ သတၱာနံ တဏွာသံေယာဇနာနံ သႏၶာ၀တံ သံသရတံ။ (နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ အနမတဂၢသံယုတ္မွ သုတၱန္မ်ား)
ရဟန္းတို႔… ဤသံသရာ၏ အစကို မသိႏိုင္၊ အ၀ိဇၨာျဖင့္ ပိတ္ဖံုးကာ တဏွာျဖင့္ ေႏွာင္ဖြဲ႔ထား၍ သံသရာကို က်င္လည္ေနၾကေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ အစဦးအစြန္းသည္ မထင္။
နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ အနမတဂၢသံယုတ္မွာ သံသရာသည္ အစမထင္ဟု ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အကယ္၍ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက ယူဆထားသည့္အတိုင္း “လူသည္ သံသရာတြင္က်င္လည္ျခင္း မဟုတ္ပဲ၊ သံသရာသည္ လူေပၚတြင္ က်င္လည္ေနၾကျခင္း” သာမွန္ပါက သံသရာသည္ အစမထင္ေသာ အနမတဂၢတရားလို႔ ေဟာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီအျပင္ အနမတဂၢသံယုတ္မွာ “မေရတြက္ႏိုင္ေသာ အမိ, အဖ ေတာ္ခဲ့ဖူးသူမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သမုဒၵရာေလးစင္းမကေသာ မ်က္ရည္တို႔ က်ခဲ့ဖူးသည္။ မေရတြက္ႏိုင္ေသာ ကမၻာေပါင္းမ်ားစြာမက သံသရာရွည္ကာ သခ်ိဳင္းေျမပံုတို႔ တိုးခဲ့ဖူးသည္” စတဲ့ ဥပမာမ်ားနဲ႔ ေဟာၾကား ထားပါတယ္။ အနမတဂၢသံယုတ္ တစ္ခုတည္းနဲ႔တင္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ သံသရာအယူအဆဟာ ဗုဒၶ၀ါဒ မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလာက္ပါတယ္။
“အရာရာဟာ ေရွးဘ၀ကျပဳခဲ့တဲ့ ကံေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ, ယခုဘ၀မွာ အရင္ဘ၀က ကံေတြက အက်ိဳးေပးေနၾကတာ”လို႔ ယူဆတာမ်ိဳးကို ဗုဒၶက အယူမွား ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိ (ေရွးကျပဳေသာ အေၾကာင္းဟူသည့္ အယူ)လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ ဒီလို အယူ၀ါဒရွိသူေတြဟာ “မိမိတို႔ လုပ္သင့္သည္တုိ႔အား လုပ္ေဆာင္ရန္၊ မလုပ္သင့္သည္တို႔အား မလုပ္ရန္အတြက္ ဆႏၵႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈတို႔ ျဖစ္ေပၚမလာႏိုင္။ လုပ္သင့္, မလုပ္သင့္ကိုလည္း မွန္ကန္စြာ မသိျမင္၍၊ သတိထား ေစာင့္ထိန္းျခင္းလည္း ျပဳမည္ မဟုတ္ေတာ့။” လို႔ ဗုဒၶက မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္ (အံ-၃-၆၂၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယတနသုတ္)။ ဒါဟာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာျပဳတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကံေတြ, ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြ, အျခားေသာအေၾကာင္းတရားေတြကို ျငင္းပယ္ရာ ေရာက္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာဟာ ကံရဲ့ အက်ိဳး၀ိပါက္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါတစ္ခုရတာဟာ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္လို႔, ေသြး ေလ သည္းေျခ ေဖာက္ျပန္လို႔, ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဂ႐ုမစိုက္လို႔, သူတစ္ပါးက လုပ္ႀကံလို႔ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရာရာ ျဖစ္ပ်က္သမွ်မွာ ကံကို ပံုခ်တာဟာ ပုေဗၺကတေဟတု၀ါဒပဲလို႔ ဗုဒၶက ေဟာၾကားထားပါတယ္ (သံ-၄-၂၆၉၊ သဠာယတန၀ဂၢသံယုတ္၊ ေ၀ဒနာသံယုတ္၊ အ႒သတပရိယာယ၀ဂ္၊ သီ၀ကသုတ္)။
သို႔ေသာ္လည္း အတိတ္ကံေတြကို လံုး၀ပစ္ပယ္ျခင္း မျပဳပါဘူး။ အတိတ္ကံေဟာင္းေတြက မ်က္ေမွာက္ဘ၀ေပၚမွာ လြမ္းမိုးမႈရွိသလို ပစၥဳပၸန္ကံသစ္ေတြက မ်က္ေမွာက္ဘ၀နဲ႔ ေနာင္ဘ၀မ်ားအတြက္ လႊမ္းမိုးမႈရွိပါတယ္။ သတၱ၀ါေတြကို ညႇင္းဆဲတဲ့သူဟာ ေသလြန္ၿပီးရင္ အပါယ္, ငရဲ က်ေရာက္ရတယ္။ မေရာက္ခဲ့လို႔ လူျဖစ္ရင္ အသက္တိုမယ္။ အနာေရာဂါမ်ားမယ္။ တမလြန္ဘ၀မွာ အသက္, စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ, အေခၽြအရံစသျဖင့္ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ကံေတြရဲ့ အက်ိဳးေပးေတြပါ။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္) ထို႔အတူပဲ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ကံေတြရဲ့ အက်ိဳးကို မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာျဖစ္ေစ, ေနာက္ဘ၀၌ျဖစ္ေစ, အျခားေသာဘ၀မ်ား၌ ျဖစ္ေစ ခံစားရတယ္လို႔ ေဟာၾကားထားပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ မဟာကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္)။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္မွာျပဳမူတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကသာ ကံျဖစ္တယ္။ ပစၥဳပၸန္ကံရဲ့ အက်ိဳးကို ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာပဲ ခံစားရတယ္ဆုိတဲ့ ပစၥပၸန္ကမၼ၀ါဒအယူဟာ ဒီသုတၱန္ေတြနဲ႔ ေလ်ာ္ညီမႈ မရွိပါဘူး။
‘ကမၼ’ဆိုတာဟာ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးသံုးပါရဲ့ ျပဳမူလႈပ္ရွားမႈေတြကို ေခၚတာမွန္ေပမယ့္ စင္စစ္ကေတာ့ ဒီအျပဳအမူေတြကို ေစ့ေဆာ္ေနတဲ့ ‘ေစတနာ’ သည္သာ ကံျဖစ္ပါတယ္။ ေစတနာနဲ႔ ေစ့ေဆာ္ၿပီးမွသာ ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳမူ, ႏႈတ္ျဖင့္ ေျပာဆို, စိတ္ျဖင့္ ႀကံစည္ၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (အံ-၆-၆၃၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ ဆကၠနိပါတ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ နိေဗၺဓိကပရိယာယသုတ္) ဒီေတာ့ ကံေကာင္း ကံဆိုးဟာ ေစတနာေကာင္း ေစတနာဆိုးေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပဳအမူေတြကို ေစ့ေဆာ္တဲ့ ေစတနာက ဒီအျပဳအမူေတြ သက္ေရာက္ခံရမယ့္ လူ, တိရစၧာန္, အဖြဲ႔အစည္း, ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတြထက္ ပိုၿပီး ပဓာနက်ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံရာမွာ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး လႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံလို႔သတ္မွတ္ခ်က္ဟာ နိေဗၺဓိကပရိယာယသုတ္ကို ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ရာသီဥတုပူတာကို ေဒါသထြက္ေနခဲ့ရင္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒအရ ေဒါသစိတ္ (ေဒါသႏွင့္ယွဥ္တဲ့ ေစတနာ) ေၾကာင့္ အကုသိုလ္ကံေျမာက္ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒကေတာ့ လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံတာ မဟုတ္လို႔ ကံမေျမာက္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီေတြက ဘုရားအေလာင္းေတာ္ရဲ့ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို ႐ူပစ်ာန္, အ႐ူပစ်ာန္လို႔ မွားယြင္းစြာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ထို႔အတူပဲ စိတ္ကိုခ်ဳပ္တည္းတဲ့ စ်ာန္တရားေတြဟာ မိမိကိုယ္ကို ညႇင္းဆဲတဲ့ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အက်င့္ေတြလို႔ မွားယြင္းစြာ ယူဆထားပါတယ္။ စင္စစ္ အေလာင္းေတာ္ဟာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို ပယ္စြန္႔ဖို႔ အႀကံျဖစ္တာဟာ “မိမိငယ္စဥ္ဘ၀ သေျပပင္ေအာက္မွာ ရခဲ့ဖူးတဲ့ ပဌမစ်ာန္ဟာ ေဗာဓိဉာဏ္ကိုရဖို႔ အက်င့္လမ္းျဖစ္မယ္, ပဌမစ်ာန္ခ်မ္းသာဟာ ကာမဂုဏ္တရားနဲ႔ အကုသိုလ္တရားေတြကို ပယ္စြန္႔ထားတဲ့ ခ်မ္းသာျဖစ္တဲ့အတြက္ မွီ၀ဲအားထုတ္ရမွာကို (တြန္႔ဆုတ္) ေၾကာက္႐ြံ႕ေနစရာလိုေၾကာင္း” စဥ္းစားမိလို႔ပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ သစၥကပရိဗိုဇ္ကို ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ မဟာယမက၀ဂ္၊ မဟာသစၥကသုတ္)။ စ်ာန္ခ်မ္းသာဟာ မွီ၀ဲပြားမ်ားအပ္တဲ့ (အာေသ၀ိတဗၺ ဘာေ၀တဗၺ ဗာဟုလီကာတဗၺ) တရားေတြ ျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တြယ္ၿငိေနရန္မဟုတ္ပဲ ထိုထက္ပို၍ အဆင့္ျမင့္ေသာ တရားမ်ားအတြက္ ပယ္စြန္႔ရပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ ဘိကၡဳ၀ဂ္၊ လဋဳကိေကာပမသုတ္)။ “သမၼာသမာဓိ” ဆိုတာ ပဌမစ်ာန္, ဒုတိယစ်ာန္ စသျဖင့္ စ်ာန္တရားေလးပါးျဖင့္ယွဥ္တဲ့ စိတ္တည္ၾကည္မႈ သမာဓိကို ေခၚေၾကာင္း နိကာယ္ငါးရပ္မွ ေဒသနာေျမာက္ျမားစြာမွာ ေဟာၾကားထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စ်ာန္တရားမ်ားကို ႐ႈတ္ခ်ျခင္း, ပစ္ပယ္ေျပာဆိုျခင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးက သမၼာသမာဓိကို ျငင္းပယ္ရာေရာက္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က စ်ာန္တရားကို ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံစတဲ့ တန္ခိုးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာ ႐ႈပ္ေထြးႏိုင္ပါတယ္။
ဓမၼစၾကာသုတ္အပါအ၀င္ အျခားေသာေဒသနာမ်ားက ဒုကၡသစၥာရဲ့ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အဓိပၸါယ္ကို ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာ (ဥပါဒါန္ျဖင့္ စြဲယူထားေသာ ခႏၶာငါးပါး) လို႔ ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ စြဲလမ္းမႈ ဥပါဒါန္နဲ႔ ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာဟာ သီးျခားမဟုတ္သလို အတူတူလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ခႏၶာငါးပါးေပၚမွာ စြဲလမ္းကပ္ၿငိတဲ့ ဆႏၵရာဂကို ဥပါဒါန္လုိ႔ေခၚပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ေဒ၀ဒဟ၀ဂ္၊ မဟာပုဏၰမသုတ္)။ ဒီဥပါဒါန္ေၾကာင့္ “ငါ ရွိတယ္” လို႔ထင္တဲ့ အထင္ (အသၼိမာန) ျဖစ္ပါတယ္ (ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ အာနႏၵသုတ္)။ ေရမွာ ထင္တဲ့ ပံုရိပ္လို ဥပါဒါန္ရွိေနတဲ့ ပုထုဇဥ္အတြက္ ႐ုပ္, ေ၀ဒနာ, သညာ, သခၤါရာ, ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့ ခႏၶာငါးပါးကို စြဲၿပီး ငါရွိတယ္လို႔ ထင္တာပါ။ ပုထုဇဥ္ကေတာ့ ဒီပံုရိပ္ကိုပဲ တကယ္ ရွိတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါကလည္း ခႏၶာငါးပါးကို “ၿမဲတယ္, ခ်မ္းသာတယ္, ငါပဲ” လိုထင္ေနတဲ့ နိစၥသညာ, သုခသညာ, အတၱသညာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္, ေ၀ဒနာ, သညာ, သခၤါရ, ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့ ခႏၶာငါးပါးကို အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱလို႔ ျမင္ေအာင္႐ႈရမယ္လို႔ အနတၱလကၡဏာသုတ္အပါအ၀င္ ေဒသနာအမ်ားျပားမွာ ေဟာၾကားထားပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒယူဆသလို “ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာကသာ အနတၱျဖစ္ၿပီး, ပၪၥကၡႏၶာက အတၱ၊ (လူလို႔ထင္ေနတဲ့ စြဲလမ္းမႈေတြက အနတၱျဖစ္ၿပီး လူသက္သက္ကေတာ့ အတၱ) သကၠာယဒိ႒ိကို ပယ္သတ္လိုက္ရင္ လူသက္သက္, အတၱသက္သက္ပဲ က်န္မယ္” ရယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရား မေဟာၾကားခဲ့ပါ။ ဗုဒၶက “သေဗၺ ဓမၼာ အနတၱာ”လို႔ ေဟာပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက လူဆိုတဲ့ အတၱ၀ါဒကို လက္ခံထားတဲ့ အတြက္ ႐ုပ္နာမ္ သခၤါရတရားေတြေပၚ “အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ” ႐ႈပြားဖို႔ ျငင္းပယ္ထားပါတယ္။
ဧရာ (မႏၲေလး)
အေသးစိတ္အခ်ိန္ေပး မဖတ္ႏိုင္ (မဖတ္လို) ေပမယ့္ အနည္းဆံုး ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ ဘယ္လို၀ါဒမ်ိဳးလဲလို႔ အဓိပၸါယ္ေပၚယံု သယံ၀သီရဲ့ site http://sayamvasi.googlepages.com/toe-bookspage မွာတင္ထားတဲ့ စာအခ်ိဳ႕ကို ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ နိကာယ္ငါးရပ္က ေဒသနာေတြနဲ႔ ဘယ္လို ကြဲျပားျခားနားေနသလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ အနက္အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူမႈ ကြဲလြဲခ်က္ေတြကိုပဲ ဦးစားေပး ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီေတြက ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုယူဆရသလဲ, ဘယ္အယူအဆေတြရဲ့ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈရွိလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းဇစ္ျမစ္နဲ႔ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြကို ရွာၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ သိသာထင္ရွားၿပီး အေရးပါတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့
၁။ နတ္, ျဗဟၼာ, ငရဲ, ၿပိတၱာစတဲ့ ပရေလာကကို လက္မခံပါ။
၂။ ေရွးဘ၀, ေနာက္ဘ၀ကို လက္မခံပါ။
၃။ ပစၥဳပၸန္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးလႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံအျဖစ္သတ္မွတ္ပါတယ္။
၄။ ဒီမွာလည္း လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးလႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံအျဖစ္သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိရစၧာန္သတ္တာဟာ ပါဏာတိပါတ မဟုတ္၊ အစိုးရပစၥည္းခိုးတာဟာ အဒိႏၷာဒါနကံ မေျမာက္ စသျဖင့္ ယူဆပါတယ္။
၅။ ကံ၏ အက်ိဳး၀ိပါတ္ဆိုတာဟာ ကံကို ျပဳစဥ္က ကိုယ္စိတ္တို႔အတိုင္း ထပ္မံျဖစ္ပြားေနျခင္းလို႔ ယူဆပါတယ္။
၆။ ႐ူပ, အ႐ူပဆိုတဲ့ စ်ာန္တရားေတြကို အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အစြန္းဟုသတ္မွတ္ထားပါတယ္။
၇။ ႐ုပ္နမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္ကို ႐ႈပြားျခင္းသည္ တရားမဟုတ္။ ကိုယ္ႏႈတ္စိတ္ အမွားမျဖစ္ေအာင္ ေနျခင္းကသာ တရားျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
၈။ သံသရာအတြင္းမွာ လူ-သတၱ၀ါတို႔ လည္ၾကျခင္းမဟုတ္ပဲ လူ-သတၱ၀ါအတြင္းမွာ သံသရာတို႔ လည္ၾကျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဟာ သံုးဘ၀လည္တာမဟုတ္။ ဒီဘ၀အတြင္းမွာ လည္တာသာ ျဖစ္တယ္။
၉။ ငါက အနတၱမဟုတ္ဘူး၊ ငါတို႔ ထင္ထားတဲ့ (လူဟု ထင္ထားသည့္) ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာေတြကိုသာ အနတၱလို႔ေဟာတာ။ သကၠာယဒိ႒ိေပ်ာက္သြားရင္ ငါသက္သက္ (လူသက္သက္, အတၱသက္သက္)ပဲ က်န္တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
အျခားေသာ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ အမ်ားအျပားရွိေသးေပမယ့္ ဒီအခ်က္ေတြေလာက္နဲ႔ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ ေကာက္ေၾကာင္း ေပၚေလာက္ပါတယ္။ (ေထရ၀ါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ားနဲ႔ ကမၼ႒ာန္းရိပ္သာမ်ားအေပၚ စြတ္စြဲေ၀ဖန္ထားမႈေတြရွိေပမယ့္ အေျခအျမစ္သိပ္မရွိပဲ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆန္ဆန္သာျဖစ္လို႔ အက်ိဳးမမ်ားတဲ့အတြက္ ျပန္လည္မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။ အယူ၀ါဒ သက္သက္အေပၚမွာပဲ သံုးသပ္ျပလိုပါတယ္။)
သိပၸံထြန္းကားလာတဲ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ကာလာမသုတ္လို ေဒသနာမ်ိဳးေတြ ေရပန္းစားလာပါတယ္။ ေရွး႐ိုးစဥ္လာ ယံုၾကည္မႈေတြကို စိန္ေခၚခ်င္ လာၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းစာေပနဲ႔ ထိေတြ႔ခြင့္ရသူေတြက ဘာသာတရားကို သိပၸံပညာဆိုတဲ့ ေပတံနဲ႔ တိုင္းထြာ ၾကည့္ခ်င္လာၾကပါတယ္။ ဥေရာပမွာ ဘုရားေက်ာင္းေတြနဲ႔ ထာရ၀ဘုရားသခင္ရဲ့ ေလာင္းရိပ္ေအာက္က လူသားတန္ဖိုးကို ဆြဲထုတ္ၿပီး လူသား၀ါဒကို ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလို လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးေတြကို အတုယူခ်င္ လာၾကပါတယ္။ ရွင္ဥကၠ႒ရဲ့ “လူေသလူျဖစ္၀ါဒ” ဟာ သိပၸံပညာက ျဒဗ္ထုတည္ၿမဲမႈနိယာမ, ဒါ၀င္ရဲ့ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သီအိုရီ, လူသား၀ါဒ စတာေတြကို ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ေပါင္းစပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရင္း သိပၸံနည္းလည္းမက်၊ ဗုဒၶ၀ါဒမွလည္း ေသြဖီသြား ပါတယ္။
ယခုပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒမွာလည္း “လူသား၀ါဒ”ကို ေရွ႕တန္းတင္လိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္ခံတဲ့၀ါဒမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့အျပင္ ရခဲလွတဲ့ လူသားရဲ့ ဘ၀တန္ဖိုးကို အလြန္ အေလးထားတဲ့အတြက္ အထူးတလည္ လူသား၀ါဒကို ပြဲထုတ္ေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒမွာ လူကို လြန္လြန္က်ဳးက်ဳး ေနရာေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူ-လူခ်င္း ဆက္ဆံရာမွာ ျပဳမူတဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြကသာ ကံအစစ္ျဖစ္တယ္။ လူမဟုတ္တဲ့ တိရစၧာန္သတ္ျခင္းဟာ ပါဏာတိပါတမဟုတ္ စသျဖင့္ ခံယူထားပါတယ္။
လူေသလူျဖစ္၀ါဒလို သိပၸံပညာက သေဘာတရားေတြကို ယူသံုးမထားေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒတစ္ခုလံုးဟာ Common Sense ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို အေျခခံထားတာေတြ႔ ရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက “မည္သည့္ဘာသာ၀ါဒ, ဒႆနကမွ မွီခို ကူးခ် ယူေဆာင္ ထုတ္ႏႈတ္ထားျခင္းမဟုတ္တဲ့ ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ခ်က္မ်ား” လို႔ ေၾကညာၿပီး၊ “သာမညသေဘာတရားက်မ္း” ကို အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားထားပါတယ္။ ဒႆနဆန္ဆန္ ေ၀ါဟာရအသံုးအႏႈန္းေတြ သံုးၿပီး စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေရးသြားေပမယ့္ အာ႐ံုခံအဂၤါငါးပါးႏွင့္ ကိုယ္တိုင္သိေသာ သာမညအသိဆိုတဲ့ Common Sense ပါပဲ။ Common Sense ကိုသာ ဦးစားေပးတဲ့ ၀ါဒကို ဒႆနေလာကမွာ Naïve Realism လို႔ေခၚပါတယ္။ အထူးအဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။ ျမက္ဟာ စိမ္းတယ္, ေက်ာက္ခဲဟာ မာတယ္, ႏွင္းဟာ ေအးတယ္စတဲ့ ခပ္႐ိုး႐ိုးျမင္တဲ့ လူၿပိန္းအျမင္မ်ိဳးကို ဆိုတာပါ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၾကည့္ရင္ ဒီလို ခပ္႐ိုး႐ိုး ျမင္ျခင္းဟာ မလြဲႏိုင္တဲ့ ပစၥကၡျဖစ္တယ္, ဒိ႒ဓမၼအျမင္ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရေပမယ့္ Quantum Mechanics ေပၚလာတဲ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ သာမာန္ ပၪၥာ႐ံုသိဟာ ပကတိအရွိတရားနဲ႔ အလွမ္းကြာသြားၿပီလို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက လက္ခံၾကပါတယ္။ ဒီ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Bertrand Russell က “Naive realism က ႐ူပေဗဒကို ဦးေဆာင္တယ္။ ႐ူပေဗဒက Naive realism မွားေၾကာင္း ျပခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ Naive realism က မွားပါတယ္” လို႔ An Inquiry Into Meaning and Truth ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ သိပၸံပညာဟာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေတြးေခၚမႈမပါပဲ အာ႐ံုသိသက္သက္နဲ႔ေတာ့ ေရွ႕ဆက္ မတုိးႏိုင္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဒီ Common Sense ေပၚအေျခခံၿပီး ေဟာၾကားထားတဲ့ (ဥပမာ ကာလာမသုတ္, အပဏၰကသုတ္တို႔လို) သုတၱန္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုသုတၱန္အမ်ားစုဟာ အဆင့္ျမင့္တဲ့ သစၥာေလးပါးတရားေတြကို လက္ခံႏိုင္စြမ္းမရွိေသးတဲ့ (ေတြေ၀ေနေသးတဲ့) သူေတြကို ေဟာၾကားခဲ့တာ မ်ားပါတယ္။ ဒီသုတၱန္ေတြမွာလည္း တမလြန္ဘ၀ကို လက္ခံျခင္းဟာ အက်ိဳးမယုတ္ေၾကာင္းကို ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အာ႐ံုခံအဂၤါငါးပါးျဖင့္ သိျမင္တဲ့ သာမာန္အသိထက္ မေနာ၀ိညာဏ္ျဖင့္သိတဲ့ အသိမ်ိဳးကိုပဲ ဗုဒၶဘာသာက ဦးစားေပး ပါတယ္။ ပညာဟာ မေနာ၀ိညာဏ္ေပၚမွာ ျဖစ္ေပၚၿပီး ထိုးထြင္းသိျခင္း, ပိုင္းျခားသိျခင္း, ကိေလသာကို ပယ္သတ္ျခင္းစတဲ့ အက်ိဳးေတြရွိတယ္လို႔ ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမက၀ဂ္၊ မဟာေ၀ဒလႅသုတ္)
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ ဘာေၾကာင့္ Common Sense ကိုေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ပါ သလဲ။ ဗုဒၶက ဓမၼဟာ စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္း၏ က်က္စားရာမဟုတ္ “အတကၠာ၀စာေရာ” လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း၊ သာမာန္အာ႐ံုသိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္တဲ့ ေရွ႕ဘ၀, ေနာက္ဘ၀, နတ္, ျဗဟၼာ, ငရဲ စတာေတြကို ျငင္းပယ္လိုတာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္းလို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ကံဟာ “ထံုးပံုးထဲ လက္ႏိႈက္ရင္ ျဖဴၿပီး၊ ကတၱရာပံုးထဲ လက္ႏိႈက္ရင္ မဲသလို” ပစၥဳပၸန္မွာပဲ အက်ိဳးေပးတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ စင္စစ္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ လူေသၿပီး လူမျဖစ္ေတာ့တာကလြဲရင္ လူေသလူျဖစ္၀ါဒရဲ့ ကံအယူအဆနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ တူပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေနာက္တိုင္းသား အမ်ားစုဟာလည္း ဗုဒၶအဆံုးအမကို လက္ခံလိုၾကေပမယ့္ ဘ၀တစ္ဖန္ျဖစ္ျခင္းဆိုတဲ့ အယူအဆကို ျငင္းပယ္လိုၾကပါတယ္။ သို႔မွသာ Common Sense နဲ႔ကိုက္ညီၿပီး သဘာ၀က်တဲ့ ကမၼ၀ါဒျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ သဘာ၀လြန္ နတ္ျဗဟၼာေလာကေတြကို လက္မခံ, ေသလြန္ၿပီး ျပန္ျဖစ္ေသာဘ၀ကို လက္မခံတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကံ၀ါဒမ်ိဳးဟာ ျဗဟၼဏ၀ါဒနဲ႔ ဂ်ိန္း၀ါဒတို႔ရဲ့ ကံ၀ါဒထက္ေတာ့ ပိုၿပီးသင့္ေတာ္ လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶက ဘာသာအယူ၀ါဒအက်င့္ေတြကို ေ၀ဖန္ျပတဲ့အခါ ပရေလာကကို ျငင္းပယ္တဲ့၀ါဒေတြကို မျမတ္ေသာဘာသာတရား (အျဗဟၼစရိယ) တနည္းအားျဖင့္ မွားယြင္းတဲ့ ဘာသာတရား False Religion လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒီအယူ၀ါဒမ်ိဳးကို စြဲၿမဲစြာ က်င့္သံုးခဲ့ရင္ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္၊ ေသလြန္လွ်င္ မုခ် အပါယ္သို႔လားေစမည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ အျမင္ျဖစ္တယ္။ ျဗာဟၼဏ၀ါဒနဲ႔ နိဂ႑နာဋပုတၱရဲ့ ဂ်ိန္း၀ါဒေတြကိုေတာ့ သက္သာရာ မရေစႏိုင္တဲ့ ဘာသာတရား (အနႆာသိက ျဗဟၼစရိယ) Unsatisfactory Religion လို႔သာ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ သႏၵကသုတ္)။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒဟာ Common Sense နဲ႔ “လူ” ေဇာင္းေပးလြန္းတဲ့အတြက္ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ျခင္းကို အပိုအလုပ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ ခ်ဳပ္တည္းတဲ့ စ်ာန္တရားေတြကို အတၱကိလမထာႏုေယာဂလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္႐ႈပြားျခင္းဟာ တရား မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။
ဒီေတာ့ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ လာရာလမ္းေၾကာင္းကို ျပန္ေကာက္ရရင္ သာမညအသိ (၀ါ) သာမာန္လူၿပိန္း အသိနဲ႔ လူကသာ ပဓာနက်တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အေျခခံထားတဲ့ ဥေစၧဒ၀ါဒ, နိတၳိက၀ါဒ နိယတမိစၧာ အယူအဆသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တမလြန္ဘ၀နဲ႔ သံသရာကို လက္မခံတဲ့အတြက္ ဗုဒၶအဆံုးအမသာသနာရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ျဖစ္တဲ့ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ခ်မ္းသာ (၀ိမုတၱိသုခ) ကိုလည္း မရႏိုင္ပါ။ တမလြန္တြင္ အပါယ္ေဘးမွ လြန္ေျမာက္ေသာ ခ်မ္းသာ (သမၸရာယိကသုခ) ကိုလည္း မရႏိုင္ပါ။ အစိုးရပစၥည္း ခိုးယူျခင္းသည္ အဒိႏၷာဒါနာကံ မေျမာက္ စသျဖင့္ခံယူတဲ့အတြက္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ကိုယ္က်င့္သီလ စာရိတၱမ႑ိဳင္ကိုေတာင္ အေထာက္အကူ မျပဳႏုိင္ပါဘူး။ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ့႐ႈတ္ခ်မႈကိုလည္း မလြတ္ႏိုင္ပါဘူး။ သမာဓိနဲ႔ ၀ိပႆနာကိုလည္း ပစ္ပယ္ထားတဲ့အတြက္ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ့ သီလ, သမာဓိ, ပညာဆိုတဲ့ သိကၡာသံုးရပ္လံုးနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။
***** ******
ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ အယူအဆမ်ားဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေၾကာင္းကို အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ (၉) ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး (အ႒ကထာအဖြင့္မ်ား မပါပဲ) ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ မူရင္းနိကာယ္ငါးရပ္မွ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ျပပါမယ္။
ေတ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ အပါယ ဒုဂၢတႎ ၀ိနိပါတံ နိရယံ ဥပပႏၷာ။
ေတ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတႎ သဂၢ ေလာကံ ဥပပႏၷာ။
နိကာယ္ငါးရပ္လံုးထဲက သုတၱန္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ “အၾကင္သူသည္ ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ေသာ္ အပါယ္ မေကာင္းေသာလားရာ (ဒုဂၢတိ) သို႔ က်ေရာက္၍ ငရဲ၌ ျဖစ္ရ၏”… “အၾကင္သူသည္ ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ေသာ္ ေကာင္းရာ (သုဂတိ) နတ္ေလာက၌ ျဖစ္ရ၏” ဆိုတဲ့ ၀ါက်မ်ား ေတြ႔ရပါတယ္။ “ကိုယ္ပ်က္စီး၍ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ (ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ)” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းအရ အပါယ္က်ျခင္း, နတ္ျဖစ္ျခင္းတို႔ဟာ ဒီမ်က္ေမွာက္လူ႕ဘ၀မွာပဲ ဆင္းရဲျခင္း, ခ်မ္းသာျခင္းေတြကို တင္စားေျပာေနဆိုျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီတို႔ကိုးကားတဲ့ မဟာသီဟနာဒသုတ္မွာလည္း ဒီအသံုးအႏႈန္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီသုတ္ထဲမွာ ငရဲ (နိရယ), တိရစၧာန္, ၿပိတၱာ (ေပတၱိ၀ိသယ), လူ (မႏုႆ), နတ္ (ေဒ၀ါ) ဆိုတဲ့ ဂတိငါးမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပထားၿပီး ဒီဂတိငါးမ်ိဳးဟာ ေသလြန္ၿပီးမွ ေရာက္ရတယ္ဆိုတာ အထင္အရွား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို လားရာဂတိေတြကို ေရာက္သြားၿပီး ဆင္းရဲခ်မ္းသာကို ခံစားေနရတာကို ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္တဲ့ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္ရွိေၾကာင္း ေဟာၾကားထားပါတယ္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ သီဟနာဒ၀ဂ္၊ မဟာသီဟနာဒသုတ္) ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ “သံုးဆယ့္တစ္ဘံုဆိုတာ ပစၥဳပၸန္လူ႔ဘ၀ထဲမွာပဲ က်င္လည္ေနရတာ” ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး။
အနမတေဂၢါယံ, ဘိကၡေ၀, သံသာေရာ။ ပုဗၺာ ေကာဋိ န ပညာယတိ အ၀ိဇၨာနီ၀ရဏာနံ သတၱာနံ တဏွာသံေယာဇနာနံ သႏၶာ၀တံ သံသရတံ။ (နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ အနမတဂၢသံယုတ္မွ သုတၱန္မ်ား)
ရဟန္းတို႔… ဤသံသရာ၏ အစကို မသိႏိုင္၊ အ၀ိဇၨာျဖင့္ ပိတ္ဖံုးကာ တဏွာျဖင့္ ေႏွာင္ဖြဲ႔ထား၍ သံသရာကို က်င္လည္ေနၾကေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ အစဦးအစြန္းသည္ မထင္။
နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္ အနမတဂၢသံယုတ္မွာ သံသရာသည္ အစမထင္ဟု ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အကယ္၍ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက ယူဆထားသည့္အတိုင္း “လူသည္ သံသရာတြင္က်င္လည္ျခင္း မဟုတ္ပဲ၊ သံသရာသည္ လူေပၚတြင္ က်င္လည္ေနၾကျခင္း” သာမွန္ပါက သံသရာသည္ အစမထင္ေသာ အနမတဂၢတရားလို႔ ေဟာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီအျပင္ အနမတဂၢသံယုတ္မွာ “မေရတြက္ႏိုင္ေသာ အမိ, အဖ ေတာ္ခဲ့ဖူးသူမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သမုဒၵရာေလးစင္းမကေသာ မ်က္ရည္တို႔ က်ခဲ့ဖူးသည္။ မေရတြက္ႏိုင္ေသာ ကမၻာေပါင္းမ်ားစြာမက သံသရာရွည္ကာ သခ်ိဳင္းေျမပံုတို႔ တိုးခဲ့ဖူးသည္” စတဲ့ ဥပမာမ်ားနဲ႔ ေဟာၾကား ထားပါတယ္။ အနမတဂၢသံယုတ္ တစ္ခုတည္းနဲ႔တင္ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ သံသရာအယူအဆဟာ ဗုဒၶ၀ါဒ မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလာက္ပါတယ္။
“အရာရာဟာ ေရွးဘ၀ကျပဳခဲ့တဲ့ ကံေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ, ယခုဘ၀မွာ အရင္ဘ၀က ကံေတြက အက်ိဳးေပးေနၾကတာ”လို႔ ယူဆတာမ်ိဳးကို ဗုဒၶက အယူမွား ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိ (ေရွးကျပဳေသာ အေၾကာင္းဟူသည့္ အယူ)လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ ဒီလို အယူ၀ါဒရွိသူေတြဟာ “မိမိတို႔ လုပ္သင့္သည္တုိ႔အား လုပ္ေဆာင္ရန္၊ မလုပ္သင့္သည္တို႔အား မလုပ္ရန္အတြက္ ဆႏၵႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈတို႔ ျဖစ္ေပၚမလာႏိုင္။ လုပ္သင့္, မလုပ္သင့္ကိုလည္း မွန္ကန္စြာ မသိျမင္၍၊ သတိထား ေစာင့္ထိန္းျခင္းလည္း ျပဳမည္ မဟုတ္ေတာ့။” လို႔ ဗုဒၶက မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္ (အံ-၃-၆၂၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယတနသုတ္)။ ဒါဟာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာျပဳတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကံေတြ, ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြ, အျခားေသာအေၾကာင္းတရားေတြကို ျငင္းပယ္ရာ ေရာက္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာဟာ ကံရဲ့ အက်ိဳး၀ိပါက္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါတစ္ခုရတာဟာ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္လို႔, ေသြး ေလ သည္းေျခ ေဖာက္ျပန္လို႔, ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဂ႐ုမစိုက္လို႔, သူတစ္ပါးက လုပ္ႀကံလို႔ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရာရာ ျဖစ္ပ်က္သမွ်မွာ ကံကို ပံုခ်တာဟာ ပုေဗၺကတေဟတု၀ါဒပဲလို႔ ဗုဒၶက ေဟာၾကားထားပါတယ္ (သံ-၄-၂၆၉၊ သဠာယတန၀ဂၢသံယုတ္၊ ေ၀ဒနာသံယုတ္၊ အ႒သတပရိယာယ၀ဂ္၊ သီ၀ကသုတ္)။
သို႔ေသာ္လည္း အတိတ္ကံေတြကို လံုး၀ပစ္ပယ္ျခင္း မျပဳပါဘူး။ အတိတ္ကံေဟာင္းေတြက မ်က္ေမွာက္ဘ၀ေပၚမွာ လြမ္းမိုးမႈရွိသလို ပစၥဳပၸန္ကံသစ္ေတြက မ်က္ေမွာက္ဘ၀နဲ႔ ေနာင္ဘ၀မ်ားအတြက္ လႊမ္းမိုးမႈရွိပါတယ္။ သတၱ၀ါေတြကို ညႇင္းဆဲတဲ့သူဟာ ေသလြန္ၿပီးရင္ အပါယ္, ငရဲ က်ေရာက္ရတယ္။ မေရာက္ခဲ့လို႔ လူျဖစ္ရင္ အသက္တိုမယ္။ အနာေရာဂါမ်ားမယ္။ တမလြန္ဘ၀မွာ အသက္, စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ, အေခၽြအရံစသျဖင့္ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ကံေတြရဲ့ အက်ိဳးေပးေတြပါ။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္) ထို႔အတူပဲ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ကံေတြရဲ့ အက်ိဳးကို မ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာျဖစ္ေစ, ေနာက္ဘ၀၌ျဖစ္ေစ, အျခားေသာဘ၀မ်ား၌ ျဖစ္ေစ ခံစားရတယ္လို႔ ေဟာၾကားထားပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ မဟာကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္)။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္မွာျပဳမူတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကသာ ကံျဖစ္တယ္။ ပစၥဳပၸန္ကံရဲ့ အက်ိဳးကို ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာပဲ ခံစားရတယ္ဆုိတဲ့ ပစၥပၸန္ကမၼ၀ါဒအယူဟာ ဒီသုတၱန္ေတြနဲ႔ ေလ်ာ္ညီမႈ မရွိပါဘူး။
‘ကမၼ’ဆိုတာဟာ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုးသံုးပါရဲ့ ျပဳမူလႈပ္ရွားမႈေတြကို ေခၚတာမွန္ေပမယ့္ စင္စစ္ကေတာ့ ဒီအျပဳအမူေတြကို ေစ့ေဆာ္ေနတဲ့ ‘ေစတနာ’ သည္သာ ကံျဖစ္ပါတယ္။ ေစတနာနဲ႔ ေစ့ေဆာ္ၿပီးမွသာ ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳမူ, ႏႈတ္ျဖင့္ ေျပာဆို, စိတ္ျဖင့္ ႀကံစည္ၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (အံ-၆-၆၃၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ ဆကၠနိပါတ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ နိေဗၺဓိကပရိယာယသုတ္) ဒီေတာ့ ကံေကာင္း ကံဆိုးဟာ ေစတနာေကာင္း ေစတနာဆိုးေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပဳအမူေတြကို ေစ့ေဆာ္တဲ့ ေစတနာက ဒီအျပဳအမူေတြ သက္ေရာက္ခံရမယ့္ လူ, တိရစၧာန္, အဖြဲ႔အစည္း, ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတြထက္ ပိုၿပီး ပဓာနက်ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒရဲ့ လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံရာမွာ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး လႈပ္ရွားမႈကိုသာ ကံလို႔သတ္မွတ္ခ်က္ဟာ နိေဗၺဓိကပရိယာယသုတ္ကို ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ရာသီဥတုပူတာကို ေဒါသထြက္ေနခဲ့ရင္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒအရ ေဒါသစိတ္ (ေဒါသႏွင့္ယွဥ္တဲ့ ေစတနာ) ေၾကာင့္ အကုသိုလ္ကံေျမာက္ပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒကေတာ့ လူ-လူခ်င္းဆက္ဆံတာ မဟုတ္လို႔ ကံမေျမာက္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။
ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒီေတြက ဘုရားအေလာင္းေတာ္ရဲ့ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို ႐ူပစ်ာန္, အ႐ူပစ်ာန္လို႔ မွားယြင္းစြာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ထို႔အတူပဲ စိတ္ကိုခ်ဳပ္တည္းတဲ့ စ်ာန္တရားေတြဟာ မိမိကိုယ္ကို ညႇင္းဆဲတဲ့ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အက်င့္ေတြလို႔ မွားယြင္းစြာ ယူဆထားပါတယ္။ စင္စစ္ အေလာင္းေတာ္ဟာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို ပယ္စြန္႔ဖို႔ အႀကံျဖစ္တာဟာ “မိမိငယ္စဥ္ဘ၀ သေျပပင္ေအာက္မွာ ရခဲ့ဖူးတဲ့ ပဌမစ်ာန္ဟာ ေဗာဓိဉာဏ္ကိုရဖို႔ အက်င့္လမ္းျဖစ္မယ္, ပဌမစ်ာန္ခ်မ္းသာဟာ ကာမဂုဏ္တရားနဲ႔ အကုသိုလ္တရားေတြကို ပယ္စြန္႔ထားတဲ့ ခ်မ္းသာျဖစ္တဲ့အတြက္ မွီ၀ဲအားထုတ္ရမွာကို (တြန္႔ဆုတ္) ေၾကာက္႐ြံ႕ေနစရာလိုေၾကာင္း” စဥ္းစားမိလို႔ပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ သစၥကပရိဗိုဇ္ကို ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ မဟာယမက၀ဂ္၊ မဟာသစၥကသုတ္)။ စ်ာန္ခ်မ္းသာဟာ မွီ၀ဲပြားမ်ားအပ္တဲ့ (အာေသ၀ိတဗၺ ဘာေ၀တဗၺ ဗာဟုလီကာတဗၺ) တရားေတြ ျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တြယ္ၿငိေနရန္မဟုတ္ပဲ ထိုထက္ပို၍ အဆင့္ျမင့္ေသာ တရားမ်ားအတြက္ ပယ္စြန္႔ရပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ ဘိကၡဳ၀ဂ္၊ လဋဳကိေကာပမသုတ္)။ “သမၼာသမာဓိ” ဆိုတာ ပဌမစ်ာန္, ဒုတိယစ်ာန္ စသျဖင့္ စ်ာန္တရားေလးပါးျဖင့္ယွဥ္တဲ့ စိတ္တည္ၾကည္မႈ သမာဓိကို ေခၚေၾကာင္း နိကာယ္ငါးရပ္မွ ေဒသနာေျမာက္ျမားစြာမွာ ေဟာၾကားထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စ်ာန္တရားမ်ားကို ႐ႈတ္ခ်ျခင္း, ပစ္ပယ္ေျပာဆိုျခင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္တဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးက သမၼာသမာဓိကို ျငင္းပယ္ရာေရာက္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က စ်ာန္တရားကို ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံစတဲ့ တန္ခိုးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာ ႐ႈပ္ေထြးႏိုင္ပါတယ္။
ဓမၼစၾကာသုတ္အပါအ၀င္ အျခားေသာေဒသနာမ်ားက ဒုကၡသစၥာရဲ့ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အဓိပၸါယ္ကို ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာ (ဥပါဒါန္ျဖင့္ စြဲယူထားေသာ ခႏၶာငါးပါး) လို႔ ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ စြဲလမ္းမႈ ဥပါဒါန္နဲ႔ ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာဟာ သီးျခားမဟုတ္သလို အတူတူလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ခႏၶာငါးပါးေပၚမွာ စြဲလမ္းကပ္ၿငိတဲ့ ဆႏၵရာဂကို ဥပါဒါန္လုိ႔ေခၚပါတယ္ (မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ေဒ၀ဒဟ၀ဂ္၊ မဟာပုဏၰမသုတ္)။ ဒီဥပါဒါန္ေၾကာင့္ “ငါ ရွိတယ္” လို႔ထင္တဲ့ အထင္ (အသၼိမာန) ျဖစ္ပါတယ္ (ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ အာနႏၵသုတ္)။ ေရမွာ ထင္တဲ့ ပံုရိပ္လို ဥပါဒါန္ရွိေနတဲ့ ပုထုဇဥ္အတြက္ ႐ုပ္, ေ၀ဒနာ, သညာ, သခၤါရာ, ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့ ခႏၶာငါးပါးကို စြဲၿပီး ငါရွိတယ္လို႔ ထင္တာပါ။ ပုထုဇဥ္ကေတာ့ ဒီပံုရိပ္ကိုပဲ တကယ္ ရွိတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါကလည္း ခႏၶာငါးပါးကို “ၿမဲတယ္, ခ်မ္းသာတယ္, ငါပဲ” လိုထင္ေနတဲ့ နိစၥသညာ, သုခသညာ, အတၱသညာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္, ေ၀ဒနာ, သညာ, သခၤါရ, ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့ ခႏၶာငါးပါးကို အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱလို႔ ျမင္ေအာင္႐ႈရမယ္လို႔ အနတၱလကၡဏာသုတ္အပါအ၀င္ ေဒသနာအမ်ားျပားမွာ ေဟာၾကားထားပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒယူဆသလို “ပၪၥဳပါဒါနကၡႏၶာကသာ အနတၱျဖစ္ၿပီး, ပၪၥကၡႏၶာက အတၱ၊ (လူလို႔ထင္ေနတဲ့ စြဲလမ္းမႈေတြက အနတၱျဖစ္ၿပီး လူသက္သက္ကေတာ့ အတၱ) သကၠာယဒိ႒ိကို ပယ္သတ္လိုက္ရင္ လူသက္သက္, အတၱသက္သက္ပဲ က်န္မယ္” ရယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရား မေဟာၾကားခဲ့ပါ။ ဗုဒၶက “သေဗၺ ဓမၼာ အနတၱာ”လို႔ ေဟာပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒက လူဆိုတဲ့ အတၱ၀ါဒကို လက္ခံထားတဲ့ အတြက္ ႐ုပ္နာမ္ သခၤါရတရားေတြေပၚ “အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ” ႐ႈပြားဖို႔ ျငင္းပယ္ထားပါတယ္။
ဧရာ (မႏၲေလး)
31 comments:
အဖိုးတန္တဲ့ ပို႔စ္ပါခင္ဗ်ာ ... ေအးေအးေဆးေဆး ေတြးေတြးဆဆကို ဖတ္သြားပါတယ္ .. ေနာင္လည္း ဒီလိုပို႔စ္မ်ိဳးေလးေတြ အလ်ဥ္းသင့္သလိုေရးပါဦးခင္ဗ်ာ
ကိုဧရာ- က်မ ၾကိဳးစားျပီး ဖတ္ပါတယ္။ အင္မတန္ နက္နဲ ..လက္၀င္တဲ့.. ဘာသာ အယူ၀ါဒ ဆိုတဲ့ အေပၚက.. ပိုင္းျခားျပမူ တခုလို႕ ျမင္ပါတယ္။
Thanks! I read "luthay lu phit " accidentally . After that,My hindrance is developing rapidly in addition to my little knowledge and thought base on so-called common sense. Your post may steer my thought to right view. Thank again.
ဒီလိုစာကို လိုခ်င္ေနတာ..
ေက်းဇူးပါ..ကိုဧရာ ေရ..။
လူေသလူျဖစ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို မေထာက္ခံခ်င္ပါဘူး. အခုလို အခ်က္အလက္နဲ့ ရွင္းျပေပးတာ ေက်းဇူးပါ။
ပီးေတာ့ အခုတေလာ ရတနာ ဆိုတဲ့ ဘေလာ့မွာ..
ဘုန္းၾကီး ေတြကိုတိုက္ခိုက္ေနတာဖတ္ရပါတယ္.
ကိုယ္သိခဲ့တဲ့တရားေတြကို ..ဘာမွန္းမသိတဲ့ ပဲ ဒြိဟေတြ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနပါတယ္။ ကြဲျပားရွင္းလင္းေအာင္ ဖတ္ရမလားလို႔ ေမ်ွာ္ေေနပါတယ္။ အမသီတာခ်စ္ခ်စ္ၾကီး ... အကို ကိုဧရာ..။
အေရးၾကိးတဲ့အခ်က္ေလးေတြကို ထုတ္နွ ုတ္ေရးျပသြားေတာ့ အရင္က မသိခဲ့တာေတြ ရွင္းကနဲ ျဖစ္သြားပါတယ္ဆရာ… နိွ ုင္းယွဥ္ျပသြားေတာ့ ပိုလို ့ေတာင္ ရွင္းသြားပါတယ္… ဒီတိုင္းေမးခြန္းေမးဆို ဘယ္ကစေမးရမွန္းမသိတာေၾကာင့္ ကြ်န္မတို ့လိုလူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဒီလိုေဆာင္းပါးေလးေတြ သိပ္ကိုလိုအပ္ပါတယ္… တန္ဖိုးၾကီးတဲ့စာတပုဒ္အတြက္ ေက်းဇူးတင္ေလးစားမိပါတယ္ဆရာ…
ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာ ဖိုရမ္မွာလည္း ဒီဝါဒေၾကာင္း စကားေတြ ေျပာေနၾကရတာကိုး
ဆရာ... ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ သိေနတာကို သူမ်ားကေမးလာရင္ ဘယ္လိုေျဖရမယ္မွန္းမသိ၊ မရွင္းမလင္းျဖစ္မွာစိုးတာေတြ အမ်ားၾကီးကေန ဒီစာကိုဖတ္လိုက္ရတာ တကယ္ကို ျမဴတိမ္ကင္းစင္သြားတဲ့ ေကာင္းကင္လို ရွင္းကနဲျဖစ္သြားေစရတယ္။ ေက်းဇူးအမ်ားၾကီးတင္ပါတယ္ဆရာ... သူငယ္ခ်င္းေတြလဲ ေ၀မွ်လိုက္ပါတယ္။
ေလးစားစြာျဖင့္...စုခ်စ္
သိသင့္ သိထုိက္တာေတြ အမ်ားႀကီးသိရလုိ ့ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္..
ကိုဧရာေရ ...
ျမန္မာ အင္ဂ်င္နီယာဖိုရမ္မွာလည္း ဒီဝါဒ လာျဖန္႔ေနပါတယ္။
က်ေနာ္လည္း မအားတာနဲ႔ အေသးစိတ္ ျပန္မေဆြးေႏြးႏုိင္ေသး ပါဘူး။
မင္ဘာ ၂-ေယာက္က ဒီပုိ႔စ္ကို အဲဒီမွာ လာတင္ေပးသြားၾကပါတယ္။
ူသာသနာေတာ္အတြက္ အက်ိဳးရွိလွပါတယ္ဗ်ာ ...
ေက်းဇူးပါ ကိုဧရာ
သိပ္ေကာင္းတဲ႔ ေ၀မွ်မွဳ႔ေလးပါ။ ဒီ၀ါဒကို အခုမွသိဖတ္ဖူးတာပါ။ အေသးစိတ္ကို တခါတည္းသိသြားရေတာ့ ၀မ္းသာတယ္။ ေရွ႔ေလ်ာက္လဲ သာသနာအက်ိဳး ဆထက္တပိုး သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါေစေနာ့။
အဖိုးတန္တဲ့ ပို႔စ္ပါ
“အရာရာဟာ ေရွးဘ၀ကျပဳခဲ့တဲ့ ကံေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ, ယခုဘ၀မွာ အရင္ဘ၀က ကံေတြက အက်ိဳးေပးေနၾကတာ”လို႔ ယူဆတာမ်ိဳးကို ဗုဒၶက အယူမွား ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိ (ေရွးကျပဳေသာ အေၾကာင္းဟူသည့္ အယူ)လို႔ ေဟာၾကားခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ "
နဲ႔ပတ္သတိျပီးေတာ့.. သိပ္နားမလည္သလုိျဖစ္သြားပါတယ္.. "ယခုဘ၀မွာ အရင္ဘ၀က ကံေတြက အက်ိဳးေပးေနၾကတာ" ဆုိတာကုိပဲအျမဲလုိလုိႏွလုံးသြင္းေနမိလုိ႔ပါ။
"ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒႏွင့္ အယူ၀ါဒကြန္ရက္" ေတြကုိၾကားသိရေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔.. လန္႔လာတယ္။ အခံရွိမထားရင္ သူတို႔ေျပာတာ မွန္သေယာင္ေယာင္ ထင္မိမွာဆုိးလုိ႔ ဗုဒၶဝါဒ ကုိ ဒီထက္ေသခ်ာသိေအာင္လုပ္ရအုံးမယ္၊ ျပီးေတာ့ဒီဘဝမွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္...ပါရမီေတြျဖည္႔ထားရမယ္။
ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ကြန္မန္ ့ေပးသြားပါတယ္...
သာဓုပါဗ်ာ...
ေနာက္ဆက္တဲြေဆာင္းပါးေလးမ်ားလည္း
ေမွ်ာ္လင္ ့လွ်က္ပါ....
မဂၤလာပါ အကုိ
ေထရ၀ါဒ သာသနာအတြက္ အက်ိဳးမ်ားတဲ့ ေရးသားမႈေလးပါ။ ကူးယူသိမ္းထားလိုက္ပါတယ္။
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အကုိ။
ခင္မင္ေလးစားစြာျဖင့္
ေအာင္ဦး
ဒီစာေလးကို ၾကိဳက္လြန္းလို႔ ကၽြန္ေတာ့္ ဘေလာက္မွာ လင့္ျပီး ညႊန္းေပးပါရေစခင္ဗ်ာ
ရပါတယ္ Nay Lin ခင္ဗ်ာ
သိပ္ေကာင္းတဲ႕ ပိုစ္႕အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ကိုဧရာ...
ဗုဒၶဘာသာဟာ ေသခ်ာ နက္နက္နဲနဲ ေလ႕လာေလေလ အဖိုးတန္ေၾကာင္းသိလာေလေလ ဆိုတဲ႕ ဘာသာမ်ိဳးပါ။
မိရိုးဖလာ ဗုဒၶဘာသာကို ေက်ာ္လြန္တဲ႕ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ ကိုကိုးကြယ္နိုင္ၾကသူေတြ ဆထက္တပိုး တိုးပါေစ....
သာသနာေတာ္ၾကီးသန္႕ရွင္းတည္တန္႕ေစဖို႕၊
လူအမ်ားဆင္ျခင္ႏိႈင္းဆႏိုင္ေစဖို႕
အမ်ားၾကီးအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
သာဓုေခၚပါတယ္ ...
ျပန္လည္ေဝမွ်ခြင့္ျပဳပါခင္ဗ်ာ။
အသစ္တင္ထားတာေတာ့ ေတြ႔ေနတာ ၾကာပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုမွ အခ်ိန္မရလို႔ ၿပီးေအာင္ မဖတ္ျဖစ္ဘူး။ ဒီလုိ စာမ်ိဳးကို သုတ္သုတ္လာ သုတ္သုတ္ဖတ္သြားဖို႔လည္း မျဖစ္ပါဘူး။ အေသအခ်ာ အခ်ိန္ေပးဖို႔ လုိလို႔ အခုမွ ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုဧရာ ပို႔စ္ေလးက ဗုဒၶဘာသာအတြက္ တကယ္ကို တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ မိဘအသိုင္းအ၀ိုင္းက ဆင္းသက္လာတဲ့ သူေတြကိုယ္တိုင္ အတူးသျဖင့္ ေခတ္လူငယ္ေတြနဲ႔ သိပၸံပညာတတ္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုဧရာ ေျပာတဲ့ ပစၥဳပၸန္ ကမၼ၀ါဒကိုပဲ ယံုၾကည္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေရွးဘ၀ ေနာက္ဘ၀နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္ၾကဘူး။ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္လည္း ဒီလိုရွိခဲ့ေပမယ့္ ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ရဲ့ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀က ကၽြန္မကို ခၽြတ္ေပးလိုက္လို႔ အကၽြတ္တရား ရသြားပါတယ္။ ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္က ကၽြန္မအတြက္ တကယ္ပဲ ေက်းဇူးႀကီးမားလွတယ္။ မ်က္စိနဲ႔ တိုက္ရိုက္ေတြ႔ရတဲ့ လူ႔ဘံု၊ တိရိစာၦန္ဘံုကိုပဲ လက္ခံၾကၿပီး မျမင္ရတဲ့ နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြကို ကၽြန္မ အရင္က မယံုခဲ့ဘူး။ သိပၸံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥပမာေပးရင္လည္း ကၽြန္မတို႔ ၁၂ တန္းက biology ဘာသာ သင္ရတုန္းက လူ႔ခႏၶာကိုယ္ တခုလံုးမွာ micro-organism ေတြ ကပ္ေနတယ္ဆိုတာ စာေတြ႔သင္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ သိပ္လက္မခံခ်င္ဘူး။ ေရခ်ိဳးထားတဲ့သူမွာ ဘယ္ရွိမလဲေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းေရာက္လို႔ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ရပါတယ္။ ဂ်ယ္လီခြက္ထဲမွာ ေက်ာင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ရဲ့ လက္မေဆးခင္ ႏွိပ္ထားတဲ့လက္မအရာ၊ လက္ေဆးၿပီး ေျခာက္ေအာင္ သုတ္ထးတဲ့ လက္မအရာ၊ မိမိပါးစပ္ထဲမွာ ဂြမ္းတံနဲ႔ ျခစ္ယူၿပီး ဂ်ယ္လီခြက္မွာ သုတ္ထားတဲ့ ေနရာ၊ အခုေလာေလာဆယ္ ပိုးသတ္ေဆးေတြနဲ႔ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္သြားတဲ့ ဘီရိုထဲမွာ ဂြမ္းတံနဲ႔ ျခစ္ၿပီးယူထားတဲ့ ဂ်ယ္လိီခြက္ အဲဒီေလးခုကို အဖံုးလံုေအာင္ဖံုးၿပီး ေနာက္ေန႔ မိုက္ခရိုစကုပ္ေအာက္မွာ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဘီရိုထဲက ျခစ္ထားတဲ့ခြက္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ဂ်ယ္လိီခြက္ေတြထဲမွာ ပိုးမႊားေတြ ရွိေနတာကို တအံ့တၾသ ေတြ႔ရမွ ကၽြန္မတို႔ ဘယ္လိ္ုပဲ ေရခ်ိဳးထား သြားတိုက္ထားေပမယ့္ ကၽြန္မတို႔ ပါးစပ္အပါအ၀င္ ခႏၶာကိုယ္ တခုလံုးမွာ ပိုးမႊားေတြ အျမဲရွိေနပါလားဆိုတာ သိရတယ္။ ဒီလိုပဲ သာမန္မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္လို႔ မရွိဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရသလို ဥာဏ္မ်က္စိနဲ႔ ၾကည့္မွ ျမင္ႏုိင္တဲ့ အရာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ သံုးသပ္မိတဲ့ တေန႔မွာ ေရွးဘ၀၊ ေနာက္ဘ၀ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳး အပါအ၀င္ နတ္ဘံု ျဗဟၼာဘံုေတြဆိုတာဟာလည္း တကယ္ရွိတယ္ဆိုတာ တရားအေတြ႔အၾကံံဳအရ ဒါမွမဟုတ္ အခုလို ဆင္ျခင္သံုးသပ္မႈအရ ဘယ္သူမဆို လက္ခံၾကလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္မထင္တယ္။
ကြမ္တမ္သီအိုရီ မွသက္ေသျပခ်က္ကို
Where Science and Buddhism Meet
( Part 2 )
http://www.youtube.com/watch?v=ZlmrHMBW36w
ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွ ႏွစ္လႊာကြဲစမ္းသပ္မွဳ
( Double-slit experiment ) တြင္
ရွင္းျပထားပါသည္။ Video File ကို http://www.youtube.com/watch?v=DfPeprQ7oGc တြင္ၾကည့္႐ႉႏိုင္ပါသည္
Where Science and Buddhism Meet
( Part 2 ) Translation
http://ahlataya.blogspot.com/2009/05/where-science-and-buddhism-meet-part-2.html
သိပ္ကိုေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။ နိုင္ငံျခားေရာက္ျပီး အျခားဘာသာ၀င္ေတြနဲ႕
အေနနီးရာကေန မိရုိးဖလာ ဘာသာကို အခ်ိဳ႕အပိုင္းေတြမွာ သံသယနဲနဲ၀င္ခဲ့မိတာ အမွန္ပါ။ အခုေတာ့ လုံး၀ရွင္းသြားပါျပီ။ Ma Nge Naing ေျပာတဲ့ ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ စာအုပ္လဲ ၀ယ္ဖတ္လုိက္ပါဦးမယ္။ ေနာက္လဲ အဆင္သင့္ရင္ ဘာသာတရားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီးအက်ိဳးအေၾကာင္းဆက္စပ္ ရွင္းျပနိုင္တဲ့ ပိုစ့္ေလးေတြတင္ပါဦးေနာ္။ ငယ္ကတည္းက ခုထိ ဘုရားတရားကို အင္မတန ္လုပ္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ဒီ့ထက္ နက္နက္ရွိဳင္းရွိဳင္း ယုံၾကည္သက္၀င္စြာ သံသရာလြတ္ေၾကာင္းအထိလုပ္ခ်င္တာပါ။
စီးပြါးတက္ရုံ၊ ေဘးကင္းရုံ၊ ဆုိတဲ့စိတ္နဲ႔ မလုပ္ခ်င္ေတာ့တာပါ။ခုေလာေလာဆယ္ ဦးဆန္းထြန္းရဲ႕ စာအုပ္ေတြလဲ ဖတ္ေနပါတယ္။
ဦးဇင္း တစ္ပါး ဘုန္းၾကီး တစ္းပါးေပါ့။မခင္ဦးေမဆီက လင့္ကေန ဝင္ရင္း ေရာက္လာပါတယ္။ေျပာမယ္ဆုိ ေျပာစရာေတြ အမ်ားၾကီး ပါ။အဓိက အခ်က္က အခု ပုိ႔ေလးအတြက္ ေရးသူကုိ ခ်ီးက်ဴးခ်င္တာ ..ပုိ႔ကုိ ဖတ္ရလုိ႔ ဝမ္းသာမိေၾကာင္း ေျပာခ်င္တာပါပဲ။ဟုတ္တယ္ ..ဘာသာေရးစကားေတြကုိ အေပၚယံ အျမင္နဲ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။အေကာင္းရွိရင္ အဆုိးရွိမယ္ ဆုိတာ လက္ခံရမယ့္ သေဘာပါ..ဒါေပမယ့္ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အျမင္မေတာ္တဲ့ ေနရာ မ်ားေနသလုိပဲ ခံစားရတယ္။အျမင္ေတာ္၏ မေတာ္၏ မေဝဘန္မိေအာင္ ပဲ ေနလာတတ္ပါတယ္။ဒီလုိ အစစ္အမွန္ ေလးစားစရာ အေရးမ်ိဳး အသိမ်ိဳး ရွိေနေသးတယ္ ..သိရေတာ့ တကယ္ ေက်နပ္မိပါတယ္။ေခတ္အရ စာေပႏွံ႔စပ္ဖုိ႔လဲ လုိသလုိ ကုိယ္ပုိင္ သိျမင္ ထုိးထြင္း သိျမင္မွဳေတြ လဲ လုိမယ္ ထင္ပါတယ္။ပုိ႔စ္ရွင္ ဘေလာဂ္ရွင္နဲ႔တကြ ေလ့လာသူ အားလံုး ထုိက္သင့္ရာရာ ထုိးထြင္း သိျမင္မွဳေတြ ရနိဳင္ၾကပါေစ ...ဆုေတာင္းေပးရင္း နိဂုမ္းခ်ဳပ္လုိက္ပါတယ္။
To
Anonymous
September 10, 2009 5:35 PM
ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ရဲ ့ေရွးဘ၀ ေနာက္ဘ၀ စာအုပ္၀ယ္ဖတ္ဖုိ ့မလြယ္ရင္ဒီမွာ download လုပ္လုိ ့ရပါတယ္..
http://dhammadownload.com/File-Library/DrMehmTinMon/DrMehmTinMon-ShayBawaNautBawa.pdf
ကုိသူရေက်ာ္
စိတ္ထားတာမွန္ပါတယ္.. ဒီတရားေလးနာႀကည့္ရင္ ပုိ ့ျပည္စုံသြားမယ္..
စာေရးဆရာ ျမသန္းစံက ျမစိမ္းေတာင္ ဆရာေတာ္ကုိ ေမးသြားတဲ့ ေမးခြန္းေလးနဲ ့ဆင္ပါတယ္.. ဆရာေတာ္ ရွင္းျပသြားတာ ေတာ္ေတာ္ ရွင္းလင္းျပီး ျပည္စုံပါတယ္..
http://www.dhammadownload.com/MyaSeinTaungSayadaw-Bhaddanta-ZarNayYa-mp3.htm
က နံပါတ္ ၅၂ ကုိနာႀကည့္ပါ.. (နံပါတ္၄၀ မဟုတ္ပါဘူး).. မွတ္သားစရာေတြအမ်ားႀကီးပါပါတယ္..
စာလာဖတ္ၿပီး ေဆြးေႏြးအႀကံေပးၾကသူမ်ား, ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးၾကသူမ်ား အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ စိတ္၀င္စားစရာ စာအုပ္အညႊန္းေတြ, link ေတြေပးသြားတဲ့ အတြက္လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အလွတရားရဲ့ http://www.ahlataya.com/2009/09/blog-post_08.html မွာ “ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒကို စာေပတင္၍ စစ္ေဆးခ်က္” ႏွင့္ အရွင္ေကာ၀ိဒရဲ့ “ဗုဒၶ၏ ဗုဒၶ၀ါဒ” e-book တင္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ http://www.dhammadownload.com/ မွာ ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ရဲ့ စာအုပ္ႏွင့္ ျမစိမ္းေတာင္ဆရာေတာ္ရဲ့ တရားေတာ္ေတြအျပင္ မူရင္းပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္မ်ား
(http://www.dhammadownload.com/MyanmarTipitaka-eBook.htm) ႏွင့္ အျခားစိတ္၀င္စားစရာ ဓမၼစာအုပ္မ်ားကိုလည္း ဓမၼဒါနျပဳထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ပင္ကိုယ္ဓါတ္ခံညံ႕လို႔ အေၿခမခိုင္ရတဲ႔အထဲ ဒီပစၥဳပၸန္ကမဝါဒႀကီးလာရွပ္ေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္မွာ ေသာၿပင္လႊတ္တဲ႔ေခြးပမာ ခိုလွံဳစရာမရွိသေလာက္ ၿဖစ္ခဲ႔ရပါတယ္။ အခု ကိုဧရာရဲ႕ ရွင္းလင္းခ်က္ ဖတ္ရွဳ႔လိုက္ရမွပဲ ကႏၱာရခရီးသြားတေယာက္ ေအးရိပ္မွာစမ္းေရေသာက္လိုက္ရသလို အလြန္တရာပဲ ဧၿမသြားရပါေတာ႕တယ္ ေက်းဇူးပါခင္ဗ်ား
သာဓုသာဓုသာဓုပါဗ်ာ။
လူလူခ်င္း ဆက္ဆံတာလို႕ယူတာထက္ .. လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လူ႕အသိုင္းအ၀ုိငး္လို႕ ျမင္ရင္ ပိုမွန္မယ္ထင္မိပါတယ္.. အစိုးရပစၥည္းခုိးရင္ အျပစ္မျဖစ္လုိ႕ ပစၥဳပ္ပန္က ယူဆတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေလးကို သူတို႕ဘယ္လိုေျပာတယ္ဆုိတဲ့ အကိုးအကားေလးဖတ္ဖူးခ်င္ပါတယ္.. က်ေနာ္ဖတ္တာ မေတြ႕မိလို႕ပါ..
သူတုိ႕ ရဲ႕ သင္ျပမႈမွာ.. လူလူခ်င္းဆက္ဆံတာ လို႕ ယူတာထက္.. လူ႕အဖြဲ႕ အစည္း လူ႕အသိုင္းအ၀ုိင္းအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ လို႕ ယူရင္ ပိုမွန္မလားမသိဘူး.. အစိုးရပစၥည္းခိုးရင္ အျပစ္မရွိလို႕ ဘယ္လို ေျပာထားလဲ ဆုိတာ လင့္ေလးေပးပါလားခင္ဗ်ာ.. က်ေနာ္ လည္းေလ့လာေနတာ မေတြ႕မိလို႕ပါ..
ကိုေဇာ္မိုး... လင့္က ပို႔စ္ရဲ႕ ဒုတိယပိုဒ္မွာ ပါပါတယ္။ စာပိုဒ္အခ်ိဳ႕ကို ေအာက္မွာ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
“… ပါဏာတိပါတ္၊ လူကို သတ္မွ။ အလြတ္တျခား ပိုးမႈန္မႊားႏွင့္၊ အမ်ားတိရစၧာန္၊ သက္ရွိမွန္က၊ မက်န္သစ္ပင္၊ သတ္ခံလွ်င္မူ၊ သတ္မဟူဘူး…” (မိုးျပာေက်ာင္းမွ ေပးစာမ်ား၊ ႏွာ-၉၃-၉၄)
“… အစိုးရပစၥည္းမွာ သူ႔ထိလွ်င္ အေရးယူဖို႔ ဥပေဒျပဳၿပီးသား ရွိေနပါတယ္။ အေရးယူရမွာကို ခံႏိုင္လွ်င္ ဒါမွမဟုတ္ အေရးမယူေအာင္ တတ္ႏိုင္လွ်င္ ထိႏိုင္တာပဲ။ တရားဓမၼရဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္သတ္မွတ္ေနဖို႔ မရွိပါဘူး။ တရားဓမၼဟာ လူလူခ်င္းအတြက္ စည္းကမ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာအတြက္ စည္းကမ္း မဟုတ္ပါဘူး။… ” (မိုးျပာေက်ာင္းမွ ေပးစာမ်ား၊ ႏွာ-၁၀၇)
Let's me share this artical in facebook. I will also mention the link to your blog there... Thanks.
>>>carpe diem
ေက်းဇူးပါ။
Post a Comment