အာဇာနည္ စိတ္ဓာတ္

အာဇာနည္ဟူေသာ စကားသည္ “အာဇာနီယ = အမ်ိဳးဇာတိေကာင္းေသာ” ဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွ ဆင္းသက္လာသည္။ ေၾကာင္းက်ိဳးဟုတ္မွန္စြာ ေ၀ဖန္၍ မေၾကာက္မ႐ြံ႕မတြန္႔မဆုတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါတို႔အား အာဇာနည္ဟု သတ္မွတ္သည္။ အာဇာနည္ျခေသၤ့, အာဇာနည္ဆင္, အာဇာနည္ျမင္း, အာဇာနည္ႏြားလား, အာဇာနည္ အမ်ိဳးေကာင္းသား, အာသေ၀ါကုန္ၿပီးေသာ ရဟႏၲာဟူ၍ အာဇာနည္ ၆-မ်ိဳးကို ေဖာ္ျပေလ့ရွိ၏။

ေရွးလြန္ေလၿပီးေသာအခါ ဗာရာဏသီျပည္တြင္ ျဗဟၼဒတ္မင္း အုပ္စိုး၏။ ထိုစဥ္က အေလာင္းေတာ္သည္ သိေႏၶာျမင္းမ်ိဳး၌ ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။ သိေႏၶာျမင္းဆိုသည္မွာ အိႏၵိယျပည္ေျမာက္ပိုင္း သိႏၶဳ (Indus) ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္တြင္ ေပါက္ဖြားေသာ သန္မာထြားက်ိဳင္းသည့္ ျမင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အေလာင္းေတာ္ သိေႏၶာျမင္းသည္ သန္မာထြားက်ိဳင္းယံုမက အသိဉာဏ္လည္း ရင့္သန္သည္။ ျမင္းစီးသူရဲ၏ အလိုကိုသိတတ္သည္။ မိမိ၏ တာ၀န္ကိုလည္း သိတတ္သည္။ ထိုသို႔ သိတတ္ေသာ (အာဇာနာန) သဘာ၀ ေၾကာင့္လည္း အာဇာနည္ဟု ေခၚရသည္။

တစ္ရက္ေသာ္ ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔သည္ ဆင္တပ္, ျမင္းတပ္, ေျခလ်င္တပ္ အလံုးအရင္း ၿခံရံလွ်က္ ဗာရာဏသီအား ၀ိုင္း၀န္း တိုက္ခိုက္ေလသည္။ ျဗဟၼဒတ္မင္းသည္ မူးမတ္တို႔အား တိုင္ပင္ေသာအခါ “ကိုယ္တိုင္ ထြက္မတိုက္ပဲ ျမင္းစီးသူရဲတို႔ကို ေစလႊတ္တိုက္ခိုက္သင့္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ အေရးမလွမွသာ ဘာဆက္လုပ္ရမည္ကို ဆံုးျဖတ္ရန္” အႀကံေပးၾကသည္။ ျမင္းစီးသူရဲတို႔အား ဆင့္ေခၚ၍ တုိက္ႏိုင္ပါမည္ေလာဟု ေမးျမန္းရာ ျမင္းစီးသူရဲေကာင္းက “အကယ္၍ အရွင္၏ အာဇာနည္ သိေႏၶာျမင္းကိုသာ ရမည္ဆိုပါက ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ကို မဆိုထားလင့္ ဇမၺဴဒိတ္ကၽြန္းလံုးကိုပင္ စစ္ထိုး၀ံ့ေၾကာင္း” ေလွ်ာက္တင္သည္။ ျဗဟၼဒတ္မင္းသည္ အာဇာနည္ျမင္းႏွင့္တကြ အျခားေသာ ျမင္းတို႔ကိုပါ ယူရန္ ေပး၏။ သူရဲေကာင္းသည္ သိေႏၶာျမင္းအား ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ဆင္ယင္၍ စစ္ထြက္သည္။

စစ္ေျမျပင္တြင္ အာဇာနည္သိေႏၶာျမင္းသည္ ႐ြပ္႐ြပ္ခၽြံခၽြံ တိုက္ခိုက္၍ ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔အား တစ္ပါးခ်င္းစီ အရွင္လက္ရဖမ္းဆီးကာ ျဗဟၼဒတ္မင္းထံ အပ္ႏွံ၏။ သို႔ေသာ္ ဆ႒မေျမာက္မင္းအား တိုက္ခိုက္ဖမ္းဆီးေသာအခါတြင္ အာဇာနည္ သိေႏၶာျမင္းသည္ ဒဏ္ရာ ျပင္းထန္စြာ ရေလသည္။ ထိုအခါတြင္ ျမင္းစီးသူရဲသည္ အာဇာနည္ သိေႏၶာျမင္းအား နားေစ၍ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ခၽြတ္ကာ အျခားျမင္းသို႔ ေျပာင္း၍ ၀တ္ေပး၏။

ယဒါ ယဒါ ယတၳ ယဒါ၊ ယတၳ ယတၳ ယဒါ ယဒါ။
အာဇေညာ ကု႐ုေတ ေ၀ဂံ၊ ဟာယႏၲိ တတၳ ၀ါဠ၀ါတိ။
No matter when or where, in weal or woe,
The thorough-bred fights on; the hack gives in.

ဤသည္ကိုျမင္ေသာအခါ “အျခားေသာ သာမာန္ျမင္းတို႔သည္ အလြယ္ႏွင့္ လက္ေလ်ာ့အ႐ံႈးေပးရာ၏။ အာဇာနည္တို႔သည္သာ မည္သို႔ေသာအခ်ိန္, မည္သို႔ေသာေနရာ၌မဆို စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။ မိမိျပဳထားေသာ အမႈကိစၥအား ဆံုးခမ္းတိုင္ ေဆာင္႐ြက္ပါရေစ” ဟု ျမင္းစီးသူရဲအား ခြင့္ပန္သည္။ ျမင္းစီးသူရဲသည္ အာဇာနည္ျမင္းအား ဒဏ္ရာတို႔ကို စည္းက်ပ္, ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာတို႔ကုိ ျပန္ဆင္၍ စစ္ေျမျပင္ထြက္ကာ ခုႏွစ္ေယာက္ေျမာက္မင္းကို ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့သည္။

ေအာင္ပြဲကို လာေရာက္ ဆီးႀကိဳေသာ ျဗဟၼဒတ္မင္းအား “မင္းႀကီး… ဤမင္းခုႏွစ္ပါးအား မသတ္ပဲ၊ သစၥာကတိျပဳေစ၍ ျပန္လႊတ္ပါေလာ့။ အကၽြႏု္ပ္တို႔ ႐ြပ္႐ြပ္ခၽြံခၽြံ တိုက္ခုိက္ခဲ့ရသည္အတြက္ ျမင္းစီးသူရဲအား ခ်ီးေျမာက္ပါေလာ့။ မင္းႀကီး… ဒါနျပဳပါေလာ့, သီလ ေဆာက္တည္ပါေလာ့, မင္းက်င့္တရားႏွင့္ ညီစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ပါေလာ့” ဟု အာဇာနည္ျမင္းက မွာၾကားသည္။ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ခၽြတ္ေပးအၿပီးတြင္ ျပင္းစြာေသာ ဒဏ္ရာတို႔ေၾကာင့္ အာဇာနည္သိေႏၶာျမင္း အသက္ ထြက္ေလသည္။ အာဇာနည္ျမင္းအား ေကာင္းမြန္႐ိုေသစြာ သၿဂႋဳဟ္၍ ဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

အာဇာနည္သည္ တာ၀န္သိသူ ျဖစ္သည္။ အာဇာနည္သည္ အသက္ပင္ေသေသ မေၾကာက္မ႐ြံ မတြန္႔မဆုတ္သူ ျဖစ္သည္။ အာဇာနည္သည္ ခ်ီးက်ဳး ဂုဏ္ျပဳထိုက္သူ ျဖစ္သည္။

(၁၉-ဇူလိုင္- ၆၂-ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အမွတ္တရ…)

ဧရာ (မႏၲေလး)

စာၫႊန္း။
၁။ ဇာတက-၂၃၊ ဧကကနိပါတ္-ေဘာဇာဇာနီယဇာတ္ အ႒ကထာ
၂။ ဇာတက-၂၄၊ ဧကကနိပါတ္-အာဇညဇာတ္ အ႒ကထာ
၃။ အဂၤုတၱရနိကာယ္-ဒုကနိပါတ္-ပုဂၢလ၀ဂ္
၄။ The Jataka or the Stories of Buddha’s Former Births, Vol I – translated by Robert Chalmers.