ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
သရဏဂံုသည္ ‘သရဏဂမန’ ဟူသည့္ ပါဠိေဝါဟာရကို ျမန္မာမႈျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ‘ကိုးကြယ္ရာသို႔ ဆည္းကပ္ျခင္း’ (going for refuge) ဟု တိုက္႐ိုက္ အနက္ရသည္။ ကိုးကြယ္ျခင္းဟူေသာ ျမန္မာေဝါဟာရ အရပင္ အားကိုးျခင္း၊ အကာအကြယ္ျပဳျခင္းဟု နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ “ေၾကာက္႐ြံထိတ္လန္႔ျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ မေကာင္းေသာလားရာ ဒုဂၢတိသို႔ က်ေရာက္ျခင္း၊ စိတ္ညစ္ညဴး ပူပန္ျခင္းတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ ၿငိမ္းေအး ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ သရဏ (ကိုးကြယ္ရာ)” ဟု ေခၚေၾကာင္း အ႒ကထာတို႔က အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုသည္။ “ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃ” ဟူေသာ ကိုးကြယ္ရာ သံုးပါးတို႔သည္ ေလးစား ျမတ္ႏိုး တန္ဖိုးထား အပ္ေသာေၾကာင့္ ရတနာသံုးပါးဟု လည္းေခၚသည္။
ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းသည္လည္း ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ကမၻာဦးေခတ္က စ၍ပင္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား, ဒုကၡမ်ားကို ေရွာင္ရွားရန္ သစ္ပင္, ေတာ ေတာင္ ေရ ေျမ ေလ မီးတို႔ကို ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ ကိုးကြယ္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ က်ေရာက္လာမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔မွ အမွန္တကယ္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း ရွိ, မရွိ မေသခ်ာေသာ္လည္း၊ ေၾကာက္႐ြံ႕စိတ္တို႔ကို ေျဖေဖ်ာက္ေပးႏိုင္မည့္ စိတ္ဓာတ္ခြန္အား, စိတ္၏ ေျဖဆည္ရာ သက္သာရာကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေပးႏိုင္သည္ကိုမူ ျငင္းပယ္၍ မရ။ မွားယြင္းေသာ ကိုးကြယ္မႈသည္ စိတ္အေမာကို ေခတၱ ေျဖဆည္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားမွမူ လြတ္ေျမာက္ေစႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ (ဗုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ႐ႈေထာင့္မွ) မွန္ကန္ေသာ ကိုးကြယ္မႈ၏ အဓိပၸါယ္ကို သိသင့္ပါသည္။
ရည္႐ြယ္ခ်က္
ဗုဒၶျမတ္စြာ ပြင့္ထြန္းလာျခင္းသည္ ေလာက၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္က်ဥ္းရန္ ျဖစ္သည္။ အက်ိဳးစီးပြားဟူရာတြင္ (၁) မ်က္ေမွာက္ အက်ိဳးစီးပြား (ဒိ႒ဓမၼ ဟိတသုခ)၊ (၂) တမလြန္ အက်ိဳးစီးပြား (သမၸရာယိက ဟိတသုခ) ႏွင့္ (၃) ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းၿငိမ္းေသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ (ဝိမုတၱိသုခ) ဟူ၍ အဆင့္သံုးဆင့္ ခြဲႏိုင္သည္။ အျပန္လွန္အားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႔ရေသာ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ား၊ တမလြန္ဘဝတြင္ က်ေရာက္မည့္ အပါယ္ေဘးႏွင့္ သံသရာ ဝဋ္ဆင္းရဲေဘးဟူေသာ ေဘးသံုးမ်ိဳးမွ အကာအကြယ္ျပဳရန္ ျဖစ္သည္။
မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႏိုင္ငံေရး, လူမႈေရး, စီးပြားေရး, က်န္းမာေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ျပႆနာမ်ား, ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား, ႀကံဳေတြ႔ၾကရသည္။ ဗုဒၶသည္ ထိုအေရးမ်ားစြာအတြက္ လမ္းၫႊန္ေပးသည့္ တရားေဒသနာမ်ား ေဟာၾကားခဲ့သည္။ မဂၤလသုတ္, သိဂၤါေလာဝါဒသုတ္, ဒီဃဇာဏုသုတ္, အပရိဟာနိယဓမၼ စသည့္ ေဒသနာတို႔သည္ ထင္ရွားေသာ ဥပမာမ်ားျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားအား လိုက္နာျခင္းျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ဘဝ ခ်မ္းသာကို ရရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဝါဒအရ ခႏၶာရွိသေနေ႐ြ႕ ႀကံဳေတြ႕ရမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ ေရွာင္ရွား၍ မရ။ ဘုရားရဟႏၲာမ်ားေသာ္မွ ေရာဂါေဝဒနာမ်ား ခံစားရသည္။ ႐ိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ခံၾကရသည္။ ကဲ့ရဲ့ ႐ႈတ္ခ်ေဝဖန္မႈ ခံၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရဟႏၲာတို႔က ထိုဒုကၡတို႔အား တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကသည္။ စိတ္ညစ္ျခင္း, စိတ္ပ်က္ျခင္း, စိတ္ဆင္းရဲျခင္း, စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း, တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားျခင္း, ပူေဆြး ငုိေႂကြးျခင္းစေသာ ထိခိုက္ေသာစိတ္တို႔ျဖင့္ တုန္႔ျပန္ျခင္း မရွိၾက။ ကိုယ္နာေသာ္လည္း စိတ္မနာၾက။
အျပစ္မရွိေသာ အမႈတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ျခင္း, ဒုစ႐ိုက္တို႔ကို ေရွာင္႐ွားျခင္းတို႔ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ က်ေရာက္လာမည့္ အက်ိဳးဆက္တို႔ကို ကာကြယ္ျခင္း၊ အကယ္၍ မလြဲေရွာင္သာ၍ ေလာကဓံတရားတို႔ကို ႀကံဳေတြ႔ပါကလည္း ဘုရားရဟႏၲာႀကီးမ်ားကို အတုယူကာ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္းတို႔သည္ ပထမအဆင့္ မ်က္ေမွာက္ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႔ၾကရေသာ ေဘးဒုကၡတို႔သည္ ေသဆံုးျခင္းျဖင့္ အၿပီးသတ္၍ မသြား။ တမလြန္ဘဝတြင္လည္း ထိုထို ဆင္းရဲဒုကၡတို႔ကို ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႔ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ဘဝတို႔တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡနည္းပါး၍ အခ်ိဳ႕ဘဝတို႔တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားျပားသည္။ ေကာင္းေသာ ကုသိုလ္ကံတို႔က လူနတ္ျဗဟၼာဟူေသာ သုဂတိဘဝ၌ ျဖစ္ေစ၍ မေကာင္းေသာ အကုသိုလ္ကံမ်ားသည္ ငရဲ, တိရစၧာန္စေသာ ဒုဂၢတိဘဝ၌ ျဖစ္ေစသည္။ ဒုဂၢတိဘဝတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳရန္ အခြင့္အေရး အလြန္နည္းပါး၍ အပါယ္(အပါယ) ဘံု ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အပါယ္သားတို႔သည္ သုဂတိဘဝသို႔ ျပန္လည္ရရွိရန္ အလြန္ခက္ခဲသည္။ ရခဲလွေသာ လူ႕ဘဝ အခိုက္အတန္႔တြင္ ဒုဂၢတိအပါယ္ဘံုသို႔ မက်ေရာက္မိေစရန္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ျပဳျခင္း၊ ကုသုိလ္စိတ္ ေမြးျမဴျခင္းသည္ ဒုတိယအဆင့္ တမလြန္ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။
ဒုဂၢတိဘဝတြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ သုဂတိဘဝတြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဘဝဟူသမွ်သည္ ေမြးဖြားျခင္း၊ အုိျခင္း၊ ေသျခင္းေဘးတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ မိမိခ်စ္ႏွစ္သက္သူတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္း၊ မိမိ မႏွစ္သက္သူတို႔ႏွင့္ ဆံုဆည္းရျခင္းတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ညစ္ျခင္း၊ စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း၊ ပူေဆြးငိုေႂကြးရျခင္းစေသာ ဘဝဒုကၡတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ ခႏၶာရွိသ၍ ဆင္းရဲအေပါင္းတို႔ရွိေနၿပီး၊ ထပ္ဖန္တလည္းလည္း ျဖစ္ပ်က္ေနရေသာ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲေဘးႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာက ထိုခပ္သိမ္းေသာ ဒုကၡ၊ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္း ဇစ္ျမစ္၊ ဒုကၡ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာႏွင့္ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္း အက်င့္ဟူေသာ သစၥာေလးပါးအား ထုတ္ေဖာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ သစၥာတရားအား သိျမင္ကာ ဒုကၡခပ္သိမ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႔မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ အားထုတ္ျခင္းသည္ တတိယအဆင့္ သံသရာေဘးမွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။
ကိုးကြယ္ရာသံုးပါး (သရဏတၱယ)
“သမၼာသမၺဳေဒၶါ ဘဂ၀ါ၊ သြာကၡာေတာ ဘဂ၀တာ ဓေမၼာ၊ သုပၸဋိပၸေႏၷာ သံေဃာ” [မ.၁.၄၈၉ ၀ီမံသကသုတ္]
ပထမ ကိုးကြယ္ရာသည္ ေရွးယခင္က မၾကားဖူးခဲ့ၾကေသာ သစၥာေလးပါးတရားတို႔ကို မိမိကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း သိေတာ္မူေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ျဖစ္သည္။
ျမတ္စြာဘုရား ေကာင္းစြာ ၫႊန္ၾကားေဟာျပေတာ္မူခဲ့ေသာ မ်က္ေမွာက္အက်ိဳး၊ တမလြန္အက်ိဳး, နိဗၺာန္အက်ိဳးတို႔ကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္မည့္ တရားဓမၼတို႔သည္ ဒုတိယ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။ ဓမၼသည္ “မဂ္ေလးတန္, ဖိုလ္ေလးတန္, နိဗၺာန္, ပရိယတ္” ဟုရွိရာ မဂ္ ၄-ပါး, ဖိုလ္ ၄-ပါးႏွင့္ နိဗၺာန္ဟူေသာ ေလာကုတၱရာတရား ၉-ပါးတို႔သည္သာ ကိုးကြယ္ရာ သရဏဂံု အစစ္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သင္ယူ မွတ္သားရေသာ ပရိယတၱိတရားမ်ား, ပြားမ်ားအားထုတ္ရေသာ မဂၢင္ ၈-ပါး ပဋိပတၱိတရားတို႔၏ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္သည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္တရားတို႔ကိုလည္း အားကိုးအားထား ျပဳရပါသည္။
ဗုဒၶေဟာၾကားၫႊန္ျပခဲ့ေသာ ဓမၼတို႔အား ေကာင္းစြာ သင္ယူမွတ္သား၊ ေကာင္းစြာ က်င့္ႀကံပြားမ်ား၍ ဘုရားရွင္နည္းတူ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳေတာ္မူၾကေသာ တပည့္သား သံဃာေတာ္တို႔သည္ တတိယ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။ သံဃာေတာ္တို႔တြင္ “ယဒိဒံ စတၱာရိ ပုရိသာ ယုဂါနိ အ႒ပုရိသ ပုဂၢလာ…” ဟု သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တြင္လာသည့္ အတိုင္း၊ မဂ္၌ တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးပါး၊ ဖိုလ္၌ တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးပါးဟူသည့္ အျမင္ခ်င္းတူ, အက်င့္သီလခ်င္းတူညီၾကေသာ အရိယာသံဃာေတာ္တို႔သည္သာ ကိုးကြယ္ရာ သရဏဂံု အစစ္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမုတိသံဃာျဖစ္ေသာ ရဟန္းသံဃာတို႔သည္လည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမအား ေကာင္းမြန္စြာ ထိန္းသိမ္းလိုက္နာ က်င့္သံုးေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ အားကိုးအားထား ျပဳရပါသည္။
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တြင္ “အႏုတၱရံ ပုညေခတၱံ” ဟု ေဟာၾကားထားသည့္ အတိုင္း သံဃာသည္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈတို႔ ျပဳရန္အတြက္ အႏိုင္းမဲ့ လယ္ေျမေကာင္းသဖြယ္ ျဖစ္သည္။ တစ္ခါက မိေထြးေတာ္ေဂါတမီသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုယ္တိုင္ ရက္လုပ္ထားေသာ သကၤန္းကို လွဴဒါန္းေသာအခါ ဗုဒၶက မိမိအား မလွဴပဲ သံဃာအား ေပးလွဴရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္းျခင္းထက္ သံဃာအဖြဲ႔အစည္းအား လွဴဒါန္းျခင္းသည္ အက်ိဳးပို၍ မ်ား၏။ ယုတ္စြအဆံုး အက်င့္သီလမရွိသည့္ ရဟန္းယုတ္ကိုပင္ျဖစ္ေစ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းအား ရည္မွန္း၍ သံဃိကဒါနေျမာက္ေအာင္ လွဴဒါန္းပါက အက်ိဳး ႀကီးမားသည္။ သံဃိကဒါနထက္ ေက်းဇူး ပိုမ်ားသည့္ မည္သည့္ ပုဂၢလိကဒါနမွ် မရွိဟု ေဟာၾကားထားပါသည္။ (မ.၃.၃၈ဝ၊ မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ဝိဘဂၤဝဂၢ၊ ဒကၡိဏဝိဘဂၤသုတ္)။
ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ျခင္း (သရဏဂမန)
သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ မိ႐ိုးဖလာ ထံုးတမ္း အစဥ္လာအရ “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ…” စသျဖင့္ ႐ြတ္ဆိုရျခင္း သက္သက္ မဟုတ္။ “ဂစၧာမိ - ဆည္းကပ္ပါ၏” ဆိုေသာစကားအတိုင္း ဆည္းကပ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ အားကိုး ခိုလႈံရျခင္း ျဖစ္သည္။ “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ…” စသျဖင့္ ႏႈတ္မွ ႐ြတ္ဆို႐ံု သက္သက္မွ်ျဖင့္ ထိုအားကိုးခိုလႈံရာသည္ မိမိထံသို႔ သူ႔အလိုလို ေရာက္လာမည္ မဟုတ္။ မိမိကို လာေရာက္ ကယ္မ မည္ မဟုတ္။ မိမိက ထိုအားကိုးခိုလႈံရာသို႔ ဆည္းကပ္ရန္ အားထုတ္ ရပါသည္။
တပၸသာဒတဂၢ႐ုတာဟိ ၀ိဟတ၀ိဒၶံသိတကိေလေသာ တပၸရာယဏတာကာရပၸ၀ေတၱာ အပရပၸစၥေယာ ၀ါ စိတၱဳပၸါေဒါ သရဏဂမနံ။ (ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာ)
သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္း (သို႔မဟုတ္ သရဏဂံု တည္ျခင္း) သည္ “ရတနာသံုးပါးအား ၾကည္ညိဳ ေလးစားျခင္းျဖင့္ စိတ္ညစ္ညဴးမႈတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ထားကာ ရတနာသံုးပါး၌သာ လဲေလ်ာင္းကိုးကြယ္သည့္ စိတ္ျဖစ္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ရတနာသံုးပါးမွ တပါး ကိုးစားရာ မရွိဟူသည့္ စိတ္ျဖစ္ျခင္း” ဟု အ႒ကထာတို႔က အဓိပၸါယ္ဖြင့္ေပးသည္။
သရဏဂံုတည္ျခင္းသည္ ၾကည္ညိဳျခင္း, ယံုၾကည္ျခင္းဟူေသာ သဒၶါတရားျဖင့္ အစျပဳရသည္။ ယံုၾကည္ျခင္းဟူေသာ ျမန္မာစကားတြင္ ယံုျခင္းႏွင့္ ၾကည္လင္ျခင္း အနက္အဓိပၸါယ္မ်ား ပါဝင္ေနသည္။ ရင္ထဲတြင္ လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနေသာ အခ်က္မ်ား ရွင္းလင္း၍ စိတ္ၾကည္လင္သြားကာ ယံုၾကည္မႈကိုရရွိေသာ သဒၶါတရားမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
“အမိုက္အေမွာင္၌ ဆီမီးကို ေဆာင္ျပဘိသကဲ့သို႔၊ အရွင္ေဂါတမသည္ တရားေတာ္အား နည္းပရိယာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာျပေတာ္မူပါေပ၏။ ကၽြႏု္ပ္သည္ အရွင္ေဂါတမအား ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏။ တရားေတာ္ႏွင့္ သံဃာေတာ္အားလည္း ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ပါ၏” ဟု၍ ဗုဒၶေခတ္က သရဏဂံု ေဆာက္တည္ပံုကို နိကာယ္ ၅-ရပ္မွ သုတၱန္ အမ်ားအျပားတြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ, ၾကည္ညိဳမႈတို႔သည္ အေျခအျမစ္ကင္းမဲ့ေသာ သဒၶါတရားမဟုတ္ပဲ၊ နားလည္သိျမင္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ သဒၶါတရားျဖစ္သည္။ သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ “သဒၶါအရင္းခံေသာ သမၼာဒိ႒ိ” ျဖစ္သည္၊ ပုညကိရိယာဝတၳဳ ၁ဝ-ပါးမွ ဒိ႒ဳဇုကမၼအမႈျဖစ္သည္ဟု အ႒ကထာတို႔က ဖြင့္ဆိုၾကသည္။ မွန္ကန္ေသာအျမင္သည္ စိတ္၏ အညစ္အေၾကးမ်ား ကင္းစင္၍ရေသာ အျမင္ျဖစ္သည္။ ဆီမီးသည္ အမိုက္ေမွာင္ကို ပယ္သတ္ျခင္း, အမွန္ကိုျမင္ေစျခင္းဟူေသာ ကိစၥတို႔ကိုေဆာင္႐ြက္သကဲ့သို႔ သရဏဂံုတည္ျခင္းသည္ သမၼာဒိ႒ိ အျမင္ရျခင္း၊ စိတ္အညစ္အေၾကး ကိေလသာတို႔အား ပယ္သတ္ျခင္း ကိစၥတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။
တဖန္ ၾကည္ညိဳျခင္း (ပသာဒ)သည္ အ႐ိုေသျပဳျခင္း, ေလးစားျခင္း(ဂ႐ုတာ), ျမတ္ႏိုး, တန္ဖိုးထားျခင္းတို႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္။ ျဗဟၼာယုပုဏၰားသည္ မိမိ၏ လက္ဝဲပုခံုးထက္တြင္ ကိုယ္ဝတ္ကို စမၸယ္တင္ၿပီး ဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္အစံုအား ဦးခိုက္ကာ ႏႈတ္ခမ္းျဖင့္ နမ္း႐ိႈက္၊ လက္ျဖင့္ ပြတ္သပ္လွ်က္ ပ်ဝပ္အ႐ိုေသေပးခဲ့သည္ကို ျဗဟၼာယုသုတ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ (မဇၩိမပဏၰာသ၊ ျဗာဟၼဏဝဂ္၊ ျဗဟၼာယုသုတ္)။ ထို႔အတူပင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္သည္ပင္ မိမိ အ႐ိုအေသျပဳစရာ မိမိထက္ သီလ, သမာဓိ, ပညာအရာ သာလြန္ေသာ တစ္စံုတစ္ဦးမွ် မရွိသျဖင့္ “မိမိထိုးထြင္း၍ သိေသာ တရားေတာ္ကိုပင္ အ႐ိုအေသ အေလးအျမတ္ အမွီသဟဲျပဳ၍ ေန႔အံ့” ဟု ႀကံစည္ခဲ့သည္။ (သံ.၁.၁၇၃၊ သဂၢါထာဝဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ ျဗဟၼသံယုတ္၊ ဂါရဝသုတၱံ)
ပုဂၢိဳလ္အား ျဖစ္ေစ, ဓမၼအား ျဖစ္ေစ ႐ိုေသေလးစားျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈထက္ ဓမၼအေပၚ ကိုးကြယ္မႈကသာ ပို၍ အေရးႀကီး၏။ ေရာဂါ အသည္းသန္ျဖစ္၍ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ကာ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေျမာ္ အ႐ိုအေသေပးရန္ မစြမ္းႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ စိတ္ဆင္းရဲေနေသာ ဝကၠလိမေထရ္အား “ဝကၠလိ… ဤအပုတ္ေကာင္ကို ဖူးျမင္ရျခင္းျဖင့္ သင့္တြင္ အဘယ္ အက်ိဳး ရွိပါအံ့နည္း။ တရားကိုျမင္သူသည္ ငါဘုရားကို ျမင္၏။ ငါဘုရားကို ျမင္သူသည္ တရားကိုျမင္၏” ဟု ေဟာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ (သံ.၃.၈၇၊ ခႏၶဝဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရဝဂ္၊ ဝကၠလိသုတၱံ)
ထို႔အျပင္ အေျခအျမစ္ ကင္းမဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ, ဝါဒေရး ကိုးကြယ္မႈမ်ားသည္ကား မသင့္ေလ်ာ္။ ဗုဒၶသည္ ရဟန္းတို႔အား သမၼာသမၺဳဒၶအစစ္ ဟုတ္, မဟုတ္ကိုပင္ စိစစ္စူးစမ္းရန္ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ ကိုယ္ႏႈတ္ အက်င့္သီလတို႔ အျပစ္ကင္း ျဖဴစင္၏ေလာ၊ ထိုသို႔ အျပစ္ကင္းျဖဴစင္မႈသည္ ခဏတျဖဳတ္ေလာ, ရည္ရွည္ တည္ၿမဲပါသေလာ၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားမႈတို႔ေၾကာင့္ အျပစ္အနာဆာတို႔ တိမ္ျမဳတ္ ေမွးမွိန္၍ ေနသေလာ၊ ကာမဂုဏ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕မႈေၾကာင့္ေလာ, အမွန္တကယ္ တပ္မက္မႈကင္း၍ေလာ စသျဖင့္ စူးစမ္း စစ္ေဆးသင့္သည္။ ထိုသို႔ စူးစမ္းစစ္ေဆးၿပီးမွ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ တရားနာၾကားရမည္။ ကိုယ္တိုင္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရမည္။ အခ်ိဳ႕တရားတို႔ကို (အထိုက္အေလ်ာက္) ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိေသာအခါတြင္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားရွင္ အစစ္ ျဖစ္သည္ဟု ၾကည္ညိဳျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသုိ႔ေသာ ယံုၾကည္ျခင္းသည္သာ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈပါေသာ သဒၶါတရား (အာကာရဝတီ သဒၶါ)၊ ဒႆနအျမင္ကို အေျခခံေသာ သဒၶါတရား (ဒႆနမူလိကာ သဒၶါ - ေသာတာပတၱိမဂ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ သဒၶါတရားကို ဆိုလိုသည္) ျဖစ္၍ ခိုင္ၿမဲသည္ဟု ဝီမံသကသုတ္တြင္ ေဟာၾကားထားသည္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမကဝဂ္၊ ဝီမံသကသုတ္)
ထို႔ေၾကာင့္ ဓမၼအား ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ အားထုတ္ျခင္းသည္ သရဏဂံုတည္ျခင္းအရာတြင္ ပဓာနက်သည္။ “ဘုရား, တရား, သံဃာ” ဟူေသာ သရဏဂံုသံုးပါးအား ဆည္းကပျ္ခင္းအား အစထား၍ တရားဓမၼတို႔ကို က်င့္ႀကံပြားမ်ားကာ နိဗၺာန္အား မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္မွ ေဘးကင္းရာ အစစ္သို႔ ေရာက္သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုေဘးကင္းရာသို႔ ေရာက္ေစႏိုင္မည့္ လမ္းကို ၫႊန္ျပသူသာ ျဖစ္သည္။ အရိယာသံဃာတို႔သည္လည္း ျမတ္စြာဘုရား ၫႊန္ၾကားေဟာျပေတာ္မူေသာ တရားေတာ္တို႔ကို ေကာင္းစြာလုိက္နာ က်င့္ႀကံ၍ ေဘးကင္းရာနိဗၺာန္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူၾကသည့္ သာဓက စံျပ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သည္။ ေဘးကင္းရာအစစ္သို႔ ေရာက္ရန္ကား တရားဓမၼကို ကိုယ္တိုင္ လိုက္နာ က်င့္ႀကံၾကရမည္ ျဖစ္သည္။
… အတၱဒီပါ ၀ိဟရထ အတၱသရဏာ အနညသရဏာ, ဓမၼဒီပါ ဓမၼသရဏာ အနညသရဏာ (ဒီ.၂.၁၆၅၊ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂၢ၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္)
ပရိနိဗၺာန္ ျပဳကာနီးတြင္ ျမတ္စြာဘုရားက “… မိမိကိုယ္ မိမိ ကၽြန္းသဖြယ္ျပဳကာ အျခားတပါးအား ကိုးကြယ္ရာ မျပဳပဲ မိမိကို ကိုးကြယ္ရာ ျပဳ၍ ေနၾကကုန္ေလာ့။ ဓမၼအား ကၽြန္းသဖြယ္ျပဳကာ အျခားတပါးအား ကိုးကြယ္မႈ မျပဳပဲ ဓမၼကို ကိုးကြယ္ရာ ျပဳ၍ ေနၾကကုန္ေလာ့” ဟု မွာၾကားခဲ့သည္။
ထိုသို႔ မိမိကို မိမိအားကိုး၍ တရားဓမၼအား က်င့္ႀကံပြားမ်ားကာ ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္း၍ သိပါက “ဘုရား, တရား, သံဃာ” အေပၚ၌ ထားေသာ သဒၶါတရားသည္ ပိုမိုခိုင္ၿမဲလာသည္။ မိစၧာဒိ႒ိအျမင္တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ပယ္သတ္၍ ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ေသာအခါတြင္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ၾကည္ညိဳေသာ သဒၶါတရားသည္ မတုန္မလႈပ္ခိုင္ၿမဲေသာ ၾကည္ညိဳမႈ (အေဝစၥပသာဒ) ျဖစ္သြားသည္။ “ရတနာသံုးပါးမွ အပ ကိုးကြယ္ရာ မရွိ” (အပရပစၥယ) ဟူေသာ စိတ္သည္ မပ်က္စီးေတာ့။ အပါယ္ ဒုဂၢတိဘံုသို႔ က်ေရာက္မည့္ ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္၍ လဲေလ်ာင္းနားခိုရာ (ပရာယဏ) အစစ္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။
ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
သရဏဂံုသည္ ‘သရဏဂမန’ ဟူသည့္ ပါဠိေဝါဟာရကို ျမန္မာမႈျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ‘ကိုးကြယ္ရာသို႔ ဆည္းကပ္ျခင္း’ (going for refuge) ဟု တိုက္႐ိုက္ အနက္ရသည္။ ကိုးကြယ္ျခင္းဟူေသာ ျမန္မာေဝါဟာရ အရပင္ အားကိုးျခင္း၊ အကာအကြယ္ျပဳျခင္းဟု နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ “ေၾကာက္႐ြံထိတ္လန္႔ျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ မေကာင္းေသာလားရာ ဒုဂၢတိသို႔ က်ေရာက္ျခင္း၊ စိတ္ညစ္ညဴး ပူပန္ျခင္းတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ ၿငိမ္းေအး ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ သရဏ (ကိုးကြယ္ရာ)” ဟု ေခၚေၾကာင္း အ႒ကထာတို႔က အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုသည္။ “ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃ” ဟူေသာ ကိုးကြယ္ရာ သံုးပါးတို႔သည္ ေလးစား ျမတ္ႏိုး တန္ဖိုးထား အပ္ေသာေၾကာင့္ ရတနာသံုးပါးဟု လည္းေခၚသည္။
ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းသည္လည္း ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ကမၻာဦးေခတ္က စ၍ပင္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား, ဒုကၡမ်ားကို ေရွာင္ရွားရန္ သစ္ပင္, ေတာ ေတာင္ ေရ ေျမ ေလ မီးတို႔ကို ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ ကိုးကြယ္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ က်ေရာက္လာမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔မွ အမွန္တကယ္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း ရွိ, မရွိ မေသခ်ာေသာ္လည္း၊ ေၾကာက္႐ြံ႕စိတ္တို႔ကို ေျဖေဖ်ာက္ေပးႏိုင္မည့္ စိတ္ဓာတ္ခြန္အား, စိတ္၏ ေျဖဆည္ရာ သက္သာရာကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေပးႏိုင္သည္ကိုမူ ျငင္းပယ္၍ မရ။ မွားယြင္းေသာ ကိုးကြယ္မႈသည္ စိတ္အေမာကို ေခတၱ ေျဖဆည္ႏိုင္ေသာ္လည္း ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားမွမူ လြတ္ေျမာက္ေစႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ (ဗုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ႐ႈေထာင့္မွ) မွန္ကန္ေသာ ကိုးကြယ္မႈ၏ အဓိပၸါယ္ကို သိသင့္ပါသည္။
ရည္႐ြယ္ခ်က္
ဗုဒၶျမတ္စြာ ပြင့္ထြန္းလာျခင္းသည္ ေလာက၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္က်ဥ္းရန္ ျဖစ္သည္။ အက်ိဳးစီးပြားဟူရာတြင္ (၁) မ်က္ေမွာက္ အက်ိဳးစီးပြား (ဒိ႒ဓမၼ ဟိတသုခ)၊ (၂) တမလြန္ အက်ိဳးစီးပြား (သမၸရာယိက ဟိတသုခ) ႏွင့္ (၃) ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းၿငိမ္းေသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ (ဝိမုတၱိသုခ) ဟူ၍ အဆင့္သံုးဆင့္ ခြဲႏိုင္သည္။ အျပန္လွန္အားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႔ရေသာ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ား၊ တမလြန္ဘဝတြင္ က်ေရာက္မည့္ အပါယ္ေဘးႏွင့္ သံသရာ ဝဋ္ဆင္းရဲေဘးဟူေသာ ေဘးသံုးမ်ိဳးမွ အကာအကြယ္ျပဳရန္ ျဖစ္သည္။
မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႏိုင္ငံေရး, လူမႈေရး, စီးပြားေရး, က်န္းမာေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ျပႆနာမ်ား, ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား, ႀကံဳေတြ႔ၾကရသည္။ ဗုဒၶသည္ ထိုအေရးမ်ားစြာအတြက္ လမ္းၫႊန္ေပးသည့္ တရားေဒသနာမ်ား ေဟာၾကားခဲ့သည္။ မဂၤလသုတ္, သိဂၤါေလာဝါဒသုတ္, ဒီဃဇာဏုသုတ္, အပရိဟာနိယဓမၼ စသည့္ ေဒသနာတို႔သည္ ထင္ရွားေသာ ဥပမာမ်ားျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားအား လိုက္နာျခင္းျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ဘဝ ခ်မ္းသာကို ရရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဝါဒအရ ခႏၶာရွိသေနေ႐ြ႕ ႀကံဳေတြ႕ရမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ ေရွာင္ရွား၍ မရ။ ဘုရားရဟႏၲာမ်ားေသာ္မွ ေရာဂါေဝဒနာမ်ား ခံစားရသည္။ ႐ိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ခံၾကရသည္။ ကဲ့ရဲ့ ႐ႈတ္ခ်ေဝဖန္မႈ ခံၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရဟႏၲာတို႔က ထိုဒုကၡတို႔အား တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကသည္။ စိတ္ညစ္ျခင္း, စိတ္ပ်က္ျခင္း, စိတ္ဆင္းရဲျခင္း, စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း, တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားျခင္း, ပူေဆြး ငုိေႂကြးျခင္းစေသာ ထိခိုက္ေသာစိတ္တို႔ျဖင့္ တုန္႔ျပန္ျခင္း မရွိၾက။ ကိုယ္နာေသာ္လည္း စိတ္မနာၾက။
အျပစ္မရွိေသာ အမႈတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ျခင္း, ဒုစ႐ိုက္တို႔ကို ေရွာင္႐ွားျခင္းတို႔ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ က်ေရာက္လာမည့္ အက်ိဳးဆက္တို႔ကို ကာကြယ္ျခင္း၊ အကယ္၍ မလြဲေရွာင္သာ၍ ေလာကဓံတရားတို႔ကို ႀကံဳေတြ႔ပါကလည္း ဘုရားရဟႏၲာႀကီးမ်ားကို အတုယူကာ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္းတို႔သည္ ပထမအဆင့္ မ်က္ေမွာက္ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
မ်က္ေမွာက္ဘဝတြင္ ႀကံဳေတြ႔ၾကရေသာ ေဘးဒုကၡတို႔သည္ ေသဆံုးျခင္းျဖင့္ အၿပီးသတ္၍ မသြား။ တမလြန္ဘဝတြင္လည္း ထိုထို ဆင္းရဲဒုကၡတို႔ကို ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႔ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ဘဝတို႔တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡနည္းပါး၍ အခ်ိဳ႕ဘဝတို႔တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားျပားသည္။ ေကာင္းေသာ ကုသိုလ္ကံတို႔က လူနတ္ျဗဟၼာဟူေသာ သုဂတိဘဝ၌ ျဖစ္ေစ၍ မေကာင္းေသာ အကုသိုလ္ကံမ်ားသည္ ငရဲ, တိရစၧာန္စေသာ ဒုဂၢတိဘဝ၌ ျဖစ္ေစသည္။ ဒုဂၢတိဘဝတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳရန္ အခြင့္အေရး အလြန္နည္းပါး၍ အပါယ္(အပါယ) ဘံု ဟုေခၚသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အပါယ္သားတို႔သည္ သုဂတိဘဝသို႔ ျပန္လည္ရရွိရန္ အလြန္ခက္ခဲသည္။ ရခဲလွေသာ လူ႕ဘဝ အခိုက္အတန္႔တြင္ ဒုဂၢတိအပါယ္ဘံုသို႔ မက်ေရာက္မိေစရန္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ျပဳျခင္း၊ ကုသုိလ္စိတ္ ေမြးျမဴျခင္းသည္ ဒုတိယအဆင့္ တမလြန္ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။
ဒုဂၢတိဘဝတြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ သုဂတိဘဝတြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဘဝဟူသမွ်သည္ ေမြးဖြားျခင္း၊ အုိျခင္း၊ ေသျခင္းေဘးတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ မိမိခ်စ္ႏွစ္သက္သူတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းရျခင္း၊ မိမိ မႏွစ္သက္သူတို႔ႏွင့္ ဆံုဆည္းရျခင္းတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ညစ္ျခင္း၊ စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း၊ ပူေဆြးငိုေႂကြးရျခင္းစေသာ ဘဝဒုကၡတို႔ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္။ ခႏၶာရွိသ၍ ဆင္းရဲအေပါင္းတို႔ရွိေနၿပီး၊ ထပ္ဖန္တလည္းလည္း ျဖစ္ပ်က္ေနရေသာ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲေဘးႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာက ထိုခပ္သိမ္းေသာ ဒုကၡ၊ ဒုကၡ၏ အေၾကာင္း ဇစ္ျမစ္၊ ဒုကၡ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာႏွင့္ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္း အက်င့္ဟူေသာ သစၥာေလးပါးအား ထုတ္ေဖာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ သစၥာတရားအား သိျမင္ကာ ဒုကၡခပ္သိမ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႔မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ အားထုတ္ျခင္းသည္ တတိယအဆင့္ သံသရာေဘးမွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။
ကိုးကြယ္ရာသံုးပါး (သရဏတၱယ)
“သမၼာသမၺဳေဒၶါ ဘဂ၀ါ၊ သြာကၡာေတာ ဘဂ၀တာ ဓေမၼာ၊ သုပၸဋိပၸေႏၷာ သံေဃာ” [မ.၁.၄၈၉ ၀ီမံသကသုတ္]
ပထမ ကိုးကြယ္ရာသည္ ေရွးယခင္က မၾကားဖူးခဲ့ၾကေသာ သစၥာေလးပါးတရားတို႔ကို မိမိကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း သိေတာ္မူေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ျဖစ္သည္။
ျမတ္စြာဘုရား ေကာင္းစြာ ၫႊန္ၾကားေဟာျပေတာ္မူခဲ့ေသာ မ်က္ေမွာက္အက်ိဳး၊ တမလြန္အက်ိဳး, နိဗၺာန္အက်ိဳးတို႔ကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္မည့္ တရားဓမၼတို႔သည္ ဒုတိယ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။ ဓမၼသည္ “မဂ္ေလးတန္, ဖိုလ္ေလးတန္, နိဗၺာန္, ပရိယတ္” ဟုရွိရာ မဂ္ ၄-ပါး, ဖိုလ္ ၄-ပါးႏွင့္ နိဗၺာန္ဟူေသာ ေလာကုတၱရာတရား ၉-ပါးတို႔သည္သာ ကိုးကြယ္ရာ သရဏဂံု အစစ္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သင္ယူ မွတ္သားရေသာ ပရိယတၱိတရားမ်ား, ပြားမ်ားအားထုတ္ရေသာ မဂၢင္ ၈-ပါး ပဋိပတၱိတရားတို႔၏ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္သည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္တရားတို႔ကိုလည္း အားကိုးအားထား ျပဳရပါသည္။
ဗုဒၶေဟာၾကားၫႊန္ျပခဲ့ေသာ ဓမၼတို႔အား ေကာင္းစြာ သင္ယူမွတ္သား၊ ေကာင္းစြာ က်င့္ႀကံပြားမ်ား၍ ဘုရားရွင္နည္းတူ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳေတာ္မူၾကေသာ တပည့္သား သံဃာေတာ္တို႔သည္ တတိယ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။ သံဃာေတာ္တို႔တြင္ “ယဒိဒံ စတၱာရိ ပုရိသာ ယုဂါနိ အ႒ပုရိသ ပုဂၢလာ…” ဟု သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တြင္လာသည့္ အတိုင္း၊ မဂ္၌ တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးပါး၊ ဖိုလ္၌ တည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးပါးဟူသည့္ အျမင္ခ်င္းတူ, အက်င့္သီလခ်င္းတူညီၾကေသာ အရိယာသံဃာေတာ္တို႔သည္သာ ကိုးကြယ္ရာ သရဏဂံု အစစ္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမုတိသံဃာျဖစ္ေသာ ရဟန္းသံဃာတို႔သည္လည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမအား ေကာင္းမြန္စြာ ထိန္းသိမ္းလိုက္နာ က်င့္သံုးေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ အားကိုးအားထား ျပဳရပါသည္။
သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္တြင္ “အႏုတၱရံ ပုညေခတၱံ” ဟု ေဟာၾကားထားသည့္ အတိုင္း သံဃာသည္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈတို႔ ျပဳရန္အတြက္ အႏိုင္းမဲ့ လယ္ေျမေကာင္းသဖြယ္ ျဖစ္သည္။ တစ္ခါက မိေထြးေတာ္ေဂါတမီသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုယ္တိုင္ ရက္လုပ္ထားေသာ သကၤန္းကို လွဴဒါန္းေသာအခါ ဗုဒၶက မိမိအား မလွဴပဲ သံဃာအား ေပးလွဴရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္းျခင္းထက္ သံဃာအဖြဲ႔အစည္းအား လွဴဒါန္းျခင္းသည္ အက်ိဳးပို၍ မ်ား၏။ ယုတ္စြအဆံုး အက်င့္သီလမရွိသည့္ ရဟန္းယုတ္ကိုပင္ျဖစ္ေစ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္းအား ရည္မွန္း၍ သံဃိကဒါနေျမာက္ေအာင္ လွဴဒါန္းပါက အက်ိဳး ႀကီးမားသည္။ သံဃိကဒါနထက္ ေက်းဇူး ပိုမ်ားသည့္ မည္သည့္ ပုဂၢလိကဒါနမွ် မရွိဟု ေဟာၾကားထားပါသည္။ (မ.၃.၃၈ဝ၊ မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ဝိဘဂၤဝဂၢ၊ ဒကၡိဏဝိဘဂၤသုတ္)။
ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ျခင္း (သရဏဂမန)
သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ မိ႐ိုးဖလာ ထံုးတမ္း အစဥ္လာအရ “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ…” စသျဖင့္ ႐ြတ္ဆိုရျခင္း သက္သက္ မဟုတ္။ “ဂစၧာမိ - ဆည္းကပ္ပါ၏” ဆိုေသာစကားအတိုင္း ဆည္းကပ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ အားကိုး ခိုလႈံရျခင္း ျဖစ္သည္။ “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ…” စသျဖင့္ ႏႈတ္မွ ႐ြတ္ဆို႐ံု သက္သက္မွ်ျဖင့္ ထိုအားကိုးခိုလႈံရာသည္ မိမိထံသို႔ သူ႔အလိုလို ေရာက္လာမည္ မဟုတ္။ မိမိကို လာေရာက္ ကယ္မ မည္ မဟုတ္။ မိမိက ထိုအားကိုးခိုလႈံရာသို႔ ဆည္းကပ္ရန္ အားထုတ္ ရပါသည္။
တပၸသာဒတဂၢ႐ုတာဟိ ၀ိဟတ၀ိဒၶံသိတကိေလေသာ တပၸရာယဏတာကာရပၸ၀ေတၱာ အပရပၸစၥေယာ ၀ါ စိတၱဳပၸါေဒါ သရဏဂမနံ။ (ခုဒၵကပါဌ အ႒ကထာ)
သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္း (သို႔မဟုတ္ သရဏဂံု တည္ျခင္း) သည္ “ရတနာသံုးပါးအား ၾကည္ညိဳ ေလးစားျခင္းျဖင့္ စိတ္ညစ္ညဴးမႈတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ထားကာ ရတနာသံုးပါး၌သာ လဲေလ်ာင္းကိုးကြယ္သည့္ စိတ္ျဖစ္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ရတနာသံုးပါးမွ တပါး ကိုးစားရာ မရွိဟူသည့္ စိတ္ျဖစ္ျခင္း” ဟု အ႒ကထာတို႔က အဓိပၸါယ္ဖြင့္ေပးသည္။
သရဏဂံုတည္ျခင္းသည္ ၾကည္ညိဳျခင္း, ယံုၾကည္ျခင္းဟူေသာ သဒၶါတရားျဖင့္ အစျပဳရသည္။ ယံုၾကည္ျခင္းဟူေသာ ျမန္မာစကားတြင္ ယံုျခင္းႏွင့္ ၾကည္လင္ျခင္း အနက္အဓိပၸါယ္မ်ား ပါဝင္ေနသည္။ ရင္ထဲတြင္ လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနေသာ အခ်က္မ်ား ရွင္းလင္း၍ စိတ္ၾကည္လင္သြားကာ ယံုၾကည္မႈကိုရရွိေသာ သဒၶါတရားမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
“အမိုက္အေမွာင္၌ ဆီမီးကို ေဆာင္ျပဘိသကဲ့သို႔၊ အရွင္ေဂါတမသည္ တရားေတာ္အား နည္းပရိယာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာျပေတာ္မူပါေပ၏။ ကၽြႏု္ပ္သည္ အရွင္ေဂါတမအား ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏။ တရားေတာ္ႏွင့္ သံဃာေတာ္အားလည္း ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ပါ၏” ဟု၍ ဗုဒၶေခတ္က သရဏဂံု ေဆာက္တည္ပံုကို နိကာယ္ ၅-ရပ္မွ သုတၱန္ အမ်ားအျပားတြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ, ၾကည္ညိဳမႈတို႔သည္ အေျခအျမစ္ကင္းမဲ့ေသာ သဒၶါတရားမဟုတ္ပဲ၊ နားလည္သိျမင္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ သဒၶါတရားျဖစ္သည္။ သရဏဂံု ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ “သဒၶါအရင္းခံေသာ သမၼာဒိ႒ိ” ျဖစ္သည္၊ ပုညကိရိယာဝတၳဳ ၁ဝ-ပါးမွ ဒိ႒ဳဇုကမၼအမႈျဖစ္သည္ဟု အ႒ကထာတို႔က ဖြင့္ဆိုၾကသည္။ မွန္ကန္ေသာအျမင္သည္ စိတ္၏ အညစ္အေၾကးမ်ား ကင္းစင္၍ရေသာ အျမင္ျဖစ္သည္။ ဆီမီးသည္ အမိုက္ေမွာင္ကို ပယ္သတ္ျခင္း, အမွန္ကိုျမင္ေစျခင္းဟူေသာ ကိစၥတို႔ကိုေဆာင္႐ြက္သကဲ့သို႔ သရဏဂံုတည္ျခင္းသည္ သမၼာဒိ႒ိ အျမင္ရျခင္း၊ စိတ္အညစ္အေၾကး ကိေလသာတို႔အား ပယ္သတ္ျခင္း ကိစၥတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။
တဖန္ ၾကည္ညိဳျခင္း (ပသာဒ)သည္ အ႐ိုေသျပဳျခင္း, ေလးစားျခင္း(ဂ႐ုတာ), ျမတ္ႏိုး, တန္ဖိုးထားျခင္းတို႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္။ ျဗဟၼာယုပုဏၰားသည္ မိမိ၏ လက္ဝဲပုခံုးထက္တြင္ ကိုယ္ဝတ္ကို စမၸယ္တင္ၿပီး ဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္အစံုအား ဦးခိုက္ကာ ႏႈတ္ခမ္းျဖင့္ နမ္း႐ိႈက္၊ လက္ျဖင့္ ပြတ္သပ္လွ်က္ ပ်ဝပ္အ႐ိုေသေပးခဲ့သည္ကို ျဗဟၼာယုသုတ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ (မဇၩိမပဏၰာသ၊ ျဗာဟၼဏဝဂ္၊ ျဗဟၼာယုသုတ္)။ ထို႔အတူပင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္သည္ပင္ မိမိ အ႐ိုအေသျပဳစရာ မိမိထက္ သီလ, သမာဓိ, ပညာအရာ သာလြန္ေသာ တစ္စံုတစ္ဦးမွ် မရွိသျဖင့္ “မိမိထိုးထြင္း၍ သိေသာ တရားေတာ္ကိုပင္ အ႐ိုအေသ အေလးအျမတ္ အမွီသဟဲျပဳ၍ ေန႔အံ့” ဟု ႀကံစည္ခဲ့သည္။ (သံ.၁.၁၇၃၊ သဂၢါထာဝဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၊ ျဗဟၼသံယုတ္၊ ဂါရဝသုတၱံ)
ပုဂၢိဳလ္အား ျဖစ္ေစ, ဓမၼအား ျဖစ္ေစ ႐ိုေသေလးစားျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈထက္ ဓမၼအေပၚ ကိုးကြယ္မႈကသာ ပို၍ အေရးႀကီး၏။ ေရာဂါ အသည္းသန္ျဖစ္၍ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ကာ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေျမာ္ အ႐ိုအေသေပးရန္ မစြမ္းႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ စိတ္ဆင္းရဲေနေသာ ဝကၠလိမေထရ္အား “ဝကၠလိ… ဤအပုတ္ေကာင္ကို ဖူးျမင္ရျခင္းျဖင့္ သင့္တြင္ အဘယ္ အက်ိဳး ရွိပါအံ့နည္း။ တရားကိုျမင္သူသည္ ငါဘုရားကို ျမင္၏။ ငါဘုရားကို ျမင္သူသည္ တရားကိုျမင္၏” ဟု ေဟာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ (သံ.၃.၈၇၊ ခႏၶဝဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရဝဂ္၊ ဝကၠလိသုတၱံ)
ထို႔အျပင္ အေျခအျမစ္ ကင္းမဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ, ဝါဒေရး ကိုးကြယ္မႈမ်ားသည္ကား မသင့္ေလ်ာ္။ ဗုဒၶသည္ ရဟန္းတို႔အား သမၼာသမၺဳဒၶအစစ္ ဟုတ္, မဟုတ္ကိုပင္ စိစစ္စူးစမ္းရန္ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ ကိုယ္ႏႈတ္ အက်င့္သီလတို႔ အျပစ္ကင္း ျဖဴစင္၏ေလာ၊ ထိုသို႔ အျပစ္ကင္းျဖဴစင္မႈသည္ ခဏတျဖဳတ္ေလာ, ရည္ရွည္ တည္ၿမဲပါသေလာ၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားမႈတို႔ေၾကာင့္ အျပစ္အနာဆာတို႔ တိမ္ျမဳတ္ ေမွးမွိန္၍ ေနသေလာ၊ ကာမဂုဏ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕မႈေၾကာင့္ေလာ, အမွန္တကယ္ တပ္မက္မႈကင္း၍ေလာ စသျဖင့္ စူးစမ္း စစ္ေဆးသင့္သည္။ ထိုသို႔ စူးစမ္းစစ္ေဆးၿပီးမွ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ တရားနာၾကားရမည္။ ကိုယ္တိုင္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရမည္။ အခ်ိဳ႕တရားတို႔ကို (အထိုက္အေလ်ာက္) ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိေသာအခါတြင္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားရွင္ အစစ္ ျဖစ္သည္ဟု ၾကည္ညိဳျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသုိ႔ေသာ ယံုၾကည္ျခင္းသည္သာ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈပါေသာ သဒၶါတရား (အာကာရဝတီ သဒၶါ)၊ ဒႆနအျမင္ကို အေျခခံေသာ သဒၶါတရား (ဒႆနမူလိကာ သဒၶါ - ေသာတာပတၱိမဂ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ သဒၶါတရားကို ဆိုလိုသည္) ျဖစ္၍ ခိုင္ၿမဲသည္ဟု ဝီမံသကသုတ္တြင္ ေဟာၾကားထားသည္။ (မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမကဝဂ္၊ ဝီမံသကသုတ္)
ထို႔ေၾကာင့္ ဓမၼအား ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ အားထုတ္ျခင္းသည္ သရဏဂံုတည္ျခင္းအရာတြင္ ပဓာနက်သည္။ “ဘုရား, တရား, သံဃာ” ဟူေသာ သရဏဂံုသံုးပါးအား ဆည္းကပျ္ခင္းအား အစထား၍ တရားဓမၼတို႔ကို က်င့္ႀကံပြားမ်ားကာ နိဗၺာန္အား မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္မွ ေဘးကင္းရာ အစစ္သို႔ ေရာက္သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုေဘးကင္းရာသို႔ ေရာက္ေစႏိုင္မည့္ လမ္းကို ၫႊန္ျပသူသာ ျဖစ္သည္။ အရိယာသံဃာတို႔သည္လည္း ျမတ္စြာဘုရား ၫႊန္ၾကားေဟာျပေတာ္မူေသာ တရားေတာ္တို႔ကို ေကာင္းစြာလုိက္နာ က်င့္ႀကံ၍ ေဘးကင္းရာနိဗၺာန္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူၾကသည့္ သာဓက စံျပ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သည္။ ေဘးကင္းရာအစစ္သို႔ ေရာက္ရန္ကား တရားဓမၼကို ကိုယ္တိုင္ လိုက္နာ က်င့္ႀကံၾကရမည္ ျဖစ္သည္။
… အတၱဒီပါ ၀ိဟရထ အတၱသရဏာ အနညသရဏာ, ဓမၼဒီပါ ဓမၼသရဏာ အနညသရဏာ (ဒီ.၂.၁၆၅၊ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂၢ၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္)
ပရိနိဗၺာန္ ျပဳကာနီးတြင္ ျမတ္စြာဘုရားက “… မိမိကိုယ္ မိမိ ကၽြန္းသဖြယ္ျပဳကာ အျခားတပါးအား ကိုးကြယ္ရာ မျပဳပဲ မိမိကို ကိုးကြယ္ရာ ျပဳ၍ ေနၾကကုန္ေလာ့။ ဓမၼအား ကၽြန္းသဖြယ္ျပဳကာ အျခားတပါးအား ကိုးကြယ္မႈ မျပဳပဲ ဓမၼကို ကိုးကြယ္ရာ ျပဳ၍ ေနၾကကုန္ေလာ့” ဟု မွာၾကားခဲ့သည္။
ထိုသို႔ မိမိကို မိမိအားကိုး၍ တရားဓမၼအား က်င့္ႀကံပြားမ်ားကာ ကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္း၍ သိပါက “ဘုရား, တရား, သံဃာ” အေပၚ၌ ထားေသာ သဒၶါတရားသည္ ပိုမိုခိုင္ၿမဲလာသည္။ မိစၧာဒိ႒ိအျမင္တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ပယ္သတ္၍ ေသာတာပန္ အရိယာျဖစ္ေသာအခါတြင္ ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ၾကည္ညိဳေသာ သဒၶါတရားသည္ မတုန္မလႈပ္ခိုင္ၿမဲေသာ ၾကည္ညိဳမႈ (အေဝစၥပသာဒ) ျဖစ္သြားသည္။ “ရတနာသံုးပါးမွ အပ ကိုးကြယ္ရာ မရွိ” (အပရပစၥယ) ဟူေသာ စိတ္သည္ မပ်က္စီးေတာ့။ အပါယ္ ဒုဂၢတိဘံုသို႔ က်ေရာက္မည့္ ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္၍ လဲေလ်ာင္းနားခိုရာ (ပရာယဏ) အစစ္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။
ဧရာ (မႏၲေလး)
စာၫႊန္း။
၁။ ဒီဃနိကာယ္၊ သီလကၡႏၶ၀ဂ္၊ သာမညဖလသုတ္၊ သရဏဂမန အဖြင့္အ႒ကထာႏွင့္ ခုဒၵကပါဌ သရဏတၱယ အဖြင့္အ႒ကထာ
၂။ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္
၃။ မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမက၀ဂ္၊ ၀ီမံသကသုတ္
၄။ မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ ျဗာဟၼဏ၀ဂ္၊ ျဗဟၼာယုသုတ္
၅။ မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ ဒကၡိဏ၀ိဘဂၤသုတ္
၆။ သံယုတၱနိကာယ္၊ သဂၢါထာ၀ဂၢသံယုတ္၊ ျဗဟၼသံယုတ္၊ ဂါရ၀သုတ္
၇။ သံယုတၱနိကာယ္၊ ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ ၀ကၠလိသုတ္
၈။ ခုဒၵကနိကာယ္၊ ဓမၼပဒ၊ ဗုဒၶ၀ဂ္၊ ဂါထာအမွတ္ ၁၈၈ မွ ၁၉၂
၉။ Going for Refuges & Taking the Precepts by Bhikkhu Bodhi, BPS, 1981.
၁၀။ Threefold Refuges by Nyanaponika Thers, The Wheel Publication No. 76, BPS, 1983.
၁။ ဒီဃနိကာယ္၊ သီလကၡႏၶ၀ဂ္၊ သာမညဖလသုတ္၊ သရဏဂမန အဖြင့္အ႒ကထာႏွင့္ ခုဒၵကပါဌ သရဏတၱယ အဖြင့္အ႒ကထာ
၂။ ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္
၃။ မဇၩိမနိကာယ္၊ မူလပဏၰာသ၊ စူဠယမက၀ဂ္၊ ၀ီမံသကသုတ္
၄။ မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ ျဗာဟၼဏ၀ဂ္၊ ျဗဟၼာယုသုတ္
၅။ မဇၩိမနိကာယ္၊ ဥပရိပဏၰာသ၊ ၀ိဘဂၤ၀ဂ္၊ ဒကၡိဏ၀ိဘဂၤသုတ္
၆။ သံယုတၱနိကာယ္၊ သဂၢါထာ၀ဂၢသံယုတ္၊ ျဗဟၼသံယုတ္၊ ဂါရ၀သုတ္
၇။ သံယုတၱနိကာယ္၊ ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္၊ ခႏၶသံယုတ္၊ ေထရ၀ဂ္၊ ၀ကၠလိသုတ္
၈။ ခုဒၵကနိကာယ္၊ ဓမၼပဒ၊ ဗုဒၶ၀ဂ္၊ ဂါထာအမွတ္ ၁၈၈ မွ ၁၉၂
၉။ Going for Refuges & Taking the Precepts by Bhikkhu Bodhi, BPS, 1981.
၁၀။ Threefold Refuges by Nyanaponika Thers, The Wheel Publication No. 76, BPS, 1983.
7 comments:
သာသနာ သံုးပါးကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီထဲက အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ သေဘာတရားေတြကို သိေတာ့ သိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပယ့္ ဘယ္သုတ္ထဲမွာ ဘယ္အခ်က္ကို ေဖၚျပထားတယ္ဆိုတဲ့ အခုလို ပါဠိေတြနဲ႔ တိတိက်က် မသိခဲ့ဘူး။ ကိုးကားေဖၚျပေပးတာ ေက်းဇူးပါပဲ။
သာဓု သာဓု သာဓု ပါ ဆရာ...။
s-c
ေလးနက္ျပီး တန္ဘိုးရွိလြန္းတဲ့
စာေတြကိုဖတ္ခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္...။
တုိတုိရွင္းရွင္းနဲ႔ အဓိပၸါယ္ကုိ ထိထိမိမိ၊ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေပးႏုိင္တဲ့ ေဆာင္းပါးေကာင္းတပုဒ္ပါ။ ကုိဧရာေရးခဲ့သမွ် က်ေနာ္မႏွစ္သက္တဲ့ ေဆာင္းပါးရယ္လို႔ မရွိေသးပါဘူး။ အခုလုိ အခ်ိန္ယူၿပီး ေရးသားမွ်ေ၀တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
မနက္ဘုရားရွိခိုးရင္ သုတ္သုတ္ သုတ္သုတ္နဲ ့ ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ။
သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ။ လို ့ ရြတ္မိတာ... ဆရာ့ေဆာင္းပါးေလးဖတ္ျပီး တကယ့္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း အစစ္အမွန္ျဖစ္ေအာင္ သတိထား နွလံုးသြင္းမိပါတယ္ဆရာ... ေသခ်ာ အေသးစိတ္္ရွင္းျပထားတာေၾကာင့္ အေတာ္တန္ဖိုးရွိပါတယ္... Printထုတ္ျပီး ခဏခဏျပန္ဖတ္ပါမယ္ဆရာ…ေလးစားေက်းဇူးတင္လ်က္…
မနက္မ်က္စိႏွစ္လံုးဖြင့္သည္ႏွင့္ သရဏဂံုသံုးပါးကို ရြတ္ဖို႔ မေမ႔ဖို႔ မငံုအေမ အျမဲမွာတယ္။ အနက္အဓိပၸာယ္ေလာက္ သိေပမဲ႔ ဒီေလာက္အက်ယ္တ၀န္းမသိခဲ႔ဘူး။ သိမွတ္ရလို႔ အမ်ားၾကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။
Let me share this post.
Thanks for sharing about Buddhism .
Post a Comment