ေမွာင္ေနေသာ လင္းလင္းႀကီးႏွင့္ လူမည္းျဖစ္သြားသည့္ တ႐ုတ္မ်ား

မသီတာက “မိုးေတြ႐ြာမွျဖင့္” တြင္ “ဘာမွ မသဲမကြဲေသာ ေမွာင္ေနသည့္ လင္းလင္းႀကီး” ဟုေရး၍ ကိုညီလင္းသစ္က “…ဒါမွ မဒန္ရင္ ဘယ္ဟာက ဒန္ဦးမွာလဲ…” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးေတာ့ အူတက္ေအာင္ ရယ္မိသည္။ ေနာက္ေတာ့ “အကယ္၍မ်ား လကြယ္ညသန္းေခါင္ယံ မိုးသားေတြအျပည့္ဖံုးေနတဲ့ ေတာအုပ္အလယ္မွာ လွ်ပ္စီးတခ်က္ လင္းကနဲလက္လုိက္လွ်င္ စူးစူးလင္းလင္းႀကီးျဖစ္သြားေပမယ့္၊ အခ်ိန္က တိုလြန္းေတာ့ ဘာမွ သဲသဲကြဲကြဲ မျမင္လုိက္ရ။ ဒီလိုမ်ိဳးလား…” ဟု စာေရးဆရာမႀကီးကို ေမးၾကည့္ေတာ့ “မဟုတ္”ဟု ခပ္ျပတ္ျပတ္ ဆုိသည္။ ရသစာေပ ခံစားမႈအားနည္းေသာ ကၽြန္ေတာ္က ကိုယ္နားလည္ႏိုင္ေသာ အရာမ်ိဳး မဟုတ္ဟုသာ မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ရ၏။

မနက္လင္းေတာ့ နံနက္စာစားရင္း မဂၢဇင္းအေဟာင္းတခုကို လွန္ၾကည့္မိရာ စာတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္မိ၏။
“လူသားအစ ျမန္မာမွ” ဟူေသာ အယူအဆကို ကမၻာက လက္ခံလာခ်ိန္တြင္ “ျမန္မာအစ ျမန္မာက” ဟူေသာ အယူအဆသည္ ျမန္မာသမိုင္းနယ္ပယ္၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ျမန္မာ့ေရွးေဟာင္းသုေတသန နယ္ပယ္မ်ားတြင္ ပို၍ ပို၍ ခိုင္မာလာခဲ့ၿပီ။ ယခင္က “ျမန္မာအစ တေကာင္းက” “ျမန္မာအစ ေက်ာက္ဆည္က” ဟူေသာ အယူအဆမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။ (ယဥ္ေက်းမႈမဂၢဇင္း - စာမ်က္ႏွာ ၅၃။ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္ ဧၿပီလ)

လူသားအစ ျမန္မာမွဟူေသာ အယူအဆကို ကမၻာက ဘယ္အခ်ိန္တြင္ လက္ခံလုိက္မွန္းေတာ့ မသိပါ။ သတင္းေတြ သိပ္မဖတ္၍ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဤအယူအဆအား ၂၀၀၃-ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၁၁-ရက္ေန႔တြင္ထုတ္ေသာ ထုတ္ေ၀ေသာ PNAS: Preceeding of National Academy of Science ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၁၀၀) အမွတ္ (၂၃)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၃၁၇၃-၁၃၁၇၈ တြင္ “The Anthropoid Status of a Primate from the late middle Eocene Pondaury Formation (Central Myanmar): Tarsal evidence” ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ အကယ္၍ ဤအယူအဆကို ကမၻာက လက္ခံလုိက္ၿပီဆိုလွ်င္လည္း၊ ျမန္မာအစ ျမန္မာကဟူေသာ အဆိုအား ပို၍ ခိုင္မာေအာင္ သက္ေသျပေနရန္ပင္ လိုမည္ မထင္ေတာ့။

ေရွးကေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ သာကီ၀င္ႏြယ္ဖြား၊ တေကာင္း အဘိရာဇာမွ ဆင္းသက္လာခဲ့သည္ဟူေသာ အယူအဆ ရွိခဲ့ၾကသည္။ ကုလားဟူေသာ စကားသည္ပင္ “ကုလ” (အမ်ိဳးအႏြယ္) ဟူသည့္ စကားက ဆင္းသက္လာသည္ ဆို၏။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ကုလားဟူေသာ “ကာလ (ကာဠ) - အမည္း” မွဆင္းသက္လာ၍ အသားအေရာင္မည္းေသာ လူမ်ိဳးဟု ဆိုသည္။ အိႏၵိယ ႐ုပ္ရွင္ကားတစ္ခုတြင္ အာဖရိကလူမည္းမ်ားအား “ကလား” ဟု သံုးႏႈန္းသြားသည္ကို ေတြ႔မိ၍ ဒုတိယအယူအဆက ပို၍ မွန္ႏိုင္သည္ဟု ထင္မိ၏။ ေက်ာင္းသားဘ၀က သမိုင္းသင္ခန္းစာမ်ားတြင္ ျမန္မာတို႔သည္ တိဗက္ျမန္မာ အုပ္စုမွဆင္းသက္လာသည္ဟု သင္ခဲ့ရသည္ကိုလည္း မွတ္မိသည္။ ျမန္မာစကားတြင္ တိဗက္စကား အရိပ္အေငြ႔မ်ား ေတြ႕ရသည္ဟုလည္း ပညာရွင္တို႔က ဆို၏။ တ႐ုတ္ဟူေသာ စကားႏွင့္စပ္၍ “တ႐ုတ္တရက္တို႔ ေႏွာက္ယွက္ေလေသာေၾကာင့္…” ဟု ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္ အေစာဆံုး စတင္ သံုးႏံႈးထားသည္။ ဤတြင္ “တ” က အလြန္အမင္းဟု အဓိပၸါယ္ရ၍ “႐ုတ္ရက္” ဟူေသာ စကားက “႐ႈတ္ေထြးေအာင္ ေႏွာက္ယွက္ျခင္း” ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ တိဗက္စကားက ဆင္းသက္လာသည္ဟု BBC အသံလြင့္ဌာနမွ လႊင့္သြားသည့္ အလကၤာပုလဲပန္း အစီအစဥ္တခုတြင္ နားေထာင္ဖူး၏။ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ ကုလားမွ ဆင္းသက္လာသေလာ၊ တိဗက္မွ ဆင္းသက္လာသေလာ၊ တ႐ုတ္မွ ဆင္းသက္လာသေလာ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာ, ကုလား, တ႐ုတ္မက်န္ လူသားမွန္သမွ်သည္ ျမန္မာမွပင္ ဆင္းသက္လာေလသေလာ။ ေရွးျမန္မာသတ္ပံုက်မ္း တစ္ေစာင္တြင္ (၀ဏၰေဗာဓနသတ္အင္းလား၊ ေ၀ါဟာရလီနတၳပကာသနီလား မမွတ္မိေတာ့) လူသားတို႔သည္ ျဗဟၼာႀကီးေလးဦးမွ ဆင္းသက္လာ၍ ျဗဟၼာ၊ ျဗမာ၊ ဗမာဟု ေရးမွ အမွန္ဟု ဖတ္ဖူး၍ “လူသားအစ ဗမာက” ဟု ေရးသင့္သေလာ။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနတို႔ ဘာသာေဗဒတို႔ႏွင့္ အလွမ္းေ၀း၍ မိမိ နားလည္ႏိုင္ေသာ အရာမဟုတ္ဟုသာ မွတ္ခ်က္ခ်ရ ျပန္၏။

တီဗီြသတင္းကို ဖြင့္၍ နားေထာင္လုိက္ေတာ့ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြကို လူမည္းအျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ေၾကာင္း ေက်ညာသြားသည္။ “ဟာ… ငါ ဒီေန႔ ဉာဏ္မမီတာေတြ ခ်ည္း ေတြ႔ေနရပါလား” လို႔ ျပဴးတူးၿပဲတဲ သတင္းကို နားေထာင္လိုက္သည္။ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အာဖရိကလူမည္းမ်ားနည္းတူ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ ဒဏ္ေၾကာင့္ အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုး႐ံႈးခဲ့ၾကရသျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီး၊ နစ္နာခဲ့သူမ်ားအား အခြင့္အေရးမ်ားျပန္လည္ေပးရာတြင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားလည္း အာဖရိကလူမည္းမ်ားနည္းတူ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရရွိေစရန္ ဤသို႔ သတ္မွတ္လုိက္သည္ ဆို၏။ တ႐ုတ္ေတြကို လူမည္းလို႔ မသတ္မွတ္ဘဲ ဤအခြင့္ေရးမ်ားအား ေပး၍ မျဖစ္ေလသေလာ…။ ဥပေဒပညာဆိုတာကို အလြန္ပ်င္းစရာေကာင္းသည့္ ဘာသာရပ္တခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ကိုယ္နားမလည္ေသာ အရာစာရင္းတြင္ သြင္းလိုက္ရျပန္ပါသည္။